عرض ارادتی به فقیه انقلابی قم آیت‌الله یزدی از علاقمندان صدیق امام خمینی و از علمای مبارز قم بودند که در دوران پرفراز و نشیب مبارزات، استوار و پایدار مسیر مبارزه را ادامه داد. ایشان همواره تبعیدگاه های خود را به مرکز نشر علوم اهل بیت علیهم السلام و پایگاه بسط مبارزات اسلامی تبدیل می کرد. مشارکت در ایجاد تشکیلات مطالعاتی موسوم به #گروه_ولایت به مدیریت آیت‌الله بهشتی و دبیری علمی #علامه_مصباح، از مهم ترین فرازهای مجاهدت علمی در باب تئوری سازی برای تحقق حکومت دینی بود. اقدامات تعیین کننده در ایجاد و تثبیت تشکیلات با برکت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، از فرازهای مهم زندگانی ایشان است. که در #صیانت_از_نهاد_روحانیت و پاسداشت جایگاه #مرجعیت شیعه و مقابله با #سکولاریسم_حوزوی و پروژه #مرجع_سازی، بسیار اثرگذار بود. حضور فعال و تعیین کننده ایشان به عنوان یکی از #استوانه_های_فقهی_نظام در دو نهاد شورای نگهبان و مجلس خبرگان رهبری، کارنامه او را به عنوان تکیه گاهی امن و کارگزاری امین در حافظه تاریخ ثبت کرد. شناخت خطوط انحرافی و شجاعت در مقابله با آن، بصیرت و صراحت لهجه آمیخته با متانت و صبر، مجموعا از ایشان چهره ای بی بدیل ساخته بود که در پاسداشت رابطه حوزه و نظام اسلامی، به عنوان یکی از عناصر کلیدی نقش آفرینی می کرد. پرچمداری در مقابله با #فتنه۸۸ و ایستادگی حکیمانه و بدون لکنت در برابر برخی سران و روحانیان فرولغزیده در فتنه، از نقاط اوج کارنامه ایشان است. حفظ سلوک و آداب ناب طلبگی با وجود حضور در عالیترین نهادهای حکمرانی، موجب می شود که ایشان را به عنوان چهره طراز حکمرانی دینی بشناسیم و بشناسانیم. میدان داری آیت‌الله یزدی در مقابل نحله های انحرافی درون حوزه، ویژگی ممتاز ایشان بود که از این میان تقابل با جریان #شریعتمداری و #دارالتبلیغ، جریان #منتظری و #باند_مهدی_هاشمی(خاصه کتابخانه سیاسی) و نهایتا جریان #سکولارهای_حوزوی خاصه پدیده مرجع سازی و برخی تشکل های نوپدید حوزوی، قابل ذکر است. تبارشناسی مخالفان آیت‌الله یزدی و بازشناسی خط سیر و گستره تخریب های گسترده علیه این عالم مجاهد، بهترین راه برای شناخت شخصیت و کارنامه سیاسی و حوزوی اوست؛ چه اینکه ماهیت جریان‌های زاویه دار و میزان التزام آنان به اخلاق و انصاف را نیز نمایان می سازد! نوع مواجهه ناجوانمردانه برخی حوزویان با ایشان و بعضا مشارکت در #ترور_شخصیتی ایشان، از خاطرات تلخ و فراموش ناشدنی حوزویان است. خداوند آن مرد مجاهد و عزیز را با اولیای خویش محشور فرماید و عاقبت امر همه ما را ختم به خیر فرماید.

مه‌ای به مبارزان نجف، ضمن اشاره به برخی منابع، اشکالات و سؤالاتی را در تکمیل بحث مطرح می‌سازد که برخی از آنها تا کنون بی‌پاسخ مانده است! او با آنکه در حقیقت پیشتاز و راهبر تشکیلات مبارزاتی حوزه قم بود اما از خودنمائی پرهیز داشت و همواره در پس پرده بود؛ ساواکی ها اما خوب می‌شناختندش؛ چنانکه در سال 46 در مورد او نوشته‌اند: «مسبب اصلی همه فعالیت‌ها در قم، عبدالرحیم ربانی می‌باشد!» بر اهل اطلاع پوشیده نیست که امثال آقای #حسینعلی_منتظری، در بسیاری از مسائل راهبردی مبارزه از او خط می‌گرفتند و همین موضوع موجب کینه و کدورت دیرینه باند مخوف #مهدی_هاشمی با او بود و طبعا با حضور فردی مثل ربانی، استیلای مطلق بر منتظری، قریب به محال می‎نمود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وی به شدت فعال بود؛ با همان اخلاص و گمنامی! عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری و شورای نگهبان و صیانت از خط اسلام ناب و حمایت از ولایت موجب شد چندین بار توسط گروه‌های ضدانقلاب مورد سوء قصد قرار بگیرد که البته آسیبی ندید. سرانجام در ۱۷ اسفند ۱۳۶۰ در حین‌ عزیمت‌ به‌ جلسه‌ شورای‌ نگهبان‌، بر اثر تصادفی مشکوک‌ در جاده‌ دلیجان‌ درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) دفن شد. شرایط سیاسی حساس سال 60 و برخی کارشکنی‌ها و استیلای بیت منتظری و باند مهدی هاشمی بر برخی شریان‌های سیاسی-قضایی موجب شد که ماجرای ارتحال وی به طور جدی پیگیری نشود اما قرائن و شواهدی مبنی بر مشکوک بودن مرگ مظلومانه او در پرونده‌اش وجود دارد که شاید برای پیگیری آن هنوز هم دیر نشده باشد. با گذشت 38 سال از ارتحال یا شهادت آیت‎الله ربانی، حوزه قم هنوز تجلیلی بایسته و شایسته از مقام و منزلت علمی و سیاسی این ابرمرد دوران بجای نیاورده است؛ او به حق #الگوی_حوزه_انقلابی است؛ اگرچه بدخواهان از #برجامیان گرفته تا #سکولارهای_حوزوی، با #بایکوت امثال ربانی، تلاش دارند چهره‌های دیگری را به عنوان الگوی حوزه انقلابی جا بیندازند و به دنبال آن به سمپاشی و تخریب وجهه انقلابیون بپردازند اما هوشمندی همیشگی جریان انقلابی قم مانع خواهد شد. با روشن شدن ابعاد مختلف شخصیت مرحوم ربانی، مشخص می‌شود که او اسوه‌ای ماندگار برای انقلابیون جوان حوزه مقدسه قم است و معرفی و تلاش برای تکثیر امثال او می‎تواند تحقق حوزه تراز انقلاب اسلامی را تسریع بخشد. باشد که در جوار رحمت واسعه حق، بیش از پیش متنعم گردد و مشمول دعایش باشیم. یادش گرامی و راهش پر رهرو باد. شادی روحش الفاتحه مع الاخلاص والصلوات.