"دربارهی ضبط چندبیت از مجمعالنفائس"
مجمعالنفائس، اثر سراجالدین علیخان آرزو، از تذکرههای ارجمند نوشته شده در هندوستان است که تالیف آن به سال ۱۱۶۴ به پایان رسیده است. بخش معاصران از این تذکره، چندبار منتشر شده، از جمله تصحیحی که میرهاشم محدث به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، روانهی بازار کرده است.
مصحح گرانقدر، در خوانش برخی ابیات و صحت ضبط آنها، تردید داشته و آنها را با علامت(؟) مشخص کرده که با اندکی درنگ میتوان، پیشنهادهایی برای برخی از این ابیات ارائه کرد که در زیر، برای نمونه به چند بیت اشاره میشود:
ضبط مصحح:
بیخود شدنم آفتاب مینای ادب بود(؟)(ص۲۱۹)
ضبط پیشنهادی:
بیخود شدنم آفتِ مینای ادب بود
ضبط مصحح برای مصرع اول رباعی:
نوخط چهرهی نیاز است مرا (ص ۲۱۳)
ضبط پیشنهادی:
[تا] نوخط چهرهی نیاز است مرا
مصحح در مقابل مصرع شکوه هجر ز غم گشته فراموش مرا، علامت تردید گذاشته که به نظر میرسد به این دلیل بوده که کلمهی shekve را shokooh خوانده و بیت را دچار خطای وزنی در نظر گرفتهاست.(ص ۱۹۲)
ضبط مصحح:
سراسر همچو مهر و ماه گردیدیم دنیارا
ندارد منزل آسایشی گردیدیم دنیارا(؟) (ص ۱۴۶)
که ضبط صحیح مصرع دوم این گونه است:
ندارد منزل آسایشی دیدیم دنیارا
علاوه بر این دست ابیات، در افزودهها و همچنین ساختار و عددگذاری نام شاعران نیز خطاهایی متعدد رخ داده که در مجالی دیگر به آن اشاره خواهد رفت.
#مجمع_النفائس
#آرزو
#میرهاشم_محدث
@mmparvizan