آداب و اعمال شب عيد فطر:
در فضيلت و اهمّيّت شب عید فطر، همين بس كه در بعضى از روايات آمده است، اهمّيّت آن كمتر از شب قدر نيست، و در روايات توصيه به عبادت و احياى اين شب شده است. براى اين شب چند عمل ذكر شده است:
اوّل: غسل است به هنگامى كه آفتاب غروب كند.
دوم: اين شب را به نماز و دعا و استغفار زنده نگه دارد و در مسجد بيتوته كند، يعنى شب را در آنجا سپرى نمايد و به عبادت مشغول باشد، همانگونه كه امام على بن الحسين(عليهما السلام) چنين مى كرد.
سوم: امام صادق(عليه السلام) فرمود: پس از نماز مغرب و نماز عشا و نماز صبح و نماز عيد، اين ذكرها را بگويد: «اللَّهُ اكْبَرُ، اللَّهُ اكْبَرُ، لا الهَ الَّا اللَّهُ، وَ اللَّهُ اكْبَرُ، اللَّهُ اكْبَرُ، و للَّهِ الْحَمْدُ، اللَّهُ اكْبَرُ عَلى ما هَدانا، وَ لَهُ الشُّكْرُ عَلى ما أَوْلانا».
چهارم: طبق روايتى از امام صادق(عليه السلام) پس از خواندن نماز مغرب و نافله آن، دستها را به سوى آسمان بلند كند و بگويد: «يا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، يا ذَا الْجُودِ، يا مُصْطَفِىَ مُحَمَّدٍ وَناصِرَهُ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَاغْفِرْلى كُلَّ ذَنْبٍاحْصَيْتَهُ، وَهُوَ عِنْدَكَ فى كِتابٍ مُبينٍ». آنگاه به سجده برود و صد مرتبه بگويد: «أتُوبُ إلَى اللَّهِ». سپس هر حاجتى كه دارد از خداوند طلب كند كه انشاء اللَّه برآورده خواهد شد.
پنجم: زيارت امام حسين(عليه السلام) در اين شب فضيلت بسيار دارد. به سند معتبر از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است كه: «هر كس قبر امام حسين(عليه السلام) را در يكى از سه شب زيارت كند گناهان او آمرزيده مى شود»، راوى عرض مى كند: فدايت شوم آن سه شب كدام است؟ فرمود: «شب عيد فطر، شب عيد قربان و شب نيمه شعبان».
به هر حال زيارتى كه براى شب قدر و عيد فطر و عيد قربان نقل شده از این قرار است: وقتى اراده زيارت ابى عبداللَّه الحسين(عليه السلام) كردى پس از غسل و پوشيدن تميزترين لباسهاى خود، به حرم مقدّس آن حضرت مى روى و در حالى كه روى به جانب آن حضرت كرده اى، قبله را مابين دو كتف خود قرار ده و بگو: «السَّلامُ عَلَيْكَ يَابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، السَّلامُ عَلَيْكَ يَابْنَ اميرِالْمُؤْمِنينَ، السَّلام...».
ششم: خواندن ده ركعت نماز (هر دو ركعت به يك سلام). از رسول خدا(صلى الله عليه و آله) روايت شده است كه هر كس در شب آخر ماه رمضان، ده ركعت نماز بگزارد و در هر ركعت يك مرتبه سوره «حمد» و ده مرتبه سوره «قل هو اللَّه احد» را بخواند و در ركوع و سجود ده مرتبه بگويد: «سُبْحانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا الهَ الَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اكْبَرُ»، و بعد از هر دو ركعت، تشهّد بخواند و سلام دهد و هنگامى كه تمامى ده ركعت به پايان رسيد، هزار مرتبه بگويد: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ»، و بعد از استغفار سر به سجده بگذارد و بگويد: «يا حَىُّ يا قَيُّومُ، يا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ، يا رَحْمنَ الدُّنْيا وَ الْاخِرَةِ وَرَحيمَهُما، يا ارْحَمَ الرَّاحِمينَ، يا الهَ الْأَوَّلينَ وَالْاخِرينَ، اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا، وَتَقَبَّلْ مِنَّا صَلواتَنا وَ صِيامَنا وَ قِيامَنا».
هفتم: اين ذكر را كه در شب جمعه نيز گفتنش مستحب است، ده بار بگويد: «يا دائِمَ الْفَضْلِ عَلَى الْبَرِيَّةِ، يا باسِطَ الْيَدَيْنِ بِالْعَطِيَّةِ، يا صاحِبَ الْمَواهِبِ السَّنيَّةِ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَيْرِ الْوَرى سَجِيَّةً، وَ اغْفِرْ لَنا يا ذَالْعُلى في هذِهِ الْعَشِيَّةِ».
هشتم: دو ركعت نماز معروف شب عيد را بخواند؛ در ركعت اوّل بعد از سوره حمد، هزار مرتبه سوره قل هو اللَّه و در ركعت دوم، پس از سوره حمد، يك مرتبه سوره قل هو اللَّه را بخواند پس از سلام سر به سجده بگذارد و صد مرتبه بگويد: «أَتُوبُ إِلَى اللَّهِ». آنگاه بگويد: «يا ذَا الْمَنِّ وَالْجُودِ، يا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، يا مُصْطَفِىَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْعَلْ بى كَذا وَ كَذا». بجاى افعل بى كذا و كذا حاجات خود را ذكر كند.
نهم: چهارده ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت به يك سلام) و در هر ركعتى، سوره حمد و آيةالكرسى و سه مرتبه سوره قل هو اللَّه را بخواند. در روايت است هر كس چنين كند، خداوند در برابر هر ركعتى ثواب هاى بسيار زيادى به او مىدهد.
دهم: مرحوم «شيخ طوسى» در «مصباح المتهجّد» فرموده است: در پايان شب نيز غسل كن و تا طلوع صبح در مصلّايت (محل خواندن نماز) بنشين (و ذكر خدا بگو).
#عيد_فطر #شب_عيد_فطر #اعمال #آداب
📖 مطالعه تفصیلی:
makarem.ir/maaref/l/0419555
برگ سبز؛ معارفی، احکامی، اعتقادی و تاریخی (گروه یک طرفه و کانال است)
https://chat.whatsapp.com/HU4JRS1FVL4KWNqaXo6GBv