📖 امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به نكتۀ مهمى اشاره كرده كه دوستان خوب و بد را از هم جدا مىكند. مىفرمايد: «بدترينِ برادران (دوستان) كسى است كه براى پذيرايى از او (ناچار باشى) خود را به زحمت افكنى»؛ (شَرُّ الْإِخْوَانِ مَنْ تُكُلِّفَ لَهُ)
👈 مرحوم سيد رضى بعد از ذكر اين گفتار حكيمانه مىگويد: «تكليف (و تكلف) هميشه با مشقت همراه است؛ بنابراين دوست پرتوقعى كه انسان را به تكلف وا مىدارد مايۀ شر است؛ بنابراين او بدترينِ برادران محسوب مىشود»؛ (قال الرضيّ: لأن التّكليفَ مُستَلزِم للمَشقّةِ، و هو شرٌّ لازِمٌ عن الأخِ المُتَكَلَّفِ لَهُ، فهو شَرُّ الإخوانِ).
❌ اصولاً زندگى پرتكلف و پردردسر، هميشه مايۀ بدبختى و اضطراب و ناراحتى است؛ بنابراين اگر دوستانى پيدا شوند كه توقع زيادى در پذيرايى يا كمكرسانى دارند و انسان مجبور شود به خاطر آنها خود را به زحمت بيفكند، دوستان بدى هستند.
💚 دوست باصفا كسى است كه پذيرايى ساده را به جان و دل مىپذيرد و سعى مىكند دوست خود را در #آرامش و آسايش قرار دهد؛ اما اگر توقعات زيادى داشت كه بهسبب آن، دوستش مجبور بود براى كمك به او يا پذيرايى از او خود را به زحمت بيفكند و گاه حتى وسايل منزل خود را براى اين كار بفروشد چنين دوستِ خودخواهى لايق دوستى نيست.
اولياء اللّٰه و پيروان آنها هميشه اين دستور را در نظر داشتند و در برابر دوستان خود بىتكلف بودند، بهسادگى از آنها پذيرايى مىكردند و با آنها انس مىگرفتند.
به عكس، كسانى در گذشته و بهخصوص امروز بوده و هستند كه اگر دوستشان پذيرايى سنگين و پرخرجى از آنها نكند آن را دليل بر اهانت مىدانند و از او فاصله مىگيرند، در پشت سر گله مىكنند و در پيش او گاه اظهار مىدارند.
در مجموع، تكلف در پذيرايى از دوستان، عيوب زيادى دارد كه به چهار عيب آن بهخصوص مىتوان اشاره كرد:
✓ نخست اينكه سبب مىشود دوستان، كمتر يكديگر را ملاقات كنند؛ زيرا تشريفات پردردسر به آسانى قابل تكرار نيست.
✓ دوم اينكه طرف مقابل ممكن است توانايى پذيرايى به آن شكل را نداشته باشد و سبب شرمندگى او در آينده شود.
✓ سوم اينكه از #سادهزيستى كه مورد تأكيد اسلام است دور مىشوند.
✓ چهارم اين كه اينگونه پذيرايى ها غالباً توأم با خودنمايى و رياكارى است كه با روح تعليمات اسلامى سازگار نيست.
البته تكلف گرچه غالباً در نحوه پذيرايى هاست ولى ممكن است آداب ديگر را نيز شامل شود مانند چگونگى تعارف ها و جلوس در مقابل يكديگر و ساير امورى كه در ديدار دوستان انجام مى شود.
#نهج_البلاغه_بخوانیم
╭────๛- - - - - ┅╮
│📱 @Mabaheeth
╰───────────