♨️ حافظِ قرآن
حافظ مانند مولانا بالصراحه به تلمیح و تأویل و تفسیر دست نمییازد. استناد وی به قرآن در راستای رسالتی است که بر دوش دارد، حافظ در بسیاری از غزلیاتش به ما میگوید که وی حافظ قرآن است. لطایف حکمی اش برگرفته از وحی است قرآن را به چارده روایت میخواند انیس همیشگیاش کلام خداست:
• ز حافظان جهان کس چو بنده جمع نکرد
لطایف حکمی با نکات قرآنی
• عشقت رسد به فریاد گر خود بهسان حافظ
قرآن ز بر بخوانی با چارده روایت
• حافظا در کنج فقر و خلوت شبهای تار
تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور
• ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی که اندر سینه داری
• حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دگران قرآن را
• ای چنگ فرو برده به خون دل حافظ
فکرت مگر از غیرت قرآن و خدا نیست
• زاهد از رندی حافظ نکند فهم چه باک
دیو بگریزد از آن قوم که قرآن خوانند
🏷️ همین چند نمونه کافی است تا نشان دهد که حافظ با قرآن محشور بوده و حتی ساخت و بافت سخنش را از قرآن میگرفته است. گفتهاند که ساخت مثنوی مولانا به قرآن مانندهتر است. این سخن را درباره غزلیات حافظ نیز میتوان گفت. این تنوع و تکراری که در محور افقی و عمودی غزلیات حافظ دیده میشود یکسره برگرفته از قرآن است.
قرآن کتابی بهسان کتب مرسوم نیست که نظمی ساده و یک رویه داشته باشد. نظم و ساخت او کمی پیچیده است.
📚تاثیرپذیری ذهن و زبان حافظ از قرآن
دکتر مجتبی بشردوست
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
♨️ شاعر حرکت
• به نظرم بعضی شاعران ولایی را باید پرچمداران جریان حرکت در شعر ولایی دانست. اینها علاوه براینکه آموزگاران ادبیات هستند، بر خویش حرکت و تتبع را دریغ نکردند و همواره در حال فعالیتهای پژوهشی و نیز جریانسازی هستند.
چندی پیش میلاد یکی از این نوادر بود که افتخار دوستی او را دارم.
مجتبی خرسندی عزیز و دوست داشتنی و فروتن...
مجتبی دست کم دو جریان راه انداخته در ایتا که از آن مطلع هستم.
یکی صفحه ویژه فراخوانهای ادبی که جالب است بدانید خود آقا مجتبی بسیاری از کنگرهها رتبه نخست را کسب کرده و این راه را به دیگران هم نشان میدهد:
https://eitaa.com/farakhanesher
و دیگری صفحه ادبی یاقوت سرخ:
https://eitaa.com/yaqoote_sorkh
هر دو صفحه موفق هستند الحمدلله.
علاوه بر این خود شاعر هم صفحه بسیار فعالی دارد:
https://eitaa.com/Mojtaba_khorsandi
مجتبی خرسندی صاحب تالیفات مهمی در زمینه شعر است و ان شاءالله خدا او و خانوادهاش را در حصن حصین ولایت محفوظ بدارد و طبعش را بیش از پیش جوشان کند.
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
هدایت شده از انجمن ادبی مَطلَع
🌹🍃
{بسم الله الرحمٰن الرحیم}
🇮🇷
#گزارش_جلسه🔖
قسمت اوّل
🖌#امیرحسین_قاسمیپور
تاریخ ۱۴۰۳/۷/۱۵
📖
همه کس کشیده محمِل به جناب کبریایت
من و خِجلت سجودی که نریخت گل به پایت
نه به خاکِ در بسودم نه به سنگش آزمودم
بهکجا برم سری را که نکردهام فدایت
#بیدل_دهلوی
⏱شروع جلسه
آقای #یوسفپور طرح بحث جلسه را انجام دادند و دربارهٔ #رتوریک نکاتی را بیان کردند.
۱-اصل واژه را #افلاطون مطرح کرده است.
۲-واژهٔ رتوریک چون توسط #سوفسطائیان هم بیان میشود برای #سفسطه هم به کار میرود.
۳-کارآمدی آن در خوب صحبت کردن است حتی اگر اصل صحبت خوب نباشد. به بیانی دیگر #چگونه گفتن را مورد تأکید قرار میدهد فارغ از اینکه #چه پسندیده باشد یا ناپسند.
۴-با این نوع بیان مخاطب را قانع میکنند و یکی از صاحبان این فن چرچیل بود.
۵-یکی دیگر از کسانی که میگویند صاحب این فن بود دکتر شریعتی است که شهید مطهری در کتابی بیان میکنند که مطالب دکتر شریعتی از جهت ادبی قوی از جهت فلسفی متوسط و از جهت دینی ضعیف است.
۶-مفهوم و مراد رتوریک در تاریخ متغیر بوده است.
۷-برای نمونه در شعر که از این فن استفاده شده باشد میشود به قصیده إمرؤالقیس که برای مرکبش سروده است اشاره کرد.
۸-یکی از کارهای رایج برخی شاعران #اطلال_و_دمن بوده است؛ شاعر خانهٔ خراب و خالی از سکنای معشوق را میدیده و وصف میکرده و ماجرای شعر از همین مقدمهٔ چینیها شروع میشده است.
در پارسی نیز این جریان را امثال منوچهری با اشاره به قصیده قفی نبک وارد کردند.
۹-در رتوریک شاعر یک نخ و رشته از بحث دارد و همان را جلو میبرد و قدم به قدم لباس شعر را میدوزد. مانند نبض و ضربان، قلب شعر و اثر هنری میتپد و دنبالهدار ادامه پیدا میکند و هرجا شعر افت کند شاعر باید باز با تزریق حس و شوک جان تازهای به شعر ببخشد.
۱۰-یکی از نقدهایی که به برخی اشعار امروز وارد است همین نبود رتوریک است. شعر فاقد پرداخت است و جریان پیدا نمیکند و حرکت نمیکند و جلو نمیرود. گاه از یک نقطهٔ نامعلوم شروع میشود و ابیات بعد به هم نامربوطاند و شعر فاقد روایت منسجم است.
۱۱-باید در شعر از #صرفالخبر فاصله گرفته و به #حسنالاخبار برسیم. یعنی فقط گزارش دهنده نباشیم و گزاره را طوری شاعرانه و هنرمندانه پرورش بدهیم که ماندگار شود. برای مثال میتوان به بشیر بن حزلم/جزلم، شاعری که به دستور #امامسجّاد علیه السّلام خبر شهادت #امامحسین علیهالسّلام را به اهل مدینه رساند اشاره کرد.
یا اهلَ یثرب لا مقام لکم بها
قتل الحسین فادمعی مدرارو
۱۲-یاکوبسون میگوید عنصر اصلی ایقاعی در شعر وزن است که مخاطب را اقناع میکند.
۱۳- بحر متقارب | فعولن فعولن فعولن فعل در #شاهنامهٔ فردوسی روح حماسه و ضربات شمشیر را به مخاطب القا میکند و همچنین بحر رمل | فاعلاتن فاعلاتن فاعلن در #مثنویمعنوی مولوی برای مناجات و روایت کاربرد دارد.
🕌اقامه نماز مغرب و عشاء🕋
https://eitaa.com/joinchat/4073652327C9ee4eeaef2
14.61M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
ای وجدان های خُفته! بیدار شوید
#علی_مقدم
درود به شرفت شیخنا! خدا نگهدار شما و نسل شما باشه...
افتخار ماست مصاحبت با شما.
ان شالله طبع درخشان شما جوشانتر از همیشه.
♨️ جریان فرمالیسم روسی
• ۱. در خلال جنگ جهانی اول در روسیه به وجود آمد.
• ۲. فرمالیسم را مخالفان، جهت تحقیر به این مکتب دادند.
• ۳. اعضای انجمن زبانشناسان فرمالیست عبارت بودند از:
۱۹۱۶ م /بوریس آخن بام، شکلوفسکی، یاکوبینسکی)
۱۹۱۵ م/ یاکوبسون
♨️ تفکر فرمالیست ها:
• ادبیات صرفا یک مساله زبانی نیست و لذا می توان گفت که زبان ادبی یکی از انواع زبان هاست و باید به آن از دید زبان شناسی نگریست.
اثر ادبی، شکل (فرم) محض است و در بررسی اثر ادبی باید تکیه بر فرم باشد نه محتوا.
آنها مخالف تقسیم متن به صورت و معنی بودند. از نظر آنها ادبیات در فرم و ساخت است نه در روح و فکر.
مثلا از نظر آنها یک شعر غنایی یا عاشقانه فقط یک طرح و ساختار زبانی است.
• فرمالیست ها سرنوشت مطالعات ادبی را در غرب تغییر دادند. میتوان گفت که همه ساختارگرایان معروف قرن بیستم تحت تاثیر فرمالیسم روسی و حلقه زبانشناسان پراگ هستند.
• معادل فرمالیسم روسی در نقد ادبی غرب، نقد نو و در زبانشناسی، زبان شناسی همزمانی است.
• فرمالیست ها که از ۱۹۲۱ تا ۱۹۲۵ آزادانه فعال بودند حدود ۱۹۳۰ بر اثر حماقت استالینیست ها که می خواستند ادبیات را هم بر مبنای اقتصاد توضیح دهند، از میان رفت.
♨️ تکیه منتقدان فرمالیست:
• ۱. تغییر شکل در زبان عادی
• ۲. صناعات ادبی که باعث آشنا زدایی می شوند.
◀️فرمالیست معروف، ویکتور شکلوفسکی، نخستین اثر فرمالیستی را موسوم به "رستاخیز واژه" نوشت. به نظر او هسته مرکزی هنر، در ایجاد تغییر در واقعیت یا به اصطلاح خود او در غریب سازی است.
♨️ ویکتور شکلوفسکی
• اصطلاح روابط بینامتنی را مطرح کرد. به این معنی که متونی که موضوع مشترک دارند در همه ادوار تاریخ به هم مرتبطند و بین آنان مکالمه است. او میگوید: هر قدر آشنایی ما با ادبیات گذشته بیشتر باشد این نکته بر ما بیشتر روشن خواهد شد که تقریبا هیچ موضوع و تصویری نیست که بدیع و بی سابقه باشد. چه بسا افرادی که شاعری را در ابداع مضامین و تصاویر جدید و بی همتا بدانند اما برای اهل فن روشن است که آن مضامین و تصاویر هم قبلا گفته شده است. لذا مساله در تصویر و موضوع نیست، در زبان است یعنی عمده نوآوری و ابداع در طرز بیان و استعمال زبان است.
• با از بین رفتن فرمالیسم، یک جریان جدیدی از ازدواج فرمالیسم با مارکسیسم به وجود آمد که مانند فرمالیسم به ساخت زبانی آثار ادبی عنایت داشت اما در ضمن بر مبنای آرای مارکسیستی می گفت که زبان و معنی از هم جدا نیستند. از نمایندگان این جریان، #میخاییل_باختین، پاول مدویدف و لوشینوف هستند.
📝 خلاصه جریان #فرمالیسم_روسی: از کتاب نقد ادبی دکتر #شمیسا
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
♨️ نقد مکاتب
• ملک الشعرا در نقد منظومی خطاب به صادق سرمد، سبک هندی را چنین وصف میکند:
سبک هندی گرچه سبکی تازه بود
لیک او را ضعف بیاندازه بود
سست و بیشیرازه بود
فکرها سست و تخیّلها عجیب
شعر پرمضمون ولی نادلفریب
وز فصاحت بینصیب!
• دکتر محمدحسین محمدی در کتاب «بیگانه مثل معنا» صفحه ۲۵ ذیل شعر مینویسد:
در سبک هندی، وسواس خاص در استفاده از الفاظ ادبی_آنگونه که در سبک عراقی هست_ بهچشم نمیخورد لکن نباید محکوم به عدم فصاحت شود؛ چراکه در این صورت با ملاکهای یک سبک (مثلا سبک عراقی) سبک دیگری (مثلا هندی) را تحلیل کردهایم و این امر با ملاکهای سبکشناسانه تناسبی ندارد.
تسرّی حرف دکتر یعنی با امتیازات و خصیصههای مثلا پست مدرن نیز نمیشود برای شعر ولایی نسخه پیچید یا شاعران سایر مکاتب را محکوم به نابرخورداری از زبان کرد!
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
♨️ قدرت نفوذ
یکی از دوستان انقلابی، میگفت باید بهجایی برسی که دشمنت از پس حذف کردنت برنیاید!
این نقل تاریخ یادم آمد که محمودالعقاد مینویسد:
ابن عمید (وزیر ادیب و دانشمند آلبویه) را چندی پس از درگذشت خواهرش دیدند. یکی از یاران چون احوالش آشفته دید بدو گفت: وزیر را غم مباد! چهپیش آمده که خاطر مکدر ساختید. ابن عمید میگوید هرچه کردم نشد مُتِنَبّی را حذف کنم! بیش از شصت نامۀ تسلیت برایم ارسال شده که در تمام آنها دو بیت از متنبی است!
• آن دوبیت:
طَوی الجزیرةَ، حتّی جاءنی خبرٌ
فَزِعتُ فیهِ بآمالی الی الکَذِبی
حتّی اذا لم یَدَع لی صدقُه أملا
شَرِقتُ بالدّمع حتّی کادَ یَشرَقُ بی
• گفتم دروغ است این خبر که از میانرودان آمده، دیدم درست است، چندان گریستم که نزدیک بود نفس گریه بند آید!
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
♨️ دوره جامع شاعری
• پیامهایی گاه برای من ارسال میشود از هنرجویان که البته خود استاد فن هستند.
این طبعهای جوشان متاسّفانه در شهرهای خودشان دور از اساتید هستند و تا امروز هم من جایی ندیدم که کارگاه مجازی مثل مدرس هشت با این کم و کیف برگزار شود.
پس فرصت مغتنم است و افتخار دارم که با شما از طریق همین صفحه آشنا بشوم و گپ و گفت کنیم.
شما آینده ادبیات ولایی هستید...
توضیحات دوره جامع شاعری:
https://eitaa.com/madras8/1103
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
هدایت شده از yosefpoor.ir
7.96M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
لطف استاد مجاهدی عزیز و بزرگ به شعر این حقیر در حاشیه جلسه محیط قم.
این شعر، غزلی در مدح حضرت خدیجه سلام الله علیهاست که حدودا ده سال پیش سروده شدهست.
با حضور استاد قاسمی و دوستان عزیزم.
این ویدیو را عباس جواهری نازنین ثبت کرده است که از همینجا از لطف و برادری همیشگی او ممنونم.
متن کامل شعر:
https://eitaa.com/yosefpoor_ir/495
#مسعود_یوسف_پور
@yosefpoor_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️ مثنوی خوانی
• چندسالیست منزل حاج آقای مقدم، جلسات مثنوی خوانیست. ساعت پنج صبح، پذیرای طلاب و شاعران است.
این جلسه صرفا خوانش مثنوی نیست، باید نامش را گذاشت جلسات بیداری!
اشعار حکمی که در ضمن جلسه میخواند، بررسی روایات و آیات، بررسی نکات و ظرائف و لطائف داستانی، زیباییشناسی ابیات و...
الحمدلله که توفیق داشتم این هفته شرکت کنم و از نزدیک شاهد مجاهدت این عالم بزرگوار باشم.
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8