هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه هشداری جدّی درباره دو خطر بزرگ برای انسانهاست: پیروی از هوای نفس و آرزوهای طولانی.
۱. دو خطر بزرگ برای بشر
امیرالمؤمنین (علیهالسلام) میفرماید:
> «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیْکُمُ اثْنَانِ: اتِّبَاعُ الْهَوَى وَ طُولُ الْأَمَلِ»
ترجمه: "ای مردم! از دو چیز بیش از همه بر شما میترسم: پیروی از هوای نفس و آرزوهای دراز."
- پیروی از هوای نفس (اتّباع الهوی) → انسان را از حق دور میکند.
- آرزوهای طولانی (طول الأمل) → آخرت را فراموش میکند.
۲. دنیا زودگذر و آخرت نزدیک است
> «إِنَّ الدُّنْیَا قَدْ وَلَّتْ حَذَّاءَ... إِنَّ الْآخِرَةَ قَدْ أَقْبَلَتْ»
ترجمه: "دنیا به سرعت پشت کرده و جز اندکی از آن باقی نمانده... و آخرت نزدیک شده است."
- دنیا مانند تهمانده آب ظرفی است که ریخته شده و چیزی جز قطرات 💦 اندک باقی نمانده.
- آخرت در حال نزدیک شدن است و هر کس باید فرزند آخرت باشد، نه فرزند دنیا.
۳. نتیجه در قیامت
> «فَإِنَّ کُلَّ وَلَدٍ سَیُلْحَقُ بِأُمِّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»
ترجمه: "هر فرزندی در قیامت به مادرش ملحق میشود."
- کسی که دلبسته دنیا باشد، به سرنوشت دنیا (فنا) میپیوندد.
- کسی که متوجه آخرت باشد، به بهشت و رضای الهی میرسد.
۴. فرصت امروز و فردای قیامت
> «إِنَّ الْیَوْمَ عَمَلٌ وَ لَا حِسَابَ وَ غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَلَ»
ترجمه: "امروز روز عمل است بدون حساب، و فردا (قیامت) روز حساب است بدون عمل."*
⏳ - امروز (دنیا) → زمان عمل است، نه محاسبه.
🧮 - فردا (قیامت) → زمان حساب است، نه جبران کارها.
📢 آقا امیرالمؤمنین (علیهالسلام) هشدار میدهد که:
🚨 از هوای نفس دوری کنید؛ زیرا حق را میپوشاند.
🥸 آرزوهای طولانی نداشته باشید؛ زیرا آخرت را فراموش میکنید.
🎴 دنیا ناپایدار است و آخرت حقیقی است.
⌛️ امروز فرصت عمل است، فردا دیگر دیر است.
📖 درسهای کاربردی:
۱. خودشناسی → هوای نفس را کنترل کنیم.
۲. زهد → به دنیا دل نبندیم.
۳. آیندهنگری → برای آخرت سرمایهگذاری کنیم.
۴. عمل صالح → قبل از رسیدن روز حساب، کار نیک انجام دهیم.
📜 این خطبه درسنامه زندگی برای کسانی است که میخواهند در مسیر حق گام بردارند و از غفلت دوری کنند.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از امام علیهالسلام درباره مصقلة بن هبیره شیبانی است که پس از خرید اسیران بنی ناجیه و آزاد کردن آنها، وقتی امام مالش را مطالبه کرد، خیانت کرد و به سوی معاویه👹 فرار کرد.
ترجمه چند فراز و تحلیل خطبه:
۱. «قَبَّحَ اللَّهُ مَصْقَلَةَ فَعَلَ فِعْلَ السَّادَةِ وَ فَرَّ فِرَارَ الْعَبِيدِ»
- خدا مصقله را رسوا کند! کاری کرد مانند کار آزادگان (آزاد کردن اسرا)، ولی فرار کرد مانند فرار بردگان.
← امام علی علیه السلام او را به دلیل #نفاق سرزنش میکند؛ ظاهراً کار نیک انجام داد؛ اما در باطن ترسو و فراری بود.
۲. «فَمَا أَنْطَقَ مَادِحَهُ حَتَّى أَسْكَتَهُ وَ لَا صَدَّقَ وَاصِفَهُ حَتَّى بَكَّتَهُ»
- هنوز مداحانش او را ستایش نکرده بودند که خودش (با فرارش) آنها را خاموش کرد، و توصیفگرانش را تصدیق ننمود تا آنکه سرزنشش کردند.
← مصقله با این فرار، مدح خود را به ذمّ تبدیل کرد و نشان داد که لیاقت ستایش ندارد.
۳. «وَ لَوْ أَقَامَ لَأَخَذْنَا مَيْسُورَهُ وَ انْتَظَرْنَا بِمَالِهِ وُفُورَهُ»
- اگر میماند، آنچه را که برایش ممکن بود میگرفتیم و برای بقیه مالش منتظر میماندیم تا توانگر شود.
← امام علیهالسلام عدالت و انصاف را در حق او روا داشت؛ اگر مصقله صادق بود، به او مهلت میداد؛ اما او با فرارش، بیوفایی خود را ثابت کرد.
🪧 درسهای اخلاقی و سیاسی:
✓ نفاق و دوگانگی (ظاهر نیکو، باطن خیانتکار) محکوم است.
✓ فرار از مسئولیت نشانه ضعف است، نه آزادگی.
✓ عدالت امام علیهالسلام حتی با خیانتکاران نیز همراه با انصاف بود.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حضرت علیه السلام در این خطبه با بیانی شیوا و عمیق، ویژگیهای دنیا و نحوه تعامل صحیح با آن را بیان کرده و به ذمّ دنیا و هشدار درباره فریبندگی آن پرداخته اند.
مضمون اصلی خطبه:
۱. ستایش خداوند:
- خداوندی که هیچکس از رحمت او ناامید نیست.
- نعمتهای او همگانی است و آمرزشش شامل همه گنهکاران میشود.
- پرستش او سبب سرافکندگی نیست، چرا که تنها او شایسته عبادت است.
۲. وصف دنیا:
- دنیا سرایی است فانی و ناپایدار که اهلش ناچار از ترک آن هستند.
- دنیا در نظر مردم، شیرین و سبز و خرم است و طالبان خود را سریع به سوی خود میکشاند.
- دنیا دلِ بیننده را فریب 😵💫 میدهد و او را به دلبستگی و غفلت میکشاند.
۳. راهکار برخورد با دنیا:
- باید با بهترین توشه (اعمال نیک) از دنیا کوچ کرد.
- نباید بیش از حدّ نیاز از دنیا طلبید، چرا که حرص 🤤 و طمع، انسان را به هلاکت میاندازد.
- هدف اصلی، زاد و توشه آخرت است، نه انباشت مال و مقام دنیوی.
🪧 درسهای اخلاقی:
- دنیا گذرا است و نباید دل به آن بست.
- بهترین توشه برای آخرت، اعمال صالح و اطاعت از خداست.
- طمع و زیادهخواهی، انسان را از مسیر حق منحرف میکند.
📣 این خطبه هشداری به غافلان و تذکری برای مؤمنان است تا دنیا را وسیلهای برای آخرت قرار دهند، نه هدف نهایی.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خطبه ۴۹ نهجالبلاغه، یکی از خطبههای عمیق و پرمحتوا از آقا امیرالمؤمنین علیهالسلام درباره صفات الهی و خداشناسی است.
این خطبه با بیانی شیوا به توصیف ذات بیهمتای پروردگار میپردازد و نشان میدهد که چگونه خداوند همزمان هم Transcendent (فراتر از درک) و هم Immanent (نزدیک به مخلوقات) است.
در ادامه، خلاصهای از محتوای این خطبه و شرح آن ارائه میشود:
متن خطبه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امام علیهالسلام در این خطبه میفرمایند:
> «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي بَطَنَ خَفِيَّاتِ الْأُمُورِ...»
> ستایش خدایی را که از اسرار نهان آگاه است و نشانههای آشکار بر وجود او دلالت میکنند، در حالی که از دید چشمبینان پنهان است. پس نه چشمی که او را ندیده میتواند انکارش کند و نه قلبی که به او ایمان آورده میتواند او را ببیند.
مفاهیم کلیدی خطبه
۱. علم الهی به غیب: خداوند از تمام اسرار پنهان آگاه است؛ اما خودش از دیدگان پنهان است.
۲. نشانههای وجود خدا: همه موجودات عالم، آیات و نشانههای وجود خدا هستند.
۳. تنزیه خدا از تشبیه: خداوند نه مانند مخلوقات است و نه قابل درک کاملْ توسط عقل محدود انسان.
۴. قُرب و بعد الهی: او هم از همه چیز بالاتر است (تعالی) و هم از همه چیز نزدیکتر (قرب).
۵. ناتوانی عقل از درک کُنه ذات خدا: عقلها نمیتوانند حقیقت ذات خدا را درک کنند؛ اما از شناخت ضروری او محروم نیستند.
شرح برخی فرازها
- «بَطَنَ خَفِيَّاتِ الْأُمُورِ»: خداوند از تمام اسرار نهان آگاه است و در عین حال، خودش از دیدگان پنهان است.
- «سَبَقَ فِي الْعُلُوِّ... وَ قَرُبَ فِي الدُّنُوِّ»: او در عین برتری مطلق، از رگ گردن به انسان نزدیکتر است (اشاره به آیه ﴿وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ﴾).
- «لَمْ يُطْلِعِ الْعُقُولَ عَلَى تَحْدِيدِ صِفَتِهِ»: عقلها نمیتوانند ذات خدا را محدود کنند؛ اما میتوانند از طریق آیات او را بشناسند.
- «تَعَالَى اللَّهُ عَمَّا يَقُولُ الْمُشَبِّهُونَ»: خداوند از هرگونه تشبیه و انکار منزّه است.
این خطبه ترکیبی از عرفان و فلسفه اسلامی است و به ما میآموزد که چگونه میتوان از یکسو با دلایل عقلی و مشاهده آیات الهی به وجود خدا پی برد و از سوی دیگر فهمید که ذات او فراتر از درک مخلوقات است.
امام علیهالسلام در این خطبه، هم به نقش عقل در خداشناسی اشاره میکند و هم به محدودیتهای آن در فهم کامل ذات الهی.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
#نهج_البلاغه_بخوانیم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از نهج البلاغه با موضوع تعریف زهد از بیانات امیرالمؤمنین علی(علیهالسلام) است که در آن، امام علیهالسلام #زهد را در سه محور اساسی معرفی میکند:
۱. کوتاهی آرزو (قِصَرُ الأَمَل)
۲. شکر نعمتها (الشُّکرُ عِندَ النِّعَم)
۳. پرهیز از حرام (التَّوَرُّعُ عِندَ المَحارِم)
نکات کلیدی شرح خطبه:
ـــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ
- حقیقت زهد: زهد به معنای بیاعتنایی به مظاهر مادی دنیا و عدم وابستگی به آن است، نه لزوماً فقر یا ترک زندگی اجتماعی.
امیرالمؤمنین (علیهالسلام) تأکید میکند که زهد واقعی، امیر بودن بر دنیاست، نه اسیر آن شدن.
- تفاوت زهد اسلامی و رهبانیت: زهد در اسلام به معنای سادهزیستی و دوری از تجملات است، در حالی که رهبانیت مسیحی به انزوا و ترک جامعه منجر میشود.
پیامبر(صلیالله علیه وآله) فرمود: "رهبانیّت امت من، جهاد در راه خداست"
- مراتب زهد: اگر کسی نتواند به مراتب عالی زهد (مانند پرهیز از مشتبهات) برسد، حداقل باید از حرام بپرهیزد و شکر نعمتهای الهی را فراموش نکند.
- آثار زهد: آزادگی، همدردی با محرومان، شجاعت و تقویت روحیه اجتماعی از نتایج زهد است.
آقا امیرالمؤمنین (علیهالسلام) با لباس ساده خود الگویی برای مؤمنان بود تا فقرا احساس حقارت نکنند.
🪧 پیامهای کاربردی:
- زهد یعنی کاهش دلبستگیها، نه محرومیت از نعمتهای حلال.
- شکرگزاری و پرهیز از گناه دو رکن اساسی زُهدند که حتی اگر به مراحل بالای زهد نرسیم، باید رعایت شوند.
- زاهد واقعی کسی است که مانند امام علیه السلام در عین برخورداری از قدرت، ساده زندگی میکند و دل به دنیا نمیبندد.
📣 این خطبه پاسخ به تصورات نادرست درباره زهد است و نشان میدهد زهد اسلامی، یک سبک زندگی فعال و مسئولیتپذیر است، نه انزوا و ریاضتهای بیحاصل.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از حضرت امیر (علیه السلام) درباره نقد دنیا و ویژگیهای آن است که در پاسخ به درخواست یکی از حاضران برای توصیف دنیا بیان شده است.
امام علیهالسلام در این خطبه کوتاه اما پرمعنا، ده ویژگی دنیا را برمیشمارد که هر کدام درسهای عمیقی برای زندگی انسان دارد.
خلاصه خطبه و نکات کلیدی:
۱. آغاز دنیا با رنج و پایان آن با فناست:
- امام میفرماید: «چگونه توصیف کنم سرایی را که آغازش سختی و مشقّت است و پایانش نابودی؟»
- زندگی دنیا از تولد تا مرگ همراه با رنج است، حتی ثروتمندان نیز از مشکلات آن در امان نیستند.
۲. حساب در حلال و عقاب در حرام:
- «در حلال آن حساب 🧮 است و در حرامش عقاب 🔥.»
- حتی استفاده از حلالهای دنیا در قیامت مورد سؤال قرار میگیرد، چه رسد به حرام که عذاب الهی را در پی دارد.
۳. ثروت، آزمایش است و فقر، اندوه:
- «هر که در دنیا ثروتمند شود، گرفتار آزمایش میشود و هر که فقیر گردد، محزون میشود.»
- ثروت 🤑 گاه انسان را از خدا غافل میکند و فقر نیز ممکن است او را دچار ناامیدی سازد.
۴. دنبال کردن دنیا، فرار آن است و رها کردنش، اطاعت آن:
- «هر که به دنبال دنیا بدود، از او میگریزد و هر که از آن روی بگرداند، به او روی میآورد.»
- دنیا مانند سایه است؛ هر چه به دنبال آن بدوی، از تو دور میشود و اگر آن را رها کنی، به دنبال تو میآید.
۵. نگاه به دنیا: بصیرت یا کوری:
- «هر که با دنیا بنگرد (آن را وسیله آخرت کند)، بینایش میسازد و هر که به دنیا بنگرد (آن را هدف قرار دهد)، کورش میکند.»
- اگر دنیا را ابزاری برای آخرت ببینی، چشمانت به حقایق باز میشود؛ اما اگر آن را هدف نهایی قرار دهی، از حقیقت غافل میمانی.
درسهای اصلی خطبه:
- دنیا گذرگاه است، نه مقصد نهایی.
- وابستگی به دنیا، انسان را از آخرت غافل میکند.
- ثروت و فقر هر دو آزمون الهی هستند.
- نگاه ابزاری به دنیا (برای رسیدن به کمالات معنوی) موجب رشد است، اما نگاه هدفمند به آن، انسان را نابینا میکند.
نتیجه:
آقا امیرالمؤمنین علیهالسلام در این خطبه کوتاه، تصویری واقعگرایانه از دنیا ارائه میدهد و به ما یادآوری میکند که دنیا اگرچه میتواند زمینهساز رشد باشد؛ اما نباید به آن دل بست.
دنیاپرستی باعث کوری دل میشود، اما دنیاشناسی (به عنوان وسیله) ما را به حقیقت میرساند.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. زمینه تاریخی خطبه
امام علی (علیهالسلام) در این خطبه به انتقاد از عمرو بن عاص👹 میپردازد که در جریان فتنههای پس از حکومت امام، به معاویه 👺 پیوست و با شایعهپراکنی علیه امام، سعی در تخریب شخصیت ایشان داشت. عمرو بن عاص در میان مردم شام ادعا میکرد که امام علی (علیهالسلام) فردی شوخطبع و (العیاذ بالله) سبکسر است و شایسته رهبری مسلمین نیست.
← امام علیهالسلام در این خطبه، هم به رد این اتهامات میپردازد و هم خصلتهای منفی عمرو بن عاص را برمیشمارد.
---
الف) انتقاد از دروغگویی و فریبکاری عمرو بن عاص
- «عَجَباً لِابْنِ النَّابِغَةِ...» (شگفتا از پسر نابغه!)
- اشاره به اصل و نسب مشکوک عمرو بن عاص (مادرش زنی معروف به فحشا بود).
- عمرو به مردم شام دروغ میگفت که امام علی (علیهالسلام) اهل شوخی و بازی است تا او را بیارزش جلوه دهد.
- «إِنَّهُ لَيَقُولُ فَيَكْذِبُ...» (او سخن میگوید و دروغ میبندد...)
- ویژگیهای منفی عمرو:
- دروغگو (قول میدهد و خلاف آن عمل میکند).
- خائن به عهد و پیمان.
- قطع کننده روابط خانوادگی (بیاعتنایی به خویشاوندان).
ب) ترسویی و حیلهگری عمرو در جنگ
- «فَإِذَا كَانَ عِنْدَ الْحَرْبِ... يَمْنَحُ الْقَوْمَ سَبَّتَهُ»
- عمرو در جنگ ترسو 😨 بود و وقتی خطر جدّی میشد، با نشان دادن عورت خود سعی در فرار داشت (اشاره به ماجرای فرار او در صفین).
- این عبارت کنایه از پستی و ذلت اوست.
ج) تفاوت امام علی (علیهالسلام) و عمرو بن عاص
- «إِنِّي لَيَمْنَعُنِي مِنَ اللَّعِبِ ذِكْرُ الْمَوْتِ...»
- امام علیهالسلام : یاد مرگ او را از شوخیهای بیهوده بازمیدارد.
- عمرو: فراموشی آخرت باعث میشود حق نگوید.
د) بیعت عمرو با معاویه در ازای پاداش دنیوی
- «لَمْ يُبَايِعْ مُعَاوِيَةَ حَتَّى شَرَطَ لَهُ أَنْ يُؤْتِيَهُ أَتِيَّةً...»
- عمرو تنها در مقابل پول💰و مقام💺 (حکومت مصر) با معاویه 👹 بیعت کرد.
- این نشاندهنده مادیگرایی 🤑 و بیاعتقادی اوست.
---
۳. درسهای اخلاقی و سیاسی خطبه
✅ دروغ و تهمت ابزار دشمنان حق است (مانند شایعهپراکنی عمرو علیه امام).
✅ ترسوها در لحظه خطر ذلیل میشوند (مانند فرار عمرو در جنگ).
✅ رهبران الهی، شوخیهای بیهوده نمیکنند (امیرالمؤمنین علیهالسلام همواره متعهد و جدّی بود).
✅ بیعتهای سیاسیِ مبتنی بر پول، بیارزش است (مانند معامله عمرو با معاویه).
---
این خطبه ردّ تهمتهای عمرو بن عاص و برملا کردن چهره واقعی او است.
امام علیهالسلام نشان میدهد که دشمنان حق، گاه با دروغ و حیله سعی در تخریب شخصیت بزرگان دارند؛ اما در نهایت، حقیقت آشکار میشود.
📌 پرسش برای تأمل:
🤔 آیا امروز نیز کسانی مانند عمرو بن عاص وجود دارند که برای رسیدن به قدرت، دروغ بگویند و حق را تحریف کنند؟
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آقا امیرالمؤمنین علیهالسلام در این خطبه به توصیف شرایط بحرانی قبل از بعثت پیامبر اسلام(صلیالله علیه وآله) میپردازد و مردم را به عبرتگیری از گذشتگان دعوت میکند.
این خطبه دارای مضامین عمیقی است که در چند بخش قابل تحلیل است:
۱. شرایط قبل از بعثت (جاهلیت)
- فترت رسالت: دورانی طولانی بدون پیامبر جدید پس از حضرت عیسی(علی نبیّنا وآله و علیه السلام).
- گمراهی عمومی: مردم در خواب 😴 جهالت فرو رفته بودند و نشانههای هدایت محو شده بود.
- فساد اجتماعی: فتنهها، جنگها و بیعدالتیها گسترش یافته بود.
- توصیف نمادین: دنیا مانند درختی با برگهای زرد و بیثمر، بدون آب حیات و پر از وحشت و شمشیر توصیف شده است.
۲. اهداف خطبه
- عبرتگیری: حضرت تأکید میکنند که مردم باید از سرنوشت پیشینیان درس بگیرند.
- یادآوری مسئولیت: اعمال انسان در دنیا، در آخرت حسابپرسیده میشود.
- نزدیکی زمان: حضرت علیهالسلام یادآور میشوند که فاصلهی چندانی با #عصر_جاهلیت ندارند و همانگونه که پیامبر أکرم(صلیالله علیه وآله) به گذشتگان هشدار داد، ایشان نیز به مردم زمان خود هشدار میدهند.
۳. مقایسه امکانات هدایت
- گوش و چشم و دل: مردم زمان امیرالمؤمنین علیهالسلام همانقدر توانایی شنیدن حق را دارند که مردم عصر پیامبر(صلوات الله علیه وآله) داشتند.
- عدم امتیاز خاص: نسل حاضر بر گذشتگان برتری ندارند و همانگونه که آنان مسئول بودند، اینان نیز مسئولند.
۴. هشدار درباره فتنههای دنیا
- فتنه معاویه 👺: بهعنوان بلایی که مانند شتری سرکش است توصیف شده است.
- فریب دنیا: ثروت 🤑 و قدرت 🤠 اهل غرور، سایهای زودگذر است و نباید فریب آن را خورد.
🪧 پیامهای کلیدی
- تاریخ تکرار میشود : انسانها همواره در معرض همان آزمایشهای پیشینیان هستند.
- مسئولیت فردی: هر کس با اختیار و آگاهی خود مسئول انتخاب راه درست است.
- زودگذر بودن دنیا: جلوههای فریبنده دنیا پایدار نیست و آخرت را باید مد نظر داشت.
این خطبه هماکنون نیز برای جوامع انسانی درسآموز است، بهویژه درباره عبرتگیری از تاریخ و هشدار نسبت به فساد و غفلت.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آقا امیرالمؤمنین علیهالسلام در این خطبه به توصیف شرایط بحرانی قبل از بعثت پیامبر اسلام(صلیالله علیه وآله) میپردازد و مردم را به عبرتگیری از گذشتگان دعوت میکند.
این خطبه دارای مضامین عمیقی است که در چند بخش قابل تحلیل است:
۱. شرایط قبل از بعثت (جاهلیت)
- فترت رسالت: دورانی طولانی بدون پیامبر جدید پس از حضرت عیسی(علی نبیّنا وآله و علیه السلام).
- گمراهی عمومی: مردم در خواب 😴 جهالت فرو رفته بودند و نشانههای هدایت محو شده بود.
- فساد اجتماعی: فتنهها، جنگها و بیعدالتیها گسترش یافته بود.
- توصیف نمادین: دنیا مانند درختی با برگهای زرد و بیثمر، بدون آب حیات و پر از وحشت و شمشیر توصیف شده است.
۲. اهداف خطبه
- عبرتگیری: حضرت تأکید میکنند که مردم باید از سرنوشت پیشینیان درس بگیرند.
- یادآوری مسئولیت: اعمال انسان در دنیا، در آخرت حسابپرسیده میشود.
- نزدیکی زمان: حضرت علیهالسلام یادآور میشوند که فاصلهی چندانی با #عصر_جاهلیت ندارند و همانگونه که پیامبر أکرم(صلیالله علیه وآله) به گذشتگان هشدار داد، ایشان نیز به مردم زمان خود هشدار میدهند.
۳. مقایسه امکانات هدایت
- گوش و چشم و دل: مردم زمان امیرالمؤمنین علیهالسلام همانقدر توانایی شنیدن حق را دارند که مردم عصر پیامبر(صلوات الله علیه وآله) داشتند.
- عدم امتیاز خاص: نسل حاضر بر گذشتگان برتری ندارند و همانگونه که آنان مسئول بودند، اینان نیز مسئولند.
۴. هشدار درباره فتنههای دنیا
- فتنه معاویه 👺: بهعنوان بلایی که مانند شتری سرکش است توصیف شده است.
- فریب دنیا: ثروت 🤑 و قدرت 🤠 اهل غرور، سایهای زودگذر است و نباید فریب آن را خورد.
🪧 پیامهای کلیدی
- تاریخ تکرار میشود : انسانها همواره در معرض همان آزمایشهای پیشینیان هستند.
- مسئولیت فردی: هر کس با اختیار و آگاهی خود مسئول انتخاب راه درست است.
- زودگذر بودن دنیا: جلوههای فریبنده دنیا پایدار نیست و آخرت را باید مد نظر داشت.
این خطبه هماکنون نیز برای جوامع انسانی درسآموز است، بهویژه درباره عبرتگیری از تاریخ و هشدار نسبت به فساد و غفلت.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خطبه ۸۹ نهج البلاغه یکی از خطبههای عمیق توحیدی و اخلاقی است که در آن به دو بخش مهم پرداخته شده است:
بخش اول: صفات الهی
امام علیهالسلام در این بخش به توصیف عظمت خداوند متعال میپردازد:
۱. خداوندی که بدون دیده شدن شناخته میشود و بدون نیاز به تفکر و اندیشه، آفریننده است.
۲. او همیشه بوده و خواهد بود، حتی زمانی که هیچ مخلوقی وجود نداشته است.
۳. او خالق همه چیز است و روزیرسان مخلوقات.
۴. نظام آفرینش (مانند حرکت خورشید و ماه) همه در مسیر رضای اوست.
۵. او به تمام جزئیاتِ اعمال، نیّتها و حتی نفَسهای بندگان آگاه است.
۶. کیفر او برای دشمنان شدید است؛ اما رحمتش بر دوستانش گسترده است.
بخش دوم: پندهای اخلاقی
امام علیهالسلام در این بخش مردم را به تهذیب نفس دعوت میکند:
۱. خودارزیابی قبل از قیامت: "بندگان خدا! خود را بسنجید قبل از آنکه سنجیده شوید."
۲. محاسبه نفس: قبل از آنکه در قیامت مورد حسابرسی قرار گیرید، خودتان حسابرس باشید.
۳. فرصتشناسی: از فرصتهای عمر قبل از رسیدن مرگ استفاده کنید.
۴. اطاعت اختیاری: پیش از آنکه به زور وادار به اطاعت شوید، خودتان تسلیم حق شوید.
۵. خودسازی: کسی که نتواند خود را اصلاح کند، دیگران هم نمیتوانند او را اصلاح کنند.
🪧 نکات کلیدی:
- تأکید بر شناخت خداوند از طریق آیات آفرینش
- مسئولیتپذیری انسان در برابر اعمالش
- لزوم تهذیب نفس قبل از رسیدن زمان حسابرسی
- اهمیت استفاده از فرصتهای عمر
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حضرت علی (علیهالسلام) در شرایطی که مردم پس از قتل عثمان، برای بیعت با ایشان هجوم آورده بودند، با درایت و بینش عمیق خود، به صراحت هشدار میدهند که شرایطِ بسیار پیچیده و پرآشوبی در پیش است.
ایشان با بیان جملات زیر، سعی در آگاه کردن مردم و #اتمام_حجت دارند:
۱. هشدار درباره آینده:
← ایشان وضعیت پیشرو را پر از چالشهای چندوجهی و رنگارنگ (فتنهها، جنگهای داخلی، انحراف از سنت پیامبر صلیالله علیه وآله) میدانند که تاب تحمّل آن برای دلها و عقلهای معمولی نیست (
لَا تَقُومُ لَهُ الْقُلُوبُ وَ لَا تَثْبُتُ عَلَيْهِ الْعُقُولُ). ۲. توصیف شرایط موجود: ← جامعه پس از خلافت خلفای پیشین، دچار تحریف و تاریکی شده است. راه حق (
المَحَجَّةَ) ناشناخته مانده و افقها را ابرهای تیره (
أَغَامَتْ) پوشانده است. این اشاره به انحراف از سیره نبوی و ایجاد بدعتها و ظلمهاست. ۳. شیوه حکمرانی قاطع: ← ایشان به وضوح اعلام میکنند که اگر خلافت را بپذیرند، مطابق علم و تشخیص خود (بر اساس حق و عدالت) عمل خواهند کرد و تحت تأثیر سخن یا سرزنش هیچ کس (
قَوْلِ الْقَائِلِ وَ عَتْبِ الْعَاتِبِ) قرار نخواهند گرفت. این به معنای بازگشت به سنت واقعی پیامبر (صلیالله علیه وآله) و عدالت محوری بدون ملاحظهکاری بود که بسیاری از قدرتمندان زمان، تحمّل آن را نداشتند. ۴. ترجیح مشاوره بر رهبری: در اقدامی کم نظیر و نشاندهندهی تواضع و دغدغهی ایشان برای مصلحت واقعی اسلام و مسلمین، پیشنهاد میدهند که اگر ایشان را رها کنند و فرد دیگری را انتخاب کنند، ایشان مانند یکی از مردم خواهند بود و حتی ممکن است مطیعتر و شنواتر از دیگران برای حاکم جدید باشند؛ اما در نهایت میفرمایند: «من وزیر و مشاور برای شما بودنم، بهتر از امیر و رهبر شما بودنم است» (
وَ أَنَا لَكُمْ وَزِيراً خَيْرٌ لَكُمْ مِنِّي أَمِيراً). نکات کلیدی: » اتمام حجت: این سخن یک اتمام حجت بزرگ بود. امام علیهالسلام میدانستند که بسیاری از مردم، خلافت را نه برای اجرای حق، بلکه برای رسیدن به اهداف شخصی و قبیلهای میخواهند و تاب عدالت تمامعیار او را نخواهند آورد. تاریخ ثابت کرد که پیشبینی ایشان کاملاً درست بود و همان کسانی که با ایشان بیعت کردند، به بهانههای واهی پیمان شکستند (جمل، صفین، نهروان). » آگاهی از پیامدها: امام با بینش الهی خود، طوفانهای سهمگین آینده (جنگ با ناکثین، قاسطین و مارقین) را پیشبینی میکردند. » عدالتمحوری: اصل اساسی در حکومت امیرالمؤمنین علیهالسلام، عدالت بود، حتی اگر به قیمت مخالفت قدرتمندان و ثروتمندان تمام شود. » تواضع و مردمداری: ایشان برای اینکه "مانند یکی از شما" باشد، نشان از عظمت روحی و ایمان عمیق ایشان دارد. قدرت برای ایشان یک «مسئولیت» سنگین بود، نه یک «مقام» و «امتیاز». 📜 این خطبه، نمادی از عمق فکر، صداقت و مسئولیتپذیری بینظیر امام علی (علیهالسلام) است و نشان میدهد که ایشان حتی در اوج قدرت، به فکر وحدت و مصلحت واقعی امتّ بودند. #من_نهج_البلاغه_میخوانم ╭────๛- - - - - ┅╮ 📗 @nahj_olbalaghe ╰──────────
هدایت شده از نهج البلاغه
#بر_ساحل_نهجالبلاغه
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این خطبه از امیرالمؤمنین علی(علیهالسلام) که پس از جنگ نهروان ایراد شده، از خطبههای بسیار معروف و پرمحتوا در «نهجالبلاغه» است.
در این خطبه، حضرت امیر علیه السلام به بیان مقام علمی و الهی خود، پیشبینیهای شگفتانگیز درباره آینده و هشدارهای جدّی درباره فتنههای آینده به ویژه فتنه بنیامیه 👿 میپردازند.
خلاصه و تحلیل محتوای خطبه:
۱. تأکید بر جایگاه بینظیر امام علیهالسلام در علم و رهبری:
- امام علی(علیهالسلام) خود را تنها کسی میداند که توانست در اوج تاریکی و آشفتگی فتنه (پس از رحلت پیامبر صلیالله علیه وآله) وارد میدان شود و آن را مهار کند (با اشاره به جنگهای جمل، صفین و نهروان).
- با اطمینان کامل میفرماید: از من هرچه بپرسید، از حالا تا قیامت، پاسخ خواهم داد.
← این نشاندهنده علم لدّنی و گسترده ایشان است که از سوی خداوند به او عطا شده.
۲. پیشبینیهای دقیق درباره آینده:
- امام به جزئیات اتفاقات آینده اشاره میکند؛ حتی از گروههایی که برخی را هدایت و برخی را گمراه میکنند، رهبرانشان، محلهای فرودآمدنشان و کشتهشدگانشان خبر میدهد.
- هشدار میدهد که پس از او، دوران سختی خواهد آمد که مردم درگیر فتنهها شده و بسیاری از پاسخگویان عاجز میمانند.
۳. هشدار درباره فتنه بنیامیه:
- امام، فتنه بنیامیه را «عمیاء مُظلمه» (کور و تاریک) میخواند که همهجا را فرا میگیرد و بلای آن دامنگیر نیکوکاران میشود.
- توصیف میکند که بنیامیه 👹 مانند «شتر بدخو و لگدزن» بر مردم مسلّط خواهند شد و تا جایی پیش میروند که تنها کسانی را باقی میگذارند که برایشان سودمند باشند یا ضرری نرسانند.
- در این دوره، حق و باطل به هم آمیخته و تشخیص دشوار میشود. نشانهای از هدایت نیست و شرایط مانند دوران جاهلیت میشود.
۴. پایان فتنه بنیامیه:
- امام علیهالسلام میفرماید: خداوند این فتنه را توسط کسانی (بنیعباس) از بین خواهد برد که با شدّت و خشونت با آنها برخورد میکنند.
- بنیامیه به حدّی ذلیل میشوند که آرزو میکنند کاش امام علی(علیهالسلام) را میدیدند و تمام خواستههایش را برآورده میکردند؛ ولی دیگر #فرصت از دست رفته است.
۵. موضع اهلبیت(علیهمالسلام):
- امام تصریح میکند که اهلبیت علیهمالسلام از این فتنهها در امان هستند (یعنی گناه و ظلم نمیکنند) ولی در آن شرایط نمیتوانند مردم را دعوت به حق کنند (اشاره به تقیه و شرایط سخت).
✔️ نکات برجسته خطبه:
- این خطبه نشاندهنده علم غیبی امام(علیهالسلام) و آگاهی او از آینده است.
- هشدار درباره حکومت های ظالم که به نام اسلام، چهرهی خشن و جاهلیتی به نمایش میگذارند.
- تأسف بر از دست دادن فرصت ها توسط مردم؛ چرا که در زمان امام علیهالسلام، فرصت داشتند تا از علم او بهره ببرند، ولی پس از او پشیمان خواهند شد.
- امیدواری به نجات نهایی به دست خداوند و به دست باقیماندگان پاک (که میتواند اشاره به امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) داشته باشد).
📢 این خطبه درس بزرگی برای همهی دورانهاست که فرصتشناسی کنند و از رهبران الهی و علم آنان بهره ببرند پیش از آنکه دچار حسرت و افسوس شوند.
#من_نهج_البلاغه_میخوانم
╭────๛- - - - - ┅╮
📗 @nahj_olbalaghe
╰──────────