" اشاراتی دربارهی تصحیح چند رباعی از نزههالمجالس، به بهانهی زادروز دکتر محمدامین ریاحی"
نزههالمجالس، تصحیح استاد محمد امین ریاحی، متمایزترین جنگ رباعی فارسی است که حدود ۴۰۰۰ چارانهی برگزیده را از شاعران سدههای چهارم تا اوایل هفتم بهگزینی کرده است.
پیش از این جناب میرافضلی در مقالهی "بررسی نزههالمجالس" مجلهی معارف، برخی خطاهای این تصحیح را یادآور شده است.
مطالعهی مجدد مقالهی یادشده، مجالی فراهم کرد که ضمن نگاهی کلی به برخی از صفحات نسخهی دیجیتال نزههالمجالس، اختلاف خوانش استاد با نسخه، در چند نمونهی دیگر استخراج شود؛ مواردی که در مقالهی جناب میرافضلی به آنها اشاره نشده است؛ هرچند ممکن است دیگر عزیزان به آنها پرداخته باشند و پیشاپیش از تکرار احتمالی پوزش میطلبم؛ با یادآوری ایننکته که این موارد، صرفا نمونههایی از اختلافات موجود است و با خوانشی دقیق همچنان میتوان، به مواردی تازه دست یافت.
در این یادداشت کوتاه به اغلاط محتمل چاپی یا جایگزینیهای مرسوم اشاره نشده است:
رباعی ۳۹۲۰ از متن مصحح:
اشکی که ز عشق [یار] گلگون باشد
صورت احتمالی نزدیکتر به متن نسخه:
اشکی که ز عشق روی گلگون باشد
رباعی ۳۷۹۷؛ متن تصحیح:
ور باز نکردی ... انم آبی
صورت محتمل:
ور باز نکردی به دهانم آبی
رباعی ۱۵۷؛ متن تصحیح:
در حضرت شاهدی و شمعی و شبی
صورت صحیح:
در حسرت شاهدی و شمعی و شبی
رباعی ۱۶۵؛ متن تصحیح:
پروانه چو سوخت شمع بگرفت برو
صورت صحیح:
پروانه چو سوخت شمع بگریست برو
رباعی ۹۸۲؛ صورت تصحیح شده:
آید غم دل مرا ازین بیش که هست
صورت صحیح:
آخر غم دل مرا ازین بیش که هست
همچنین دربارهی تصحیح رباعیهای ۳۹۵۸، ۳۵۹۵، ۱۳۱، ۱۳۵، ۱۴۶، ۳۵۶۱، ۷۰۶، ۳۵۷۳ و ... نیز میتوان با توجه به صورت مکتوب نسخه به انتخاب یا خوانشی متفاوت با مصحح ارجمند رسید.
#محمد_امین_ریاحی
#محمد_مرادی
#نزهه_المجالس
https://eitaa.com/mmparvizan