✅ حوزه‌های مشورتی حاکم اسلامی؛ «احکام اجتماعی»، «مصادیق در مرحله تطبیق» و «اختیارات حکومتی» 📝 آیت‌الله محمدعلی مدرسی یزدی در درس خارج «فقه قانون‌گذاری» عنوان کرد؛ 📖 حاکم اسلامی در چند حوزه ممکن است نیازمند مشورت و بهره‌گیری از آراء و اطلاعات دیگران باشد. 🔹 الف: شناخت موضوعات احکام اجتماعی: درست است که حاکم اسلامی(حاکم مجتهد) خود اجتهاد می‌کند و فتوا می‌دهد، لکن گاه موضوع برای وی روشن نیست و باید از دیگران کمک بگیرد. 🔹 ب: شناخت مصادیق در مرحله تطبیق و اجرا: اجرای احکام اولی و ثانوی(پس از شناخت حکم) نیازمند آگاهی دقیق و جامع است. در مقام اجرا تنها علم به حکم شرعی کفایت نمی‌کند، بلکه نیاز به شناخت و احراز صحیح مصداق است. یکی از راه‌ها و ابزار به دست آوردن چنین آگاهی‌هایی مشورت با آگاهان است. 🔹 ج: حوزه اختیارات حکومتی: حاکم اسلامی اختیاراتی دارد که اعمال آن مشروط به وجود مصلحت است. احراز مصلحت در این زمینه که گسترده و متنوع است و شامل امور اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی و... می‌شود در بسیاری از موارد نیازمند کمک گیری از فکر، اطلاعات و تخصص دیگران است. 📚 در جامعه‌ای که مسائل پیچیده و گسترده دارد که حاکم حتی با مشورت نمی‌تواند به نتیجه‌ی مورد نظر برسد لازم است که به نظر کارشناسان(با شرایط خاص) اعتماد کند. 📕 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22593 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ #حقوق #درس_خارج #قم با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

🔰 نمی‌توان اسلام را جدا از اجتماع دانست 💢 آیت‌الله محمود رجبی در درس خارج تفسیر اجتماعی خاطرنشان کرد؛ 📖 عده‌ای دین را از مسائل اجتماعی جدا می‌دانند اما در مقابل برخی بر این باور هستند که دین اجتماعی است که خود به چند دسته تقسیم می‌شوند: 1️⃣ قوانین و احکام اسلامی یا اجتماعی است یا فردی یا تلفیقی از این دو. 2️⃣ اسلام به اجتماع توجه دارد و نقش جامعه در زندگی را در آموزه‌های خود و وضع قوانین مورد توجه قرار می‌دهد. 3️⃣ قرآن کریم اولین کتاب آسمانی است که جامعه را موجودی مستقل فرض کرده است. در این نگاه هویت جامعه در مقابل فرد قرار داده شده که حیث جدیدی بر آن افزوده می‌شود. 4️⃣ قرآن کریم هر جایی که امکان اجتماعی بودن وجود داشته است را اجتماعی بیان کرده است. 5️⃣ اسلام خداوند، ائمه(ع) و فرشتگان را ناظر اعمال مسلمین می‌داند و مسلمانان با توجه به آن عملی را انجام می‌دهند. 6️⃣ از بیانات قرآن کریم می‌توان نتیجه اجتماعی برداشت کرد هر چند در مقام توصیف خداوند باشد. 📚 این‌که گفته شود اسلام جدای از اجتماع است اشتباه می‌باشد. اما از میان نظرات شش‌گانه؛ نظر سوم و ششم قابل خدشه است. 📚 در صورتی می‌توان نظر سوم را پذیرفت که گفته شود انسان برأثر زندگی نگرش و افکار اجتماعی به خود می‌گیرد اما در صورتی که جامعه را مستقل بدانیم صحیح نیست. 📚 نظر ششم نیز در صورتی صحیح است که از قرائن دیگر استفاده شود زیرا با یک آیه نمی‌توان به مراد خداوند دست یافت. _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ #فرهنگ #درس_خارج #قم با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

📚 مسئول اصلی عینیت بخشیدن به نظام اقتصادی اسلام دولت است 📝 آیت‌الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب اقتصادی اسلام» خاطرنشان ساخت؛ ✅ مسئول اصلی عینیت بخشیدن به نظام اقتصادی اسلام، دولت است. البته مردم نیز مسئول هستند ولی مدیریت و اداره کلان جامعه بر عهده دولت است. ✅ آرمان‌های یک نظام همانند اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... همان مکتب است. بنابراین وظیفه دولت تحقق اهداف مکتب اقتصادی است. ✅ رفاهی که اسلام دنبال می‌کند مفهوم حداقلی نیست. منظور ما این نیست که افراد جامعه از خط فقر بالاتر بیایند، بلکه اسلام چیزی بالاتر از آن را در نظر دارد. ✅ فقر از نظر اسلام یعنی فردی که متوسط سطح زندگی جامعه را ندارد نه این‌که حداقل را ندارد. فردی که حداقل را ندارد از نظر اسلامی مسکین است. ✅ رفع فقر و رفاه عمومی و تعدیل ثروت به ضرب و زور و بگیر و ببند نمی‌باشد. ممکن است در جایی به صورت موردی یک متخلفی را بگیرند ولی اساسش آن نیست. 📕 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22626 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ #اقتصاد #درس_خارج #قم با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

🔰 حوزه یک نهاد اجتماعی، فکری و دینی است 🔻 آیت‌الله علیرضا اعرافی در گردهمایی اساتید مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع): 📖 حوزه یک نهاد اجتماعی، فکری و دینی است که قرن‌ها بر آن گذشته اما مانند یک درخت تنومند به حیات خود ادامه داده است. 📖 هر تغییر و تحولی که در حوزه بخواهد اتفاق بیافتد هم می‌تواند لازم باشد و هم به وقوع پیوستن آن سختی‌های خاص خود را به دنبال دارد. 📖 تربیت نیروهای توانمند و دارای هویت اصیل حوزوی نیازمند داشتن نگاه تاریخی به فرآیند و پیشینه حوزه‌های علمیه است. 📖 پیوستگی تاریخی و زنجیره بودن تطورات حوزه یکی از شاخص‌هایی است که باید در این نگاه تاریخی مورد توجه واقع شود. 📖 هویت سازی حوزوی زمانی محقق می‌گردد که شرایطی همچون نگاه تاریخی و آگاهی تاریخی حاصل شود. 📖 به برکت انقلاب اسلامی فرصت‌هایی برای حوزه علمیه فراهم شده است که قابل وصف نیستند. 💯 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22673 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #حوزه_علمیه #نشست_علمی #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

📕 بن‌بست برای فقه بی‌معنا است 🔰 آیت‌الله شب‌زنده‌دار در نشست «کاربست‌های فقهی در مسائل مستحدثه» تأکید کرد؛ 🔹 محاسبه عقلی و مراجعه به نصوص دینی به ما می‌گوید که گسترده احکام الهی و فقه تمام مجالات زندگی بشر اعم از فردی و اجتماعی و سیاسی و غیرسیاسی را در برمی‌گیرد و برایش قانون و دستور دارد. 🔹 کشف و استنباط آن‌ها نیاز به دو مطلب دارد؛ یکی در مورد صغری و در دومی در مورد کبری. صغری یعنی موضوع‌شناسی و تشخیص صحیح موضوع که از یک ناحیه نیاز داریم. 🔹 موضوع نیز دو نوع است؛ یکی مستنبطه که فقیه باید از آموزه‌های دینی استنباط کند و یکی نیز غیرمستنبطه است که تخصص‌های بشری می‌تواند نقش داشته باشد. 🔹 فقه بن‌بست ندارد و همه نیازهای بشری را پاسخگو است و در ناحیه کبری، بلااشکال اینطور است. 🔹 در ناحیه صغری و موضوعات نیز دو نوع است؛ مستنبطه که فقیه متکفل او است و غیرمستنبطه که بسیاری از آن‌ها نیاز به تخصص‌های بشری دارد که متخصصین آگاه و کارآمد باید بنشینند و موضوعات را تشخیص دهند تا حکم فقهی آن روشن شود. 📝 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22677 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #حوزه_علمیه #نشست_علمی #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

📖 بررسی و نقد دیدگاهی که همه خصوصیات نظام حکومتی را مبتنی به مصلحت و تشخیص حاکم اسلامی می‌داند 📝 آیت‌الله محمدعلی مدرسی یزدی در درس خارج «فقه قانون‌گذاری» عنوان کرد؛ 📚 دیدگاه: در کتاب اساس الحکومة الاسلامیه مؤلف تصریح می‌کند تعیین همه‌ی خصوصیات نظام حکومتی موکول به مصلحت و تشخیص آن با حاکم اسلامی است. بنابراین اگر حاکم اسلامی تشکیل نهاد قانون‌گذاری به شکل انتصابی یا انتخابی را به مصلحت بداند باید آن را تشکیل دهد. 🔻 نقد دیدگاه: 🔹 اولاً: انعقاد اطلاق مقامی ادله ولایت فقیه نسبت به برخی از ویژگی‌‌هایی که بر شمرده شده محل تامل است. مثلا رهبری جامعه به صورت جمعی(شورای فقهاء) پدیده‌ای مانوس و معمول و توجیه پذیر در جامعه‌ی آن روز(هنگام صدور روایات) نبوده است. بنا بر این عرف چنین برداشت نمی‌کند که سکوت شارع در این زمینه به معنای اعطاء مجوز برای رهبری جمعی(در فرض مصلحت) است. 🔹 ثانیاً: این ادعا که شارع نسبت به همه خصوصیات نظام سیاسی سکوت کرده سخن قابل قبولی نیست. به عنوان مثال در فرضی که تشکیل نهاد قانون‌گذاری لازم باشد دلیل و حجت وجود دارد که باید اعضاء چنین جمعی ثقه(یا عادل)، مومن و خبره(در امور تخصصی) باشند. طبعا حاکم اسلامی هم باید بر اساس همین حکم شرعی عمل کند. نه این‌که اگر مصلحت دانست که قانون‌گذار ثقه و مومن و خبره باشد آن وقت مکلف به رعایت این امور می‌شود. 📕 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22666 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #اقتصاد #درس_خارج #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

📝 برای استخراج بیت کوین حیازت صدق نمی‌کند چون مالکیت معنوی آن برای طراحان است 📚 آیت‌الله جواد مروی در درس خارج «بیت کوین و رمز ارز‌‌ها» بیان داشت؛ 🔹 دیدگاه: بر عملیه استخراج بیت کوین، حیازت مباحات تطبیق می‌کند و لذا طبق قاعده «من حاز ملک» این بیت کوین‌های مستخرج را مالک می‌شود. 📕 اشکال: متعلق حیازت باید مباحات عامه باشد تا وضع ید انسان بر مباحات عامه اماره ملکیت باشد، بودن بیت کوین جزء مباحات عامه مورد تردید جدی بلکه منتفی است. 📕 طراحانی که سیستم بیت کوین را طراحی و اختراع کرده‌اند در بستر بلاک چین، درست است به صورتی قرار داده‌اند که در استفاده و کیفیت استخراج همه افراد یکسان هستند، ولی این طراحی را مالک هستند، لذا این‌که بیت کوین جزء مباحات عامه محسوب بشود قبل از استخراج این قابل قبول نیست. 📕 بنابراین بر استخراج بیت کوین حیازت صدق نمی‌کند نه از این جهت که بیت کوین مال نیست بلکه از این جهت که بیت کوین جزء مباحات عامه محسوب نمی‌شود بلکه طراحان این سیستم مالکیت معنوی آن‌ها بر بیت کوین محفوظ است. 📖 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22669 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #اقتصاد #درس_خارج #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

💯 نفی امتیازات قضایی مبتنی بر تفاوت اجتماعی 🔰 آیت‌الله محسن اراکی در درس خارج فقه نظام سیاسی بیان داشت؛ 📝 در معمول جوامع چنین است که وقتی نوبت به فرودستان جامعه می‌رسد در حق آن‌ها اعمال قانون می‌شود اما هنگامی که نوبت به فرادستان جامعه برسد، در حق آن‌ها اعمال قانون نمی‌شود و اگر یک فرودست و یک فرادست در محکمه‌ای حضور پیدا کنند، حق را به فرادست می‌دهند. این در عموم جوامع غیر اسلامی رسم است و بوده است. 📝 در اسلام بر این نکته تأکید فراوان شده که در باب قضا، نباید طبقۀ اجتماعی و وابستگی‌های اجتماعی بر قاضی و بر اعمال قانون اثرگذار باشد. قانون برای همه یکسان است و چنین نیست که اگر کسی وابسته به طبقه اجتماعی خاصی باشد قانون در حق او اجرا نشود. 📝 وقتی حاکمی به کسی ولایت می‌دهد این ولایت بر دو نحو است: ولایت تنفیذ و ولایت تفییض. در ولایت تنفیذ که حاکم به کسی می‌گوید فلان کار را انجام بده و اجراییات را بر عهدۀ او می‌گذارد، عدالت شرط نیست لذا حضرت رسول(ص) هم فرماندهی مجموعه‌ای را به خالد بن ولید می‌داد و کاری بر عهده او می‌گذاشت؛ اما در تفییض که باید تصمیم گیری کند، عدالت شرط است. 📕 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22687 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #سیاست #درس_خارج #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

📝 شش گروهی که قرآن بر محبت آن‌ها تأکید کرده است 🔰 آیت‌الله علیرضا اعرافی در درس خارج «فقه روابط اجتماعی» بیان داشت؛ 📕 احب اهل العلم اختصاص به جاهل ندارد. مراد از عالم کیست؟ مطلق عالم است یا عالم خاصی؟ یک احتمال این است که مقصود از علما در اینجا اهل‌بیت‌اند و احتمال دوم این‌که اطلاق دارد و غیر ائمه(ع) را هم می‌گیرد ولی مقصود علماء سوء نیستند و علمای صالح‌اند. 📕 محبت ناصحین و خیرخواهان مورد تأکید قرار گرفته است. آیه 79 سوره اعراف هم هست. مقصود کسانی است که هدایتگر و راهنمایند. «فتَوَلَّى عَنْهُمْ وَ قالَ يا َوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسالَةَ رَبِّي وَ نَصَحْتُ لَكُمْ وَ لكِنْ لا تُحِبُّونَ النَّاصِحينَ.» 📕 گروه بعدی که باید نسبت به آن‌ها محبت داشت ابرار، نیکان و صالحان هستند. بنابراین پس از محبت خدا، انبیا، ائمه(ع)، علما و ناصحان، محبت صالحان مورد تأکید قرار می‌گیرد. 📕 این تأکیدات دیگر استحبابی است و هیچ‌کدام الزامی در آن نیست. محبت عامه میان مسلمانان و مؤمنان در حد متعارف واجب است و این‌ها تأکید بر رجحان و استحباب می‌شود. 📕 گروه ششم مساکین و فقرا هستند. مقصود کمک کردن و نشستن با آن‌ها نیست بلکه جدا تأکید شده فقیر و نیازمند را دوست بدار. البته رجحانی است. 📖 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22684 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فرهنگ #درس_خارج #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

💠 پاسخ آیت‌الله علیدوست به دکتر سروش 🔹 آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در یادداشتی به دکتر سروش پاسخ داده است. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #مناظره #آیت_الله_علیدوست #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

💯 راهکار حل مشکلات؛ وضع، اجرا و کنترل صحیح قوانین 🔰 آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب اقتصادی اسلام»: 🔹 لازمه شناسایی نهادهای دولتی شناخت مسئولیت‌ها و امکانات دولت در حوزه اقتصاد است. 🔹 نخستین وظیفه دولت اسلامی نسبت تحقق اهداف اقتصادی اسلام است. وظیفه دوم، زمینه سازی برای تحقق عینی مبانی اقتصادی اسلام است و وظیفه سوم، تحقق نظام اقتصادی است. 🔹 دولت باید میان تولید داخلی و واردات تعادل ایجاد کند. حمایت از تولید داخلی یک واقعیت اسلامی است ولی گسترش و حمایت از تولید داخلی باید با راهکارهای عقلایی و شرعی باشد. 🔹 حمایت از پول ملی از دیگر وظایف دولت است که متأسفانه ما در این قسمت به شدت آسیب پذیر بوده و هستیم. 🔹 رفع مشکلات بستگی به وضع قوانین مناسب از سوی قوه مقننه، اجرای مناسب قوانین از سوی قوه مجریه و کنترل صحیح قوانین از سوی قوه قضاییه دارد. 📒 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22662 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #اقتصاد #درس_خارج #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

💢 اجازه به شرط تملیک؛ جایگزین قرض ربوی 🔻 آیت‌الله محمدتقی شهیدی در درس خارج «ربا در معاملات بانکی» عنوان کرد؛ 📚 اجاره به شرط تملیک: بانک می‌‌تواند به جای اعطاء قرض ربوی، به طور مثال خانه‌ای را خریداری کرده و آن را به دیگری اجاره داده و به مستأجر این حق را بدهد که پس از پایان یافتن اقساط، خانه‌ی مذکور را تملّک کند. 📚 هر چند اصل این راه صحیح است لکن بانک می‌بایست به شخص مذکور و یا ورثه‌ی او وکالت دهد که بتوانند به وکالت از بانک خانه‌ی مذکور را به خودشان فروخته و یا هبه کنند و الا دلیلی بر صحت تملّک خانه به شکل شرط النتیجه وجود ندارد. 📚 از منظر قواعد فقهی فروش کالای کلی فی الذمه نظیر حریر که مؤجل نیست تا ‌بیع سلف باشد، لکه حالّ است خالی از اشکال است و دیده نشده فقهاء به فروش چنین مبیعی اشکال کرده باشند. 📚 البته جواز بیع کلی فی الذمه که تحت تملّک بایع نیست، مسلم بوده و به صراحت در روایات معتبره آمده است، لکن قدرمتیقن روایات مذکور بیع نقدی است. 📝 متن کامل: http://meftaah.com/?p=22655 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #اقتصاد #درس_خارج #قم 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com