هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢حیادرروایات
🔸#حیا در لغت به مفهوم شرمساری و خجالت است که در مقابل آن «وقاحت» و بی شرمی قرار دارد. در فرهنگ عالمان اخلاق، #حیا نوعی انفعال و انقباض نفسانی است که موجب خودداری از انجام امور ناپسند در انسان میگردد و منشأ آن ترس از سرزنش دیگران است. مطالعه درباره مفهوم #حیا در آیات و روایات نشان میدهد که منشأ پیدایش این حالت، درک حضور در محضر ناظری آگاه، محترم و گرانمایه است. ناظر در #حیا شخصی است که مقام و منزلت او در چشم فاعل، عظیم و قابل احترام باشد. شایان ذکر است که اگرچه چهره بارز و جوهره حیا، بازدارندگی از ارتکاب اعمال زشت است، قهراً این بازدارندگی، انجام اعمال نیک را در پی خواهد داشت.
💠«ارزش حیا»
🔹رسول خدا (ص) #حیا را زینت آدمی شمرده و می فرماید: «بی شرمی با هیچ چیز همراه نشد، مگر اینکه آن را زشت گردانید، و #حیا با هیچ چیز همراه نگشت، مگر اینکه آن را آراست». امام علی (ع) می فرماید: «حیا پیشه کن که #حیا نشانه نجابت است». اهمیت حیا در حدّی است که امام صادق (ع) فرمود: «ایمان ندارد کسی که #حیا ندارد».
💠«اسباب حیا»
🔹«عقل»: رسول خدا (ص) در پاسخ راهب مسیحی (شمعون بن لاوی بن یهودا) که از او درباره ماهیت و آثار عقل پرسیده بود، فرمودند: عقل موجب پیدایش حلم است و از حلم، علم و از علم، رشد و از رشد، #عفاف و از عفاف، خویشتنداری، و از خویشتنداری، #حیا، و از حیا، وقار، و از وقار، مداومت بر عمل خیر و تنفّر از شرّ، و از تنفّر از شر، اطاعت نصیحت گوی، حاصل می گردد.
🔹«ایمان»: امام صادق(ع) میفرماید: «ایمان ندارد کسی که #حیا ندارد».
💠«موانع حیا»
🔹در روایات، اموری به عنوان #موانع_حیا و یا به عبارت دیگر علل بی‌حیایی یا کمی حیا، معرفی شده اند که مهم ترین آنها به شرح زیر است:
1⃣«از میان برداشتن پرده ها و حریمها»؛ امام کاظم (ع) به یاران خود توصیه می فرمود: «پرده #شرم و آزرم میان خود و برادرت برمدار، و مقداری از آن باقی گذار؛ زیرا برداشتن آن، برداشتن حیا است».
2⃣«دست نیاز به سوی مردم دراز کردن»؛ امام صادق (ع) فرمود: «دست نیاز به سوی مردم دراز کردن، عزت را سلب میکند و #حیا را می برد».
3⃣«زیاد سخن گفتن»؛ امام علی (ع) فرمود: «هرکه پر گفت، راه خطا بسیار پوید، و آنکه بسیار خطا کرد، #شرم او اندک شود، و آنکه شرم او اندک شود، پارسایی او کم گردد، و آنکه پارسایی اش اندک گردد، دلش بمیرد».
4⃣«شرابخواری»؛ به امام رضا (ع) منسوب است که در شرح علت تحریم خمر فرمود: «خداوند تعالی شراب را حرام فرمود؛ زیرا شرابْ تباهی می‌آورد، عقل ها را در شناخت حقایق باطل میکند و شرم و #حیا را از چهره فرد می‌زداید».
💠«حیای بیجا»
🔹در برخی موارد بر اثر اشتباه و خلط موضوع، ممکن است اموری را بخاطر #حیا ترک کنیم، در حالی که آنجا محل شرم و حیا نیست. به بعضی از این موارد اشاره می شود:
1⃣«حیا ورزیدن از گفتار، کردار و درخواست حق»؛ پیامبر اکرم (ص) فرمود: «هیچ عملی را از روی ریا و خودنمایی انجام مده و از سر #حیا و شرم آن را رها نکن».
2⃣«حیا ورزیدن از تحصیل علم»؛ امام علی (ع) فرمود: «کسی #شرم نکند، از آموختنِ آنچه نمی داند».
3⃣«حیا ورزیدن از تحصیل درآمد حلال»؛ امام صادق (ع) فرمود: «کسی که از طلب مال حلال #حیا نکند، هزینه هایش سبک شود و خداوند خانواده اش را از نعمت خویش بهره مند گرداند».
4⃣«حیا ورزیدن از خدمت به مهمان»؛ امام علی (ع) فرمود: «سه چیز است که نباید از آن #شرم کرد: از جمله خدمت کردن به مهمان».
5⃣«حیا ورزیدن از احترام گذاشتن به دیگران»؛ امام علی (ع) فرمود: «سه چیز است که نباید از آنها #شرم کرد: از جمله برخاستن از جای خود برای پدر و معلم».
6⃣«شرم از اعتراف به ندانستن»؛ امام علی (ع) فرمود: «اگر از کسی سؤالی کردند و نمی داند، #شرم نکند از این که بگوید: نمی دانم»
7⃣«شرم از درخواست از خداوند»؛ امام صادق (ع) فرمود: «هیچ چیز در نزد خداوند محبوبتر از آن نیست که از او چیزی درخواست شود؛ پس هیچیک از شما نباید #شرم کند از این که از رحمت خداوند درخواست کند؛ اگرچه (خواسته او) یک بند کفش باشد».
8⃣«شرم از بخشش اندک»؛ امام علی (ع) فرمود: «از بخشش اندک #شرم مدار، که محروم کردن از آن کمتر است».
9⃣«شرم از خدمت به خانواده»؛ امام صادق (ع) مردی از اهل مدینه را دید که چیزی برای خانواده اش خریده و با خود می برد، آن مرد چون امام را دید خجالت کشید. امام (ع) فرمود: «این را خودت خریده و برای خانواده ات می بری؟ به خدا سوگند، اگر اهل مدینه نبودند (که سرزنش و خرده گیری کنند) من هم دوست داشتم، برای خانواده ام چیزی بخرم و خودم ببرم».
منبع: وبسایت پرسمان
#حیا #شرم