#دعا
#الهی_عظم_البلاء
#پاسخ به #شبهه #شبهات
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
باسمه تعالی
در سایت زیر
https://plus.irna.ir/news/83746275
ادعا شده که اخیراً آقای #سروش_محلاتی در یک فایل صوتی، مطالبی درباره دعای
[#الهی_عظم_البلاء و برح الخفاء ... یا محمّد یا علی ... اکفیانی فانکما کافیان ...]
گفته اند که خلاصه آن چنین است:
1. این دعا در منابع قرن هفتم به بعد وجود دارد و کتاب #مزار مرحوم #مشهدی[متوفای 610 قمری] اولین کتابی است که این دعا را نقل کرده است آن هم بدون ذکر سند. این دعا در منابع پیش از کتاب مزار وجود ندارد.
2. حجم زیادی از سیاهی دنیا و ناامیدی از اصلاح، در این دعا موجود است که به‌تدریج در ادبیات، نگرش و گفتار علما و نخبگان شیعه هم سرایت کرده است. در حالی که در ادعیه صحیح و ادبیات قرآن و روایات، اینگونه اظهار عجز و سیاهی از شرایط وجود ندارند.
آیا ما مجاز هستیم اینگونه جهان را ببینیم و تفسیر کنیم؟ شر مطلق را دیدن و این همه خیرات و برکات در زندگی انسان‌ها را ندیدن و نفی کردن و ظلم و فساد را یکجا دیدن، جای سؤال و بحث دارد.
3. عبارت «یا محمد یا علی، یا علی یا محمد، اکفیانی فانکما کافیان وانصرانی فانکما ناصران» با ادب توحیدی که از قرآن آموخته‌ایم، سازگار نیست و نوعی استقلال را به ذهن متبادر می‌کند. در این عبارات، ما به شکل مطلق امورمان را در کف امام می‌بینیم و توقع داریم که امام مشکلمان را حل کند. آیا اینگونه و به شکل مطلق از امام تقاضا کردن با ادبیات متعارف ادعیه ما سازگار است؟
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
به صوت ایشان دسترسی نیافتم. ولی فارغ از اینکه این سخنان به ایشان مستند باشد یا نه، پاسخ مطالب سه گانه فوق به صورت #مختصر می تواند به این شرح باشد:
1. بر خلاف آنچه ادعا شده که این دعا در کتب قبل از #مزار مرحوم #مشهدی نیامده است باید گفت که این دعا با اختلاف اندکی در تعابیر، در کتاب #کنوز_النجاح اثر مرحوم #امین_الاسلام #طبرسی[متوفای 548] صاحب تفسیر مجمع البیان آمده است.
مرحوم علامه #مجلسی در #بحار، 53، 275 از این کتاب نقل کرده اند که حاکی از آن است که این کتاب را در اختیار داشته اند ولی امروزه این کتاب به ما نرسیده است[که با وجود آن در بحار، نیازی به اصل آن کتاب نیست].
2. مرحوم امین الاسلام طبرسی کسی است که مرحوم #شیخ_حرّ در #وسائل_الشیعة مستقیماً از ایشان حدیث نقل می کنند اگرچه حدیث ایشان دارای #سند نباشد چراکه طبرسی ره ملقب بوده است به #امین_الاسلام، یعنی در امانت و وثاقت او تردیدی نیست.
3. بسیاری از کتب حدیث در گذشته بوده است که به دست ما نرسیده است ولی در دست بزرگان ما بوده و از آنها نقل حدیث شده است و امروزه اعتبار آن احادیث، به اعتبار همان بزرگانی است که آن را نقل کرده اند چراکه در دقت علمی و وثاقت آنها شکی نیست.
به عنوان مثال همین دعای #الهی_عظم_البلاء توسط بزرگان ذیل، نقل شده است(بدون اینکه گفته باشند که از #مزار نقل کرده اند):
- مرحوم #سید_بن_طاوس(متوفای 664) در #جمال_الاسبوع، 280
- مرحوم #شهید_اول(متوفای 786) در #المزار، 210
- مرحوم #کفعمی(متوفای 905) در #مصباح، 176
- محدث خبیر مرحوم #شیخ_عباس_قمی در #مفاتیح_الجنان
4. در سال های گذشته متأسفانه این اصطلاح که فلان حدیث یا دعا #سند ندارد، بضعاً بر برخی السنه، جاری شده و مع الاسف از سوی عوام الناس هم تصور شده که تنها راه اطمینان به صدور یک متن از معصوم، داشتن #سند است! با آنکه همانطور که ذکر شد، همین که این #دعا از سوی بزرگانی که ذکر شد، به ما رسیده باشد، برای اطمینان به آن کفایت می کند.
5. مضامین این دعا، سیاه نمایی ندارد بلکه حقیقت آن است که وقتی که خورشید، پشت ابرهای ظلمانی باشد، روزگار دنیا سیاه است.
در دعاهای دیگر از جمله #دعای_افتتاح که در شبهای ماه رمضان خوانده می شود و منابع متقدم مهمی آن را نقل کرده اند(مثل مرحوم #صدوق در #کمال_الدین، 2، 514 و مرحوم #شیخ_طوسی در تهذیب، 3، 111) با اختلاف کمی در تعابیر آمده است:
«... اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنَا وَ غَيْبَةَ وَلِيِّنَا وَ شِدَّةَ الزَّمَانِ عَلَيْنَا وَ وُقُوعَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الْأَعْدَاءِ عَلَيْنَا وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا اللَّهُمَّ فَافْرُجْ ذَلِكَ بِفَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ وَ نَصْرٍ مِنْكَ تُعِزُّهُ وَ إِمَامِ عَدْلٍ تُظْهِرُهُ إِلَهَ الْحَقِّ رَبَّ الْعَالَمِين ...».
آیا اینگونه ادعیه هم #سیاه_نمایی است؟! یا واقع بینی؟
5. در صدر این دعا سخن از #الهی است که عین #توحید است و در پایان آن هم سخن از #یا_ارحم_الراحمین است که باز #توحید است، لذا اینکه گفته شود که #یا_محمد و #یا_علی، تصور استقلال معصومین علیهم السلام را در پی دارد، سخنی بس شگفت است!
در آیه 49 آل عمران سخن حضرت عیسی علیه السلام نقل شده که فرمود: «أنّی اَخلُقُ لکُم ... و اُبرِئُ الاکمَهَ و
