🇮🇷🇵🇸
#یادداشت_تحلیلی
🔰سرمایهگذاری برای تولید
🍃🌹🍃
🔹تولید همچنان مهمترین راهبرد برای بهبود اقتصاد ایران در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب است. سال ۱۴۰۴ نیز رهبر معظم انقلاب به مانند سالهای اخیر، شعار سال را با موضوع تولید انتخاب کردند و انتظار این است همه مسیر کشور برای تحقق این شعار بسیج شود.
اما سؤال مهم اینجاست که تولید چه نقشی میتواند در اقتصاد داشته باشد؟
اکثر کارشناسان اقتصادی بر این گذاره تأکید دارند که تولید مهمترین معیار و مفهوم اقتصادی است که در صورت رشد مثبت میتواند تأثیر خود را در همهی شاخصهای اقتصادی به صورت ملموس نشان دهد.
🔹به صورت مشخص در چند مورد میتوان از نقش مستقیم تولید در اقتصاد سخن گفت:
۱. کاهش نرخ تورم:
در صورتی که شاخص تولید یک در اقتصاد مثبت شود، منجر به افزایش عرضه و برابری شاخص عرضه و تقاضا در اقتصاد میشود و میتواند قیمتها را تنظیم کند و نرخ #تورم را کاهش دهد.
۲. کاهش نرخ بیکاری:
در صورت افزایش شاخص تولید، به دلیل به کارگیری نیروی کار بیشتر، نرخ بیکاری کاهش و نرخ اشتغال افزایش خواهد یافت و در نتیجه آن بسیاری از مشکلات اجتماعی موجود از میان خواهد رفت.
۳. کنترل بازارهای مخرب مانند طلا و ارز:
در صورت سرمایهگذاری برای تولید، پول و نقدینگی موجود در جامعه به جای ورود در بازارهای مخرب و هزینهساز مانند طلا و ارز و... وارد کار تولیدی خواهد شد و از افزایش بیدلیل قیمتها در بازارهای موازی و مخرب جلوگیری خواهد کرد.
۴. مقابله با تحریمهای اقتصادی:
تولید که در اقتصاد کلان از آن به عنوان رشد اقتصادی یاد میکنند میتواند اقتصاد یک کشور را در برابر تکانهها و فشار و #تحریم اقتصادی حفظ کند و راه بسیار خوبی برای مقابله با فشارهای اقتصادی باشد.
۵. کاهش نرخ ارز در بازار و تقویت پول ملی:
تولید گسترده منجر به افزایش کالاهای غیرنفتی خواهد شد و در نتیجه صادرات افزایش خواهد یافت. در نتیجهی افزایش صادرات، ارز گسترده به کشور وارد خواهد شد و در نتیجه نرخ #ارز در بازار کاهش پیدا خواهد کرد و پول ملی تقویت خواهد شد.
🔹جمعبندی اینکه سرمایهگذاری برای تولید میتواند تأثیر مثبت اقتصادی خود را در کاهش نرخ تورم، کاهش نرخ بیکاری، کنترل بازارهای مخرب، افزایش توان اقتصادی کشور، تقویت پول ملی و دهها تأثیر مثبت اقتصادی دیگر برای کشور داشته باشد.
امید که همه توجه و تلاش مسئولان، تصمیمگیران و سرمایهگذاران بر تحقق این شعار متمرکز شود و بتواند منجر به بهبود اقتصاد و معیشت مردم شود.
✍سید محمد علی فروتن
⚙️ #سرمایهگذاری_برای_تولید
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰نهضت ساخت و تقویت قدرت خرید مردم، بازار مسکن را سامان میدهد
🍃🌹🍃
🔹«آلبرت بغزیان» کارشناس و تحلیلگر اقتصادی در گفتوگو با «بصیرت» در خصوص تاثیر سهم مسکن بر #معیشت مردم با تاکید بر این موضوع که دولت باید راهکارهای اساسی ساخت و ساز #مسکن در راستای کاهش فشار مالی به مستاجران را در سال جدید مورد توجه قرار دهد گفت: «زمینهسازی برای سرمایهگذاری در بخش مسکن با توجه به شعار سال موضوع مهمی است، زیرا ساخت و ساز مسکن میتواند زمینهای بسیار خوب برای سرمایهگذاری باشد در حالی که منجر به خانهدار شدن و کاهش فشار اجارهبها بر دوش مستاجران که جمعیت قابل توجهی از مردم کشور هستند میشود.»
وی در این باره خاطر نشان کرد: «مسکن در اکثر کشورهای دنیا از کالای لوکس و سرمایهای به کالای مصرفی تبدیل شده است به غیر از موارد محدودی در بعضی مسکنها و محلهها که اصولا خرید آن نوعی سرمایهگذاری محسوب میشود، اما در ایران متاسفانه سالهاست مسکن از کالای مصرفی به کالای سرمایهای تبدیل شده است بنابراین سرمایهها برای خرید با نیت سوداگری به این سمت رفتهاند نه ساخت و ساز مسکن با هدف افزایش مسکن و خانهدار شدن مردم.»
🔹آلبرت بغزیان معتقد است: «وقتی مسکن به کالای سرمایهای تبدیل شود و قدرت خرید مردم افزایش نیافته باشد خانهدار شدن سخت میشود در عین حال پرداخت اجارهبها سختتر میشود بنابراین سهم پرداخت اجارهبها در سبد معیشتی مردم فشار زیادی به معیشت و سطح هزینههای مردم وارد میکند.»
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی یادآور شد: «در کشورهای توسعهیافته به دلیل اینکه مسکن کالای مصرفی است افراد براساس میزان درآمد خود و بنا به تعداد افراد خانوار مسکن مورد نیاز خود را از کوچک تا بزرگ خریداری میکنند لذا سهم قابل توجهی از درآمد مردم صرف پرداخت اجارهبهای ماهیانه نمیشود در حالی که در ایران سهم اجارهبها در سبد درآمدی مردم به مراتب بیشتر از سهم خوراک، پوشاک و تفریحات است.»
🔹بغزیان معتقد است: «متاسفانه افزایش قیمت مسکن تاثیر شدیدی روی افزایش اجارهبها گذاشته است بنابراین کارگران و کارمندان با درآمد ثابت بخش قابل توجهی از درآمد خود را صرف پرداخت اجارهبها میکنند در حالی که نسبت افزایش اجارهبها و قیمت مسکن تناسبی با افزایش دستمزد و حقوق آنها ندارد.»
وی در این باره افزود: «از سوی دیگر موجران به دلیل افزایش نرخ تورم اجاره بالایی از مستاجران طلب میکنند با تاکید بر اینکه به وسیله دریافت اجارهبها هزینههایشان تامین میشود از این رو مشخص است تورم بالا به صورت مستقیم به شکل اجارهبها زندگی و رفاه کارگران و کارمندان با درآمدهای ثابت را تحت تاثیر خود قرار داده است.»
کارشناس و تحلیلگر اقتصادی گفت: «در کشورهای اروپایی و کشورهایی که نرخ تورم ثابتی دارند موجر بدون دلیل نمیتواند اجارهبها را افزایش دهد، زیرا در صورتی که ملک نوسازی نشده باشد یا دلیل خاصی برای افزایش اجاره وجود نداشته باشد موجر نمیتواند اجاره را بالا ببرد در صورت تخلف مستاجر با مراجعه به دولت و شکایت از موجر میزان متعارف اجارهبها را میپردازد.»
🔹کارشناس و تحلیلگر اقتصادی یادآور شد: «مستاجران در سبد هزینهها و تامین نیازهای خود اولین اولویت را به تامین و اجاره مسکن اختصاص میدهند، زیرا نمیتوانند خانواده خود را بدون سرپناه بگذارند. شاید بخشی از کالاهای مصرفی؛ خوراکی، پوشاک و تفریح خانواده کم شود و از لیست خریدها خارج شود، اما مستاجر چارهای غیر از تامین مسکن و داشتن سرپناه ندارد بنابراین از خوراک و تفریح و کالای فرهنگی برای تامین اجاره مسکن میزند از این روست که توصیه میشود دولت باید حتما به فکر راهاندازی نهضت واقعی مسکنسازی برای اقشار ضعیف و محروم جامعه باشد.»
🔹آلبرت بغزیان خاطر نشان کرد: «با توجه به اینکه اجارهبها براساس نرخ تورم رشد میکند و درآمدها به میزان افزایش نرخ تورم نیست متاسفانه افزایش حقوق و دستمزد نمیتواند کفاف تامین اجاره مسکن را بدهد بنابراین افزایش حقوق و دستمزد نیز نمیتواند نگرانی خانوارهای مستاجر را برطرف کند.»
آلبرت بغزیان گفت: «به عنوان مثال اجارهبهای مسکن در امارات بالاست، اما نسبت دستمزدها به تورم خوراکیها و سایر نیازمندیهای مردم بسیار متعادل است یعنی درآمدهای مردم بالاست و قدرت پوششدهی هزینهها از جمله اجارهبهای مسکن و تامین اقلام خوراکی، معیشتی و کالاهای مورد نیاز جامعه را دارد از این رو باید دولت به سمت ساخت و ساز مسکن در عین حال اتخاذ سیاستهای افزایش قدرت خرید مردم برود تا دهکهای پایین درآمدی با افزایش نرخ #تورم و اجارهبها درمانده نشوند.»
✍ زهرا عباسی
#اقتصاد
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰ابعاد پیچیده یارانه پنهان
🍃🌹🍃
1⃣ بخش اول: نقطه پیدایش
🔸همه چیز از سال ۱۳۸۴ و سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی شروع میشود. جایی که نظام تصمیم به خصوصیسازی #اقتصاد دارد. بخصوص از سال ۱۳۸۶ که آغاز روندی است که در آن میبایست صنایع کشور به بخش خصوصی واگذار شود. هرچند روند شکلگرفته معیوب بود و پدیده زشتی به اسم خصولتی ایجاد کرد، اما در سازوکار ایجاد شده، تحولات مهمی رخ داد.
🔸در یک جمله، همه اختلاف نظرها بر سر یارانه پنهان، متأثر از نحوهی پرداخت یارانه به مردم است؛ اينکه ابتدای زنجیره اقتصاد باشد یا انتهای زنجیره. تا قبل از سال ۸۶، منابع کشور توسط خود دولت فرآوری میشد و به مردم تحویل میگردید. این دولتیبودن اقتصاد اگرچه منافعی برای مردم داشت، اما باعث نشتی بسیار زیادی در منابع میشد و همزمان مانعی بزرگ بر سر توسعه اقتصاد بود.
🔸از سال ۸۶ به بعد که تصمیم به خصوصیسازی شرکتها گرفته شد، یک مسئلهی مهم پیش آمد. این که رابطهی شرکتهای خصوصی (پتروپالایشیها، فولادیها، سیمان، نیروگاهها و ...) با دولت و شرکت ملی نفت ایران چگونه و بر چه مبنایی استوار باشد که بیشترین رفاه به مردم رسانده شود.
🔸مطابق اصول و مبانی علم اقتصاد با فرض ثبات در سایر شرایط، اولاً باید سیاست قیمتی با سیاست حمایتی (همان یارانه) تفکیک شود، یعنی دخالت قیمتی و دستوری ممنوع است؛ ثانیاً سیاست حمایتی باید در انتهای زنجیرهی مصرف قرار گیرد، مگر با استثنائاتی.
🔸بر این اساس قانون هدفمندی یارانهها اجرا میشود. مطابق این قانون، نرخ انرژی در کشور مطابق قیمتهای جهانی و منطقهای محاسبه میشد و مابهالتفاوت آن با عنوان یارانه به انتهای زنجیره یعنی مردم پرداخت میشود. بر اساس این قانون، پرداختی به مردم باید شناور باشد و با تغییر نرخ انرژی، تغییر میکرد. اما آنچه در عمل رخ داد، پرداختی به مردم ثابت ماند و نرخ محاسباتی انرژی تحولی به صنایع، با افزایش نرخ دلار افزایش مییابد؛ ضمن اینکه دولت همزمان به جای تعدیل نرخ انرژی با #تورم به صورت سالانه، اقدام به تثبیت نسبی نرخ آن (بخصوص بنزین) نمود.
🔸از اینجا بود که شاهد پیدایش یارانهی پنهان شدیم. دولت مدعی است که طبق قانون میبایست انرژی را با قیمتهای منطقهای و جهانی به مردم تحویل دهیم، اما به قیمت بسیار نازلی به مردم میرسانیم که مابهالتفاوت این دو قیمت همان یارانه پنهان است. در آن طرف، برخی دیگر مدعی هستند دولت یک بار در دهه هشتاد (و دو بار در دهه نود) قیمتهای انرژی را ذیل یک سازوکار و فرمولگذاری، نسبتاً آزاد کرد، اکنون اگر تورم وجود دارد و با افزایش نرخ #دلار، ارزش پول ملی کاهش مییابد و متعاقباً نرخ انرژی بالا میرود، از بیعرضگی دولت است، و مردم نباید هزینهی آن را بپردازند.
✍ علی محمدی
...ادامه دارد
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰#یادداشت | مخاطرات شرطیسازی اقتصاد نسبت به مذاکرات
🍃🌹🍃
🔹 شرطیسازی مذاکرات میتواند مخاطرات متعددی را برای #اقتصاد ایران به همراه داشته باشد که در ادامه به چند مورد اشاره میشود:
۱) احتمال نوسانات شدید در بازارهای مالی
🔸تجربههای اخیر نشان داده است که اخبار مرتبط با مذاکرات بهسرعت بر بازارهای #ارز، #طلا، و #بورس اثر میگذارد. بهعنوان مثال، در روزهای گذشته، انتشار اخبار متناقض از سوی مقامات آمریکایی و ایرانی درباره پیشرفت یا بنبست مذاکرات، موجب ریزش یا جهش ناگهانی قیمتها در بازار شد. این نوسانات، ثبات اقتصادی را تضعیف کرده و اعتماد عمومی و سرمایهگذاران را کاهش میدهد. در صورت تداوم این روند، اقتصاد ایران ممکن است با #تورم فزاینده و کاهش ارزش پول ملی مواجه شود، بهویژه اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و تحریمها تشدید گردد.
۲) کاهش سرمایهگذاری داخلی و خارجی
🔸شرطیسازی اقتصاد به مذاکرات، عدم اطمینان را در میان سرمایهگذاران افزایش میدهد. سرمایهگذاران داخلی و خارجی، در شرایطی که آینده اقتصادی به نتایج نامعلوم مذاکرات وابسته باشد، تمایل کمتری به سرمایهگذاری بلندمدت نشان میدهند. این امر میتواند به کاهش تولید، افزایش بیکاری، و تشدید مشکلات ساختاری اقتصاد منجر شود.
۳) فشار روانی و سیاسی از سوی طرف مقابل
🔸تجربه تاریخی نشان میدهد که طرفهای مقابل، بهویژه ایالات متحده، از شرطیسازی اقتصاد ایران بهعنوان ابزاری برای اعمال فشار در مذاکرات استفاده میکنند. دونالد ترامپ، رئیسجمهور #آمریکا، در اظهارات اخیر خود همزمان از «پیشرفت مثبت مذاکرات» و «گزینه نظامی روی میز» سخن گفته است. این دوگانگی، بهمنظور ایجاد سردرگمی و بهرهبرداری از فضای داخلی ایران طراحی شده است و میتواند موقعیت مذاکرهکنندگان ایرانی را تضعیف کند.
🔹 بنابراین گروگان گرفتن اقتصاد و معیشت جامعه ایرانی به طمع تحمیل حداکثری خواستهها و انتظارات خود و در مقابل امتیازگیری از ایران و ندادن ما به ازای واقعی در برابر این امتیازات، از طریق تأثیرگذاری سیاست بر اقتصاد ایران، کلان راهبرد و تاکتیک اعمال شده از سوی دونالد جی ترامپ در دور اول ریاست جمهوری و اینک در آغاز دور دوم ریاست جمهوری او میباشد.
✍️ رامین نصیری
#مذاکره
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰سناریو های تعیین نرخ ارز در چارچوب نتیجه مذاکرات
🍃🌹🍃
🔹نرخ #ارز در ایران تحت تأثیر مجموعهای از عوامل سیاسی، اقتصادی و روانی قرار دارد. یکی از مهمترین متغیرها، وضعیت روابط ایران با #آمریکا بهویژه در حوزه توافق #هستهای و تحریمهاست. در این یادداشت، ۴ سناریو بر اساس وضعیت توافق، به همراه تحلیل تکنیکال از نرخ #دلار بیان میشود.
1⃣ سناریو اول: انجام توافق جامع و پایدار
◀️ شرح بنیادی:
احتمال تحقق این سناریو چنان ضعیف است که اساساً نباید چندان به آن اعتنا کرد، اما با این وجود به آن اشاره می کنیم.
*رفع تحریمهای نفتی، بانکی و آزادسازی منابع بلوکهشده.
*بازگشت منابع ارزی و ثبات روانی در بازار.
*کاهش شدید انتظارات تورمی.
◀️تحلیل تکنیکال:
*حمایت کلیدی نرخ ارز: ۵۴ هزار تومان.
*محدوده هدف: کاهش تا کانال ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان.
*احتمال تثبیت: کانال ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان در صورت بهبود مدیریت ارزی.
*نکته: حتی در این سناریو، بهدلیل چسبندگی #تورم و #نقدینگی بالای ریالی، و ناترازی در تراز پرداختهای کشور (درآمد ارزی)، تثبیت به زیر ۴۵ هزار تومان در کوتاهمدت بسیار بعید است. مگر اینکه #اقتصاد ایران به لحاظ شاخصهای کلان داخلی دچار اصلاحات بنیادین شوند.
2⃣ سناریو دوم: توافق محدود یا موقت
◀️ شرح بنیادی:
با توجه به نیاز سیاسی و اقتصادی طرفین مذاکرات به یک توافق، و اخباری که از میز مذاکرات مخابره میشود، احتمال تحقق این سناریو بالا میباشد. اما ثبات و پایداری این توافق، محل تردید بسیار جدی است. در این صورت شاهد خواهیم بود:
*آزادسازی محدود منابع یا افزایش نسبی صادرات و فروش نفت.
*کاهش جزئی فشار روانی، اما بدون پشتوانه اجرایی قوی.
* تلطیف فضای تحریمها (بخصوص بانکی)
* بهبود نسبی تجارت خارجی
◀️ تحلیل تکنیکال:
*محدوده نوسان: ۶۰ تا ۷۵ هزار تومان.
در صورت بیثباتی یا ابهام، بازگشت به سطح بالای ۷۵ هزار تومان امکانپذیر است.
*حمایت مهم: ۶۰ هزار تومان، مقاومت: ۷۵ هزار تومان.
نکته: با توجه به شاخصهای اقتصادی نه چندان مطلوب، و افزایش انتظارات تورمی منفی در بلندمدت، نرخ ارز صعودی است اما با شیب کم.
3⃣ سناریوی سوم: عدم توافق همراه با تنش شدید
◀️شرح بنیادی:
* شکست و انقطاع مذاکرات.
*تشدید تحریمها یا درگیری سیاسی-نظامی محدود.
*کاهش صادرات نفت، البته احتمالاً نه به اندازه سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹.
*جهش انتظارات تورمی و هجوم سنگین به بازار ارز.
◀️ تحلیل تکنیکال:
*عبور از مقاومت ۸۵ هزار بسیار محتمل.
*محدوده انفجار قیمت: ۸۵ تا۱۰۰هزار تومان در کوتاهمدت و در بلندمدت نرخهای بالاتر، بسیار سهلالوصول هستند.
4⃣ سناریو چهارم: عدم توافق ولی بدون تشدید تنشها (سناریوی ادامه وضع موجود یا به درازا کشیدن پروسه مذاکرات).
◀️ شرح بنیادی:
*تداوم تحریمها، ولی بدون درگیری یا بحران جدید.
*مدیریت محدود بازار با تزریق ارزی و ابزارهای کنترل موقتی.
*جو روانی متزلزل و شکننده.
* شاخصهای اقتصادی که در نهایت اثر آنها بر نرخ ارز تعلق میگیرد، نامطلوب.
◀️ تحلیل تکنیکال:
*کانال تثبیت: بین ۷۰ تا۸۰ هزار تومان.
*احتمال نوسان بین این محدوده بسته به شرایط سیاست داخلی و سیاستهای بانک مرکزی و کنترل انتظارات سیاسی دارد.
مقاومت روانی: ۸۵ هزار تومان، حمایت: ۷۰ هزار تومان.
⚠️پیوست:
🔸در همه سناریوها، بدون اصلاحات عمیق اقتصادی در داخل کشور، نرخ ارز در بلندمدت افزایشی است. البته بسته به شرایط، روند افزایش میتواند کُند یا سریع باشد. مذاکرات سیاسی نهایتاً میتواند فرصتی طلایی برای انجام این اصلاحات باشد.
🔸اعداد نوشته شده در بررسیهای تکنیکالی، تقریبی هستند و صرفاً به دنبال ایجاد یک درک و برآورد کلی به مخاطب بودیم.
✍ علی محمدی
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰#یادداشت | واقعیتهای یارانه پنهان
🍃🌹🍃
🔹شاید بتوان ریشه ماجرای یارانه پنهان را به سال ۱۳۸۴ و تصویب سیاستهای کلی اصل ۴۴ ارجاع داد؛ نقطهای که نظام تصمیم گرفت از #اقتصاد دولتی فاصله گرفته و با خصوصیسازی، مسیر جدیدی برای توسعه ترسیم کند. این روند از سال ۱۳۸۶ با واگذاری صنایع بزرگ تسریع یافت. هرچند ساختار معیوب اجرایی، پدیدهای بهنام «خصولتیسازی» را بهوجود آورد، اما تغییری بنیادی در نقش دولت در اقتصاد رقم خورد. پیش از این تحولات، دولت خود منابع را تولید و با قیمت پایین به مردم عرضه میکرد؛ مدلی که با وجود مزایای کوتاهمدت، موجب هدررفت گسترده منابع و ایجاد مانع در مسیر رشد اقتصادی میشد. با تغییر وضعیت، مسئله مهم، نحوه تنظیم رابطه بین دولت و شرکتهای خصوصی بود تا هم کارآمدی اقتصادی تضمین شده و هم رفاه مردم حفظ شود.
🔸بر این اساس، برای بهرهوری بیشتر و ارتقای رفاه مردم قانون هدفمندی یارانهها تدوین شد؛ قرار بود انرژی به قیمت منطقهای محاسبه و یارانه به مصرفکننده نهایی پرداخت شود؛ اما در عمل، یارانهها ثابت ماندند و قیمت انرژی برای صنایع همراستا با رشد #دلار افزایش یافت، بدون آنکه سازکاری برای تطبیق آن با درآمد مردم وجود داشته باشد. از همینجا، یارانهها ثابت ماند، ولی با افزایش #تورم، قیمت انرژی نیز افزایش یافت و عملاً مفهوم «یارانه پنهان» شکل گرفت؛ دولتی که خود در ایجاد تورم و کاهش ارزش پول نقش دارد، حال مدعی است مردم از یارانهای بهرهمندند که در حقیقت، اصل ماجرا نوعی از سوءمدیریت اوست.
🔹از نگاه منطقی، یارانه به معنای تفاوت میان قیمت تمامشده کالا و قیمت فروش آن به مصرفکننده، پدیدهای واقعی است که وجود آن در اقتصاد ایران انکارناپذیر است، اما نحوه محاسبه و تفسیر آن اغلب دچار خطا و سادهانگاری است. یکی از ایرادات اصلی، اتکا به قیمتهای جهانی بهجای هزینههای واقعی تولید داخلی است؛ در حالی که ایران در برخی حوزهها، مانند انرژی، مزیت تولید ارزان دارد. همچنین، با مقایسه قیمت دلاری کالاها با درآمدهای ریالی مردم، تصویری اغراقآمیز از میزان یارانه پنهان ارائه میدهد. استفاده از قیمتهای متفاوت #ارز (نیمایی یا آزاد) نیز موجب نتایج متناقض و ناپایدار میشود. تناقض عجیب آنجاست که دولت نرخ آزاد را قاچاق میداند، اما در محاسبات رسمی به آن استناد میکند. افزون بر این، بیتوجهی به ابعاد اجتماعی و رفاهی یارانهها، سبب میشود سیاستهای اصلاحی به زیان طبقات ضعیف تمام شود.
🔸در این خصوص سخن بسیار است، اما در مجموع دولت باید توجه داشته باشد که اگر چه یارانه پنهان وحود دارد اما نباید گرفتار محاسبات اشتباه شود؛ اصلاح نظام یارانهای باید با محاسبات شفاف، معیارهای بومی و در نظر گرفتن عدالت اجتماعی همراه باشد تا اجرای آن منجر به ضد رفاه نشود.
✍ علی محمدی
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰#یادداشت | شوک دیپلماسی به نفت
🍃🌹🍃
🔹قیمت نفت خام از روزهای پایانی سال ۲۰۲۴ رو به کاهش است و در سال ۲۰۲۵ جز اندک روزها که اتفاقهای سیاسی خاصی در آن افتاده، روندی کاهشی به همراه داشته است. دلایل مختلفی را برای کاهش قیمت نفت میتوان برشمرد که برخی از دلایل بسیار حایز اهمیت است. از آنجا که #روسیه به عنوان یکی از عمده تولیدکننده #نفت که نقشی کلیدی در تأمین نفت خام جهانی ایفا میکند و روزانه بیش از شش میلیون بشکه نفت به بازار عرضه میکند و یکی از شعارهای انتخاباتی ترامپ کاهش قیمت فرآوردههای نفتی و جلب رضایت رأیدهندگان بود، احتمال دارد تحریمهای نفتی علیه این کشور را لغو کند. بازگشت روسیه به بازار نفت جهان تأثیر زیادی بر بازار جهانی خواهد داشت.
🔸دلیل بعدی که در کاهش قیمت نفت خام در خور توجه است، عرضه بیش از دو میلیون بشکه در روز در بازارهای جهانی است. اوپک پلاس معمولاً در کاهش قیمتها عرضه نفت خام را محدود میکرد امّا با اقدامی غافلگیرکننده اعضای این گروه با افزایش تولید موافقت کردند. ریاض در طول چند هفته پی در پی در قالب ائتلاف اوپکپلاس، دو بار عرضه را بیش از حد برنامهریزی شده افزایش داده است. این اقدام عربستان باعث شده که درآمد شرکت آرامکو دچار افت محسوسی شود و حتّی روی اقدامات ویژه برای سرمایهگذاری مؤثر باشد. سود تقسیمی شرکت آرامکو در سه ماهه نخست سال به ۲۱.۳۶ میلیارد دلار کاهش یافت، در حالیکه در مدت مشابه سال گذشته ۳۱ میلیارد دلار بود. پس عرضه نفت در این حد، پیشبینیپذیر کردن #اقتصاد انرژی را دچار مشکل کرده است.
🔹مضافاً جنگ تعرفهای ترامپ تأثیرات منفی بر بازارهای جهانی، از جمله بازار نفت، داشته باشد. این جنگ تعرفهای نه تنها به کاهش تقاضا برای نفت منجر میشود، بلکه میتواند به افزایش هزینههای تولید و قیمتها نیز دامن بزند. همانگونه که مستحضرید در بودجه قیمت نفت ۶۳ دلار و ۳۰ سنت در نظر گرفته شده است؛ اما ایران معمولاّ برای فروش نفت خود به دلیل تحریمها و شرایط بازار، تخفیفهایی قائل میشود. این بدان معناست که برای تحقق درآمد نفتی پیشبینیشده، قیمت جهانی نفت باید دستکم ۶۸ دلار باشد و اگر از این نرخ پایین تر بیاید که الان هست، میزان تحقق منابع درآمدی دولت با افت چشمگیری مواجه میشود و در نهایت دچار کسری بودجه خواهیم شد. کسری بودجه هم انضباط پولی و مالی دولت را به هم میریزد و در چنین وضعیتی اقتصاد دچار #تورم خواهد شد.
🔸در این برهه حساس جا دارد دستگاه دیپلماسی با اوپک و علیالخصوص اوپک پلاس که از کاهش قیمت نفت ضرر بیشتری را متحمل شدهاند رایزنی همهجانبه و گستردهای انجام دهد. اگر اوپک پلاس بتواند تولید خود را به طور مؤثری مدیریت کند. این تصمیم میتواند به تنظیم بازار و تأثیر بر قیمتهای جهانی نفت منجر شود تا از نوسانات بیشتر قیمت جلوگیری کند.
✍ علی قاسمی
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰#یادداشت | تعادل بهره بانکی به نفع تولید است
🍃🌹🍃
🔹یکی از موضوعاتی که در سالهای گذشته در #اقتصاد ایران و در نظام بانکی کشور بحثبرانگیز شده است موضوع تعیین میزان بهره بانکی بهدلیل نوسانات قیمتی در بازارهای گوناگون و تغییر نگاه مردم به مسئله پسانداز و سرمایهگذاری آن هم بهدلیل وجود انتظارات تورمی است. با توجه به اینکه اصولاً میزان بهره از جمله متغیرهای بسیار حساس به شمار میرود که در حالات گوناگون اقتصادی میتواند مانند شمشیر دو لبهای عمل کند، یعنی از یک سو به سمت بالا گرایش داشته باشد به این معنا که افزایش میزان بهره یا سود بانکی به نفع سرمایهگذار و تولیدکننده در فعالیتهای مولد نیست و از سمت دیگر در صورت کاهش میزان بهره، به ویژه در شرایط تورمی سرمایهها، میلی برای سپردهگذاری در نظام بانکی نخواهند داشت.
🔸شمشیر دو لبه بودن سپرده بانکی خود را در اینجا نشان میدهد که اگر میزان بهره بانکی بالا باشد و بالا بماند وقتی تولیدکننده یا دارندگان ایدههای نو بهدنبال استفاده از تسهیلات بانکی برای راهاندازی کسبوکار خود و حمایت مالی از سمت دولت باشند، بهدلیل بالا بودن میزان بهره دست از کار میکشند و کار را یا کلید نمیزنند یا متوقف میکنند. از سوی دیگر بالا بودن این میزان بهنفع سپردهگذار است، البته این موضوع زمانی صدق میکند که #تورم در کشور بالا نباشد یا میزان #ارز و طلا و نوساناتی که منجر به افزایش تورم میشود بهقدری شتابزده نباشد که رغبت را از دارندگان سرمایه برای سپردهگذاری بانکی بگیرد.
🔹در صورت بالا بودن میزان بهره ثابت شده است بانکها میتوانند سپردههای بیشتری از مردم جذب کنند. زیرا اصولاً، سرمایهداران و دارندگان پساندازهایی وجود دارند که ریسک حضور در بازارهای گوناگون مانند ارز و طلا یا سرمایهگذاری در بورس و... را به جان نمیخرند؛ بنابراین مایلند برای حفظ امنیت مالی خود فقط در بانک سپردهگذاری کنند.
🔸آنچه در موضوع تعیین میزان بهره بانکی بسیار حائز اهمیت است، اینکه بانک مرکزی باید به میزان متعادلی برای بهره بانکی برسد، زیرا در این صورت است که بانک مرکزی موفق به حمایت از دارندگان ایدههای نو و کسبوکارهای تازه تأسیس که به رشد و فعالیت اقتصادی آنها در جامعه میتوان امیدوار بود، میشود.
🔹دریافت تسهیلات بهصرفه یکی از مؤلفههای اصلی حمایت از #سرمایهگذاری_برای_تولید است. درصورتیکه میزان بهره وضعیت تعادلی خود را از دست بدهد، قطعاً دریافت تسهیلات بهصرفه نیست، زیرا در شرایطی که قدرت خرید جامعه از بین رفته وام با میزانهای بالا در نهایت به افزایش قیمتها منجر میشود؛ بنابراین برای اینکه سرمایهها راهی بازارهای دلالی نشوند و برای حمایت از تولید در بانک سپردهگذاری کنند لازم است بانک مرکزی در سال جدید میزان تعادلی برای این منظور در نظر بگیرد، ضمن اینکه راهکارهای لازم در راستای نظارت بر میزان تورم در دستور کار قرار داده شود. زیرا سپردهگذاران راغب نیستند با فاصله زیادی که میزان بهره بانکی با تورم دارد، پول خود را در نظام بانکی سپردهگذاری کنند.
✍ مرتضی افقه
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰#یادداشت | درباره حذف ارز ترجیحی گوشت قرمز
🍃🌹🍃
🔹مبتنی بر آمار موجود، حدود ۲۰ درصد از نیاز سالانه کشور به گوشت قرمز از طریق واردات تأمین میشود. از این میزان، تنها ۷ درصد با ارز ترجیحی تأمین میشود و ۱۳ درصد باقیمانده با ارز توافقی. مبتنی بر این آمار، استدلال سياستگذار این است که حذف این ۷درصد تأثیر چندانی بر بازار ندارد و اگرچه در ابتدا شوک تورمی به بازار می دهد اما در ادامه، بازار با ورود تولید کنندگان تعادل مییابد؛ چرا که با بالا رفتن قیمت بازار، درآمد دامداران بیشتر میشود و انگیزه برای افزایش تولید بالا میرود. و وقتی #تولید بیشتر وارد بازار میشود، مجدداً قیمتها تثبیت میشود، در واقع به نوعی تولید کشور نیز رونق مییابد. ضمن اینکه ۱/۲ میلیارد دلار تخصیصی به واردات گوشت را میتوان به تولیدکننده داخلی داد تا رونق یابند.
🔸البته این نگاه دولت است و مبتنی بر اصول اقتصادی در کتابها !... .
و لکن نگارندهی این متن معتقد است #تورم تولید شده از حذف این ۷ درصد بیشتر از براوردهای موجود خواهد بود. چرا؟
به این دلیل که مردم و فروشندهها با شنیدن خبر، انتظار گرانی دارند (افزایش انتظارات تورمی) و قیمتها را بالا میبرند. از طرفی قشر کمدرآمد، که این گوشت یارانهای را میخریدند، عدهای از خرید گوشت با نرخهای جدید، منصرف میشوند و عدهای مجبور میشوند به سراغ گوشت داخلی بروند و این باعث بالا رفتن تقاضا و قیمت میشود. اگر این اتفاق همزمان با گرانی کالاهای جانشین (ناشی از نرخ ارز) باشد، تورم بیشتر میشود. همچنین تجربه به ما نشان داده دولت قادر به کنترل و هدایت بازار نیست و معمولاً نیروهای بازار بیشتر میل به انحصار مییابند. لذا تولیدکنندگان امکان سوءاستفاده از سیاست را دارند. این را هم در نظر بگیریم که قیمتها در بازار خود را با بدترین نرخها وفق میدهند.
🔹جمعبندی: گرچه از نگاه دولت مبتنی بر کتابهای اقتصادی، حذف ارز ترجیحی میتواند در بلندمدت باعث اصلاح بازار و رشد تولید شود، اما در ایران، به دلیل ساختار نهادی ضعیف، رفتارهای تورمی مردم، ضعف ابزارهای جبرانی و نظارتی دولت و غلبه مناسبات رانتی و انحصاری؛ احتمال دارد این سیاست منجر به جهش پایدار قیمتها و کاهش رفاه دهکهای پایین شود، بدون آنکه وعدههای تولیدی محقق شود، لذا دولت برای تحقق اهدافش، باید فرامتن قوانین و الزامات مربوطه را نیز هدایت و کنترل نماید.
✍ علی محمدی
#اقتصاد
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰مطالبات صنفی یا پروژه آشوب؟!
🍃🌹🍃
🔹در روزهای اخیر، اخباری مبنی بر اعتصاب کامیونداران در برخی نقاط کشور مطرح شده که عمدتاً به مسائل صنفی مانند تخصیص ناعادلانه سوخت، افزایش هزینههای بیمه و پایین بودن کرایهها نسبت به #تورم اشاره دارد. این اعتراضات، هرچند ریشه در برخی مشکلات اقتصادی دارد، اما نباید از نقش مخرب دشمنان و معاندان نظام جمهوری اسلامی در تحریک و بهرهبرداری از این مطالبات غافل شد.
🔸کامیونداران نقش کلیدی در زنجیره تأمین و حملونقل کالا دارند و بیش از ۸۰ درصد کالاها در سطح کشور از طریق تلاش شبانهروزی این قشر جابهجا میشود. با این حال، مشکلات معیشتی و صنفی آنها، که بخشی از آن ناشی از تحریمهای ظالمانه و فشارهای اقتصادی دشمنان است، زمینهساز نارضایتیهایی شده که مورد سوءاستفاده جریانهای معاند قرار گرفته است. تجربه اعتصابات سالهای ۱۳۹۷ و ۱۴۰۱ نشان میدهد که دشمنان نظام، بهویژه رسانههای وابسته به رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی، با بزرگنمایی مشکلات و تحریک احساسات، درصدد تبدیل مطالبات صنفی به ابزار آشوب و ناامنی هستند.
🔹این جریانهای معاند، با بهرهگیری از شبکههای اجتماعی و رسانههای خارجنشین، تلاش میکنند با انتشار اخبار جعلی و تحریف واقعیت، کامیونداران را به اقدامات ساختارشکنانه سوق دهند. هدف اصلی آنها، تضعیف #وحدت ملی و ایجاد اخلال در #اقتصاد_مقاومتی است که نظام جمهوری اسلامی با تکیه بر آن، در برابر فشارهای خارجی ایستادگی کرده است. در این میان، برخی عوامل داخلی ناآگاه نیز ممکن است ناخواسته به این پروژه دشمن یاری رسانند.
🔸برای خنثیسازی این توطئهها، دولت باید با جدیت و سرعت به مطالبات کامیونداران پاسخ دهد. تشکیل کارگروهی ویژه با حضور نمایندگان واقعی این قشر، وزارت راه و شهرسازی و سازمان تأمین اجتماعی برای بررسی خواستههایی نظیر محاسبه کرایه بر اساس تن-کیلومتر، تخصیص ارز دولتی برای تأمین قطعات و لاستیک، و اصلاح نظام توزیع سوخت ضروری است. این اقدامات باید با شفافیت و در بازه زمانی مشخص اجرا شود تا اعتماد کامیونداران جلب و بهانه از دست دشمنان گرفته شود. علاوه بر این، دستگاههای امنیتی و قضایی باید با عوامل نفوذی و تحریککنندگان وابسته به جریانهای معاند برخورد قاطع کنند. رسانههای انقلابی نیز وظیفه دارند با اطلاعرسانی دقیق و روشنگرانه، از تحریف حقایق توسط دشمن جلوگیری کرده و نقش کامیونداران را بهعنوان سربازان اقتصاد مقاومتی برجسته سازند. تقویت تشکلهای صنفی مستقل و ایجاد بستر گفتوگوی مستقیم میان رانندگان و مسئولان، از تکرار سوءاستفادههای دشمن پیشگیری خواهد کرد.
🔹بدون شک، نظام جمهوری اسلامی با تکیه بر اصول انقلابی و حمایت از اقشار زحمتکش، میتواند این چالش را به فرصتی برای خنثیسازی توطئههای دشمنان و تقویت همبستگی ملی تبدیل کند.
✍ علیرضا سلیمانینژاد
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
📝تحلیلی بر برنامه وزیر پیشنهادی اقتصاد
🍃🌹🍃
🔹علی مدنیزاده، وزیر پیشنهادی #اقتصاد، در اقدامی کمنظیر و قابل ستایش و تمجید، برنامهای با عنوان «رشد عدالتمحور» در قالب دوازده محور کلیدی ارائه کرده که با هدف ایجاد تعادل بین رشد اقتصادی و #عدالت_اجتماعی طراحی شده است. این موضوع نشان از انگیزه بالا و اهتمام جدی وی به حل مشکلات کشور می باشد.
اگر از تعصبات رایج در فضای کشور فاصله بگیریم، میتوان نقاط ضعف و قوت زیر را بر برنامه او مترتب دانست:
🔸نقاط قوت:
برنامهی او با تأکید بر بهبود حکمرانی اقتصادی، ارتقای شفافیت، و کنترل #تورم از طریق تقویت استقلال بانک مرکزی و کنترل نقدینگی، به مسائل بنیادین اقتصاد ایران توجه نشان داده است. همچنین نگاه همهجانبه به چالشهای کشور و بیان گام به گام آنها، تلاش برای ساماندهی یارانهها، افزایش بهرهوری و توسعه اقتصاد دیجیتال، تأکید بر رفاه اقشار پایین دست و دیپلماسی اقتصادی، از دیگر نکات مثبت آن است که در صورت همراهی با اصلاحات نهادی و قانونی، و همیاری اجتماعی میتواند زمینهساز تحرک اقتصادی باشد.
🔹نقاط ضعف:
با این حال، عدم ارائه جزئیات اجرایی و اتکای بیش از حد به مکانیسم بازار و مکانیسم قیمت، در فضایی شبیه به آموزههای نئولیبرالی مکتب شیکاگو، و دیده شدن رگههایی نسبی از بازار آزاد، موجب نادیدهگرفتن برخی ظرفیتهای موجود و نابرابریهای ساختاری ایران شده است. در غیاب حکمرانی قوی، چنین رویکردی ممکن است نه به رشد پایدار، بلکه به تشدید شکافهای اقتصادی و اجتماعی بیانجامد.
🔚در نهایت، برنامهی علی مدنیزاده گرچه تلاش دارد چالشهای ساختاری اقتصاد ایران را با رویکردی منظم و مبتنی بر قواعد بازار پاسخ دهد، اما برای موفقیت واقعی نیازمند بازتعریف نسبت دولت و بازار، تقویت حکمرانی، و پرهیز از نسخهبرداری صرف از الگوهای برونزا است؛ چرا که توسعه پایدار در ایران بدون در نظر گرفتن بافت نهادی، اجتماعی و تاریخی ممکن نخواهد بود.
✍ علی محمدی
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir
🇮🇷🇵🇸
🔰توصیههای راهبردی به سکاندار آینده وزارت اقتصاد
🍃🌹🍃
🔹پس از کشوقوسهای فراوان، سرانجام دولت گزینه پیشنهادی خود برای وزارت امور اقتصادی و دارایی را معرفی کرد. اگرچه درباره سوابق، توانمندیها و محدودیتهای فرد معرفیشده سخن بسیار است، اما در این یادداشت، از منظری بالاتر به رسالت وزیر آینده و خواسته مردم از او میپردازیم.
🔸اولاً، هر فردی که سکان وزارت #اقتصاد را در دست میگیرد، صرفنظر از گرایش سیاسی یا وابستگی جناحی، باید با واقعبینی به اولویتهای اصلی اقتصاد ایران نگاه کند و برای آن برنامهای بومی، متکی بر تواناییهای داخلی، با جزئیات و قابل اجرا داشته باشد. آنچه امروز اقتصاد کشور نیاز دارد، درکی عمیق از شرایط خاص اقتصاد کشورمان و راهحلهایی برآمده از درون آن است.
🔹ثانیاً، اولویتهای اقتصاد ایران سالهاست که تغییر نکردهاند، اما تحقق آنها همچنان در گرو اقدامات جدی، ساختاری و البته جهادی است. این اولویتها شامل مهار #تورم، رشد اقتصادی پایدار، جذب سرمایه، اصلاح نظام بانکی، کاهش وابستگی بودجه به نفت، بهبود فضای کسبوکار، افزایش اشتغال، توسعه #عدالت_اجتماعی و مقابله مؤثر با فساد است. البته بدیهی است که هرگونه اصلاح اقتصادی، زمانی موفق خواهد بود که این محورهای اساسی را بهصورت همزمان و منسجم، مبتنی بر جامعهشناسی داخلی و ظرفیتهای کشور، دنبال کنیم.
🔸ثالثاً، نباید فراموش کرد که اجرای نسخههای آماده نهادهای بینالمللی، اگرچه گاه از نظر تئوریک قابل توجّهاند و حتی در برخی کشورها جواب دادهاند، امّا الزاماً با شرایط هر کشوری، بهخصوص ایران با فرهنگ منحصربهفردش، سازگار نیستند. اقتصاد کشور نیازمند رویکردی است که با تکیه بر ظرفیتهای داخلی، سرمایه اجتماعی و منابع انسانی توانمند، به راهحلی ایرانی برای مشکلات اقتصادی دست یابد.
🔹رابعاً، پیشنیاز این مسیر، اعتماد به توان ملی و توان جوانان این مرز و بوم و حذف تودرتوی نهادی، شفافسازی و حمایت از تولید داخل است. باید بهجای اتکا به درآمدهای ناپایدار، به سمت ساماندهی مالیات، مولدسازی داراییهای دولت، ارتقای بهرهوری، صرفهجویی و بازتوزیع عادلانه منابع حرکت کرد.
🔸خامساً، جامعه ایران از سیاستگذاران اقتصادی انتظار دارد که آثار تصمیمات خود را در زندگی روزمره مردم نمایان کنند؛ کاهش قیمتها، اشتغال باثبات و حفظ ارزش پول ملی از انتظارات مردم است. این مسیر البته ساده نیست، امّا اگر با نگاه واقعبینانه و بومی دنبال شود، میتواند نقطهعطفی در حکمرانی اقتصادی کشور رقم بزند.
🔹سادساً، اقتصاد و ظرفیتهای کشور نباید معطل رفع #تحریم بماند. با داشتههای فعلی که البته بسیار هم هستند، باید مسیر کماثرسازی تحریمها را در پیش گرفت. خود وزیر نیز نباید وارد جنجالها و حواشی سیاسی شود و باید دغدغه امور مردم را داشته باشد. در نهایت، اقتصاد ایران بیش از هر چیز نیازمند اراده، تدبیر و اعتماد به خود و توانایی جوانانش است. این اصول باید چراغ راه هر وزیری باشد که مسئولیت اقتصاد کشور را در آینده بر عهده میگیرد.
✍ علی محمدی
🔘این کانال یک اتاق تحلیلی و تبیینی است :
https://eitaa.com/majmaehadianbasir