"جنگنامهی آتشی/ حماسهای شیعی از آغاز قرن دهم"
یکی دیگر از حماسههای شیعی اواخر عصر تیموری یا اوایل عصر صفوی، «جنگنامه» از شاعری آتشی نام است که به روایت رزمهای علی(ع) و فرزندان ایشان پرداخته، اثری که نخستینبار در سال 1271ه منتشر شده است. (صفا، 385: 1383) صفا گویا این اثر را بر اساس دوران شهرتش متعلق به عصر قاجار دانسته؛ حال آنکه در کتابخانه و مرکز اسناد کتابخانۀ ملّی، نسخهای خطی مورخ 910ه، بهعنوان دیوان آتشی ثبتشده که در بردارندۀ تعدادی از جنگهای منظوم علی(ع) است؛ البته در شناسنامه، این اثر به سیدطاهر آتشی خباز شیرازی متوفی به سال 928ه نسبت داده شده که محتملاً همین اثر حماسی است. اشتراکات شعری را بین این نسخه و جنگنامهی مورد ارجاع صفا میتوان دید.
در برخی تذکرهها نیز از شاعری به نام آتشی شروانی یادشده و برخی از این ابیات به او نسبت داده شده که به نظر میرسد، شروانی تحریف واژهی شیرازی بوده است.
اشعار ثبت شده در این منظومه، همواره حماسههای دینی نیستند و گاه روایتی اسطورهای را از کرامت امامان شیعی و بهویژه امامعلی(ع) دربرمیگیرند؛ بااینحال قسمت اعظم اشعار که در قالبهای مثنوی و بیشازآن قصیدههای بلند سروده شدهاند، توصیف کنندۀ یکی از جنگهای غیرواقعی علی(ع) هستند.
اغراق و تحریفات دینی از ویژگیهای اصلی این حماسه است که با اشعار شیعی قرنهای نهم و دهم سازگاری معنایی دارد.
#شعر_شیعی
#حماسه_دینی
@mmparvizan