🌺 سخن، به زبان ساده گفتن
◀️ به نظر شما، نویسندۀ این کتاب چه کسی میتواند باشد، «اَتَتَل تُوتِه تَتَل»، و فکر میکنید در چه موضوعی؟
شاید نویسنده را نشناسید، اما از روی نام کتاب احتمال می دهید، این کتاب باید درحوزۀ کودکان و با اشعار کودکانه باشد.
و پرسش دوم؛ کتاب«کلثوم ننه» را چه کسی و در چه موضوعی نوشته است؟ احتمال میدهم بر اساس حدس شما، این کتاب باید در ردۀ سنی کودکان بوده و نویسنده هم یکی از نویسندگان حوزۀ کودک و نوجوان باشد.
◀️ امّا نویسنده کتاب اوّل (اَتَتَل تُوتِه تَتَل)، عالم نامی شیعه، ملامحسن فیض کاشانی (درگذشت۱۰۹۰ ق) ، حکیم، محدث، عارف و از بزرگترین دانشمندان عصرصفوی است. و کتاب دوم(کلثوم ننه) اثر، جمال الدّین محمد بن حسین بن جمال الدّین محمد خوانساری معروف به آقا جمال خوانساری (درگذشت ۱۱۲۵ق)، از شاگردان مجلسی اوّل ( پدر علامه مجلسی) و از علمای نامی شیعه در قرن دوازدهم قمری میباشد.
◀️ «اَتَتَل تُوتِه تَتَل»، در موضوع، علم شناخت معانی الفاظ و حقیقت معنا نگاشته شده و نویسنده سعی نموده با بهرهگیری از شعر و ادبیات عامیانه، با زبانی ساده، سخت ترین مفاهیم علمی تخصصی را به مخاطب خود منتقل نماید. خالی از لطف نیست به دو بیت آغازین این کتاب را بایکدیگر مرور کنیم:
اَتَتَل تُوتِه تَتَل پَنجه شیرمالِ شِکر
هفتاد میخ آهنی ژِلژِل پای احمَدَک
◀️ و امّا«کلثوم ننه» یا عقائدالنّساء، این کتاب که به زبانهای انگلیسی، فرانسوی و ترکی آذربایجانی نیز ترجمه شدهاست، به زبان طنز، پس از بیان عقاید خرافی، به بیان احکام وعقاید صحیح می پردازد و خود گنجینه ای است برای شناخت آداب و رسوم مردم ایران عصر صفوی.
خواندن بخشی از این کتاب هم خالی از لطف نیست:
«بدان که افضل علمای زنان پنج نفرند: اوّل، بیبی شاه زینب، دوّم ،کلثوم ننه، سوّم ، خالهجانآقا، چهارم ، باجی یاسمن، پنجم، دده بزمآرا؛ و آنچه از اقوال آنها به دست بیاید، نهایت وثوق دارد و محل اعتماد است».
...اوقات استجابت دعای زنان
اوّل، در وقت زدن نَقاره، هیچ دعایی رد نمیشود؛
دوّم، در وقت زدن هر ساز، خواه سُرنا باشد و خواه کمانچه و امثال اینها و باجی یاسمن گفته که وقت سُوتک زدن، البته دعا، مستجاب است و این خالی از قوّت نیست؛
سوّم، در وقت باز کردن دیگ حلیم و سمنو و آش برگ و برگ ریختن در دیگ و باجی یاسمن گفته که در وقت گندم ریختن نیز هیچ دعا رد نمیشود؛
... ششم، وقت خِتنه کردن پسران، باجی یاسمن گفته که وقتی که دلّاک تیغ میزند و... هیچ دعا رد نمیشود، به خصوص دعای دخترانی که هنوز شوهر نرفته باشند؛
هفتم، در شب زفاف باید که دور هم بنشینند و حرفهای شیرین در میان آورند که باعث خشنودی مادر عروس شود، بعد دعا کنند که مستجاب میشود؛
و...
◀️ ساده کردن مفاهیم دینی و به لسان قوم حرف زدن، هنری است که باید روحانیت از سَلَف خود فراگیرد و در تبلیغ و نگارش دینی، بیشتر و بیشتر به زبان و فهم مردم توجه نماید، چنانکه در مورد شیوه تبلیغی پیامبر(ص) بیان شده: « مَا كَلَّمَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَلْعِبَادَ بِكُنْهِ عَقْلِهِ قَطُّ وَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ إِنَّا مَعَاشِرَ اَلْأَنْبِيَاءِ أُمِرْنَا أَنْ نُكَلِّمَ اَلنَّاسَ عَلَى قَدْرِ عُقُولِهِمْ» . کافی ج1ص23 (هيچگاه پیامبر(ص) با مردم از عُمق عَقل خويش سخن نگفت، بلكه ميفرمود: ما گروه پیامبران، مأموريم كه با مردم باندازۀ خرد و دانش ایشان سخن گوئيم).
✅ زبان و ادبیات حوزویان، از زبان مردم کوچه و بازار فاصله گرفته، و این یعنی، استقبال کمتر از منبرها، کتابهایی با موضوعات دینی و ...، یعنی نفهمیدن و نپذیرفتن پاسخهای شبهات و پرسشهای دینی؛ اگر بنابر حدیث نبوی(ص)، پیامبران مأمور بودند با مردم ساده سخن گویند، پس باید؛ ساده گویی را جدّی بگیریم.
#آسیبشناسیپاسخگوییدینی
✍️ سید حسن هاشمی جزی🌺
🌷کانال معرفت
👇👇👇
🆔@marefatkade