*باسمه تعالی* *تورقی در تاریخ با #مصباح* *جزئیاتی از واگذاری ۷ منطقه راهبردی ایران در زمان پهلوی* کشاکش نبرد‌های خونین و جنگ‌های مختلف بار‌ها نقشه جغرافیایی ایران را دستخوش تغییر کرده و عرض و طول آن را کم و زیاد کرده است. دوره تقریبا ۵ دهه‌ای حاکمیت پهلوی پدر و پسر بر ایران، اما از حیث واگذاری مرز‌های کشور یک نقطه تمایز با همیشه تاریخ دارد و آن واگذاری نواحی مختلف از سرزمین ایران بدون هیچ‌گونه درگیری است! #رضاخان که برای کسب قدرت و انتقال پادشاهی از قاجار به پهلوی نیازمند عدم برانگیختن حساسیت شوروی بود و در دوره وزیرالوزرایی خود از «قصبه فیروزه» چشم‌پوشی کرده بود، با همین عادت پا در وادی قدرت نهاد و در معاهده سعدآباد با بخشیدن گوشه‌هایی از ایران به هریک از ۳ همسایه دیگر حاضر در این معاهده یعنی عراق، ترکیه و افغانستان هزینه آنچه ثبات در منطقه خوانده می‌شد، یک‌تنه از جیب ملت ایران پرداخت کرد.! بعد‌ها پهلوی پسر نیز با پای‌گذاشتن در مسیر پدر همین رویکرد را نسبت به نقشه جغرافیایی ایران درپیش گرفت و ننگی را از خود در تاریخ به جای گذاشت که توسط امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وی با افتخار به شوهر دادن بحرین تعبیر شد.! مناطقی که در نگاه پهلوی با بی‌اهمیت شمرده‌شدن از ایران جدا شد، هریک از موقعیت ژئوپلیتیکی برخوردار بودند که رقیبان با پی بردن به آن دست تعدی را به‌سمت‌شان دراز کرده بودند. در ادامه به بررسی ماجرای جدایی نواحی‌ای از ایران که پهلوی چوب حراج بر آن‌ها زد، پرداخته می شود: 👇👇👇 *۱. آرارات* در فاصله سال‌های ۱۳۰۶ تا ۱۳۰۹ شمسی کرد‌ها در منطقه آرارات بر ضد دولت ترکیه به پا خاستند. در سال ۱۳۰۶ «ممدوح شوکت‌بیگ» سفیر ترکیه در تهران، ضمن ارسال نامه‌ای به وزارت خارجه ایران از آغاز اقدامات نظامی ترکیه بر ضد کرد‌های آرارات در ماه ایلول (نهمین ماه در تقویم ترکیه) خبر می‌دهد. شوکت‌بیگ همچنین از مقامات ایرانی می‌خواهد ایران نیز در انجام این اقدامات با دولت ترکیه مشارکت داشته باشد. عملیات ترک‌ها بر ضد کرد‌ها در آرارات در شهریور ۱۳۰۹ آغاز شد و آن‌ها از سمت بازرگان و کوه (آی‌یک) وارد خاک ایران شده و کرد‌ها را به محاصره خود درآوردند. ارتش ایران برای کمک به ترکیه غیر از عقب‌نشینی از سرحد به کرد‌های ایران اجازه نداد به کرد‌ها در آرارات کمک کنند. کوه آرارات کوچک برای دولت ترکیه، جهت سرکوب کرد‌ها و نیز تسلط بر آذربایجان، اهمیت راهبردی داشت. آن‌ها پس از عقب‌نشینی نیرو‌های ایرانی آرارات کوچک را اشغال کردند، اما پس از پایان جنگ آن را تخلیه نکردند. پس از سفر رشدی‌بیگ (وزیرخارجه وقت ترکیه) به ایران در بهمن ۱۳۱۰، موضوع تعیین حدود در دستورکار قرار گرفت. به این ترتیب در ناحیه آغری‌داغ (آرارات) قطعه زمینی از کوهستان مذکور به دولت ترکیه تسلیم شد و درعوض دولت ترکیه در ناحیه بارژ مقداری از اراضی خود را به دولت ایران واگذار کرد. درضمن در ناحیه قطور که سال‌ها بین دولت دو کشور محل اختلاف بوده و خط سرحدی مبهم مانده بود، دولت ترکیه پذیرفت مقداری از اراضی محل منازعه را به ایران واگذار کند. به این ترتیب خط سرحدی مشخص شد و اختلافات مرزی به‌طور موقت رفع شد. به‌دنبال این توافق، کمیسیون تعیین حدود ایران و ترکیه، پس از مدتی وقفه در اواخر سال ۱۳۱۱ کار خود را دوباره از سر گرفت و عملیات تعیین حدود و نشانه‌گذاری مرزی از محل برخورد رود‌های ارس و قره‌سو آغاز شد و تا اواسط سال ۱۳۱۳ در کوه دالانپر، یعنی در نقطه مرزی مشترک میان ایران، ترکیه و عراق، پایان یافت. براساس قرارداد سعدآباد در سال ۱۳۱۶، آرارات کوچک که در خلال لشکرکشی ترک‌ها بر ضد کرد‌ها به اشغال نظامیان ترک درآمده بود، به دولت ترکیه واگذار شد و در مقابل دولت ترکیه از ادعایش بر ناحیه قطور که اصولا براساس پروتکل ۱۹۱۳ به ایران واگذار شده بود، صرف‌نظر کرد. برای اطلاع از اهمیت ژئوپلیتیکی منطقه آرارات (آغری‌داغ) نامه سرهنگ ریاض، آتاشه نظامی ایران در پاریس به مقامات سیاسی ایران محل رجوع مناسبی است. او با اشاره به تسلط این منطقه بر دره ارس، راه‌آهن جلفا و فلات مجاور می‌نویسد: «اگر ترک‌ها روزی نظر خوبی نسبت به ما نداشته باشند، مقصودشان این خواهد بود که حائل و نوار کردنشین را که بین آذربایجان و ارض‌الروم است، برطرف کنند.» او در ادامه گزارش خود ضمن هشدار نسبت به اینکه رفع این حائل به نفع ما نیست، در اختیار داشتن کوه آرارات کوچک را باعث تثبیت بهتر حکمیت ایران در منازعات دانسته و می‌گوید: «اگر این کوه را از دست بدهیم، نه فقط نقطه راهبردی مهمی را از دست داده‌ایم، بلکه کرد‌ها نیز از ما سرخورده می‌شوند و به جلب‌توجه و مساعدت دیگران روی خواهند آورد.» با وجود این هشدار‌ها سرانجام بنا به نظر رضاشاه، این کوه راهبردی از قلمرو ایران خارج و به ترک‌ها داده شد. سرلشکر ارفع در خاطرات خود درمورد بی‌توجهی رضاخان به منطقه آرارات می‌نوی

#تورقی_در_تاریخ قتل عام مردم بابل به خاطر سفر رضاخان 🔹روزی #رضاخان به مازندران مسافرت کرد، قرار شد یک روز در #بابل توقف نماید، ولی در آنجا بسیاری از مردم به خاطر مصادره املاکشان توسط شاه به گدایی افتاده بودند، شهردار به خاطر اینکه رضاخان گدایان شهر را نبیند آنها را جمع کرد ودر حمام های عمومی شهر زندانی کرد تا رضاخان از شهر خارج شود، ولی به دلیل بارندگی شدید رضاخان 3 روز در شهر ماند، پس از رفتن رضاخان وقتی در حمام ها را باز کردند۶۰_۷۰نفر به دلیل نرسیدن غذا و نبود هوا از گرسنگی و خفگی مرده بودند. 📚منبع:کتاب تاریخ بیست ساله ایران/نوشته حسین مکی(نماینده مجلس در زمان پهلوی) /جلد۶/صفحه ۱۰۱_۱۰۲ #تاریخ_بخوانیم @mesbah_313_ir

#تورقی_در_تاریخ 🔘تاریخ خیانت این روزها که بحث حق‌آبه ایران از رود هیرمند داغ است، فرصت مناسبی است که نقش وطن فروشی #رضاخان در خشکسالی کنونی استان #سیستان_و_بلوچستان مرور شود: #دشت_ناامید بخشی از استان سیستان و بلوچستان به مساحت "۳۰۰۰ کیلومتر مربع" است که در زمان رضاخان با وساطت آتاتورک به #افغانستان بخشیده شد و باعث شد سرچشمه #رود_هیرمند از دسترس ایران خارج شود وامروز سیستان وبلوچستان با خشکسالی مواجه گردد.! #تاریخ_بخوانیم @mesbah_313_ir