🔰 #آقا_ضیاء_الدین_عراقی (رحمة الله علیه) 💢فرق ماهوی علت و حکمت💢 🔸محقق عراقی «ره» در تبیین #ماهوی علت و تمایز آن از حکمت معتقد است که علت و حکمت را باید در پرتو #استناد_حکم به علت تبیین کرد. 🔹 وی بر این باور است که خصوصیت بارز در علت ، استناد #بلاواسطه حکم به علت است در مقابل اگر استناد حکم به علت ، #مع_الواسطه باشد در این صورت آن خصوصیت ، حکمت خواهد بود. 🔸به عنوان مثال در بحث لاضرر ، اگر رفع حكم از مصداق الف مثلا مستند به وجود ضرر در همان مصداق باشد در این صورت این استناد بلاواسطه بوده و در واقع ملاک رفع حکم، ضرر شخصی است نه ضرر نوعی. اما اگر رفع حکم از الف به استناد وجود ضرر در فرد دیگری از همان طبیعت یا از غیر آن طبیعت باشد ، در این صورت استناد رفع ضرر به علت، مع الواسطه است. 🔹به عنوان مثال اگر عمل حرام برای شخص زید ضرر داشته باشد در این صورت استناد رفع حرمت ، به ضرری بودن عمل برای شخص زید است اما اگر آن عمل برای زید ضرری نداشته بلکه برای نوع مکلفین و اکثر آنها ضرری بوده دراین صورت رفع حرمت عمل از زید ، مباشرتا نبوده بلکه مع الواسطه می باشد که دراین صورت ضرر #حکمت خواهد بود¹ . ــــــــــــــــــــــــــــــــــ *¹:قاعدة لاضرر للآغاضیاء، ص ۲۱۰ 🆔@masire_feghahat