📚بین السیدین 🔸یکی از تألیفات مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید احمد زنجانی(قدس سره) که همچون دیگر آثار ایشان ، نشان از حسن ذوق، و قریحه ممتاز در تألیف آثار جدید دارد، کتاب «بین السیدین» است. این اثر، مقارنه‌ای است بین نظریات مرحوم آیت‌الله العظمی سید محمد کاظم یزدی در «العروة الوثقی» و نظریات مرحوم آیت‌الله العظمی حاج سید ابوالحسن اصفهانی در حاشیه ایشان بر عروه. آیت‌الله زنجانی در مقدمه کتاب، درباره هدف از تألیف می‌گویند: «قصدم این بود که نظریات ایشان را به همراه دلیل هر کدام جمع آوری نموده و آنچه را که به نظر قاصرم حق می‌دانم، بیان نمایم...». 🔹سید زنجانی این کتاب را در دو جلد تنظیم نموده‌اند. جلد اوّل مشتمل بر مباحث کتاب تقلید تا آخر کتاب حج، که در سال ۱۳۸۰هـ.ق به پایان رسید؛ و جلد دوم، از مباحث کتاب اجاره تا آخر کتاب وصیّت که در سال ۱۳۸۸هـ.ق تکمیل شد. 🔸زمانی که سید یزدی، عروة الوثقی را تألیف نمودند، به جهت دقت نظر در بیان احکام شرعی و کثرت فروع فقهی، آوازه آن در بین فقها پیچید و این اثر، به متنِ محوری در مباحث فقهی تبدیل شد. فقها و مراجع پس از سید، به تحشیه و تعلیقه نویسی و یا تألیف شرحی مجزّا بر این کتاب همّت گماردند و از همین رو، ده‌ها حاشیه، تعلیقه و شرح بر کتاب عروه نوشته شد. اما در این میان، سید زنجانی، اسلوب بدیعی را پیش گرفتند که پیش از ایشان سابقه نداشت. ایشان اگر چه نظریات خود را با محوریت کتاب عروه تبیین نمودند، اما این نظریات را در قالب محاکمه بین آراء دو سید بیان نموده و به این وسیله با یک تیر دو نشان را هدف قرار دادند. در حقیقت ایشان تنها به بیان آراء خود در حاشیه مسائل عروه بسنده ننموده‌اند؛ بلکه در خلال آن، حواشی سید اصفهانی را نیز با بیان ادلّه هر کدام از دو قول بیان نموده و سپس به بیان قول اقوی در مسأله مبادرت ورزیده‌اند؛ قول اقوی از میان رأی دو سید، و یا نظریه‌ای جدید و اختیار قول سوم در مسأله. 🔹در حقیقت سید زنجانی، با مقارنه و مقایسه بین آراء سید یزدی و سید اصفهانی، پیش از هر چیز، ادلّه این دو فقیه را تبیین نموده و سپس به محاکمه بین ادلّه طرفین پرداخته‌اند. روشن است که نتیجه این روش، ایجاد تضارب آراء بین دو فقیه صاحب سبک در فقه معاصر است، که خود این مسأله کمک بسزایی به روشن شدن حقیقت می‌کند؛ چرا که برق حقیقت از لابلای تضارب آراء متجلّی می‌شود. 🔸شایان ذکر است که سید زنجانی قصد داشت تا کتاب دیگری نیز با همین اسلوب تألیف نماید. خود ایشان در پایان کتاب «بین السیدین» می‌گویند: «انشاءالله – اگر عمری باقی بود- کتاب «الاختلاف بین العلمین» به دنبال این کتاب خواهد آمد...». اگر چه اجل، فرصتی برای تألیف این کتاب به ایشان نداد، اما روش ایشان در کتاب «بین السیدین»، برای ما به یادگار مانده است. 🔹در تنظیم متن اثر، عین عبارات عروه نقل نشده است؛ اما عین عبارات حاشیه ذکر شده است. نگارنده در مقدمه اثر می‌گویند: «من عبارت متن را با تلخیص نقل نموده‌ام، و تنها به ذکر محل حاجت از متن اقتصار کرده‌ام؛ اما عبارت حاشیه را در میان عباراتی آورده‌ام که از قلم شریف‌شان صادر شده است...». ظاهرا بنای ایشان بر نقل عبارات عروه و توضیح آن در جمیع مواردی بوده است که حاج سید ابوالحسن اصفهانی بر آن تعلیقه زده‌اند؛ ولی برخی موارد معدود نیز از قلم افتاده است و یا ایشان، ذکر آن را مهم ندانسته‌اند و از همین رو متعرّض آن نشده‌اند؛ البته این موارد در حاشیه تحقیق این کتاب ذکر شده است. #بین_السیدین —- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi