قسمت چهارم
#چله_واژه
#واژه۱۲
#ب
تفسیر چهارم: نکتهی پایانی بحث این که در فرازی از کلام امام خمینی آمده بود که «باء» ظهور توحید و نقطهی سرّ آن است، و انسان کامل آن نقطهی سرّ است. در توضیح این کلام باید گفت: عرفا انسان کامل را مظهر و صورت نقطهی مقام احدیت میدانند و معتقدند که وجود انسان کامل، کتابی تکوینی و صورت و تجلّی نقطهی احدیّت بسیطهی وجود الهی است؛ این نقطه، اصل همه نقطهها و حروف وجودی و مبدأ تعیّنات است.
از سوی دیگر «نقطه» کنایه از وجود حق تعالی و «باء» کنایه از ظهور آن وجود در مقام اسماء و صفات است، و نقطهی تحت «باء» بودن کنایه از تجلّی آن حقیقت در عالم امکان و تنزّل هستی از اطلاق به تقیّد و تعیّن است. (25)
پس این که در کلام امام خمینی از وجود علوی به عنوان سرّ نقطهی «باء» یاد شده منظور این است که آن حضرت - پس از مقام ختمی مرتبت - کاملترین تجلّی و ظهور حقیقت هستی است.
یکی از بزرگان اهل تحقیق براساس این مبانی عرفانی میگوید:
"نقطهی تحت «باء» کنایه و تمثیل است از مظهر اول و تجلی نخستین بودن امیرمؤمنان (علیهالسلام) یعنی همچنان که در عالم کتابت و تدوین، الفاظ و تصویر حروف هر لفظی که موجود میشود اولین تعیّن هستی او از مقام نقطه تجلّی میکند، بعد آن نقطه و حرف موجود میشود، در عالم کتابت تکوینی نیز نخستین تعیّن جمیع موجودات از مشرق ولایت که نفس رحمانی و فیض مقدس است، طلوع میکند و سایر ماهیات را روشن میسازد، و همانطور که همه الفاظ و حروف در حقیقت نقطه به طور اجمال موجود است، حقیقت ولایت نیز به طور بساطت دارای حقیقت جمیع موجودات است، و از این جهت است که برخی گفتهاند: «باء» عالم ذات و «نقطهی باء» عالم صفات است و امیرمؤمنان تعین اول و مظهر صفات الهی است. (26)"
در پایان، ذکر این نکته ضروری است که یکی از بزرگان اهل معرفت «حدیث نقطه» را با رویکرد عرفانی به صورت بسیار عمیق و جامعی شرح دادهاند که به دلیل اهمیت گفتههای ایشان، تنها یکی از تفسیرهای این حدیث بازگو میشود:
"اما رویی دیگر از آن سخن آن است که «أنا» در این لغت دلالت بر ولایت میکند... پس معنی سخن آن است که ولایت عبارت از نقطهای است که در تحت «باء» (27) واقع شده و تحقیقش آن است که نقطه که محل بحث است این جا در حروف کتابی و صور خطی ایشان دو رو دارد: یکی آنکه مبدأ همه است؛ از آن رو که نقطه است که مبدأ خط واقع گشته؛ و دیگری آن که معاد همه به او است؛ از آن رو که سبب علم به خصایص ایشان میگردد و مبدأ تمیّز متشابهات میشود."
پس معنی سخن بر این توجیه آن باشد که ولایت عبارت از مبدأ شعور و شهود به واحدی است که به وحدت حقیقی یگانه بود؛ چنانچه محیط باشد مبدأ و معاد، و از این جا معنی توحید به عرف انبیا و اساطین اولیا که از شرب خاص انبیا و رسل نصیبی ایشان را مقدّر شده، از قمر وراثت که مترتب بر مقاربت اصلی و متفرع بر مراقبت اوضاع و متابعت احوال و افعال پسندیده انبیا و رسل است، معلوم میشود هوشمندان را اگر تأمل کند در این سخنان.
قدر مجموعهی گل مرغ سحر داند و بس
که نه هر کو ورقی خواند معانی دانست (28)
پینوشتها:
1. آداب الصلوة، ص 298
2. تفسیر سوره حمد، ص 56- 57
3. روح البیان، ج 1، ص 7؛ منهج الصادقین، ج 1، ص 23، مشارق انوار الیقین فی اسرار امیرالمؤمنین، ص 21
4. ینابیع المودّة، ج 1، ص 69؛ شرح فصوص الحکم (قیصری)، مقدمه، ص 38
5. انعام (6): 59
6. «این پیام قرآن کریم است؛ در کتابی نهفته است که جز پاکشدگان بر آن دستی ندارند»؛ واقعه (56): 77-79
7. نهجالبلاغه، خطبه 158
8. بحارالانوار، ج 46، ص 350، ذیل حدیث
9. ر.ک: تفسیر سوره حمد، ص 12
10. منهج الصادقین، ج 1، ص 23؛ تفسیر تسنیم، ج 1، ص 323
11. ر.ک: شرح دعاء السحر، ص 52
12. بحارالانوار، ج 89، ص 93
13. الفتوحات المکیه، ج 1، ص 102
14. تفسیر القرآن الکریم، ج 1، ص 8
15. ر.ک: آداب الصلوة، ص 274
16. ر.ک: تفسیر سوره حمد، ص 157
17. «سیل معارف و فیض حقایق از کوهسار وجود من فرو میریزد، و مرغ اندیشه را یارای پرواز بر بلندای وجود من نیست»، نهجالبلاغه، خطبهی 3
18. مشارق انوارالیقین فی اسرار امیرالمؤمنین، ص 44
19. النساء (4): 126
20. الحکمة المتعالیه، ج 7، ص 33-34
21. الکلمات المکنونه، ص 196-19۷
22. همان، ص 202
23. همان
24. مثنوی معنوی، دفتر اول، ص 165-166
25. شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، ص 460
26. شرح مناقب، ص 74
27. ایشان در فرازی دیگر، از «باء» به عنوان مرتبهی نبوت یاد کردهاند؛ با توجه به این نکته، عمق سخن بالا بهتر درک خواهد شد.
28. ر.ک: میراث حدیث شیعه، دفتر اول، ص 185
✍️ ؛ #محمد_امین_صادقی_ارزگانی سیمای اهل بیت (ع) در عرفان امام خمینی (ره)
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)چاپ اول
&
نقطه عشق نمودم به تو هان سهو مکن
ورنه چون بنگری از دایره بیرون باشی
#حافظ
#امام_خمینی
#واژه_شناسی
#قرآن
https://eitaa.com/eshare
خورشید هم مسیر تو را انتخاب کرد
با نور خود سیاهی شب را جواب کرد
دست قضا دعای سریع الاجابه را
با آیه های روشن حق مستجاب کرد
با اهل بیت خود به مصاف مسیحیان
آمد تمام فرضیه ها را خراب کرد
در هم شکست لشکر کفر و نفاق را
یک یا علی میان نبرد انقلاب کرد
خواب از سر زمین و زمان ناگهان پرید
آیات صبح، نقشه شب را بر آب کرد
نجرانیان معامله ها را به هم زدند
بیراهه از مسیر خودش اجتناب کرد
پای علی به معرکه وا شد از آن زمان
پیغمبر از زمانه سؤال و جواب کرد
با بهترین سلاله ی خود آبرو گذاشت
تاریخ روی حرف محمد(ص) حساب کرد
آن روز در مجادله حتی خود مسیح
با آیه ی مباهله فصل الخطاب کرد
#زهرا_غلامزاده_مهرآبادی
#مباهله
ارسالی به #اولین_جشنواره_شعر_مباهله
سال ۱۴۰۲
به کانال تخصصی « علی، غدیر، مباهله » بپیوندید؛
https://eitaa.com/mobahelerey
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎙️ ؛ #محمود_کریمی
عجب سروی، عجب ماهی، عجب یاقوت و مرجانی
عجب جسمی، عجب عقلی، عجب عشقی، عجب جانی
عجب لطف بهاری تو، عجب میر شکاری تو
دران غمزه چه داری تو؟ به زیر لب چه میخوانی؟
عجب حلوای قندی تو، امیر بیگزندی تو
عجب ماه بلندی تو، که گردون را بگردانی
#مولانا
https://eitaa.com/mobahelerey
عجب سروی، عجب ماهی، عجب یاقوت و مرجانی
عجب جسمی، عجب عقلی، عجب عشقی، عجب جانی
عجب لطف بهاری تو، عجب میر شکاری تو
دران غمزه چه داری تو؟ به زیر لب چه میخوانی؟
عجب حلوای قندی تو، امیر بیگزندی تو
عجب ماه بلندی تو، که گردون را بگردانی
عجبتر از عجایبها، خبیر از جمله غایبها
امان اندر نواییها، به تدبیر، و دوا دانی
ز حد بیرون به شیرینی، چو عقل کل بره بینی
ز بیخشمی و بیکینی، به غفران خدا مانی
زهی حسن خدایانه، چراغ و شمع هر خانه
زهی استاد فرزانه، زهی خورشید ربانی
زهی پربخش، این لنگان، زهی شادی دلتنگان
همه شاهان چو سرهنگان غلامند، و توسلطانی
به هر چیزی که آسیبی کنی، آن چیز جان گیرد
چنان گردد که از عشقش بخیزد صد پریشانی
یکی نیم جهان خندان، یکی نیم جهان گریان
ازیرا شهد پیوندی، ازیرا زهر هجرانی
دهان عشق میخندد، دو چشم عشق میگرید
که حلوا سخت شیرینست و حلواییش پنهانی
مروح کن دل و جان را، دل تنگ پریشان را
گلستان ساز زندان را، برین ارواح زندانی
بدین مفتاح کآوردم، گشاده گر نشد مخزن
کلیدی دیگرش سازم، به ترجیعش کنم روشن
تویی پای علم جانا، به لشکرگاه زیبایی
که سلطانالسلاطینی و خوبان جمله طغرایی
حلاوت را تو بنیادی، که خوان عشق بنهادی
کی سازد اینچنین حلوا جز آن استاد حلوایی؟!
جهان را گر بسوزانی، فلک را گر بریزانی
جهان راضیست و میداند که صد لونش بیارایی
شکفتست این زمان گردون بریحانهای گوناگون
زمین کف در حنی دارد، بدان شادی که میآیی
بیا، پهلوی من بنشین، که خندیم از طرب پیشین
که کان لذت و شادی، گرفت انوار بخشایی
به اقبال چنین گلشن، بیاید نقد خندیدن
تو خندانروتری یا من؟ کی باشم من؟ تو مولایی
توی گلشن منم بلبل، تو حاصل بنده لایحصل
بیا کافتاد صد غلغل، به پستی و به بالایی
توی کامل منم ناقص، توی خالص منم مخلص
توی سور و منم راقص، من اسفل تو معلایی
چو تو آیی، بنامیزد، دوی از پیش برخیزد
تصرفها فرو ریزد به مستی و به شیدایی
تو ما باشی مها ما تو، ندانم که منم یا تو
شکر هم تو، شکر خا تو، بخا، که خوش همی خایی
وفادارست میعادت، توقف نیست در دادت
عطا و بخشش شادت، نه نسیهست و نه فردایی
به ترجیع سوم یارا، مشرف کن دل ما را
بگردان جام صهبا را، یکی کن جمله دلها را
سلام علیک ای دهقان، در آن انبان چها داری؟
چنین تنها چه میگردی؟ درین صحرا چه میکاری؟
زهی سلطان زیبا خد، که هرکه روی تو بیند
اگر کوه احد باشد، بپرد از سبکساری
مرا گویی: « چه میگویی؟ » حدیث لطف و خوش خویی
دل مهمان خود جویی، سر مستان خود خاری
ایا ساقی قدوسی، گهی آیی به جاسوسی
گهی رنجور را پرسی، گهی انگور افشاری
گهی دامن براندازی، که بر تردامنان سازی
گهی زینها بپردازی، کی داند در چه بازاری؟
سلام علیک هر ساعت، بر آن قد و بر آن قامت
بر آن دیدار چون ماهت، بر آن یغمای هشیاری
سلام علیک مشتاقان! بر آن سلطان، بر آن خاقان
سلام علیک بیپایان، بر آن کرسی جباری
چه شاهست آن، چه شاهست آن؟ که شادی سپاهست آن
چه ماهست آن؟ چه ماهست آن؟ برین ایوان زنگاری
تو مهمانان نو را بین، برو دیگی بنه زرین
بپز گر پروری داری، وگر خرگوش کهساری
وگر نبود این و آن، برو خود را بکن قربان
وگر قربان نگردی تو، یقین میدان که مرداری
خمش باش و فسون کم خوان، نداری لذت مستان
چرایی بینمک ای جان، نه همسایهٔ نمکساری؟
رسیدم در بیابانی، کزو رویند هستیها
فرو بارد جزین مستی از آن اطراف مستیها
#مولانا
#امام_علی
https://eitaa.com/mobahelerey
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
جشن بزرگ عید سعید غدیر
عید ولایت حضرت مولا امیرالمومنین(ع)
زمان ؛ دوشنبه مورخ ۱۴۰۳/۴/۴
ساعت ؛ ۲۰/۳۰ الی ۲۳
مکان ؛ حسینیه زنجیرداران حضرت علی اکبر (ع)
محمد هاشم
شهرری اتوبان سلمان فارسی میدان امام هادی(ع)
خلقت کجا دیگر چنین درّی ثمین دارد
چون پنج خورشیدی که بر روی زمین دارد
نه باورش سخت است آن روزی بیاید که
نفرین به لب ها رحمت اللعالمين دارد
"من حاجک" پس "نبّهل" تقدیر هر قومی ست
که ادعای برتری و درد دین دارد
پس در شکوه سادگی دیدند پيغمبر
آورد آن را که نه آن دارد نه این دارد
گفتند اینگونه که او آرام می آید
بی شک به حقانیت راهش یقین دارد
باطل شده "تثلیث نجراني" که همراهش
غیر از پسرها و پدر ، روح الامین دارد
آورد با خود خویش را آورد حیدر را
دیدند که در دست ، قرآن مبین دارد
ابنائنا ابنائکم تکلیف معلوم است
تا که محمد از پسرها بهترین دارد
از خاک پای فاطمه دیدند مریم را
که روی تاج سروری خود نگين دارد
دیدند عیسی را که در اوج مسیحایی
مهر غلامي علی را بر جبین دارد
همواره برحق است آن جمعی که حیدر را
در خود بعنوان امیرالمؤمنین دارد
#علی_کاوند
#مباهله
ارسالی به #اولین_جشنواره_شعر_مباهله
سال ۱۴۰۲
به کانال تخصصی « علی، غدیر، مباهله » بپیوندید؛
https://eitaa.com/mobahelerey
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
جشن بزرگ عید سعید غدیر
عید ولایت حضرت مولا امیرالمومنین(ع)
زمان ؛ دوشنبه مورخ ۱۴۰۳/۴/۴
ساعت ؛ ۲۰/۳۰ الی ۲۳
مکان ؛ حسینیه زنجیرداران حضرت علی اکبر (ع)
محمد هاشم
شهرری اتوبان سلمان فارسی میدان امام هادی(ع)
حمد بیرون ز حد آن قادر فرد احدی را که بیک لفظ کن افراخت ز هستی علم انگیخت وجود از عدم آمیخت عناصر بهم آورد پدید ارض و سما نور و ضیاء شمس و قمر ابر و مطر رمل و حجر بحر و بر و چشمه و کوه و دره اشجار و نباتات و جمادات و تر و خشک و شب و روز و مه سال چه پیدا و چه پنهان نعم نامتناهی که در این باب دهد خویش گواهی بود این قول الهی که شمردن نتوانید شما نعمت ما را (وان تعدو نعمتالله لاتحصوها) زهی رفعت و اقبال خهی شوکت و اجلال که کرد آن همه یکبار نثار قدم حضرت انسان و پس او را سوی خود خواند و همی کرد بوی صنع خود اظهار که از دیدن آثار برد ره بمؤثر کند اقرار پس از دیدن قدرت بمقدر نگرد صورت و در دل فتدش عشق مصور شودش معرفتی حاصل و از شوق ستایش کند آن پاک خدائی که پی بندگی خویش بپوشاند چنین خلعت هستی ببر مرد و زن و پیر و جوان شاه و گدا باز در این باب شنو قول خداوند جهان عز علا را (وما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون) باری ای آدم خاکی تو گل سرسبد عالم ایجادی و عالم همه آن تو بود بیشتر از جن و ملک رفعت و شان تو بود جنت فردوس بتحقیق مکان تو بود نیک نظر کن سوی اشیاء که ز علوی و ز سفلی ره عشق تو سپارند و همه رو بتو دارند بر آنند که خود بر تو رسانند تو رو سوی خدا کن برهش خویش فنا کن بدر خالق یکتا ز ادب پشت دوتا کن بنگر از تو چه حق خواسته آن دین ادا کن تو مپندار عبث خلق شده بیهده از نیست بهست آمدی آیا نشنیدی ز خداوند که فرمود عبث خلق نکردیم شما را (افحسبتم انما خلقناکم عبثا) عالم از بهر تو شد خلق و تو از بهر عبادت که بری ره بسعادت رهی از قید شقاوت چه بمعنی چه بصورت بزنی دامن همت بکمر از پی طاعت بهوای دل خود ره نسپاری شنوی حکم حق و در عمل آری ز صلوه و ز صیامش ز حلال و ز حرامش نکنی غفلت و کامل کنی اسلام خود آنگه بتولای امیری که بود فرض ولایش بستوده است خدایش همه عالم بفدایش که نشد بعث رسل جز که شود عالم انسانیت آباد که آن معنی انسان شود از پرده نمایان بشناسند خلایق حق از آن مظهر یزدان تیر اربعث رسل بهر وی آمد ز چه در خم غدیر امر مؤکد ز خداوند بختم رسل احمد (ص) که بگو آنچه که دانی و گر آنرا نرسانی نرسانیدهئی ای شاه بمخلوق تو پیغام خدا را (یا ایه الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته والله یعصمک من الناس) شد چو مأمور بدین امر شه کشور دین حامل فرقان مبین ماه سما شاه زمین ختم رسل عقل کل آئینهٔ وجه احد احمد (ص) گهر افشاند ز لعل لب جانبخش که بایست مرا منبری آنگه ز جهاز شتر آن قوم نمودند بپا منبر و بنشست بر آن سید عالم نبی امی اکرم برخی همچو گل افروخته نینی که رخش لطف و ملاحت به گل آموخته مردم همگی دیده بر او دوخته خلقی شده سرگرم تماشای جمالش بفلک نور روان از رخ خورشید مثالش نه همین خلق زمین گشته بر اومات که حیران شده بر وی همه سکان سماوات پس آن مظهر آیات و کرامات پس از بسمله بنهاد بدین خطبه بنا حمد و ثنا را (الحمدالله الذی علا فی توحده و دنی فی تفرده و جل فی سلطانه و عظم فی ارکانه و احاط بکل شیئی و هو فی مکانه و قهر جمیع الخلق بقدرته و برهانه مجیداً لم یزل محموداً لایزال) از پس حمد حق آن شمع شبستان هدایت شه اقلیم رسالت قمر برج نبوت بملا گفت بامت که رساندم بشما آنچه که بر من برسید از حق و تقصیر نکردم بخلایق در رحمت بگشودم همه را راه سلامت بنمودم بشما آنچه که گفتم همه از قول خدا بود و مبرا ز هوی بود کنون هست مرا در نظر امری که در آن امر سه نوبت شده جبریل بمن نازل و تاکید بتبلیغ همی کرده در این منزل و آن نیست مگر اینکه بگویم به سفید و به سیه تا همه دانند علی هست وصی من و از بعد من او راست خلافت بود او در خور تشریف امامت بر من رتبه او رتبه هرون بر موسی است نبی نیست دگر بعد من و او بشما سید و مولی است برد تا که شما را بره راست مسازید رها دامن این راهنما را (فاعلم کل ابیض و اسودان علی بن ابیطالب اخی و وصی و خلیفتی من بعدی الذی محله منی محل هرون من موسی الا انه لانبی بعدی و هو ولیکم) ایها الناس ز کف دین خدا را مگذارید ره کفر و ضلالت مسپارید کتابی که خداوند فرستاده محقر مشمارید بیابید رموزش ببر حیدر کرار که او هست بآیات خدا کاشف اسرار بجوئید تمسک بوی و جان خود آزاد کنید از غم محشر دل خود شاد کنید این سخن ای قوم بدانید که بیمهر علی (علیهالسلام) راه بمقصود نیابید بکوشید به حبّش که نعیم است و بترسید ز بغضش که جحیم است پس آنشاه بر آورد علی را بمکان و رفعناه و بگفتا بهر آنکس که منم سید و مولی علی او راست یقین سید و مولی و رسانید بگوش همه تا شام ابد این سخن روح فزا را (من کنت مولاه فهذا علی مولاه و هو علی بن ابیطالب اخی و وصی)
ادامه دارد
#بحر_طویل
#صغیر_اصفهانی
#غدیریه
#امام_علی
https://eitaa.com/mobahelerey
ادامه
باز فرمود که ای قوم بدانید پس از من علم دین بکف حیدر صفدر بود و بعد وی اندر کف اولاد کرامش بهمه فرض بود طاعتشان هست همه خصلت من خصلتشان بر همه خلقند چو من هادی و رهبر همه پاکند و مطهر همه پویند ره دین من افزاید از آنها بجهان رونق آئین من از جمله آنهاست یکی مهدی قائم که بود دوره او باقی و دائم کند او حکم بحق یعنی از او نیست که بر صورت ظاهر نگرد دست تصرف سوی باطن نبرد بلکه بباطن کند او حکم و فرازد علم عدل و نگونسار کند رأیت بیداد غرض داد نشان بعد علی سلسله پاک امامان عظام نقباء نجبا را (ائمه قائمه فیهم المهدی الی یوم القیامه الذی یقضی باالحق) کرد پس امر به بیعت همه را با شه مردان پی بیعت همه گشتند سوی شاه شتابان ولی از مکر گروهی و گروه دگری از ره ایقان خنک آنانگه از آنشاه گرفتند در آن مرحله دامان نبد ار قسمت من اینکه در آنروز زنم چنک بدامان علی شکر که از لطف خدای ازلی آمدم امروز بکف دامن صابر علی آن زادهٔ آزاده حیدر گل گلزار پیمبر بدلم نور علی تافته از روی نکویش بلی این شاخ بتحقیق از آن اصل بود بیسخن این جوی بدان بحر کرم وصل بود فخر من این بس که بگویند صغیر است غلامی ز وی الحاصل از آن قوم چو بگرفت نبی بهر علی بیعت و آن امر باتمام رسانید بیاورد بر او حضرت جبریل به فرمان خدا آیهٔ تکمیل و فرو خواند بر امت نبی ابطحی آن آیه سر تا بسر احسان و عطا را (الیوم اکملت دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام...)
#بحر_طویل
#صغیر_اصفهانی
#غدیریه
#امام_علی
https://eitaa.com/mobahelerey