راهکاری برای حکمرانی نظام ارزشی اسلام در علوم انسانی 🔸️زندگی ما در این عالم در همه زمینه‌ها به گونه‌ای است که هر تعریفی که ارائه دهیم، ممکن است به مصادیق مشتبهی منجر شود. این نباید مانع ما شود که از تعریف بترسیم و بگوییم: «نمی‌شود». ما می‌توانیم تعریف کنیم. مثلاً می‌توانیم آب را تعریف کنیم: ترکیبی است از دو عنصر به اضافه چند عنصر دیگر که ممکن است به آن افزوده شود؛ اما این عناصر ماهیت اصلی آب را تشکیل نمی‌دهند. املاحی که ممکن است با آب ترکیب شوند، نمی‌توانند باعث شوند که بگوییم دیگر آب نیست. اما اگر به حدی غلبه پیدا کنند که خاصیت رفع تشنگی‌اش را از دست دهد، دیگر نمی‌توانیم آن را آب بنامیم. 🔸️در مسائل هنجاری نیز، چه در ارتباطات و چه در سایر حوزه‌ها، هرچند تعریف‌های دقیقی ارائه دهیم، ممکن است مصادیق مشتبهی به وجود آید. اما این موضوع ما را از به کارگیری روش‌های علمی و تعریفات در علوم انسانی و تجربی بازنمی‌دارد. 🔸️توصیه‌ی بنده به عنوان یک ناظر غیرمتخصص این است که با وجود مشکلات ارتباطی و هنجاری در کشور، باید به حل این مسائل بپردازیم. 🔸️ابتدا باید ارزش‌های اخلاقی را تعیین کنیم و سپس بر اساس این ارزش‌ها که لازم‌الاستیفا و لازم‌الرعایه هستند، قوانین را وضع کنیم. 🔸️کلید حل این مسائل در دو نکته نهفته است: اول، اینکه بپذیریم مطبوعات، هرچند شکلی خاص دارند، ماهیت انتقال اطلاعات را تغییر نمی‌دهند و ارزش‌های حاکم بر سخن گفتن نیز بر آن‌ها حاکم است. دوم، درک ریشه فلسفه اخلاقی اسلامی ضروری است. 🔸️بسیاری از مباحث اخلاقی که در دانشگاه‌ها مطرح می‌شود، برگرفته از افکار دیگران است. ما به طور عاریتی از این مطالب استفاده می‌کنیم و این به نوعی تنبلی و خودباختگی در قشر فرهیخته ما برمی‌گردد. میراث فرهنگی ناشی از استعمار، ولو سیاسی نباشد، در جامعه ما وجود دارد و نمی‌توان آن را انکار کرد. 🔸️از ابتدای انقلاب، تغییر دانشگاه‌ها و اسلامی‌سازی دروس مطرح شده، اما تحول اساسی در این زمینه رخ نداده است. میراث فرهنگی ریشه‌دار است و نیازمند فداکاری و همت کسانی است که باید در رشته‌های علوم انسانی فعالیت کنند. دانشگاهیان و مسئولان فرهنگی کشور باید به این مسئولیت توجه کرده و در این زمینه فداکاری کنند. 🔸️اگر فقط به فکر درآمد و پرستیژ اجتماعی باشیم، پیشرفتی نخواهیم کرد. باید در جهاد فرهنگی، مسؤولیت‌ها را جدی بگیریم و به گونه‌ای عمل کنیم که مانند سربازان در جبهه نظامی، به فکر منافع شخصی نباشیم. 🔸️اگر کسانی همت کنند و از منافع زودگذر خود چشم‌پوشی کنند، می‌توانیم به استقلال فکری و فرهنگی خود اطمینان داشته باشیم و در هدایت فرهنگ اجتماعی پیشگام شویم. آنچه اسلام از ما خواسته، آشنا کردن جوامع دیگر با فرهنگ اسلامی است. 🔸️اگر خودمان گدای فرهنگ دیگران باشیم و به ترجمه و تدریس نظریه‌های قدیمی بسنده کنیم، به پیشرفت نخواهیم رسید. این همت نیازمند افرادی نیکوکار است که از منافع زودگذر خود عبور کنند و به اصلاح ریشه‌های فساد در جامعه بپردازند. امیدوارم شما عزیزان از جمله کسانی باشید که خداوند شما را برای این کار برگزیده باشد. ۱۳۸۸/۰۵/۱۵ #علوم_انسانی #مصباح_اندیشه #نظام_ارزشی #فلسفه_اخلاق 📱 @mesbahyazdi_ir