🔷 مقایسه تطبیقی مدرسه فقهی نجف و قم مقدمه فقه شیعه در طول تاریخ خود، در دو حوزه‌ی علمی مهم یعنی نجف و قم مسیرهای متفاوتی را در شیوه‌ی استنباط پیموده است. هر یک از این دو مدرسه روش‌شناسی ویژه‌ای را در تحلیل متون و استخراج احکام شرعی در پی گرفته‌اند. این تفاوت روشی، نه تنها در مباحث اصولی و رجالی، بلکه در نوع نگاه به عرف، تاریخ، و فقه مقارن نیز آشکار است. در این نوشتار، مهم‌ترین تفاوت‌های دو مدرسه به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار می‌گیرد. 🔻۱.روش استنباط فقهی در مدرسه نجف، استنباط فقهی بر پایه‌ی اصول عقلی و قواعد عملی صورت می‌گیرد. فقیه نجفی پیش از مراجعه به متون تأسیس اصل می کند و بعد از دستابی به مقتضای اصل عملی به بررسی روایات می پردازد،بنایراین سبک نجف تلاش فراوان در پرورش مسائل اصولی دارد و با تکیه فراوان بر علم اصول به استنباط می پردازد. در واقع در این شیوه قواعد بدست آمده از اصول سرنوشت مباحث فقهی را تا حد زیادی روشن می کند. در مقابل، مدرسه قم با رویکردی معکوس عمل می‌کند. در این مدرسه، فقیه ابتدا به آیات و روایات مراجعه می‌کند و تلاش دارد با تکیه بر فهم عرفی از نصوص،و اجتماع ظنون و شواهد مختلف به حکم شرعی دست یابد. اگر در متون دلیل کافی بر حکم شرعی نیافت، به اصول عملیه رجوع می‌شود. بنابراین، اجتهاد در قم از نقل به عقل حرکت می‌کند و نصوص بر اصول تقدم دارند. 🔻۲. جایگاه علم اصول در نجف، علم اصول جایگاهی محوری دارد و بخش عمده‌ی تلاش علمی فقیه به تبیین مبانی اصولی و تطبیق آنها در مسائل فقهی اختصاص می‌یابد. در این مکتب، قواعد اصولی نه‌تنها ابزار استنباط، بلکه تعیین‌کننده‌ی جهت‌گیری فقه محسوب می‌شوند. اما در قم علم اصول در جایگاه ابزار باقی می‌ماند. فقهای این مدرسه بر آن‌اند که افراط در مباحث اصولی موجب دوری از روح شریعت و بی‌توجهی به نصوص می‌شود. ازاین‌رو، در آثار فقهای قم مانند دررالاصول مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری، کاهش حجم مباحث اصولی و گرایش به عرفیات و واقع‌گرایی فقهی آشکار است. بدین‌ترتیب، قم کوشیده است از تورم علم اصول و حاکمیت مطلق آن بر فقه جلوگیری کند به عنوان مثال مرحوم آیت الله خویی برای علم اصول رفیع ترین جایگاه را قائل بود امّا آیت الله بروجردی روش فقهای نجف را روشی افراطی در استفاده از علم اصول می دانست و می کوشید با توجه به چند عنصر تعیین کننده یعنی تاریخ فقه و سیر تطوّر هر مسئله در بستر زمان، توجه به اقوال اهل سنت به عنوان قرائنی برای فهم روایات ائمه علیهم السلام و توجه به اصول متلقات و با تمسک کمتر به اصول عملیه و صنایع اصولی، دیگر خود را به گوهر شریعت نزدیک کند 🔻۳. رویکرد به متون و روایات مدرسه نجف در استنباط، متون روایی را در مرحله‌ای پس از بررسی اصول و قواعد عقلی قرار می‌دهد. بدین جهت، تحلیل روایات در این مدرسه غالباً نظام‌مند است و به جنبه‌های صناعی و منطقی توجه فراوان دارد. در مدرسه قم اما، روایات محور اصلی اجتهادند. فقهای قمی روایات را از حیث سند، متن و دلالت به‌صورت طبقه‌بندی‌شده بررسی می‌کنند. تبحر در علم رجال و مراجعه مستقیم به متون اصلی حدیثی، از ویژگی‌های بارز این مدرسه است. 🔻۴. نسبت فقه و عرف در مدرسه نجف، فقه بیش از هر چیز بر اساس قواعد و ضوابط اصولی سامان می‌یابد و نقش عرف در تحلیل موضوعات محدود است. اما در مدرسه قم، عرف و واقعیت اجتماعی بستر اصلی فهم نصوص به‌شمار می‌آیند. فقیه قمی در تحلیل روایات، به شرایط تاریخی صدور حدیث، فضای اجتماعی، و فهم متعارف مردم توجه ویژه دارد. 🔻۵. توجه به تاریخ و فقه مقارن یکی از برجسته‌ترین امتیازات مدرسه قم، اهتمام به تاریخ تطور احکام و فقه مقارن است. فقهای قم معتقدند فقه شیعه در بستر جامعه و حکومت اهل سنت شکل گرفته و بدون شناخت مبانی فقهی آنان، فهم دقیق فقه امامیه ممکن نیست. از این رو، مطالعه‌ی آرای اهل سنت برای تبیین دقیق‌تر روایات و سیر تاریخی احکام ضروری دانسته می‌شود. بر همین اساس، بررسی سیر تاریخی هر مسئله فقهی، شناسایی دیدگاه علمای پیشین، و تحلیل روند تغییر احکام از صدر اسلام تا دوران معاصر از ویژگی‌های شاخص پژوهش‌های فقهی در قم است. ۶. انعطاف در استنباط و نقش ذوق فقهی فقه نجف با وجود استحکام اصولی، گاه دچار خشکی و قالب‌گرایی می‌شود؛ زیرا قواعد اصولی به‌شدت بر روند استنباط حاکم‌اند. در مقابل، فقه قم به دلیل تکیه بر عرف و تحلیل تاریخی، منعطف‌تر و پویاتر است. در این مدرسه، ذوق فقهی و درک موقعیت‌های واقعی در کنار نصوص و اصول به کار گرفته می‌شود و فقیه مجاز است در چارچوب نص، از فضای تاریخی و اجتماعی زمان صدور روایت برای فهم بهتر آن استفاده کند. #حوزه #روش_استنباط #قم_نجف 📩 برای مطالعه‌ی مطالب بیشتر و پیوستن به کانال: فقه معاصر وتوسعه https://eitaa.com/mohammadjavadheidari 👈کانال «در مدار حوزه» @masirtalabgi

✳️ چارچوب فقهی مسئولیت دولت در تنظیم‌گری گردشگری پایدار با محوریت حفظ محیط زیست🍃 🔸رساله مصوب سطح۳ (کارشناسی ارشد) حوزه علمیه قم 🔸استاد راهنما حجت‌الاسلام دکتر علی دهستانی‌اردکانی 🔸محقق جناب آقای حبیب سابقی‌نژاد @feghhemohitezist

✳️ حکم فقهی رعایت حقوق نسل‌های آینده نسبت به منابع طبیعی🍃 🔸رساله مصوب سطح۴ (دکتری) حوزه علمیه قم 🔸استاد راهنما حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود مدنی‌بجستانی 🔸استاد مشاور حجت‌الاسلام مهدی ساجدی 🔸محقق جناب آقای وحید فاطمی‌نیا @feghhemohitezist

✳️ سی‌وهفتمین نشست اعضای پروتکل مونترال (MOP37) در نایروبی🍃 ‌ 🔸از ایران، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، یک عضو کمیسیون صنایع و معادن و سفیر و نماینده دائم ایران در نایروبی حضور دارند. ‌ 🔸در این اجلاس، ۱۳۰ کشور جهان، چالش‌های جهانی حفاظت از لایه ازون را بررسی می‌کنند و درباره تقویت همکاری‌های زیست‌محیطی گفت‌گو دارند. ‌ 🔸هیئت ایرانی، دیدگاه‌ها و اقدامات جمهوری اسلامی ایران در حوزه مذکور را تشریح می‌کند. ‌ ‌🔸به اعتقاد برخی متخصصان حقوق بین‌الملل، پروتکل مونترال، از موفق‌ترین معاهدات زیست‌محیطی بین‌المللی و نمونه‌ای از همکاری جهانی در چارچوب حقوق بین‌الملل محیط‌زیست است. 🔸تصمیمات و مصوبات این نشست‌ها می‌تواند ابعاد حقوقی الزام‌آور برای کشورها داشته باشد؛ یا زمینه‌ساز توسعه تدریجی حقوق بین‌الملل شود. 🔸این اجلاس، از ۱۳ تا ۱۷ آبان ۱۴۰۴ در مقر برنامه محیط‌زیست سازمان ملل (UNEP) در نایروبی کنیا در‌حال برگزاری است. #حقوق‌بشر #حقوق‌بین‌الملل #حقوق‌محیط‌زیست @feghhemohitezist

نمونه‌ای از کارهای علمی درجه یک و حرکت در مرزهای دانش 👇 جیمز واتسون (معمار انقلاب علمی و مربی شاگردان نوبلیست) از آغاز تا انتها نویسنده: روح اله همتی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد. امروز جیمز دووی واتسون درگذشت (1928–2025). او نه تنها کاشف ساختار DNA دورشته ای بود، بلکه با این کشف بنیادین مسیر علوم و فنون متعددی را دگرگون کرد و نسلی از پژوهشگران برجسته را پرورش داد. او جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی 1962 را با فرانسیس کریک و موریس ویلکینز مشترکاً دریافت کرد. البته این تنها بخشی از میراث اوست؛ بخش دیگری از میراث او در پرورش شاگردان نوبلیست و پیشگامان بیوتکنولوژی و ژنومیکس جلوه می‌کند. زندگی و تحصیلات: متولد شیکاگو، واتسون تحصیلات خود را در دانشگاه شیکاگو آغاز کرد و دکترای زیست‌شناسی را در دانشگاه ایندیانا به پایان رساند. پس از گذراندن دورهٔ پسادکتری در دانشگاه کپنهاگ، فعالیت علمی خود را در آزمایشگاه‌های معتبر آمریکا و اروپا ادامه داد و سپس به استادی دانشگاه هاروارد و ریاست Cold Spring Harbor Laboratory رسید، مرکزی که تحت هدایت او به کانونی پیشرو در زیست‌شناسی مولکولی بدل شد. دستاوردهای علمی: کشف ساختار DNA در ۱۹۵۳ نقطهٔ عطفی در زیست‌شناسی مولکولی و آغازی بر انقلاب‌های علمی متوالی بود: 👇 ۱.انقلاب زیست‌شناسی مولکولی. ۲. پیدایش صنعت بیوتکنولوژی در دهه ۱۹۷۰. ۳. پروژه عظیم ژنوم انسان در دهه ۱۹۹۰. جیمز واتسون با تمرکز بر بزرگ‌ترین معمای زمانه یعنی مکانیسم ذخیره و انتقال اطلاعات وراثتی و بهره‌گیری از داده‌های پراش اشعه ایکس روزالیند فرانکلین و مدل‌سازی نظری، موفق به گشودن این گره علمی شد. میراث ماندگار و اثرات شگرف و دومینووار یک کشف بنیادین: 👇 کشف DNA نه تنها زیست‌شناسی را متحول کرد، بلکه موجی از دگرگونی در آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری ایجاد نمود: ایجاد رشته‌های تحصیلی جدید در ژنتیک، زیست‌شناسی مولکولی، بیوتکنولوژی و زیست‌محاسباتی. ابداع ده‌ها روش تشخیصی و درمانی نوین و امکان بررسی ژن‌ها و بیماری‌ها با دقت بی‌سابقه. توسعه تکنیک‌ها، دستگاه‌ها و فناوری‌های نوین در پژوهش مولکولی و تشخیص بالینی. این روند نشان می‌دهد که اثر یک پژوهش فاخر فراتر از کشف شخصی است و می‌تواند در آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری اثرگذار باشد. هنر نهاد علم، تربیت دانشمندان جامع‌الابعاد علمی است که بتوانند مانند واتسون، هم کشفیات بنیادین انجام دهند و هم نسل‌های آینده را برای پیشبرد علم آماده کنند. شاگردپروری و تربیت نسل‌ها: واتسون میراثی دوگانه از خود بر جای گذاشت و شامل کشف علمی و پرورش نسل‌های برجسته است: شاگردان دکترای تخصصی نوبلیست: Mario Capecchi، Bob Horvitz پژوهشگران پسادکترای نوبلیست: Phillip Sharp، Richard J. Roberts سایر شاگردان برجسته: Joan Steitz، Ewan Birney، Ronald W. Davis این نسل از شاگردان، گواهی بر اثرگذاری عمیق واتسون از آموزش و پژوهش تا فناوری در زیست‌شناسی مولکولی است و نشان می‌دهد میراث او فراتر از دستاورد شخصی است و تا نسل‌ها ادامه دارد. درس های راهگشای مسیر علمی واتسون: ۱.شناسایی گره‌های لاینحل: بزرگ‌ترین چالش‌های علمی زمانه را هدف بگیرید، نه مسائل حاشیه‌ای. ۲.تمرکز و هم‌افزایی با سایر متخصصان: دانش و تخصص دیگران با دانش خود ترکیب کنید و تمام توان خود را بر حل چالش متمرکز سازید. ۳.پرورش نسل‌ شاگردان برتر: اثرگذاری واقعی تنها در دستاورد شخصی نیست؛ تربیت شاگردانی که خود نوابغ و نوبلیست شوند، موج تحول را پایدار می‌سازد. ۴.آغاز سلسله تحول پایدار: هدف تنها حل مسئله نیست؛ بلکه انجام پژوهشی است که تحولی ماندگار در آموزش، پژوهش و فناوری و نوآوری ایجاد کند زیرا قرار نیست که پژوهش ما صرفا بر سایر پژوهش ها تاثیر بگذارد. سخن پایانی با وجود برخی اظهارات جنجالی در واپسین سال‌های زندگی، جیمز واتسون یکی از ارکان تاریخ زیست‌شناسی مولکولی باقی خواهد ماند. میراث او دوگانه است: کشف علمی بنیادین که زیست‌شناسی، پزشکی، کشاورزی و چندین فناوری را متحول ساخته است و شاگردانی برجسته از دانشمندان نوبلیست و پیشگام که او به جهان علم هدیه کرده است. داستان واتسون یادآور آن است که پیشرفت‌های واقعی از جسارت در مواجهه با بزرگ‌ترین معماهای علمی بر زمین مانده زمانه و آموزش و پرورش استعدادهای برتر زاده می‌شوند. همان‌طور که کشف DNA در ۱۹۵۳ خط زمانی علم را تغییر داد، تمرکز بر چالش‌های اساسی علمی امروز با رویکرد پژوهش پایه ای توام با تربیت نسل‌ شاگردان برتر آینده می‌تواند ما را به پیشگامان انقلاب‌های فردا تبدیل کند. 🇮🇷 کانال حکمرانی مسئولانه در ایتا @hokmrani_masoulaneh کانال مهندسی شخصیت و توسعه

📌 فایل صوتی برنامه سمت خدا 🎙 #حجت_الاسلام_رفیعی 📚 موضوع: شرح دعای بیستم صحیفه سجادیه ( رفتار نیکو ، عوامل آرامش ) 🕐 یکشنبه هجدهم آبان ماه ۱۴۰۴ 📥 حجم: ۱۳ مگابایت ⚠️ متن آیات، احادیث و دعاهای این برنامه .: ایتا | سروش | روبیکا | بله :. 🌐 SamteKhoda3.ir

📩 #مجله_دینی | دو عنصر محوری خانواده ⚠️ همین که سن بالا رود ... .: ایتا | سروش | روبیکا | بله :. 🌐 SamteKhoda3.ir

🎬 کلیپ : تجسم اخلاق نیکو در سیره رسول خدا (صلی الله علیه وآله) #حجت_الاسلام_والمسلمین_رفیعی 💠 @SamteKhoda3

🎬 کلیپ : خوبی‌ها و بدی‌ها را باید برای کودکان تبیین کنیم #حجت_الاسلام_والمسلمین_رفیعی 💠 @SamteKhoda3

🎬 کلیپ : سیره و سریره #حجت_الاسلام_والمسلمین_رفیعی 💠 @SamteKhoda3 کانال مهندسی شخصیت و توسعه

🎬 کلیپ : عوامل ایجاد آرامش #حجت_الاسلام_والمسلمین_رفیعی 💠 @SamteKhoda3 کانال مهندسی شخصیت و توسعه

🔶 مَنْ أَصْلَحَ سَرِيرَتَهُ، أَصْلَحَ اللَّهُ عَلَانِيَتَهُ؛ وَمَنْ عَمِلَ لِدِينِهِ، كَفَاهُ اللَّهُ أَمْرَ دُنْيَاهُ؛ وَ مَنْ أَحْسَنَ فِيَما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّهِ، أَحْسَنَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ النَّاسِ. 🔷 هر كه باطن خود را نيكو سازد، خداوند هم ظاهرش را نيكو جلوه دهد. هر كه براى دينش كار كند، خداوند كار دنيايش را كفايت كند و هر كه رابطه خود را با خدا نيكو گرداند، خداوند، رابطه او را با مردم نيكو گرداند. ⬅️ حکمت ۴۲۳ نهج البلاغه (راه اصلاح امور دنیا) -------------------- 🔶 امام على عليه السلام فرمود: لايَقْطَعُ عَلى اَحَدٍ كَلامَهُ حَتّى يَجُوزَ فَيَقْـطَـعُهُ بِنَهْىٍ اَو قِيـامٍ. 🔷 پيامبر هرگز سخن كسى را قطع نمى كرد، مگر آنگاه كه بيش از حدّ حرف بزند آن وقت او را نهى مى كرد يا بر مى خاست. -------------------- 🔶 امام على عليه السلام فرمود: وَ هُوَ خاتَمُ النَّبيّينَ، اَجْوَدُ النّاسِ كَفّا وَ اَرْحَبُ النّاسِ صَدْرا وَ اَصْدَقُ النّاسِ لَهْجَةً وَ اَوْفَى النّاسِ ذِمَّةً وَ اَ لْيَنُهُمْ عَريكَةً وَ اَكْرَمُهُمْ عِشْرَةً. مَنْ رَآهُ بَديهَةً، هابَهُ وَ مَنْ خالَطَهُ مَعْرِفَةً، اَحَبَّهُ. يَقولُ ناعِتُهُ: لَمْ اَرَ قَبْلَهُ وَ لا بَعْدَهُ مِثْلَهُ 🔷 او كه خاتم پيامبران بود، بخشنده ترين، پرحوصله ترين، راستگوترين، پايبندترين مردم به عهد و پيمان، نرم خوترين و خوش مصاحبت ترين مردم بود. هر كس بدون سابقه قبلى او را مى ديد، هيبتش او را مى گرفت و هر كس با او معاشرت مى نمود و او را مى شناخت، دوستدارش مى شد. هر كس مى خواست او را تعريف كند، مى گفت: نظير او را پيش از او و پس از او نديده ام. -------------------- 🔶 امام على عليه السلام فرمود: كانَ صلي الله عليه و آله لايَجْلِسُ وَ لا يَقُومُ اِلاّ عَلى ذِكْرِ اللّهِ وَلايُوطِنُ اْلأَماكِنَ وَ يَنَهْى عَنْ ايطانِها وَ اِذا انْتَهى اِلى قَوْمٍ جَلَسَ حَيْثُ يَنْتَهى بِهِ الْمَجْلِسُ وَ يَأْمُرُ بِذلِكَ. 🔷 نشستن و بر خاستن رسول خدا (صلي الله عليه و آله) با ياد خدا بود. در مجالس جاى مخصوصى براى خود انتخاب نمى كرد و از اين كار نهى مى فرمود. هرگاه به جمعى مى پيوست، هرجا كه خالى بود مى نشست و به اين كار نيز دستور مى داد. -------------------- 🔶 امام صادق عليه السلام : مَن تَرَكَ التَّزويجَ مَخافَةَ الفَقرِ فقد أساءَ الظَّنَّ باللّه ِ عزّ و جلّ، إنَّ اللّه َ عزّ و جلّ يقولُ : «إنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللّه ُ مِن فَضْلِهِ» . 🔷 هر كه از ترس تهي دستى ازدواج نكند ، به خداوند عزّ و جلّ گمان بد برده است . خداوند عزّ و جلّ مى فرمايد : «اگر تهيدست باشند، خداوند از فضل خود توانگرشان مى سازد» -------------------- 🔶 پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : مَن تَكبَّرَ وَضَعَهُ اللّه ُ 🔷 هر كه تکبر و فخرفروشی کند، خداوند او را پست گرداند. -------------------- ✨ هفت خصلت انسان‌ها که آرزوی جبرئیل است -------------------- #آیات #روایات .:  ایتا  |  سروش  |  روبیکا  |  بله  :. 🌐 SamteKhoda3.ir کانال مهندسی شخصیت و توسعه