‍ گیاه‌پالایی روشی موثر برای پالایش خاک‌های آلوده ✍️آلودگی فلزات سنگین یکی از اساسی‌ترین مشکلات زیست محیطی است که جهان مدرن با آن روبرو می‌باشد. فلزات سنگین و عناصر رادیواکتیو به طور طبیعی در خاک و هوا وجود دارند. افزایش شدید و ناگهانی سطح این ترکیبات که تحت تأثیر فعالیت‌های بی‌رویه صنعتی و کشاورزی در محیط زیست خطرناک می‌باشد. فلزات سنگین مثل سرب، کادمیم و جیوه از طریق پسماندها و فاضلاب‌ها، صنایع فلزی آهن، فولاد، زباله‌ها و سوخت های فسیلی و... به محیط زیست راه پیدا می‌کنند. آلودگی در نهایت از طریق خاک وارد آب و غذای انسان و جانداران می‌شود. روش‌های مختلفی برای پاکسازی خاک‌های آلوده به فلزهای سمی وجود دارد که عمدتاً هزینه‌بر بوده و همچنین در سطوح وسیع قابل بهره‌گیری نمی‌باشد اما یکی از روش‌های مناسب برای حل این مشکل، گیاه پالایی است. گیاه پالایی (Phytoremediation) یا پالایش سبز عبارتست از فناوری استفاده از گیاهان برای استخراج، کاهش یا محدود کردن انتقال آلاینده‌ها به خاک و آب، که روشی موثر، ارزان قیمت و دوستدار محیط‌زیست است. گیاهانی چون گون، فستوکا، گاو پونه آفتابگردان سورگوم شبدر سفید، درخت اقاقیا... خاصیت گیاه پالایی دارند. عمدتا این گیاهان قادرند ۱۰۰ برابر گیاهان معمولی عناصر آلاینده را جذب نمایند. مکانیسم‌های گیاه پالایی گیاهان چگونه و از چه مکانیسم‌هایی آلودگی را کاهش می‌دهند؟ 🔘تخریب توسط گیاه Phyto-degradation بعضی گیاهان قادرند با استفاده از آنزیم‌های خود آلاینده‌ها را به ترکیبات بی‌ضرر تجزیه کنند. 🔘تثبیت توسط گیاه Phyto-stabilization بعضی گیاهان می‌توانند آلاینده‌ها را در خاک یا ریشه و یا منطقه ریشه غیر متحرک و تثبیت کنند. 🔘استخراج توسط گیاه Phyto-extraction در این فرآیند آلاینده‌ها توسط ریشه جذب شده و وارد ساقه و برگ‌ها می‌شود و در نهایت با جمع آوری و برداشت گیاه عناصر مضر از منطقه آلوده خارج می‌شوند. این روش بیشتر برای رفع آلودگی آب و خاک از فلزات کمیاب اعمال می‌شود. 🔘تصعید یا تبخیر توسط گیاه Phyto-Volatilization بعضی گیاهان قادرند آلاینده‌ها را توسط ریشه‌‌ها جذب سپس توسط روزنه‌ها به صورت تعرق و یا تصعید خارج کرده و وارد اتمسفر کنند. در این حالت آلاینده به شکل‌ ترکیبات بی‌ضرر خارج می‌شوند. 🔘تحریک توسط گیاه Phyto-stimulation در این فرایند، گیاه مواد طبیعی از طریق ریشه‌ آزاد شده و مواد مغذی مورد نیاز میکروارگانیسم‌های موجود در خاک را تأمین می‌کند. به این ترتیب میکروارگانیسم ها تخریب بیولوژیکی آلاینده‌ها را افزایش می‌دهند. ⚠️در گیاه پالایی باید مراقب معرفی گونه‌های غیربومی که خود پیامدهای مخربی برای اکوسیستم دارد بود، مانند کاهوی آبی که به عنوان یک گیاه پالاینده نقره، کادمیوم، کروم، مس، جیوه، نیکل، سرب و روی معرفی شده است اما گونه غیربومی و مهاجم است. مزیت‌های گیاه پالایی آن قدر زیاد است که باعث می شود استفاده این روش بقدر کافی موثر و کاربردی باشد، از کاهش آلودگی خاک تا افزایش حاصلخیزی از مزیت‌های آن است. #محیط_زیست #آلودگی_خاک #یادداشت‌_علمی ✅ کانال گردشگری و محیط زیست مؤسسه مصاف @masaftourism