#آذربایجان
#جعفر_پیشه_وری
#حزب_دموکرات
#تجزیه_آذربایجان
✳️ ۲۱ آذر؛بازگشت آذربایجان به آغوش وطن
🔸️ ۲۱ آذرماه سال ۱۳۲۵،یک روزبسیار مهم وتاثیرگذاردرتاریخ معاصرایران به شمار می رود.
🔸️دراین روزارتش ایران پس ازبرتری برفرقه جدایی طلب دموکرات به رهبری پیشه وری،واردتبریزشد،وآذربایجان رابه خاک وطن بازگردانید.
🔸️اگرچه حکومت سابق ازاین روزهمواره بهره برداری می نمود، امااین نکته رانباید فراموش کردکه ازشهریور۱۳۲۰تا۲۸مرداد ۱۳۳۲،محمدرضاپهلوی یک پادشاه مشروطه بودوقدرت اندکی درعرصه سیاسی داشت ومجالس ونخست وزیران آن دوره را بایدتاثیرگذارترین متغیرها درشکل دهی تحولات دانست.
🔸️ریشه بحران به شکل گیری فرقه دموکرات آذربایجان درتیرماه ماه سال ۱۳۲۴بازمی گشت؛پانزدهم تیرسال۱۳۲۴، فرمان حزب کمونیست شوروی، برای "اقدام به تشکیل یک حرکت تجزیه طلبانه در آذربایجان ودیگراستانهای ایران شمالی" ابلاغ وبه امضای رهبروقت آن رسید.
🔸️درپی این فرمان،میرجعفرباقروف رئیس جمهورآذربایجان شوروی باپیشه وری دیدارکرده ومقدمات شکل گیری فرقه دموکرات رافراهم نمود .
🔸️نکته جالب اینجاست که جعفرپیشه وری ازجمله ایرانیان وطن پرستی بودکه با نشریه "آذربایجان جزءلاینفک ایران" همکاری جدی داشت واکثرابه زبان پارسی مطلب می نوشت؛اماپس ازحوادثی چون رد اعتبارنامه اش درمجلس چهاردهم توسط هواداران سیدضیاءالدین طباطبایی وبرخی توده ای ها،وی که فردی به شدت قدرت طلب،توانمند والبته باهوش بودتحت تاثیر باقروف قرارگرفت ورهبری فرقه جدایی طلب دموکرات راپذیرفت ودرشهریور۱۳۲۴ این دولت وابسته به همسایه شمالی رسما آغازبه کارکرد .
🔸️البته ازجمله علل دیگرگرایش پیشه وری به روسهارامی توان اعتقادقلبی به آرمان کمونیسم وشخص استالین دانست و اینگونه بودکه اوکورکورانه دستورات کرملین را جرامی کرد .
🔸️درآبان۱۳۲۴،شبه نظامیان فرقه دموکرات به فرماندهی غلام یحیی دانشیان باحمایت ارتش شوروی(که بعدازاشغال شمال ایران درشهریور۲۰هنوزنیروهایش را خارج نکرده بود)درسراسرمناطق آذربایجان پراکنده شدندوپادگان های ارتش ومراکز حکومتی رابه تصرف درآوردندوتازنجان پیش رفتند .
🔸️مردم آذربایجان امابافرقه پیشه وری همراهی نداشتندکه دودلیل عمده داشت ؛
1⃣علاقه آنان به ایران وهویت ایرانی خود
2⃣گرایشات شدیدمذهبی وشیعی و داشتن این اعتقاد که کمونیست هاکافرندو همکاری باآنان حرام.
🔸️محمدرضاپهلوی که درتنگنا قرارگرفته بودومی دانست نمی تواندبحران رامدیریت کند،دربهمن ماه۱۳۲۴دولت رابه مخالف دیرینه اش احمدقوام السلطنه سپردواونیز سعی درحل مسئله آذربایجان ازطریق کیاست واقدامات دیپلماتیک نمود.
🔸️ نخست وزیرجدیددراولین فرصت در یک اقدام تاکتیکی برخی وزارت خانه هارابه افرادتوده ای سپردتااعتمادمسکوراجلب کند وپس ازآن به دیداراستالین رفت.
🔸️قوام دردیداربارهبرشوروی وعده امتیاز نفت شمال رادربرابرخروج نیروهای ارتش سرخ ازخاک ایران مطرح ساخت که البته استالین به طورجدی باآن موافقت نکرداما پس ازفشارهای آمریکا،سادچیکف سفیر شوروی درفروردین ماه ۱۳۲۵ ،قراردادی رابا قوام السلطنه امضاکردوپذیرفت نیروهای کشورمتبوعش درقبال امتیازمهم نفت شمال ازمناطق آذربایجان وکردستان خارج شوند.
🔸️نیروهای شوروی باوعده آغازبه کار مجلس پانزدهم وتصویب امتیازنفت شمال توسط طرفداران قوام ،چندی بعدازخاک ایران خارج شدندوارتش نیزدراول آذرماه همان سال حمله به نقاط اشغالی ومراکز فرقه دموکرات راآغازکرد .
🔸️ در اوایل کار ، فدائیان و مسلحین تحت فرمان غلام یحیی دانشیان به سختی مقاومت کردند اما جنگ اصلی در ۱۸ آذرماه در قافلانکوه اتفاق افتاد .
🔸️پس از یک روز درگیری شدید ، ارتش ایران فاتحانه این نبرد را به سود خود خاتمه داد و در نتیجه کمر نیروهای نظامی تجزیه طلب شکسته شد و در ۱۹ آذرماه پیشه وری و حامیانش دانستند که کار آنان تمام شده است.
🔸️در نتیجه به همراه ۳۰ هزار نفر از طرفداران فرقه به باکو و دولت باقروف پناه بردند .
🔸️ارتش ایران در ۲۱ آذرماه با اقتدار و استقبال دهها هزار نفر از مردم مذهبی و وطن پرست تبریز وارد این شهر شد و رسما آذربایجان به خاک ایران بازگشت.
🔸️عاقبت کار پیشه وری اما تلخ بود زیرا وی در سانحه ای رانندگی که توسط میرجعفر باقروف طراحی گردیده بود ، مجروح و در بیمارستان کشته شد.
🔸️اما چرخ روزگار به ضرر باقروف طراح تجزیه آذربایجان از ایران نیز چرخید و پس از مرگ استالین و روی کار آمدن خروشچف ، او نیز به دلیل جنایاتش و دخالت در قتل ۷۰ هزار نفر ، اعدام شد .
🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷
#محمدرضاقربانی
#کانال_مطالب_تحلیلی در #ایتا( eitaa# ) 👇
🆔 eitaa.com/mrgh110
#کانال_مطالب_تحلیلی 1⃣ در #واتساپ 👇
https://chat.whatsapp.com/DrKmdrW9VW25fUqAkkM1yb
#کانال_مطالب_تحلیلی 2⃣ در #واتساپ 👇
https://chat.whatsapp.com/GNgI5RnsmIl5OLW19t64n9
#کانال_مطالب_تحلیلی در #تلگرام 👇
🆔 https://t.me/mrgh110
❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️