🔰 شکاف اسلام و مدرنیته، شکاف بنیادین در جامعه ایران
👤 دکتر علیرضا شجاعی‌زند:
🔸 با تحلیل‌های طبقاتی در باب جامعه ایران خیلی موافق نیستم. منازعه «سبک زندگی» در ایران بیش از آن که ماهیت طبقاتی داشته باشد، مضمون گفتمانی دارد و بیش از آن که بنیان‌های معرفتی- اعتقادی داشته باشد، ریشه‌های نفسانی دارد؛ همان که وبلن هم از آن با عنوان «تن‌آسایی» یاد کرده است.
🔸 شکاف بنیادی و اصلی جامعه ما که شکاف‌های دیگر را نیز فعال می‌سازد، #شکاف_اسلام_و_مدرنیته است. اعتراض و آشوب‌های اخیر را نیز بر پایه این شکاف، بهتر از شکاف‌های قومی و نسلی و جنسیتی می‌توان تحلیل کرد.
🔸 مساله ما با غرب، بر سر زندگی است؛ بر سر سبک زندگی است که خود برخاسته از نگاه هریک به هستی و به‌معنایی که از زندگی دارد. مساله ما با غرب بر سر فرهنگ است، بر سر سویه‌های فرهنگ. زن و بدن و حجاب و موسیقی و ورزشگاه و فضای مجازی از فروعات و تبعات آن هستند.
🔗متن کامل را در اینجا مشاهده نمایید.
#انعکاس
#تحلیل_جامعه‌شناختی
#شکاف_اسلام_و_مدرنیته
🆔 @m_rasad
🔰 حجاب، ابزاری برای پوشاندن نابرابری های اقتصادی
نقد سید مهدی ناظمی قره‌باغ به یادداشت یوسف اباذری، پیرامون اغتشاشات ایران در مهر 1401:
👤یوسف اباذری:
🔸می‌گویند حجاب رکن نظام است، زیرا که این نظام بر دین متکی است.
🔸فاشیسم جدید و راست افراطی، مسائل فرهنگی را چنان اغراق‌آمیز جلوه می‌دهند که مردمان نابرابری وسیع اجتماعی را فراموش کنند. تناقضات اقتصادی، معلمان و کارگران و بازنشستگان و اقوام را به روز سیاه انداخت اما حکومت کماکان بر طبل فساد حجاب و حمله به آزادی‌های فردی زنان کوبید.
🔸از نظر آنها مردم فقیر و زیاده‌خواه و پرتوقع اند. مثبت نمی‌اندیشند و نمی‌توانند موفق و ثروتمند شوند. آنان قادر نیستند از محدودیت‌هایشان فضیلت بسازند. آنها فقر خود را بدل به ابزار باجگیری از دولت کرده‌اند. حاکمان به همین سبب به شکست‌خوردگان وقعی نمی‌گذارند. نه کارگران مورد توجه چندان آنها هستند، نه معلمان نه، بازنشستگان. اما به شیوهای منفی زنان همواره مورد توجه آنان بوده‌اند و هستند.
🔸هیئت حاکمه‌ی ایران هر کنش اجتماعی را به تنش فرهنگی بدل کرد تا مانع پرداختن مردم به مسائل حقیقی زندگیشان شود. در این میان مسائل زنان، به ویژه مسئله‌ی حجاب، به صدر مسائل فرهنگی رانده شد و هر نوع تفاوت با فرهنگ رسمی مُهر فساد خورد.
👤سید مهدی ناظمی قره باغ:
🔸اباذری همچون همیشه به‌خوبی تشخیص داده است که دلیل اصلی عدم رضایت مردم ایران و ایجاد انبوهی از مشکلات مختلف اقتصادی و اجتماعی در کشور، پیروی کور از سیاست‌های نئولیبرالیستی با رمز «علم اقتصاد» و دعاوی فریبنده و اتوپیایی آن است که از سال 68 آغاز شد و ریل‌گذاری کشور را تغییر داد. او همچنین تلویحا و تصریحا تذکر می‌دهد که فرهنگ لذت‌جویانه مقتضی این سرمایه‌سالاری افسارگسیخته، وجه گریزناپذیر آن است و همین فرهنگ امروز گریبان جامعه ایران را هم گرفته است.
🔸احتمالا یکی از همین اقتضائات سرمایه‌داری که در بیان یوسف اباذری فراموش می‌شود، تبعات «انقلاب جنسی» است.
🔸از دیگر اقتضائات این سرمایه‌داری متاخر، انحلال هویت و اندیشه به‌ویژه در جوانان در زندگی رادیکال رسانه‌ای و نمایشی شدن یا به تعبیر دیگر، فانتزی شدن همه امور است. فانتزی شدن اندیشه جوانان، عامل مهمی در تهی شدن آنها از هر نوع فرهیختگی و درنگ و تامل و حتی تصمیمات پخته است. جهان فانتزی رسانه، ارتباط بین واقعیت و خیال را از بین می‌برد و هر نوع امر متعالی و استعلایی را نابود می‌کند.
🔸من نمی‌فهمم چرا وقتی استاد اباذری درحال مقایسه و کشف مشترکات سیاست‌های نئولیبرالیستی در ایران و جهان است، اینقدر هوشمندانه تحلیل می‌کند، ولی وقتی که به عاملیت‌های سیاسی می‌رسد، همه عاملیت را محدود به سیاستمداران ایرانی می‌کند؟ آیا سال‌های متمادی فعالیت‌های رسانه‌ای حرفه‌ای شبکه‌های فارسی‌زبان و پیوست آنها در فضای مجازی که همگی به مزدورانه‌ترین شکل ممکن تابع سیاست‌های نئولیبرالیستی هستند و شریک هر نوع اقدام کلان سرمایه‌سالارانه در ایران، قرار است هیچ‌تاثیری در نسل جوان نداشته باشد و این نسل صرفا نتیجه منطقی مشاهده و بررسی تعارضات و تناقضات سیاسی ایران باشند؟
🔸آیا این جمهوری اسلامی بود که سیاست خود درباره حجاب را برجسته کرد یا نمایش‌های رسانه‌ای سال‌ها فیلمسازی و گزارش‌سازی از ایران بود که سیاست حجاب جمهوری اسلامی را پیش چشم آورد؟ در کدام سند و بیانیه جمهوری اسلامی، حجاب به‌عنوان رکن نظام گزارش شده است؟ آیا استاد بیش از حد تحت‌تاثیر کاریکاتورسازی فعالان رسانه‌ای خارج از کشور قرار نگرفته است؟
🔗متن کامل را اینجا بخوانید.
#انعکاس
#تحلیل_جامعه‌شناختی
#تغییر_فرهنگی
🆔 @m_rasad
#معرفی_کتاب
🔰 در سرزمین خاطره‌ها
گزارشی از سفر حضرت آیت الله سبحانی به اردن هاشمی
🔸این کتاب روایتی از سفر آیت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید شیعه، به کشور اردن است. آیت الله سبحانی در دهه هفتاد دو مرتبه به کشور اردن سفر کردند که این کتاب دومین سفر ایشان به کشور اردن را روایت می‌کند. دیدار با شخصیت‌های مذهبی، دانشگاهی و فرهنگی، بازدید از دانشگاه‌ها، ایراد سخنرانی در دانشگاه‌ها و شرکت در مناظرات علمی از جمله فعالیت‌هایی است که ایشان در این سفر ده روزه به آن پرداختند که شرح و بسط آن در این کتاب قابل مطالعه است.
🆔 @m_rasad
#برشی_از_کتاب...
🔸برشی از کتاب "در سرزمین خاطره‌ها"
گزارشی از سفر حضرت آیت الله سبحانی به اردن هاشمی
📌اردن از جمله کشورهایی است که علی رغم همسایگی با عربستان و اسرائیل و نفوذ تاریخی استعمار انگلیس در آن، ولی دارای مردمی فرهیخته و علاقمند به اسلام و وحدت اسلامی است و به ایرانیان علاقه واحترام خاصی قایلند. این کشور که دارای 5/4 میلیون نفر جمعیت با %95 مسلمان است، پذیرای دو سفر ده روزه اینجانب بود که طی دو سال به آن منطقه داشتم. امید که مطالعه تجارب این سفر برای استادان، علما و طلاب مفید بوده و این انگیزه را تقویت نماید که سرمایه گذاری بیشتری بر تبلیغات حسابشده در خارج از کشور بنماید؛ تبلیغاتی غیر شعاری، صادقانه و رویاروی.
📌حضرت امام خمینی (ره) در سال 1363 ه. ق، برابر 1323 ش، کتابی به اسم کشف الاسرار نوشته و در آن از نظام فقهی، حقوقی و سیاسی اسلام دفاع کرده‌اند. در ضمن، برخی از شبهات وهابی‌زده‌ها را درباره امامت و ولایت و مساله توسل به اهل‌بیت پیامبر(صلی الله علیه و آله) پاسخ گفته‌اند. اما هرگز این مرد بزرگ تاریخ، با بیان مواضع منطقی اسلام و تشیع گروهی را بر گروهی دیگر نشورانیدند، بلکه ادب سخن را نسبت به دیگران رعایت نموده‌اند.
📌ولی با کمال تاسف اخیرا این کتاب با تحریف‌های فراوان و دور از هر نوع جوانمردی و امانت اخلاقی به عربی برگردانیده شده است و مترجم یا مترجمان تا آنجا که توانسته‌اند، اندیشه غالیان را در آن وارد کرده‌اند و تخم دشمنی و کینه را در میان فرقه‌ها پرورانده اند. گفته شده که این ترجمه تنها در اردن هاشمی قریب به یک صد هزار نسخه منتشر شده است.
📌یکی از اساتید دانشگاه مغرب که سنی واقع بین و معقول و علاقمند به جمهوری اسلامی است، شخصا به خود اینجانب می‌گفت: کتاب‌هایی که در قالب رد بر عقاید شیعه، یا رد انقلاب اسلامی ایران نوشته می‌شود، همگی با سرمایه دولت آمریکا منتشر می‌گردد. وی افزود حتی قسمتی از آنها در خود آمریکا چاپ و از آنجا به نقاط مختلف ارسال می‌گردد.
📚منبع: کتاب در سرزمین خاطره‌ها، صفحات 6 الی 9
🆔 @m_rasad
🔰 تحلیل رویدادهای اخیر از نگاه رهبر معظم انقلاب
📌به گزارش خبرگزاری رسا، حجت الاسلام هادی شریعتی در یادداشتی به تحلیل رویدادهای اخیر از نگاه مقام معظم رهبری پرداخته است. در این تحلیل آمده است:
🔸برخی از تحلیلگران علت اصلی رویدادهای اخیر را افزایش ضعف منطق نظام جمهوری اسلامی ایران می‌دانند. در این میان برخی، این ضعف را در حوزه فرهنگ (ناتوانی در تأمین آزادی‌های اجتماعی)، برخی در حوزه اقتصاد (ناکارآمدی سازوکار تأمین حداقلی معیشت) و برخی دیگر در حوزه سیاست (ضعف بنیان‌ها و ساختارهای اعمال قدرت) پی‌جویی می‌کنند.
🔸در مقابل، مقام معظم رهبری تحلیل متفاوتی را از وقایع اخیر ارائه می‌دهند. در این تحلیل هر چند ضعف‌های موجود در عمل مورد توجه قرار می‌گیرد، اما علت اصلی این وقایع را ضعف عملکرد جمهوری اسلامی ایران نمی‌دانند؛ بلکه آن را واکنش طراحی شده دشمن در برابر ظهور منطق قوی نظام جمهوری اسلامی ایران می‌دانند، رهبر معظم انقلاب، از آغاز رویداد اخیر، در هشت سخنرانی و همچنین پیامی که در پی حادثة تروریستی در حرم شاه‌چراغ، ارائه نمودند، با همه فراز و نشیب‌های پیش‌آمده بر این نظریه استوار مانده‌اند.
🔸نظریة ایشان، با این گزاره بنیادین آغاز می‌گردد که «هندسه سیاسی عالم در حال تغییر است» و عالم جدید با برخورداری از مولفه‌هایی چون «افول و انزوای آمریکا»، «انتقال قدرت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی به آسیا» و «گسترش فکر و جبهه مقاومت»، از جهانی تک‌قطبی گذر کرده و جایگاه متفاوتی برای ملت‌ها رقم خواهد زد. در این جانمایی جدید، امت اسلام باتوجه‌به تاریخ مشعشع علمی، ثروت‌های انسانی و طبیعی و برخورداری از انگیزه تجدد، باید جایگاه رفیعی را کسب نماید. شرط تصدی این جایگاهِ بلند، وحدت یا همان اشتراک عمل در برابر نقشه‌های استکبار است؛ وحدتی که دردهای جهان اسلام را درمان می‌کند و مسلمانان را الگوی پیشروِ انسان عالم نو می‌سازد.
🔸در این میان، ایران به رهبری امام (ره) و باتکیه‌بر ظرفیت‌های انسانی، طبیعی و جغرافیایی خود، در برابر قدرت‌های بزرگ ایستاد و توانست در مقابل هنجار و منطق مسلط لیبرال دموکراسی، منطق جدیدی برای زندگی ارائه نماید. این منطق، واجد الگویی نوین و ترتیبی تازه برای پیشرفت جوامع انسانی است که مبتنی بر آن، انسان عالم نو میتواند از زندگیِ بانشاط و مؤمنانه همزمان برخوردار باشد. توفیقات اخیر جمهوری اسلامی ایران، نشانگری جدی بر کارآمدی منطق زندگی مبتنی بر «مردم‌سالاری دینی» است. حرکت مردمی و جهادی کرونا، راه‌پیمایی‌های عظیم اربعین و سرود سلام فرمانده، به همراه توفیقات داخلی و خارجی دولت که در فاصله‌ای کوتاه رخ‌داده است، همه نشان از تحقق سبک جدید زندگیِ حاصل از این منطق نو دارد.
🔸بر این مبنا، رویداد اخیر را نمی‌توان به یک اغتشاش خیابانی در موضوع حجاب تقلیل داد؛ همچنین نباید آن را یک برنامه ابتکاری و پیش‌دستانه از سوی دشمن قلمداد کرد، بلکه باید آن را یک واکنش برنامه‌ریزی‌شده از سوی اصحاب سلطه دانست؛ واکنشی که حاصل مشاهده پیشرفت روزافزون ایران اسلامی است، پیشرفتی که بر پایه دین بنا شده است و بروز فرامنطقه‌ای مظاهر آن در طرح نوین زندگی، باطل‌السحر منطق لیبرال دموکراسی خواهد بود؛ از همین رو، آنان را ناچار به عکس‌العمل نموده است تا پیام مقاومت و ایستادگی ملت ایران را خفه کنند. ازاین‌رو برای نیل به این هدف، با بهره‌گیری از برخی زمینه‌های داخلی و گماشتن برخی منفعت جویان یا انتقام‌جویان به تحریک و اثرگذاری فکری بر گروهی غافل یا بی‌اطلاع پرداخته‌اند تا جوانان احساساتی‌شده را به خیابان کشانده و به دست ایشان آتش‌افروزی کنند و در میانه زبانه‌هایِ آتشِ احساسِ آنان، جنایت‌پیشگان، امنیتِ جان و مال مردم را به تاراج برده تا مسئولان را متهم و خسته نمایند.
🔸راهبرد دکترین جاری را باید در میانه سه ضلع «امنیت»، «تبیین» و «پیشرفت» جستجو کرد. برای تبدیل تهدید پیش‌آمده به فرصتی تاریخی، همه ملت باید پیشرفت ایران را وظیفه خود بدانند، لذا ضروری است با تفکیک عاملان دخیل، هر یک به وظیفه یا پیامد رفتار خود متعهد باشد. ازآنجاکه امید مهم‌ترین ابزار پیشرفت است، بر همه ایران‌دوستان لازم است تا امیدآفرینی کنند. ازآنجاکه امنیت، زیرساخت پیشرفت است، مسئولان قضائی و امنیتی، باید برهم‌زنندگان امنیت را عادلانه و به‌دقت محاکمه و مجازات کنند؛ مسئولان اجرائی با تمرکز بر کارهای اساسی نسبت به شتاب‌دهی پیشرفت اهتمام مضاعف داشته باشند و سرگرم حوادث جزئی نشود و ملت با همکاری با دولت و هم‌نفَسی، همدلی و هم‌افزایی، زمینه‌ساز این مهم شوند.
🔗متن کامل را اینجا بخوانید.
#تحلیل_جامعه‌شناختی
#تغییر_فرهنگی
🆔 @m_rasad
🔰 چرا فلسفه ما ادامه سیاسی اجتماعی نداشته است ⁉️
تقدیر رهبر انقلاب از استاد پارسانیا بابت کتاب حدیث پیمانه
💠 کتاب #حدیث_پیمانه نوشته شماست؟ کتاب بسیار خوبی است. مدتها پیش به دوستان فیلسوف‌مان در قم، از کمبودی گله می کردم و می گفتم: «فرق فلسفه ی ما با فلسفه ی غرب (از زمان ارسطو و افلاطون تا کنون) این است که فلسفه غرب، همیشه یک دنباله وادامه ی اجتماعی و سیاسی و مردمی داشته است، اما فلسفه ی ما ادامه اجتماعی و سیاسی نداشته است؛ حداکثرش به ادامه ی تربیت فردی رسیده؛ و الا اینکه فلسفه ی ما بگوید: «شکل حکومت، چگونه باید باشد، حقوق مردم چیست و ارتباطات آنها با یکدیگر چگونه است»، چنین ادامه ای ندارد، در حالی که همه ی این مبانی می تواند مبنای فلسه اجتماعی و سیاسی قرار بگیرد.
🔸وقتی من ترتیب و فصل بندی کتاب شما را (البته همه اش را نخوانده ام) نگاه کردم، دیدم این کار، شده است. از مبانی فکری و فلسفی شروع کرده اید و به جمهوری اسلامی و مسائل آن رسیده اید. این چیز #باارزشی است. الحمدلله این طور فکرها در جامعه ی ما حضور دارد، از اینها باید حداکثر استفاده بشود. این سبک کار، #درست است، باید متمسّک به مبانی بود.
📢 بیانات #رهبر_انقلاب در دیدار هیأت مدیره دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه قم، 29/ دی /1380
#علوم_انسانی
#حدیث_پیمانه
#فلسفه_سیاسی
📚منبع:
🆔 @Cultural_governance
🆔 @m_rasad
🔰 دغدغه‌مندان دینداری و آگاهی در جهان معاصر
گزارشی از پروژه فکری برخی عالمان دین در دوران حاضر _ قسمت اول
📌به گزارش جوان آنلاین، یاسر عسگری در یادداشتی به تحلیل اندیشه برخی از بزرگان و عالمان معاصر پرداخته و پروژه فکری هرکدام از ایشان را طبقه بندی کرده است. دراین یادداشت آمده است:
🔺نداشتن پروژه فکری مشخص، نقطه ضعف برخی شخصیت‌ها و اندیشوران ماست. اینکه پروژه فکری هر اندیشوری برای او و مخاطبانش مشخص باشد، یک حُسن و توفیق برای او خواهد بود، مگر در موارد خاص و نادر که به دلایلی برخی اندیشوران تمایل ندارند پروژه فکری‌شان آشکار و عیان باشد. تجربه نشان داده است اگر پروژه فکری اندیشور یا کنشگری روشن باشد، اثرگذاری و ماندگاری بیشتری خواهد داشت. البته اندیشمندانی که در این یادداشت آمده‌اند، نه همه اندیشمندان جامعه‌اند و نه آنان که نام‌شان ذکر شد، در یک سطح اثرگذاری‌اند و نه یک محقق به تنهایی، میتواند پروژه فکری اندیشوران کشور را آنگونه که شایسته است، دریابد؛ بنابراین تعداد معدودی که نگارنده آثار آنها را مطالعه کرده و از این جهت که فعالیت‌های رسانه‌ای دارند یا اینکه در رسانه‌ها و مراکز فرهنگی و علمی، آثارشان بیشتر دیده می‌شود، به ترتیب اولویت و اثرگذاری، انتخاب شده‌اند. طبیعی است در یک یادداشت، نمی‌توان به همه شخصیت‌های فکری، فرهنگی و سیاسی برجسته کشور پرداخت و اگر مخاطبان و دانشوران به ضرورت «داشتن پروژه فکری مشخص» ترغیب کند، نگارنده به هدف خود رسیده است. محتوای این یادداشت پیش‌تر در جلسات و گفتارهایی، در حسینیه هنر قم ارائه و هم اکنون مکتوب شده است.
🔸 کلان پروژه امام روح‌الله خمینی (ره)
️◀به نظر می‌رسد کلان پروژه امام خمینی (ره)، «احیای دین اسلام» در دوره معاصر است و برای اینکه نشان دهد دین اسلام برای همه دوران‌ها و از جمله دوران حاضر، سخنی برای گفتن دارد، باید به صورت جامع متبلور و محقق شود. تحقق جامع دین، جز با تشکیل حکومت اسلامی امکانپذیر نیست. امام پس از تشکیل حکومت اسلامی، سبک جدیدی از حکمرانی دینی ارائه داد که برای تمام پیروان ادیان هم قابل الگوبرداری است و حکومت جمهوری اسلامی نیز الگوی دین‌مداران دنیا شده است. اما چرا می‌گوییم که کلان پروژه امام «احیای دین» بوده، ولی «حکومت اسلامی» نبوده است، برای اینکه امام بر مبنای تعبیر قرآنی «قیام لله/ قوموا لله» تلاش داشته است، نام دین را که در دوره‌ای مورد هجمه ایسم‌ها، استبداد، طاغوت و استکبار بود، زنده کند. برای او تحقق و جامعیت دین در جامعه، مهم و اساسی بود و از سردمداران و مسئولان حکومتی، عمل به اسلام را خواستار بود.
️◀امام با توجه به تجربه‌های گذشته، به این نتیجه رسید که تنها راه «تحقق جامعیت دین در جهان»، تشکیل حکومت اسلامی و داشتن حاکم اسلامی عادل و نظام مقتدر اسلامی و جامعه اسلامی باورمند است که تمام هم و غم خویش را در این زمینه به کار گرفت. او خواست جامعه اسلامی را به سمت ظهور حضرت حجت (عج) سوق دهد و اگر فردی بگوید کلان پروژه امام (ره) زمینه‌سازی برای ظهور حضرت حجت (عج) بوده است نیز دور از ذهن و واقع نگفته است. گرچه امام از جمله افرادی نبوده که چنین ادعایی داشته باشد، ولی نقشی که در جهان معاصر ایفا کرد و باعث توجه مجدد جهانیان به دین و دینداران در این دوران شد، قابل ارزیابی و تحلیل است. در این میان اظهار نظرات بسیاری از رهبران ادیان در این زمینه وجود دارد که امام خمینی را سبب احیای مجدد دین (نه تنها دین اسلام) در دوران معاصر می‌دانند. (ر. ک: امام فراتر از مرزها، به کوشش پژمان عرب، تهران: انتشارات راه یار)
🔸 کلان پروژه فکری آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای
️◀برای هر شخصیتی، معمولاً پروژه‌های فکری به مرور کامل و با توجه به افزایش تجربه یا تعالی اندیشه‌ها عمیق‌تر می‌شود، بنابراین به جای یک کلان پروژه درباره زندگی و اندیشه یک شخصیت، می‌توان از چندین کلان پروژه سخن گفت که ممکن است در طول همدیگر باشند. «قرآن» جایگاه محوری در کلان پروژه رهبر معظم انقلاب دارد و چه در قبل و بعد از انقلاب، قبل و بعد از رهبری، همواره قرآن نقش و جایگاه و اصالت بنیادین را در فکر و اندیشه معظم له داشته است. شاید بتوان گفت کلان پروژه فکری آیت‌الله خامنه‌ای در پیش از انقلاب، «جامعه‌سازی قرآنی» یا تشکیل «حکومت و جامعه قرآنی» بوده است.
️◀ در دوره‌های اول رهبری، «نظام‌سازی قرآنی» (نظام به معنایی فراتر از حکومت و جامعه) و در دوره متأخر، «تمدن‌سازی قرآنی» است (تمدن به معنایی فراتر و فراخ‌تر از حکومت و جامعه و نظام و ملیت و طراحی برای تمام امت اسلامی و جوامع بشری). محوریت قرآن در اندیشه و منظومه فکری و معرفتی آیت‌الله خامنه‌ای، بسیار بنیادی است و می‌توان گفت این بزرگ از شخصیت‌های قرآن محور، جامع الاطراف و ممتاز دوران معاصر است.
#کلان_پروژه_فکری
#تغییر_فرهنگی
🆔 @m_rasad
🔰 دغدغه‌مندان دینداری و آگاهی در جهان معاصر
گزارشی از پروژه فکری برخی عالمان دین در دوران حاضر _ قسمت دوم
🔸 کلان پروژه آیت‌الله مرتضی مطهری
️◀️می‌توان گفت کلان پروژه فکری آیت‌الله شهید مطهری، ارائه «اسلام عقلانی» است. با اینکه استاد مطهری یک فیلسوف، فقیه و مفسر برجسته است، اما بُعد متکلم بودن او و دفاع کلامی از دین بسیار بارزتر است. ناگفته نماند شرایط تاریخی هم بر تعیین پروژه فکری شخصیت‌ها مؤثر است و امثال شهید مطهری و همدوره‌ای‌هایش، در دوره‌ای زندگی می‌کردند که اساس دین و باور‌های دینی به صورت جدی زیر سؤال رفته بود یا می‌رفت، اما با این همه ایشان درصدد تبیین عقلانی از دین است و همه آثار و نوشته‌ها و گفتار‌های او را باید در این کلان پروژه تعریف و تبیین کرد. می‌توان گفت همه نوشته‌ها و سخنرانی‌های استاد، متناسب با نیاز زمان و پاسخگوی سؤالات «زمان» و «نیازسنجی مخاطبان» از ویژگی‌های ممتاز شهید مطهری است، بنابراین بدین سبب، آثار و گفتار‌های او متنوع و بسیار گسترده است و کمتر شخصیت حوزوی داریم که مانند ایشان در ابعاد مختلف علوم اسلامی اظهارنظر یا تبیین کارشناسی و البته دقیق و راهگشا داشته باشد.
🔸 کلان پروژه فکری آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی
️◀️درباره آیت‌الله مصباح یزدی بسیار گفته‌اند و هنوز جا دارد درباره اندیشه و عمل آن حکیم مجاهد بیشتر بگوییم. می‌توان گفت کلان پروژه فکری آیت‌الله مصباح «دفاع عقلانی و منطقی از عقاید اسلامی و شیعی و مبارزه با انحرافات فکری و عقیدتی» است که در این میان، بُعد سلبی آن یعنی «مبارزه با انحرافات فکری و عقیدتی»، پررنگ‌تر است. استاد دغدغه زیادی در زمینه دفع تهاجم فرهنگی داشت و تلاش‌های ایشان را ذیل این پروژه می‌توان تبیین نمود. یکی از خصلت‌های ویژه آیت‌الله مصباح «تکلیف مداری» ایشان است. ایشان مرد انجام وظیفه بود، نه نتیجه. در هر زمان آنچه تشخیص می‌داد وظیفه اوست، دنبال همان می‌رفت. مراحل مختلفی از زندگی و عمل آیت‌الله مصباح یزدی هست که بدون توجه به ملامت ملامت‌گران و خوشایند یا بدآیند دیگران، مواضع خویش را صریحاً اعلام و علنی می‌کرد. کم نبودند حامیان نظام اسلامی که بعد از تغییر رویکرد‌ها و روحیات، در قبال مسائل سیاسی و حوادث ساکت شدند، ولی آیت‌الله مصباح در عداد این دسته نبود و همچنان در عرصه‌های فکری، فرهنگی و سیاسی روشنگری می‌کرد. ایشان به راحتی از کنار انحرافات و التقاطات نمی‌گذشت و مخالف و منتقد شدید هر گونه دیدگاه انحرافی و التقاطی بود.
🔸 کلان پروژه آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی
️◀️کلان پروژه آیت‌الله حسن حسن‌زاده آملی را می‌توان «انسان و جامعه خودساخته/ مهذب الهی» دانست. هم و غم اصلی ایشان، تربیت انسان‌های خودساخته و بالطبع، جامعه خود ساخته است. او توجه ویژه‌ای به ضرورت خودسازی انسان و تهذیب انسان بر محور قرآن و روایات (مکتب اهل بیت (ع)) دارد. شاید این عبارت از سخنان محوری او در طول زندگی باشد که «ای انسان‌ها! خود را ارزان می‌فروشید، شما برای ابدیت آمده‌اید....» حسن‌زاده تشنه دانش است و تأکید بسیاری بر کسب علوم و دانش‌های مختلف دارد و معتقد است «انسانی که مزاجش معتدل باشد خواهان کسب همه علوم است و به علم خاصی محدود نمی‌شود....»
🔸 کلان پروژه آیت‌الله عبدالله جوادی آملی
️◀️تعیین کلان پروژه آیت‌الله عبدالله جوادی آملی کار سهلی نیست، اگرچه او نیز همانند شهید آیت‌الله مطهری، درصدد تبیین عقلانی از دین و آموزه‌های دینی است، ولی با تمرکزش در حوزه تفسیر قرآن و فلسفه اسلامی، درصدد تربیت انسان‌های حکیم مُهذّب قرآنی (خودساخته) است. در منظومه فکری آیت‌الله جوادی آملی، نقش عقلانیت اسلامی، عقلانیت قرآنی و عقلانیت فلسفی، بسیار پررنگ است و کمتر وارد چالش جدی و بنیادین با مفاهیم دنیای مدرن می‌شود. (برخلاف رویکرد‌های آیت‌الله مصباح یزدی به صورت ویژه و برخلاف رویکرد‌های شهید آیت‌الله مطهری به صورت عمومی)
#کلان_پروژه_فکری
#تغییر_فرهنگی
🆔 @m_rasad
🔰 دغدغه‌مندان دینداری و آگاهی در جهان معاصر
گزارشی از پروژه فکری برخی عالمان دین در دوران حاضر _ قسمت سوم
🔸 کلان پروژه آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی
◀️کلان پروژه آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی را می‌توان «تربیت فطری انسان» یا «برگشت انسان‌ها به تربیت فطری آنها» دانست. آیت‌الله حائری شیرازی به انسان شناسی توجهی ویژه دارد و می‌توان گفت نظریات اصلی او، در باب انسان شناسی است. او در انسان شناسی‌اش، به «فطرت» توجه ویژه دارد و تلاش دارد تا انسان‌ها به این ودیعه الهی خود وقوف یابند و مسیر بندگی و فطرت الهی خویش را در پیش بگیرند. حکمت گمشده مؤمن است و گویی آیت‌الله حائری شیرازی در زندگی‌اش خواسته است این مسئله را به انسان‌ها و مخاطبانش یادآوری کند.
🔸 کلان پروژه آیت‌الله سیدهادی خسروشاهی
◀️استاد سیدهادی خسروشاهی از دانشوران و روحانیون مجاهدی بود که می‌توان کلان پروژه فکری او را «احیای اسلام سیاسی» دانست که در این زمینه توجه ویژه‌ای به تقریب مذاهب اسلامی و وحدت جوامع مسلمان و ارتباطات بین اندیشمندان و جریان‌های اسلامی داشت. او به دانستن سابقه و گذشته جریان‌های اسلامگرای داخلی و خارجی، توجه ویژه داشت و از این منظر به ثبت و ضبط حوادث و اتفاقات و سوابق جریانات اسلامگرای جهان پرداخت. او به دنبال وحدت جوامع اسلامی و تشکیل امت واحده اسلامی بود و علاوه بر نقد رویکرد‌ها و نقشه‌های استعمارگران و مستشرقان، توجهی به بازشناسی شخصیت‌های علمی و فرهنگی جهان اسلام داشت و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت. خسروشاهی به معرفی عقلانی شیعه در جهان اسلام پرداخت و از اندیشه سیاسی شیعه و فقه شیعه در محافل و همایش‌های بین‌المللی جهان اسلام دفاع می‌کرد. او خود را مبلغ اسلام و مکتب اهل بیت (ع) می‌دانست.
🔸 کلان پروژه آیت‌الله محمدعلی تسخیری
◀️پروژه فکری آیت‌الله محمدعلی تسخیری مانند پروژه استاد خسروشاهی، تبیین و دفاع عقلانی از شیعه در جهان معاصر بود، به ویژه در مواجهه با جهان اسلام. تعبیری که رهبر معظم انقلاب وی را با آن ستودند، یعنی «زبان گویای اسلام و تشیع»، بسیار مهم و کلیدی است. آیت‌الله تسخیری مانند استاد خسروشاهی، بیشتر فعالیت‌هایش در حوزه جهان اسلام تعریف می‌شود و ارتباط و گفتگو با پیروان ادیان دیگر. این دو بزرگوار علاوه بر تبیین عقلانی مکتب اهل بیت (ع)، به چالش‌های نظری دنیای معاصر، فراتر از مذاهب و مرزها پاسخ داده‌اند. جای نگاه امام موسی صدر در فضای دین پژوهی و دینداری معاصر ما خالی است. امام موسی صدر ادیان را در خدمت انسان می‌دانست. او تلاش داشت نقش دین را در زندگی انسان‌ها تبیین کند.
🔸 کلان پروژه حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی
◀️حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی از آن طیف شخصیت‌های حوزوی است که کلان پروژه وی «تربیت انسان قرآنی» و «زندگی قرآنی» قلمداد می‌شود. او تلاش دارد همه مؤمنان و مسلمانان، توجه جدی به قرآن داشته باشند و قرآن جدی‌ترین منبع معرفتی برای مسلمانان محسوب شود و همچنین می‌کوشد که جامعه شیعی را با قرآن بیشتر مأنوس کند. شاید او به این مسئله باور عملی دارد که شیعیان از بین دو توصیه پیامبر اعظم (ص)، توجه بیشترشان به اهل بیت (ع) است و از نقش و جایگاه قرآن غافل شدند و درصدد است که به حدیث ثقلین، به درستی و کمال عمل کند و جامعه را به سمت بهره‌برداری همزمان قرآن و اهل بیت (ع) و همتایی این دو ثقل سوق دهد. استاد قرائتی نمونه‌ای برجسته از مبلّغ اسلامی و قرآنی در دوره حاضر است و لازم است تحقیقات فراوانی درباره رویکرد‌ها و تجربیات تبلیغی و تدریسی او انجام شود. قرائتی از قدرت تمثیلی و ساده‌سازی مفاهیم اسلامی و قرآنی، برخوردار است. استاد قرائتی در مقدمه خویش بر کتاب «پرتوی از اسرار نماز» (در فروردین ۱۳۶۹ ش/ رمضان ۱۴۱۰ ق) می‌نویسد: «ارائه معارف دین اسلام، در زمینه عقاید و احکام و اخلاق، آن هم به زبانی روشن و متکی به آیات و احادیث، ضرورتی است که نیاز علاقه‌مندان به این معارف را برآورده می‌سازد.» (پرتوی از اسرار نماز، چاپ چهاردهم، ۱۳۷۴، تهران: ستاد اقامه نماز، ص ۱۱). او رویکرد خودش را ارائه معارف اسلامی و قرآنی ساده و همه فهم برای توده‌ها (غیرنخبگان) می‌داند.
🔗متن کامل را اینجا مطالعه بفرمایید.
#کلان_پروژه_فکری
#تغییر_فرهنگی
🆔 @m_rasad
#محاسبات_غلط...
📌 رهبر انقلاب: من دو سه مورد از غلط بودن محاسبه‌ی دشمن را در قضایای اخیر میگویم...
خیال می‌کرد ملت ایران به خاطر مشکلات اقتصادی ــ که وجود دارد ــ با نقشه‌ی براندازی و تجزیه‌طلبی دشمن همراهی خواهد کرد. یک محاسبه است دیگر، این محاسبه غلط بود.
خیال می‌کرد با فحش و بددهنی و اهانتهای گوناگون میتواند مسئولین کشور را از میدان خارج کند، منفعل کند. وقتی که یک خرده بدگویی شد، هتاکی شد بعضی‌ها منفعل میشوند دیگر. محاسبه‌ی غلطی بود.
خیال کردند با وسوسه‌ها و هیاهوها میتوانند مسئولان سطح بالای کشور را دچار اختلاف نظر کنند؛ یکی بگوید این کار را بکنیم، یکی بگوید نکنیم. بینشان اختلاف بیفتد. محاسبه‌ی غلطی بود.
خیال می‌کردند که میتوانند با دلارهای فلان مزدور آمریکا ــ دلارهای نفتی ــ اراده‌ی جمهوری اسلامی را تحت تأثیر قرار بدهند؛ اشتباه کردند.
خیال می‌کردند با اینکه تشویق کنند چند تا عنصر خودفروخته را که بروند پناهنده بشوند و علیه کشور خودشان لجن‌پراکنی کنند این موجب می‌شود جوانهای ما ناامید بشوند، اشتباه کردند، کسی به آنها اعتنایی نکرد.
این محاسبات دشمن بود، محاسبات غلطی بود. چهل سال است که دشمن با انواع طرق علیه نظام جمهوری اسلامی تلاش می‌کند و چون محاسباتش غلط بوده و غلط هست شکست خورده، تا حالا شکست خورده، در این قضیه هم شکست خورد، در آینده هم هر وقت اقدام کند شکست خواهد خورد.
🗓️۱۴۰۱/۱۰/۲۲
🆔 @m_rasad
🔰 محاسبه‌ی شبانه شهید حسن باقری
📌 رهبر انقلاب: پارسال یا پیرارسال بود که من شرح حال شهید افشردی (باقری) را می‌خواندم - به نظرم شرح حال ایشان یا یکی دیگر از همین شهدا بود - در آنجا ذکر شده بود که ایشان هر روز #خطاهای_خود را می‌نوشته؛ همین که در توصیه‌ی علمای اخلاق و در توصیه‌های بعضی از احادیث و اینها هم هست که خطاهای خودتان را بنویسید، هر شب خودتان را #محاسبه کنید. او این چیزها را روی کاغذ می‌نوشته. ماها رومان نمی‌شود خودمان بنویسیم، روی کاغذ بیاوریم، علنی کنیم؛ ولو بین خودمان و کاغذ. او در یادداشتهای خود نوشته بود که مثلاً من شب دیدم امروز این چند تا گناه را انجام دادم.
📌این #محاسبه_نفس، خیلی چیز خوبی است. انسان باید خود را محاسبه کند، بعد #یکی_یکی از انجام گناهان خود کم کند. ما به بعضی از گناه‌ها عادت کرده‌ایم - گاهی انسان پنج تا، شش تا، ده تا گناه را عادت کرده - همت کنیم اینها را یکی یکی کنار بگذاریم؛ این نقاط ضعف را یکی یکی کم کنیم. ۱۳۹۰/۰۱/۲۳
🗓 ۹/بهمن‌ماه/ 1361، سالگرد شهادت #شهید_حسن_باقری
📚منبع:
🆔 @khamenei_ir
🆔 @m_rasad
#معرفی_کتاب
🔰 معرفی کتاب "مطالعات اسلامی در غرب"
نوشته دکتر محسن الویری
🔸شرق‌شناسی به مفهوم امروزی آن شامل مطالعات اسلامی در غرب نیز هست. نتایج و دستاوردهای شرق‌شناسی و به تبع آن، مطالعات اسلامی در غرب ریشه تلقی کنونی غربی‌ها درباره #اسلام و #کشورهای_اسلامی است و بی‌توجهی به این جریان و ابعاد و پیامدهای آن سبب خواهد شد که ما در مواجهه با غرب، چه در حوزه هجوم فرهنگی و چه در حوزه گفتگوی تمدن‌ها، نتوانیم نقشی بایسته ایفا نماییم. جهت‌گیری اصلی و روح حاکم بر این کتاب، توجه دادن به این موضوع بنیادی است که به نظر می‌رسد میتواند اساس تفکر و نگاه ما را به تاریخ و تمدن اسلامی دگرگون سازد. این هدف از طریق نگاه به مفهوم، ریشه‌ها، سیر تحول و ابعاد و روش‌های مطالعات اسلامی در غرب و تأثیر آن در محیط‌های اسلامی شرقی، و موضع کنونی و بایسته نسبت به آن دنبال شده است.
#شرق_شناسی
#مطالعات_اسلامی_در_غرب
🆔 @m_rasad