⬛⬛⬛⬛⬛ ۴ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫خوف و خشيت فاطمه يكى از خصوصيات ويژه در نماز و عبادت حضرت #فاطمه (س) خوف و خشيت وى بوده است. ابومحمد ديلمى در ارشادالقلوب روايتى را در اين باره نقل نموده و مي‌گويد: «كانت فاطمةتنهج فى صلواتها من خوف الله»؛حضرت #فاطمه (س) به هنگام نماز نفسش به شماره مى‌افتاد. (ارشاد القلوب، ج ۱، ص۱۰۵) در روايت وارد شده كه خداوند به فرشتگان فرموده: بنده‌ من فاطمه را مشاهده كنيد، چگونه در برابر من ايستاده كه از خوف من بندهايش مي‌لرزد و با قلب و روح خود به عبادت من مي‌پردازد. (فاطمة من المهد الي اللحد، /۱۷۳) سبب اين حالت كه در نماز و دعا براى #فاطمه (س) پيش مى‌آمد خوف و خشيت وى از حضرت بارى تعالى بوده است. 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۵ ⬛⬛⬛ ⬛ ممكن است پرسيده شود كه: خوف از چه چيزى؟مگر حضرت #فاطمه زهرا (س)، معصوم نبوده و آيه تطهير در شان او نازل نشده است؟ پس كسى كه خداوند او را از معاصى و پليدى ها تطهير نموده گناهى از او صادر نمى‌شود، چرا بايد خائف و ترسان باشد؟ پاسخ آن است که: خوف، اسباب متعدد دارد، گاهى به سبب گناه و سوء عمل است و اين كه فردی مى‌داند در محضر كسى ايستاده كه او را به دليل گناهش مجازات خواهد كرد و گاهى منشاء خوف، اطلاع و يقين نسبت به نقص خود و كمال معبود است، و ناقص وقتى خود را در محضر كامل بيند، البته نفسش به شماره مى‌افتد، رنگش متغير مى‌شود و حتى غش به او دست مى‌دهد. لذا در روايتى آمده است: كان اميرالمومنين (ع) اذا اخذ بالوضوء يتغير وجهه من خيفة الله ؛ على (ع) هرگاه وضو مى‌ساخت، رنگ چهره اش از خوف الهى تغيير مى‌كرد. امام حسن مجتبى (ع) هرگاه سجده شكر را به جاى مى‌آورد از خشيت و خوف مقام ربوبى حالت غش به او دست مى‌داد. درباره امام حسن (ع) آمده است: امام وقتى از وضو فارغ مى‌گرديد، رنگ چهره اش تغيير مى‌كرد، هنگامى كه از وى درباره علت اين حالت سوال كردند، فرمود: حق آن است كه وقتى در برابر كسى چون (پروردگار عالميان) مى‌ايستيم رنگ از چهره ما پريده باشد و شبيه اين روايات را درباره ساير امامان شيعه عليهم السلام و صديقين نيز نقل نموده اند. 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۶ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫خضوع و خشوع #صديقه #طاهره در نماز حضرت #زهرا براى عبادت و راز و نياز با خدا جايگاه مخصوصى داشت، لباسى مخصوص، سجاده‌اى مخصوص و آداب و سبكى مخصوص. خانه اش را معبد ساخت، و در آن چنان به عبادت مى‌پرداخت كه فرشتگان خدا به نظاره مى‌ايستادند. خضوع داشت و در آن چنان تواضع جسمى كه گويى ايمان در مغز استخوان او نفوذ كرده بود و خشوع داشت به گونه‌اى كه گوئى ترس از خدا در رگها و خون او جارى شده و او را به چنان حال مى‌كشاند. مهم اين است كه خود خواستار چنين خشوع و خضوع و مصداق خطاب خدا در ارتباط با موسى (ع) كه فرمود: «يابن عمران هب لى من قلبك الخشوع و من بدنك الخضوع و من عينيك الدموعفى ظلم الليل، و ادعنى فانك تجدنى قريبا مجيبا». علامه طباطبائى (قده) مي‌فرمايد: خشوع اثر خاصى است كه به افراد مقهور دست مى‌دهد كه در برابر سلطانى قاهر قرار گرفته به طورى كه همه توجه وى و همه واهمه اش معطوف او گشته و از هر جاى ديگرقطع مى‌شود، و #فاطمه (س) اين چنين بود. او در قيام به عبادت تنها به خدا مى‌انديشيد و هيچ خاطره و خيالى جز عشق و پرستش معبود در درون او پديد نمى‌آمد. به تعبير پيامبر (ص) دلش خالى براى عبادت بود (و تفرغ لها) فقط او بود و خدايش. اما اين كه زندگى چگونه است و چه بايد كرد انديشه اش از آن فارغ بود. (در مكتب فاطمه، ص ۱۷۰) 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۷ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫شوق به عبادت حضرت #زهرا (س) عاشق بندگي خدا بود؛ چنانکه روزي رسول خدا به او فرمود: «دخترم، از خدا چيزي بخواه که جبرئيل از جانب خدا، وعده اجابت داده است. #فاطمه (س) عرض کرد: حاجتي جز توفيق در بندگي خدا ندارم. آرزويم اين است که به وجه الله نظاره کنم و ناظر جمال او باشم.» [کافي، ح ۵۳۶] چرا اينگونه نباشد او در دامن کسي تربيت و بزرگ گرديد که برترين عبادتگر است؛ يعنى آن پيامبرى كه براى عبادت ساعات طولانى بر سر پا مى‌ايستد تا اين كه خدايش به وى فرمود: «طه ما انزلنا عليك القرآن لتشفى» و نيز #فاطمه زهرا دقيقا معنى و قدر و قيمت عبادت را به خاطر معرفت عظيمش نسبت به پروردگار مى‌دانست، پس جاى تعجب و شگفت نيست كه اين بزرگوار تا اين حد از عبادت لذت ببرد و خود، را با ايستادن در برابر خداى تعالى به رنج افكند و اظهار تذلل و خشوع نمايد، گويى كه هيچ گاه از قيام و ركوع و سجود ناراحت نمى‌گردد. (#فاطمه زهرا از ولادت تا شهادت، ص ۲۳۱) 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۸ ⬛⬛⬛ ⬛ عبادت آن حضرت با همه تلاشهاي شبانه روزي و کارهاي طاقت فرسا، آنگونه بود که در روايات بسياري به آن اشاره شده است.چنانکه نقل شده وقتي به عبادت مي ايستاد، همچون ستاره اي درخشان براي اهالي آسمانها نورافشاني ميکرد. [علل الشرايع، ج ۱، ص ۲۱۵] علاقه او به نماز و ايستادن در محراب عبادت به جائي رسيد که جبرئيل امين نماز مخصوصي را به او تعليم نمود که امام صادق (ع) ميفرمايد: مادرم #فاطمه (س) همواره دو رکعت نماز را که جبرئيل به او آموخته بود ميخواند. در رکعت اول، بعد از حمد، صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم پس از حمد، صد مرتبه سوره توحيد و پس از سلام نماز، تسبيحات حضرت زهرا (س). #فاطمه زهرا (س) در راه عبادت و بندگي، ابتکاراتي هم داشت؛ از جمله آنکه ابتدا تسبيحي به وسيله ۳۴ گره روي يک نخ ساخت و از آن استفاده ميکرد؛ ولي پس از شهادت حضرت حمزه سيدالشهدا (ع)، از خاک تربت او تسبيحي ساخته از آن استفاده مي فرمودند که پس از آن، تسبيح در بين مردم رواج يافت.» [وسائل الشيعه، ج ۱۴، ح ۱۰۳۳] 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۹ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫شب زنده داري و ايثار در دعا او که عشق و علاقه به نماز را از کودکي از پدر آموخته بود و او که شبهاي طولاني نظاره گر راز و نياز پدر با خدا بود و گاهي هم در کودکي پدر را در شب زنده داري همراهي مي‌کرد، علاقه او به عبادت سبب شده بود که شبها را به عبارت خدا برخيزد و با معبود خود راز و نياز کند. در شب زنده‌داري عابدانه خويش و پيمودن سير مراحل تكاملي، به مرحله‌ي ايثار و تقدم ديگران بر خويشتن، رسيده بود و در دعاهاي خيري که از خدا مي‌خواست ديگران را برخود مقدم مي‌داشت، امام حسين (ع) از برادر خود امام حسن (ع) روايت مي‌كند كه شب جمعه‌اي مادرم #فاطمه (س) را مشاهده كردم، كه در محراب عبادت خويش درحال نماز پيوسته ركوع و سجود انجام مي‌داد تا سفيده‌ صبح طلوع كرد، من مي‌شنيدم، كه وي براي مردان و زنان با ايمان، زياد دعا مي‌كرد و هرگز براي خويش دعايي نكرد! گفتم: مادر جان! من هر چه گوش دادم براي ديگران دعا مي‌كردي، چرا براي خود دعا نكردي. فرمود: «الجار ثم الدار»؛ همسايه حق تقدم دارد. (علل الشرايع ۱۸۲/۱؛ بحار الانوار، ۸۲/۴۳). 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۱۰ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫ايثار در همه چيز فداکاري و ايثار #فاطمه منحصر به دعا کردن نيست بلکه در هرکاري که زمينه ايثار فراهم بود فاطمه #زهرا ديگران را برخود مقدم مي‌داشت، در سرگذشت ديگري، كه نتيجه‌ي روح ديگر خواهي و بلكه ايثار #فاطمه (س) است، علاوه بر دعا جهت خير و سعادت افراد، رفتار ايثار گرانه‌ي آموزنده‌اي مشاهده مي‌كنيم. به عنوان نمونه: 1⃣ ابن جوزي روايت كرده: رسول خدا (ص) براي شب عروسي #فاطمه (س) كه پيراهن او كهنه و وصله دار بود، پيراهن نوي خريداري كرده بود، در آن شب فقير تهيدست به خانه‌ #فاطمه (س) مراجعه كرد و ناله سر داد: كه من از اهل بيت نبوت، پيراهن كهنه‌اي مي‌خواهم، #فاطمه (س) تصميم گرفت پيراهن كهنه‌ خود را به او بدهد، ناگاه به فكر آيه‌ قرآن افتاد كه مي‌فرمايد: لن تنالوا البر حتي تنفقوا مما تحبون. (آل عمران:۹۲) بدين جهت، در شب زفاف، پيراهن نو شب عروسي خود را به فقير داد. (نزهة المجالس، ۲۲۶/۲؛ فاطمه من المهد الي اللحد/۱۲۷) 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۱۱ ⬛⬛⬛ ⬛ 2⃣ زمخشري، در تفسير «الكشاف» از ابن عباس روايت كرد: وقتي حسن و حسين (ع) بيمار شدند، پيامبر (ص) با گروهي از ياران به عيادت آنان رفتند، وقتي علي (ع) را در كنار آنان ديدند گفتند: اگر براي دو فرزندت نذري كني آنان شفا مي‌يابند، آن گاه علي (ع)، پيامبر (ص)، #فاطمه (س) و فضه‌ خدمتگزار، نذر كردند اگر حسن و حسين (ع) بهبودي يابند، آنان سه روز، روزه بگيرند، آن دو بهبودي يافتند و آنان روزه گرفتند، اما صبح روز اول #فاطمه (س) متوجه شد براي افطار غذايي در خانه نيست، ناچار علي (ع) سه كيلو جو قرض گرفت، #فاطمه (س) با دستاس آن را آرد كرد و براي روز اول با آن آرد جو، پنج عدد نان پخت و آماده افطار شدند، كه نيازمندي مراجعه كرد و غذا درخواست نمود، ناچار همه نان خويش را به او دادند و خود با آب افطار كردند، دو روز ديگر نيز بدين ترتيب گذشت و آنان با دادن غذاي خويش به يتيم و اسيري كه تازه آزاد شده بود، خود با آب افطار كردند و ديگران را بر خويش مقدم داشتند. آري به قول زمخشري نيز، بدين مناسبت سوره‌ #هل_اتي نازل شد و آنان را #ابرار ناميد، كه در بهشت داراي مقام عالي هستند، چه اين كه با ايثار و مقدم داشتن گرسنگان بر خويشتن و با وجود نياز، به هنگام اداي نذر، به خاطر خدا غذاي خود را به مسكين و يتيم و اسير داده بودند.( الغدير، ۱۱۱/۳؛ احقاق الحق، ۱۷۱/۳؛ فاطمه من المهد الي اللحد /۱۶۴.) 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۱۲ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫آثار عبادت #فاطمه زهرا همانگونه که در آثار عبادت اشاره شد، عبادت خالصانه و طاعت خداوند آثار دارد و اين آثار در عبادات #فاطمه زهرا (س) نيز نمايان گرديد. به عنوان نمونه: ▫ تجلي نور عبادت #فاطمه در آسمانها ابن عمره از پدرش نقل مى‌كند كه گفت: از امام صادق (ع) پرسيدم: چرا حضرت فاطمه (س)، زهرا ناميده شد؟ فرمود: براى آن كه وقتى فاطمه زهرا (س) در محراب عبادت (به نماز) مى‌ايستاد، نورش براى اهل آسمان مى‌درخشيد، همانطورى كه نور ستارگان براى اهل زمين مى‌درخشد (بحارالانوار، ج ۴۳، ص۱۲). پيامبر گرامى اسلام (ص) در شأن مقام دختر بزرگوارش حضرت #زهرا (س) فرمودند: دخترم #فاطمه ؛ سرور بانوان جهان از پيشينيان و آيندگان است وى پاره تن من است و نور چشم و ميوه قلب و روحى كه در ميان دو پهلوى من است. او حوريه است به صورت انسان. آن هنگام كه در محراب عبادت در برابر پروردگارش مى‌ايستد، نور وى براى ملائكه آسمان مى‌درخشد، آن گونه كه نور ستارگان براى اهل زمين درخشندگى دارد. در آن هنگام پروردگار بلند مرتبه به فرشتگان خود مى‌فرمايد: اى فرشتگانم! به بنده‌ام نظر افكنيد، #فاطمه سيده و سرور كنيزانم كه در برابرم ايستاده، اعضاء و جوارح او از ترس من مى‌لرزد و با تمام قلب و وجود خويش به عبادتم ايستاده شما را به شهادت مى‌گيرم كه شيعيان وى را از آتش ايمن گردانم. (فاطمه زهرا از ولادت تا شهادت، ص ۲۳۱) 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۱۳ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫عبادت در همه ابعاد زندگي عبادت #فاطمه زهرا منحصر به نماز نبوده است، هر چند مهمترين رمز ارتباط با خدا است و برترين راه تقرب بنده به خدا است ولي عبادت خداوند معناي گسترده تر از نماز دارد. اگر دامنه‌ عبادت را به وظايفي كه با انگيزه‌ الهي و هدف خدمت رساني به جامعه صورت مي‌گيرد، تعميم دهيم، حضرت #فاطمه (س) در اين قلمرو نيز با استفاده از ايده هاي قرآني نمونه‌ كاملي بوده است. براين اساس #فاطمه زهرا (س) در ابعاد ديگر زندگي مانند ياد خداوند در هر حال راضي به رضاي خدا بودن و ايثار و فداکاري، تواضع و فروتني، زهد و ساده زيستي و ... عابدترين مردم به حساب مي‌آيد که محل بررسي همه آنها در اين نوشتار نمي‌باشد. 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۱۴ ⬛⬛⬛ ⬛ ▫عبادت همراه با کار ذکر اين نکته لازم است، ممکن است براي بعضي توهمي پيش آيد که آيا #فاطمه زهرا(س) گرفتاري ديگري در زندگي نداشته و کاري نمي‌کرده که مشغول اين همه عبادت بوده است؟ بايد دانست که حضرت #فاطمه (س) نيز كار و تلاش زيادي انجام مي‌داد. در اوايل ازدواج با علي (ع) به حضور پيامبر (ص) رسيدند و آن حضرت كارهاي داخل خانه را به #فاطمه (س) سپرد و كارهاي بيرون را به علي (ع) واگذار نمود و #فاطمه (س) بارها از اين تقسيم كار، اظهار خشنودي و رضايت مي‌كرد.(قرب الاسناد /۵۵، ح ۱۶۰؛ بحار الانوار، ۸۱/۴۳) علي (ع) به مردي از «بني سعد» مي‌گويد: مي‌خواهي داستاني از زندگي خود و #فاطمه (س) را براي تو بازگو كنم؟ #فاطمه (س) محبوبترين كس نزد رسول خدا (ص) بود، او در خانه‌ من آن قدر با مشك آب كشيد، كه بند مشك در سينه‌ي او جاي گذاشت و آن قدر دستاس (آسياب) كرد، كه كف دست او پينه بست و آن قدر خانه را جاروب کرد که لباسش رنگ خاک گرفت (مسند احمد بن حنبل، ۳۲۹/۲؛ بحار الانوار، ۸۲/۴۳). 🏴🏴🏴🏴🏴🏴🏴

⬛⬛⬛⬛⬛ ۱۵ ⬛⬛⬛ ⬛ نکته پاياني: ▫جسم ضعيف و فشار در و ديوار و سيلي در پايان ذکر اين نکته لازم است؛ آن گونه که معلوم شد عمر کوتاه و پربار #فاطمه با کار و عبادت و رنج و زحمت در راه خدا سپري گرديد، از اثر رنج و زحمت کار و عبادت، بدن #فاطمه ضعيف و لاغر گرديده بود. صرف نظر از اينکه او دختر پيامبر (ص) بود و پيامبر (ص) در باره او فرمود: « #فاطمه پاره تن من است، هر کس او را بيازارد مرا آزرده و آزردن من، آزردن خداست »، با اين جلالت و آن همه عبادات؛ ▪آيا انصاف بود که اين جسم نوراني و نحيف، بين در و ديوار ضربه ببينيد؟ ▪آيا آن جسم طاقت ماندن بين در و ديوار را داشت؟ ▪آيا آن صورت نوراني شايسته خوردن سيلي بود؟ در جلالت کي زني صديقه کبري شود دختر خير الوراء محبوبه يکتا شود با چنين شأن و جلالت کي روا باشد فلک نيلگون از ضرب سيلي صورت زهرا شود از باغ نشسته در خزان آقا جان حرفی بزن و کمی بخوان آقا جان زهرا به زمین خورد و علی را بردند این جمعه خودت را برسان آقا جان نذرگل نرجس صلوات التماس #دعای_فرج 🙏 #اللهم_عجل_لولیک_الفرج