🔰 آیت الله العظمی #خویی (رضوان الله علیه)
💢قاعده ملازمه💢
کلما حکم به العقل حکم به الشرع
🔸إن الملازمة بين إدراك العقل مصلحة ملزمة، غير مزاحمة في فعل أو مفسدة كذلك، و حكم الشارع بوجوبه أو حرمته، و ان كانت تامة بحسب الكبرى بناء على وجهة مذهب العدلية كما هو الصحيح، إلا #ان_الصغرى_لها_غير_متحققة_في_الخارج، لعدم وجود طريق للعقل إلى إدراك الملاكات الواقعية¹
🔹محقق خویی می فرماید: #ملازمه بین ادراک مصلحت حتمی در فعل از سوی #عقل (بی آن که مانع و مزاحمی داشته باشد) یا مفسده حتمی، با #حکم_شارع به وجوب یا حرمت آن فعل، براساس مذهب عدليه از نظر#کبری_تمام_است اما
#صغری_ندارد زیرا عقل راهی به #درک_ملاكات_واقعی ندارد.
🔸تتمه:برای تفصیل این مطلب رجوع شود به کتاب «فقه و عقل²» استاد علیدوست
ـــــــــــــــــــــــــــ
*¹:محاضرات فی اصول الفقه للفیاض،ج۳،ص۷۰
*²:فقه و عقل ابوالقاسم علیدوست،ص۱۲۲
*تصویر متعلق به جلسه درس خارج آیت الله خویی
🆔 @masire_feghahat
🔰 آیت الله العظمی #خویی (رحمة الله علیه)
💢ظهور «لا احب ذلک» در کراهت یا اعم از کراهت و حرمت؟💢
🔸محقق خویی (ره) قائل هستند که «لا احب» به دودلیل ظهوری در کراهت بمعنی الاخص(از احکام خمسه) ندارد :
1⃣ این کلمه در قرآن در رابطه با موارد مبغوض محرمه ی زیادی به کار رفته است مانند آیات ذیل:
والله لا یحب الفساد¹ یا لا یحب الله الجهر بالسوء²(در رابطه با غیبت) یا والله لایحب الظالمین³
2⃣ما بین عقلاء این اسلوب کلامی برای مبغوض بودن افعال استعمال میشود ⁴
🌀تطبیق در صحیحه عبدالرحمن بن حجاج از امام کاظم(علیه السلام)
سَأَلْتُ أَبَا إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ عَنْ قَوْمٍ غَلَتْ عَلَيْهِمُ اَلْأَضَاحِيُّ وَ هُمْ مُتَمَتِّعُونَ وَ هُمْ مُتَرَافِقُونَ وَ لَيْسُوا بِأَهْلِ بَيْتٍ وَاحِدٍ وَ قَدِ اِجْتَمَعُوا فِي مَسِيرِهِمْ وَ مِضْرَبُهُمْ وَاحِدٌ أَ لَهُمْ أَنْ يَذْبَحُوا بَقَرَةً فَقَالَ لاَ أُحِبُّ ذَلِكَ إِلاَّ مِنْ ضَرُورَةٍ ⁵
⚪ در فقه فرعی مطرح است مبنی بر اینکه آیا در حج تمتع میشود چند نفر به جای اینکه جداگانه هرکدام قربانی بدهدند ،باهم قربانی واحدی بدهند یاخیر ؟
با توجه به تفصیلات گذشته اگر بگوییم لا احب ظهور در کراهت دارد میتوان گفت طبق این روایت میتوان یک قربانی داد علی کراهة ولی اگر گفتیم ظهورش در مطلق مبغوضیت است از این روایت نمیتوان استفاده کرد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*¹:البقرة: ۲۰۶
*²:النساء: ۱۴۸
*³:آل عمران:۵۷
*⁴:كتاب الحج للخوئی،ج۲،ص۲۶۶
*⁵:الکافي ،ج ۴، ص ۴۹۶
🆔@masire_feghahat
🔰استاد #عندلیب_همدانی(زیدعزه)
🔹 آیت الله #وحید_خراسانی عصاره مبانی آیت الله #خویی در اصول هستند. ایشان مبانی حوزه نجف را به قم انتقال دادند.
🔸 آنچه به نظر من به جنبه علمی ایشان عظمت داده، اول بحث #جامعیت، دوم بحث #عمق و سوم بحث #نقاد بودن ایشان است.
🔹 کسی که بیشترین سعی و کوشش را داشت در اینکه مبانی مرحوم اصفهانی، مرحوم نائینی، مرحوم آقا ضیاء الدین عراقی، مرحوم آقای خویی را در قم انتشار دهد و نقادی کند، آیت الله وحید بودند و این امر باعث شد که یک نشاط علمی بین فضلا و حوزه ایجاد شود.
🔸ایشان در مسایل اصول که وارد میشوند، نظر بزرگان اصول مثل شیخ انصاری و آخوند خراسانی، مرحوم اصفهانی و نائینی و عراقی را نقل میکنند و بیشتر هم بر طبق مبانی استادشان مرحوم آیت الله خویی پیش میروند، اگرچه در بسیاری از موارد ایشان با استاد خود اختلاف نظر دارند، ولی تقریباً سبک و سیاق بر همان سبک و سیاق مرحوم آقای خویی است.
🔹در مورد فهم روایات هم ایشان خیلی دقیق هستند البته چندان #بررسیسندینمیکنند مگر جایی که نیاز باشد.
🆔@masire_feghahat
🔰مرحوم آیت الله العظمی #خویی(رحمة الله علیه)
💢ضابطه ی شرط محقق موضوع💢
🔸در بین علمای اصول، مشهور است که جمله شرطیه ای که مسوق است برای بیان موضوع، #فاقد_مفهوم است مانند : إن رزقت ولدا فاختنه
🔹محقق خویی (ره) برای #تشخیص قضایای محقق موضوع ضابطه ای بیان میکنند ، ایشان میگویند #جزاء در جملات شرطیه دو گونه است:
1⃣گاه #توقف جزاء بر شرط #عقلی است و در این توقف، شارع دخالتی ندارد یعنی توقف، تعبدی نیست مانند «إن رزقتَ ولدا فاختنه»، که به حکم عقل ختان متوقف بر وجود ولد است و اگر شارع هم چنین قضایایی را بیان کند، ارشاد به حکم عقل است، چنین قضایایی محقق موضوع هستند و مفهوم ندارند
2⃣گاهی #توقف جزاء بر شرط عقلی نیست؛ بلکه به #تعبد_مولوی است. مانند اینکه مولی بگوید: «إن جائک زید، فأکرمه» در این مثال، اکرام کردن عقلاً متوقف بر مجیء نیست زیرا بدون اینکه «زید» نزد اکرام کننده بیاید قابل اکرام است بلکه این توقف را مولی ایجاد کرده است این قضایای شرطیه مفهوم دارند
🔹 و در نهایت میگوید: «و هذا هو الميزان في كون القضية الشرطية مسوقة لبيان الموضوع و عدمه.»
📚مصباح الاصول (طبع موسسة احیاء آثار السید الخوئی)، ج ۱، ص ۱۸۵
🆔@masire_feghahat