#مباحث _معارف_قرآن_کریم
#قسمت_سوم
جایگاه رحمت و غضب خداوند در قرآن
3- برائت استهلال تمام سورهها با دو صفت رحمن و رحیم:
در رویکرد تفسیری آیات قرآن، نظریه ای وجود دارد با عنوان نظریهی «وحدت موضوعی سورهها» که علامهطباطبایی در المیزان و علامه جوادی آملی در تسنیم، بدان معتقد بوده و هدفمندی سورهها را تاکید دارند. لازمهی موافقت با این نظریه نیز در این است که معتقد باشیم، چینش صرفًا آیات در سورهها توسط شخص پیامبر خاتم (ص) و در دوران حیاتشان اتفاق افتاده است.
در این نظریه، یکی از راههای کشف هدف سوره، توجه به اسماء الحسنی به کار رفته در همان سوره است. علاوه بر این، آیت الله جوادی آملی به هماهنگی بسملهی هر سوره با محتوای آن، تاکید داشته، نوشته اند:
آیهی کریمهی «بسم اله الرحمن الرحیم»، 114 بار نازل شده است نه اینکه یک بار نازل شده باشد و به دستور پیامبر اکرم (ص)، سرفصل سور قرآنی قرار گرفته باشد.» 1.
با توجه به موارد فوق، واژه های «رحمن و رحیم» در ابتدای هر سوره، نشان از محتوای آن داشته و مخصوص اهداف و منویات همان سوره است. شاید مثال واضح آن سورهی «الرحمن» باشد که در کل آن خداوند مکررًا نعمات خود را بر انسان برمیشمرد و و مکررًا به منظور یادآوری بر تکذیب کنندگان، یک سؤال مشخص را میپرسد که: «فَبِأَىّ ءَالَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَان». اولین رحمت خود را نیز قرآن و بعد خلقت انسان بر شمرده و بعد بیان و دیگر نعمتهای دنیا را یکی پس از دیگری نام میبرد که همگی از مجرای رحمت الهی سرچشمه میگیرند.
باید توجه داشت «رحمن» که افاضهی وجود به عالم هستی، بدون در نظر گرفتن استحقاق است، نقطهی مقابل نداشته، تغییر ناپذیر و مصون از هرگونه تحول و دگرگونی بوده و صفت ذات خداوند است؛ لذا اساسًا نمیشود خداوند افاضهی وجود و هستی نکند؛ چون این عالم «نیست» میشود.
بنابراین رحمت رحیمیه از صفات فعل خداوند است چراکه در مقابل رحیم، غضب است و غضب به عنوان یک وصف کمالی در مقابل رحیم است، همچنان که در قرآن داریم: «یُعَذَّبُ مَن یَشَاء وَ یَرحَمُ مَن یَشَاء» 2 مثل رضا که در مقابل آن، سخط است. درحالیکه در رحمن، خواستن و یشائی در کار نیست و خداوند نمیشود که رحمن نباشد ولی میشود که رحیم نبوده و غضب نماید. به ویژه اینکه هرگاه سخن از یشاء باشد، بحث استحقاق است.
. 1جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج 1، ص 290.
. 2عنکبوت/ 21.
#ادامه_دارد..........
🍀 س، اوحدی- گزیده ی پژوهش حقیر در پایان نامه ی ارشد معارف قرآن با عنوان نسبت سنجی بین رحمت و غضب خداوند در قرآن و عهد عتیق
🦋 @maarefquran13951
جبهه علمی، پژوهشی معارف قرآن کریم
#قسمت_دوم « علی (ع) در کنار نبی(ص) » 🔰 چرا زیارت امیرالمومنین(ع) در روز ولادت و بعثت پیامبر(ص) توص
#قسمت_سوم « علی (ع) در ڪنار نبی(ص) »
🔰 چرا زیارت امیرالمومنین(ع) در روز ولادت و بعثت پیامبر(ص) توصیه شده؟جالب این است ڪه در همین زیارت چند صفحهای حداقل 10 آیه قرآن به خوبی تفسیر شده است. تفسیر صحیحی ڪه از طریق آن می توان به حقایقی رسید. از فصل پیوند این دعا با قرآن به دو مورد اشاره میڪنم. در قسمتی از این دعا از امیرالمومنین با عنوان "باب حطه الله" یاد ڪرده.
🔸این "باب حطه الله" اشاره به چه بحثی دارد؟ از سوی خداوند به بنی اسرائیل امر شد ڪه افراد در صورت ورود از دروازه ای خاص به نام حطه (در سوره بقره و سوره اعراف به این باب اشاره شده است) در حالی عبور ڪنند ڪه واژه "حطه" به معنای توبه و ریزش گناهان را بیان ڪنند و با این ڪلمه حطه آمرزش خود را از خدواند طلب ڪنند، ولیڪن اینها به این دروازه وارد شدند و به ڪلمه دیگری ڪه بیانگر مسخره و استهزاء است، وارد شدند. با استهزاء وارد شدند و این ڪلمه را به مسخره گرفتند. در حالی ڪه آن زمان گفته شده بود خداوند تنها راهی ڪه برای آمرزش گناهان شما در نظر گرفته، ورود از این دروازه با گفتن ڪلمه حطه است. اگر این را بیان نڪردید از آمرزش خبری نیست.
🍃اینجا امیرالمومنین (ع) به باب حطه تشبیه شده است. یعنی امت اسلام اگر بخواهد از گناه خود توبه ڪند تنها راهی ڪه دارد این است ڪه از این دروازه وارد شود. اگر از این دروازه وارد شد گناهان او آمرزیده میشود و ڪمالات و ترقی معنوی پیدا میڪند. اگر از این دروازه وارد نشد از ڪمالات معنوی خبری نیست.
#آدرس_لینڪ برای مطالعه ی بیشتر:
http://tnews.ir/site/e106122621375.html
📝 در گفتگوی تبیان با عبدالحسین طالعی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه قم
#پایان
🆔 @maarefquran13951
#بیانات_حضرت_امام_خامنه_ای(دامة برکاته) به مناسبت نیمه ی شعبان
3⃣ #قسمت_سوم
آحاد بشر -چه آنهایی که نخبه هستند و حوادث را میتوانند تشخیص بدهند، چه تودهی مردم در سطح دنیا، در کشورهای مختلف که بعضیها گرفتارِ زندگیاند، غافلند- همه این احساس نیاز را دارند، منتها بعضی آگاهانه، بعضی غیر آگاهانه. و البتّه در همهی ادیان هم این وعده داده شده است؛ در همهی ادیان وعدهی یک فرج و یک حرکت عظیم الهی در پایان و انتهای تاریخ -که البتّه این هم پایان تاریخ نیست؛ دنیای واقعی و زندگی واقعی بشر از زمان حضرت ولیّعصر شروع میشود، لکن در انتهای این وضع زندگیای که امروز ما داریم- [آمده،] همه وعدهی آنچنان عاقبتی را دادهاند.
پس این نیاز هست، لکن برای اینکه این نیاز جهت پیدا کند و مفید فایده باشد، در اسلام از ما خواسته شده است که انتظار داشته باشیم. انتظار، فراتر از نیازمندی است، فراتر از احساس نیاز است. گفتهاند منتظر باشید؛ انتظار یعنی امید، انتظار یعنی اعتقاد به اینکه یک آیندهی قطعیای وجود دارد؛ صِرف نیاز نیست؛ انتظار، سازنده است، لذا در روایات ما، معارف ما، انتظار فرج جایگاه بسیار مهمّی دارد که من حالا یک توضیحی در مورد آن بعداً عرض میکنم. در توقیع شریف حضرت ولیّعصر (ارواحنا فداه) به ابنبابویه -علیّبنبابویه- از قول پیغمبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نقل شده که فرمود: اَفضَلُ اَعمالِ اُمّتی انِتِظارُ الفَرَج؛(۵) یعنی برترینِ اعمال امّت من این است که منتظر فرج باشند؛ [یعنی] امید. در یک روایتی از موسیبنجعفر (علیه السّلام) [آمده]: اَفضَلُ العِبادَةِ بَعدَ المَعرِفَةِ اِنتِظارُ الفَرَج.(۶) معرفت یعنی توحید و معرفتِ حقایق الهی، [برترین اعمال] بعد از آن، انتظار فرج است. از امیرالمؤمنین (علیه السّلام) [نقل شده]: اِنتَظِرُوا الفَرَجَ وَ لا تَیأَسوا مِن رَوحِ الله؛(۷) انتظار فرج داشته باشید، از رَوح و رحمت و گشایش الهی مأیوس نشوید. پس در انتظار فرج امید هست، تحرّک هست، اقدام وجود دارد که البتّه حالا در مورد انتظار فرج گفته شده است و مسلّم است که انتظار فرج، یعنی انتظار فرج حضرت ولیّعصر؛ این یک مصداق از انتظار فرج است. اینکه پیغمبر میفرماید: اَفضَلُ اَعمالِ اُمَّتی اِنتِظارُ الفَرَج، ناظر به همهی مشکلاتی است که برای زندگی انسان پیش میآید؛ مشکلات گوناگونی در زندگی پیش میآید، انسان در مواجههی با این مشکلات نبایستی مأیوس بشود؛ باید انتظار فرج داشته باشد؛ باید بداند که فرج خواهد آمد. خود انتظار فرج، یک نوع فرج است که این روایتی است از حضرت موسیبنجعفر: لَستَ تَعلَمُ اَنَّ اِنتِظارَ الفَرَجِ مِنَ الفَرَج؛(۸) خود انتظار فرج و انتظار گشایش، یک گشایشی است برای انسان که او را از آن حالت یأس، از حال درماندگی که به کارهای عجیب و غریبی وادار میکند، نجات میدهد. خب، اینکه پیغمبر و ائمّه این جور فرمودند، معنایش این است که امّت محمّدی (صلّی الله علیه و آله و سلّم)، در هیچ حادثهای از حوادث زندگی دچار یأس و ناامیدی نمیشوند و همیشه در همه حال انتظار فرج دارند.
@maarefquran13951