🕎 دو نسخهٔ قدیمی عهد عتیق (٣) 📚 کتاب‌های #عهد_قدیم مطابق ترتیب و چینش #نسخه_عبری به قرار زیرند: 1⃣ #تورات، مشتمل بر پنج سِفر: پیدایش، خروج، لاویان، اعداد و تثنیه. 2⃣ انبیاء یا #نبییم که به دو بخش انبیای متقدم و متأخر تقسیم می‌شود و این دومی به‌نوبهٔ خود به انبیای بزرگ و کوچک تقسیم می‌شود (مقصود از بزرگ و کوچک، زیاد یا کم بودن حجم کتاب‌هاست). انبیای متقدم کتاب‌های یوشع، داوران، سموئیل و پادشاهان را شامل می‌شود و انبیای متأخر پانزده کتاب را در بر می‌گیرد که از این میان کتاب‌های اشعیا، ارمیا و حزقیال انبیای بزرگ خوانده می‌شوند و دوازده کتاب باقیمانده انبیای کوچک، که عبارت‌اند از: هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حَبقوق، صَفَنیا، حجّی، زکریا و ملاکی. 3⃣ #کتوبیم يا مکتوبات یا نوشته‌ها شامل یازده کتاب می‌شوند که عبارت‌اند از: مزامیر داود، امثال سلیمان، ایوب، غزل غزل‌های سلیمان، روت، مراثی اِرمیا، اِستَر، جامعه سلیمان، دانیال، عزرا و نحمیا، تواریخ ایام. 📚 اما ترتیب کتاب‌های عهد قدیم مطابق #نسخه_سبعینیه (غیر از هفت کتابی که در نسخهٔ عبری نیست) به قرار زیر است: 1⃣ کتاب‌های تاریخی که اسفار پنجگانهٔ تورات، یوشع، داوران، روت، دو کتاب سموئیل، دو کتاب پادشاهان، دو کتاب تواریخ ایام، عزراء، نحمیا و استر را شامل می‌شود. کتاب‌های سموئیل و پادشاهان و تواریخ ایام که در نسخهٔ عبری یک کتاب بودند، در این نسخه هریک دو کتاب‌اند. همچنین عزراء و نحمیا که در نسخهٔ عبری یک کتاب بودند در اینجا از هم جدا هستند. 2⃣ بخش دوم یعنی «حکمت و مناجات شعر» پنج کتاب ایوب، مزامیر داود، امثال سلیمان، جامعه سلیمان و غزل‌غزل‌های سلیمان را شامل می‌شود. 3⃣ کتاب‌های پیشگویی شامل هفده کتاب می‌شود که به این قرار است: اشعیا، ارمیا، مراثی ارمیا، حزقیال، دانیال، هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقّوق، صفنیا، حجّی، زکریا و ملاکی. 💥 بنابراین تعداد کتاب‌های عهد قدیم بنابر نسخهٔ سبعینیه بدون احتساب کتاب‌های اضافی ٣٩ عدد و با احتساب آن‌ها ۴۶ عدد است. اما در نسخهٔ عبری با توجه به این‌که هفت کتاب اضافی در آن نیست و برخی از کتاب‌های دیگر که در نسخهٔ سبعینیه دو کتاب‌اند، در این نسخه یک کتاب هستند، تعداد کتاب‌ها کمتر است. علاوه بر این، کتاب‌های دوازده‌گانهٔ انبیای کوچک هم به‌دلیل کمیِ حجمشان در یک طومار نوشته می‌شده است و بنابراین گفته می‌شود که کتاب عهد قدیم یهود مشتمل بر ٢۴ کتاب است. ✍️ عبدالرحیم سلیمانی اردستانی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 🇮🇷👉 @jscenter