#بخش_دوم
در ادامه کارگاه تخصصی "استعدادیابی و تربیت شاعر ولایی" با حضور دکتر محمدرضا سنگری و محمود حبیبی کسبی برگزار شد.
دکتر محمدرضا سنگری: هجرت، نیازی اساسی برای شعر امروز
دکتر محمدرضا سنگری در این کارگاه، سخنان خود را با اشاره به اهمیت مفهوم هجرت آغاز کرد و اظهار داشت: "نه میلاد، نه بعثت و نه رحلت پیامبر اکرم (ص)، هیچکدام مبدأ تاریخ قرار نگرفتند، بلکه هجرت ایشان چنین جایگاهی یافت. این امر نشاندهنده اهمیت هجرت است؛ چراکه نمادی از تحول و گام برداشتن به سوی کمال است."
او با اشاره به اینکه شعر امروز نیز به نوعی هجرت نیاز دارد، گفت: "شاعران برای رشد و ارتقا باید از مرزهای متداول عبور کنند و به قلمروهای تازهای پا بگذارند."
سنگری در ادامه پنج قلمرو هجرتی را معرفی کرد که میتواند زمینهساز پیشرفت شعر ولایی باشد:
1. هجرت تعلیمی:
وی با تأکید بر اهمیت شعر تعلیمی گفت: "شعر تعلیمی یکی از چهار عرصه اصلی شعری است که امروزه به شدت کمرنگ شده است. این در حالی است که در اشعار اهلبیت (ع) آموزههای تعلیمی به وفور دیده میشود. بازگشت به این نوع شعر، ضرورتی برای تقویت محتوای آثار ادبی است."
2. هجرت فرمیک:
سنگری محدود شدن شاعران به قالبهای سنتی را یک چالش جدی دانست و بیان کرد: "امروزه شاعران اغلب در قالبهای کلاسیک همچون غزل و قصیده توقف می کنند و کمتر به قالبهای جدیدی نظیر سپید و نیمایی توجه دارند. در حالی که این قالبها در دورههای مختلف توانستهاند تأثیرات عمیقی در ادبیات فارسی بگذارند."
3. هجرت واژگانی:
او با اشاره به اهمیت گسترش دایره واژگان شاعران، افزود: "یکی از چالشهای جدی در اشعار امروز، محدودیت واژگان است. شاعران باید با مطالعه مستمر و استفاده از منابع غنی، دایره واژگان خود را توسعه دهند تا اشعارشان از تازگی و جذابیت بیشتری برخوردار باشد."
4. هجرت زیستی و تجربهای:
وی بیان داشت: "گاهی شاعران به موضوعاتی میپردازند که تجربه زیستهای از آن ندارند و این باعث ارائه روایتی ناقص و نادرست میشود. برای خلق اثری تأثیرگذار، شاعر باید به درک عمیق از موضوع دست یابد و تجربه شخصی خود را به شعر وارد کند."
5. هجرت تصویری و معنایی:
دکتر سنگری در ادامه با انتقاد از مدهای تکراری در اشعار معاصر گفت: "تصاویر و مضامین بسیاری از اشعار امروز تکراری شدهاند. شاعران باید با استفاده از منابع ادبیات کلاسیک و خلق تصاویر و مفاهیم جدید، از این تکرار جلوگیری کنند."
سنگری در پایان، این پنج قلمرو را بهعنوان مسیرهایی برای تربیت و ارتقای شاعران ولایی معرفی کرد و تأکید کرد: "هجرت در هر یک از این قلمروها میتواند به خلق اشعاری عمیقتر و تاثیرگذارتر منجر شود."
محمود حبیبی کسبی: احیای جایگاه رسانهای شعر و تربیت شاعر ولایی
در بخش پایانی این کارگاه، محمود حبیبی کسبی، شاعر برجسته و منتقد باسابقه، سخنان خود را با اشاره به قدرت رسانهای شعر در تاریخ آغاز کرد. او بیان کرد: "شعر چه از منظر شیعی و چه از منظر ملی، همواره کارکرد رسانهای قوی داشته است. در گذشته، شعر نهتنها وسیلهای برای انتقال مفاهیم بود، بلکه در جنگها و مجامع عمومی نیز نقشی کلیدی ایفا میکرد. شاعران با سرودن اشعاری انگیزشی، روحیه لشکر خودی را تقویت و دشمن را تضعیف میکردند. حتی در آثار علمی و مذهبی نیز شعر جایگاه ویژهای داشت؛ برای مثال، علامه امینی در اثبات حقانیت امیرالمؤمنین (ع) ابتدا به اشعار قدیمی مراجعه میکند و سپس به روایتها استناد مینماید."
وی با ابراز تأسف از کاهش جایگاه رسانهای شعر در سالهای اخیر، تأکید کرد: "شعر آیینی میتواند بستری مناسب برای آشتی مردم با شعر باشد. یکی از دلایل قهر مخاطب با شعر این است که ما شاعران در جمعهای محدود خود محصور شدهایم و کمتر به ارائه عمومی شعر میپردازیم. مردم ایران عاشق شعر هستند و اگر اشعار باکیفیت و با محتوای غنی به آنها ارائه شود، از آن استقبال خواهند کرد."
راهکارهای پیشنهادی کسبی برای تربیت شاعر ولایی
محمود حبیبی کسبی، با توجه به تجربیات خود در زمینه انجمنداری، پیشنهاداتی برای تربیت شاعران ولایی ارائه داد که عبارتند از:
- معرفی بنیانی چیستی شعر اهل بیت (ع).
- تشویق به شاعرانگی و توجه به تمایزات آثار شاعران.
- تقویت روحیه نقدپذیری.
- ترغیب به سرودن در موضوعات مغفول و قالبهای متنوع.
- معرفی منابع مطالعاتی و تشویق به مطالعه مستمر
- صمیمی شدن با اعضاء
ـ قرائت شعر بزرگان در جلسه
و...
این کارگاه با ارائه راهکارهای کاربردی و تجربیات ارزشمند، مورد استقبال شرکتکنندگان قرار گرفت و فضایی برای بحث و تبادل نظر تخصصی در حوزه استعدادیابی و تربیت شاعران ولایی فراهم آورد.
#مجمع_شاعران_اهل_بیت_علیهم_السلام
#دومین_گردهمایی_تخصصی_انجمن_های_ادبی_کشور
#آینه_داران
#روز_سوم
@majmashaeran