آیا برخورد انتظامی و اعمال قانون موثرترین راه تقویت حجاب در جامعه است؟ ✍🏻 حامد محمدجانی گروه فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیه و علیهم السلام) 📝 بخش دوم در صورت مواجهه شبکه‌ای با مقوله حجاب، یکی از مهمترین ابعاد این مسئله حیث قانونی و حقوقی سازی حجاب است، تبدیل شدن یک آموزه فرهنگی یا شرعی به قانون، هم می‌تواند فرصتی باشد برای گسترش و نهادینه سازی آن در جامعه، هم می‌تواند تهدیدی باشد برای تضعیف آن. #حقوقی_سازی و فرآیند تبدیل فتوا به قانون در موضوعات شرعی- اجتماعی چالش های متعددی به دنبال دارد. اینکه فتوا کدام مجتهد تبدیل به قانون شود؟ خود فتوا چه ویژگی هایی داشته باشد؟ به عنوان مثال از اوصافی همچون قابلیت اجراء، عقلانیت اجتماعی و توجه به اقتضاءات مشروع جهان معاصر، برخوردار باشدیا نه، تنها بخشی از چالش های مرحله حقوقی سازی فتاوی شرعی است. در ادامه هرکدام از مراحل ابلاغ، اجرا و سپس نظارت و پشتیبانی نیز با توجه به سنخ موضوع اقتضائات مختص به خود را می‌طلبد. برخورد انتظامی و اعمال قانون زمانی میتواند به تقویت آموزه حجاب بیانجامد که در گام اول همواره به شأن و جایگاه خود ملتفت باشد. شأن برخورد قانونی شأنی #سلبی و در مقام #پشتیبانی است. اولین فایده توجه به این جایگاه این است که توقع و انتظار جامعه متدینان از قوه انتظامی و مراجع قضایی، معقول و عادلانه خواهد شد. با این وجود موثر واقع شدن برخورد سلبی و اعمال قانون در تقویت آموزه حجاب مشروط به فراهم آمدن دستکم دو شرط اساسی است: 🔰 شرط اول: اقناع فقه و کلام در نظر فارابی دو علم مدینه و اداره شهر اند. فقه بعد تجویزی و هنجاری اداره مدینه را به عهده دارد و کلام بعد اقناعی آن را. تنها آن دسته از تجویزات فقهی را در اداره مدینه میتوان به کار بست که از قبل، ملت نسبت به آن‌ها توجیه و اقناع شده باشد. به بیان دیگر لازمه رفتار سازی و عملی شدن یک آموزه در مدینه، وجود گرایش به آن آموزه است. لازمه وجود گرایش نیز تصدیق خیر بودن است، اینکه افراد باور قلبی توجیه پذیر، به سودمندی یا کارآمدی موضوع داشته باشند، یا دستکم ضرورت التزام عملی به آن را در جامعه پذیرفته باشند. در نگاه فارابی علم کلام وظیفه توجیه و اقناع مردم نسبت به این هنجارها را به عهده دارد. در صورت چشم پوشی از جایگاه و وظیفه علم کلام و تکیه بر بعد هنجاری، مدینه به پرنده ای تبدیل خواهد شد که باید با یک بال پرواز کند. علم کلام واسطه‌ی بین ملت و شارع مقدس است که وظیفه توجیه مردم نسبت به آموزه های شریعت را به دوش می‌کشد. به تعبیری علم کلام واسطه‌ی ثابت (واضع ملت) و متغیر(ملت) است. احوال و اوضاع ملت در گذر تاریخ همواره در حال تغییر و تحول است از این رو کلام نیز باید با تجدید و نوسازی، همواره حضور فعال خود در مدینه را حفظ کند. با این نگاه به علم فقه و کلام به عنوان دو علم مدنی حضورشان در اداره مدینه حائز اهمیت راهبردی میشود. در بحث حاضر نیز عمده بار مباحث ایجابی و اقناعی در مورد آموزه حجاب بر دوش علم کلام است. در غیر این صورت، قوه انتظامی مجبور خواهد شد با افزایش میزان خشونت و مجازات خلأ اقناعی و ایجاب مقتضی را پر کند. این مدل علاوه بر اینکه در دراز مدت منجر به تضعیف مقوله حجاب خواهد شد، آسیب‌های جدی تری نیز به دنبال خواهد داشت که ریا و نفاق در مناسک گرایی و معنا زدایی از آموزه‌های مناسکی مهمترین آن‌هاست. 🔰 شرط دوم: الگو برخورد مقتدرانه توام با رأفت از یک سو لازمه بازدهی نظارت و اعمال قانون، داشتن اقتدار و بهره‌مندی از قوه قاهره است. از سوی دیگر حسن نظارت بر اجرا قوانین و مقرارتی که بار ارزشی و معنایی دارند نیازمند جاذبه و ملاکی برای تسهیل تاثیرپذیری است. شیوه برخورد با بی‌حجابی برخلاف برخورد با مفاسدی همچون سرقت، صرفا با تکیه بر اقتدارگرایی راهگشا نخواهد بود. رسیدن به #الگوی_ایرانی_اسلامی_پیشرفت، نیازمند بازتولید و طراحی الگوهای خرد و جزیی در بخش های مختلف جامعه است. علاوه بر اقناع افراد جامعه نسبت به مقوله حجاب، قوه انتظامی نیز برای تأثیرگذاری نیازمند عمل مطابق یک مدل و الگوی دقیق در راستای تحقق الگوی کلان پیشرفت ایرانی اسلامی است. معادل این الگوهای خرد و جزیی در فضای علوم مدرن ذیل #اخلاق_حرفه‌ای و در سنت ایرانی اسلامی ذیل #فتوت_نامه های صنفی همچون فتوت نامه های قصابی،خبازی معماری و سلمانی قابل پیگیری اند که برای طراحی الگوهای صنفی به ویژه الگوی مناسب برخورد انتظامی با ناهنجاری‌های فرهنگی نیازمند بازخوانی اند. ادامه دارد... 💐 باما همراه باشید: 📣کانال رسمی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد عليه السلام ╔═🦋🌸════╗ 🆔 @mfaam_razavi ╚════🌼🦋═