🌀 مبلّغ باید منصِح باشد. منصح یعنی دلسوز، مخاطبان شما باید این سوختن مثل شمع شما را ببینند و منبر نمایشی است که شما سوختن دل خودت را به نمایش میگذاری
🔻یکی از اصول تبلیغ این است که مبلّغ منصِح باشد. منصح یعنی دلسوز. این اصطلاح یک اصطلاح قرآن است و یکی از تعابیری که انبیاء الهی در مورد خودشان میگویند این است که ما منصح هستیم.
🔻«أَبْلَغْتُکُمْ رِسالاتِ رَبِّي وَ نَصَحْتُ لَکُمْ»، یا أنصَحَ لَکُم؛ «أَنْ أَنْصَحَ لَکُمْ إِنْ کانَ اللَّهُ يُريدُ أَنْ»، و «أُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبِّي وَأَنَا لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ»؛ اینها در قرآن کریم یک اصطلاح است که انبیا خود را ناصح معرفی میکنند.
🔻در روایتی از امیرالمومنین آمده است: «المؤمنُ غریزَتُهُ النُّصحُ»؛ مؤمن غریزهاش نُصح است. یعنی غریزی اهل نصیحت است. نصیحت همهجور دلسوزی را دربر میگیرد بهویژه نصیحت زبانی را. زبان حداقل نصیحت ، سریعترین و آسانتریناست. نصیحت بیشتر در نصیحت زبانی جلوه میکند. مردم میفهمند کدام مبلّغ غریزهاش است، کدام مبلّغ نمایش دارد بازی میکند.
🔻رسول خدا میفرماید «إنّ الدّین النَّصیحَة»؛ سه مرتبه این را تکرار میکنند؛ «قَالُوا لِمَنْ يَا رَسُولَ اللَّهِ» «قَالَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِكِتَابِهِ وَ أَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُؤْمِنِينَ وَ عَامَّتِهِمْ»؛ مبلّغ این است. خیر خواه عامه هم باشد. دین یعنی نصیحت، نصیحت یعنی دلسوزی. نصیحت همیشه از موضع بالا به پایین نیست! مثل امر و نهی نیست. ولی اعم از امر و نهی است. امر و نهی هم طبق روایات زیرمجموعۀ نُصح است.
🔻دلسوزی برای خدا. این سوختن مثل شمع را باید ببینند. و منبر نمایشی است که شما سوختن دل خودت را به نمایش میگذارید. سوختن دل را. قبل از منبر، با فکر کردن، باید بدست بیاورید.
🔻بهترین کتاب برای گُر گرفتن و سوختن کتاب نهجالبلاغه است. هر کسی میخواهد مبلغ موفقی بشود یک مدتی نهجالبلاغه درس بدهد. میکشدت! اول تو را، بعد از طریق تو بقیه را. فراموش نکنید.
🔻نصح بعضی وقتها صورتهای دیگری هم دارد که ظاهرش نُصح است، باطنش عقدهگشایی است و بعضاً برای مذهبیها، مؤمنها و دیندارهاست. در روایتی نقل شده است که میفرماید: «آفةُ الدّین الحسد و العُجب والفخر»؛ اینها آفت دین است.
🔻در قرآن کریم خداوند متعال می فرماید: «كُلُّ حِزبِ بِمَا لَدَيهِم فَرِحُونَ». هر گروهی میخواهد دیگری را طرف خودش بکِشد. مثلاً کافران دوست دارند شما هم کافر بشوید. نکند شما هم از همان مقوله دوست دارید آنها مؤمن بشوند؟ در باطن این کار خیرخواهی، نصیحت و دلسوزی نیست. ، باطن این کار چیست؟ عده و عُدۀ خودتان را میخواهید زیاد کنید، اما نه بخاطر خدا.
🔻 فنون تبلیغ به ما میگوید: باید طعنه بزنی، سرزنش کنی، ناامید کنی، مأیوس کنی، غرورت را به رخ دیگران بکشی. هیچکدام از این کارها را نکنیم پس چگونه برای مردم صحبت کنیم؟! ما چه ابزاری برای تأثیرگذاری روحی برمخاطب داریم ؟ اگر تأثیرگذاریهای نابجای روحی را حذف کنیم. این کارها را انجام ندهیم که مبلّغ خیلی محدود میشود.
🔻حالا چهکار باید بکنیم؟ اینجا ضرورت دلسوزی برای تاثیرگزاری معلوم میشود. الآن باید چقدر دلسوز باشیم؟ در این زمینه باید مراجعه کنید به سخنان امیرالمؤمنین علی(ع) به مالک اشتر تمام سخنانی که امیرالمومنین به مالک فرمود را به خودتان بگیرید. نگویید این بحث مدیریتی است. نه مال همۀ منبریها هم هست.
🔻پیامبر اکرم ص فرستادهای را به یمن فرستاد، فرمود «یا معاذ، بَشِّر و لا تُنَفِّر». و فرمود «یَسِّر و لا تُعَسِّر». این کارهایی است که مبلغ باید انجام دهد.
🔻امام جعفرصادق(ع) نقل میکند: «أنَّ علیّاً(ع) لم یَکُن یَنصُبُ أحداً مِن أهلِ حَربِه إلی الشِّرکِ و لا إلی النّفاق»؛ کسانی که با او جنگیدند را به شرک و نفاق متهم نکرد. «ولکنّهُ کانَ یقول: هم إخوانُنا بَغَو علینا». خوارج بوده آمده جنگیده. حضرت فرمودند : آنها اشتباه کردند. در تشخیص اشتباه کردند. اما حاضر نشد به آنها را متهم به شرک و نفاق کند.
🔻به امام رضا(ع) گفتند آقا امام رضا بعضی از فامیلهای شما، کارهای قبیح انجام میدهند. شما آنها را نهیشان نمیکنید؟ حضرت فرمودند: «نه نمیکنم». بعد گفتند که: «آقا چرا نهی نمیکنید؟» فرمودند «النَّصیحَةُ خَشِنَة»؛ نصیحت خشن است. یعنی چی؟ میفرماید نصیحت اثر منفی دارد روی مخاطب، یک حالت خشونت؛ در حالیکه نصیحت که چندان خشونتآمیز نیست! امر و نهی ممکن است خشونتآمیز باشد! اما نصیحت که خشونت ندارد. ولی شاید منظورشان این است که به هر حال وقتی من ببینم دارد روی آنها اثر منفی میگذارد، نهی از منکر نمیکنم.
🚩 جلسه 19 دانش تبلیغ دین در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) قم - سهشنبه ۱۴۰۱.۰۷.۲۶
#دانش_تبلیغ_دین #پناهیان #اصول_و_مبانی_تبلیغ
✅ علیرضا پناهیان _ حوزه و تبلیغ
@Hawzah_Panahian