💎 *تدبر در قرآن*
(شماره ۱۳)
*بسم الله الرحمن الرحیم*
*يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ*(مائده/۲)
اى كسانى كه ایمان آورده اید! شعائر و حدود الهى (و مراسم حج را محترم بشمرید! و مخالفت با آنها) را حلال ندانید! و نه ماه حرام را ، و نه قربانى هاى بى نشان ، و نشاندار را ، و نه آنها را كه به قصد خانه خدا براى دست آوردن فضل پروردگار و خشنودى او من آیند. اما زمانی که از احرام بیرون آمدید ، صعود برای شما مانعی ندارد. و ویژگی های جمعیتی که شما را از آمدن به مسجد الحرام (در سال حدیبیه) باز کرده اند ، شما را وادار نمی کنید و تجاوز می کنید! *و (همواره) در راه نیکى و پرهیزگارى با هم تعاون کنید. و (هرگز) در راه گناه و تعدّی همکارى ننمائید! و (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید که مجازات خدا شدید است!*
*تفسیر:*
*معیار تعاون و همکاری:*
این آیه، بیانگر یک اصل کلی اسلامی است که سراسر مسائل اجتماعی و حقوقی و اخلاقی و سیاسی را در بر میگیرد. طبق این اصل، مسلمانان موظفند در کارهای نیک تعاون و همکاری کنند؛ ولی همکاری در اهداف باطل و اعمال نادرست و ظلم و ستم، مطلقاً ممنوع است؛ هر چند مرتکب آن، دوست نزدیک یا برادر انسان باشد؛ درست برخلاف این قانون در جاهلیت عرب که "اُنصر اَخاکَ،ظالماً اَو مظلوماً: برادرت (یا دوست همپیمانت را) یاری کن؛ ظالم باشد یا مظلوم." در آن روزگار اگر افرادی از قبیله ای به افراد قبیله دیگر حمله میکردند، بقیه افراد قبیله به حمایت آنها بر میخاستند؛ بدون اینکه تحقیق کنند که حمله عادلانه بوده یا ظالمانه. این اصل در مناسبات بین المللی امروز نیز حکومت میکند و غالباً کشورهای همپیمان یا آنها که منافع مشترکی دارند، در مسائل مهم جهانی به حمایت یکدیگر بر می خیزند؛ بدون اینکه اصل عدالت را رعایت کنند و ظالم و مظلوم را از هم تفکیک نمایند. *اسلام، خط بطلان بر این قانون جاهلی کشیده و دستور داده که تعاون و همکاری مسلمین با یکدیگر باید فقط در کارهای نیک و برنامه های مفید و سازنده باشد و نه در گناه و ظلم و تعدی.* در روایات اسلامی نیز در این باره تاکید های فراوانی شده است. از آن جمله، در روایتی از پیامبر (ص) آمده است: "هنگامی که روز قیامت برپا شود، منادی ندا می دهد: کجا هستند ستمگران و یاوران آنها و کسانی که خود را شبیه آنها کردهاند؟ حتی کسانی که برای آنها قلمی تراشیده اند یا دواتی را لیقه کردهاند. پس همه آنها در صندوقی از آهن قرار میگیرند و در میان جهنم پرتاب میشوند."
*مصباح : ۱. #همیاری و تعاون، در فرهنگ و آموزه اسلامی، مبنای عقلانی _وحیانی دارد.*
*۲.در اسلام، همیاری و تعاون، مصادیق متعددی دارد.*
*۳. عفو و بخشش، جزو مصادیق بارز همیاری و تعاون است.*
*۴. وفاى به پیمانها و حفظ حرمت و قداست شعائر الهى نیاز به همیارى و تعاون دارد.*
*۵.همیاری و تعاون در برابر مظلوم معنا دارد زیرا، مبنای وحیانی _ روایی دارد. (کونا لظالم خصما و للمظلوم عونا).نه مبنای خانوادگی، قبیلگی، نژادی و...*
*۶.حکومت و جامعه اسلامى، باید در صحنهى بینالمللى، از مظلوم و کارهاى خیر حمایت و ظالم و بدىها را محکوم کند. "تعاونوا على البرّ و التّقوى و لاتعاونوا على الاثم و العدوان"(این قاعده اللهی، درقالب یک اصل، در قانون اساسی ایران آمده است.!)*