"نقدی بر شعر علیرضا آذر/ بخش سوم"
یا به شیوهی زبان شعر محاورهای در میان اجزای فعل مرکب بارها از "ب" میانجی استفاده کرده، چون:
این پچپچها چیست رهایم بکنید/ مردم خبری نیست رهایم بکنید
و در همین شعر بیهیچ تمهید و دلیلی شاعرانه، به شیوهی شاعران سبکهای خراسانی و عراقی، "ب" را حذف کرده و واضح است که تنها وزن او را ناگزیر به این دودستگی زبانی کرده است:
تا آه کشی بند دلش پاره شود
یا در شعر زیر:
حال مرا از من بیمار پرس/ از شب و خاکستر سیگار پرس
که از این دست دو دستگیها در دستور و لغت در اشعارش صدها نمونه ی بیدلیل شاعرانه میتوان نشان کرد.
د. ناسازگاریهای تصویری و پیوند گسستهی مصراعها و تصاویر. این نیز از دیگر ایرادهایی اشعار اوست که خلاف دودستگیهای موجود گفتمانی_ جهانشناختی در شعرهای اخیر مهدی موسوی، دلیل ادبی و فکری برای آنها نمیتوان یافت. از همین موارد است همنشينی تصویرهایی چون:
او هم از تولههای آبان بود/ بین هر هشت دست اختاپوس/
با عبارتِ :
در نگاهت حضور مولاناست/ پارکاب دو شمس تبریزی
که خویشاوندی مناسبی ندارد.
از آن ناگوارتر در وزن رباعی و در فضایی که گاه کاملا عراقی میشود ناگاه شاعر به شیوهی جلیل صفریگی میگوید:
من را بگذارید بمیرد به درک/ اصلا برود ایدز بگیرد به درک
اما طنزی که از این دودستگی ایجاد میشود خلاف اشعار شاعران معترض سالهای اخیر هیچ تمهید اندیشهای یا ادبی ندارد.
گاه نیز هیچ منطق پیوندی بین تصاویر با عبارات نیست؛ مثلل:
گاه شقایقتر از انسان شدی/ روح ترک خوردهی کاشان شدی
یا پیوند این مصراعها:
از گذر سوق به گودالها/ از شب چسبیده به چنگالها/ با گذر تیر که از بال ها...
بعد پیوند این مصراعها با شعر تضمین شده ازمحمد علی بهمنی.
البته در این میان گاه تصاویری زیبا نیز به صورت منفرد در اشعار نمود مییابد: در کلیسای داغ اندامت.
هرچند حتی تصویرهای منفرد موفق هم در شعر او در خدمت یک ساختار یکپارچه یا دست کم سازگار با ذهن آشفتهی مخاطبهای از این دست نیست.
به هرحال این تنها دریچهای بر نقد اشعار علیرضا آذر است و با گذشت زمان اگر نشانهای از اشعار او بماند، بیشک منتقدان گرامی با زاویهدیدی دقیقتر به بررسی اشعارش خواهند پرداخت. اما آنچه بیتردید می توان ادعا کرد این است که شاعرانی چون: آذر ، نمونهای از شاعران رمانتیک دهههای سی و چهلند؛ در سطحی محدودتر که تاریخ ادبی، پیش از این نامانایی بسیاری از آنان را داوری کرده است.
#علی_رضا_آذر
#نقد_شعر_جوان
@mmparvizan