حضرت معصومه(س) به «کریمه اهلبیت» مشهور شدند. این لقب، هم در معنای کرامت اخلاقی و هم در معنای کرامات الهی کاربرد دارد.
۴. شجاعت و هجرت
حرکت حضرت معصومه(س) از مدینه به سوی خراسان، جلوهای از شجاعت و همراهی با ولایت بود.
۵. شفاعت و جایگاه ربانی
امام صادق(ع) فرمودند:
«… وتُدخل بشفاعتها شيعتَنا الجنة»
(بهواسطه شفاعت او، شیعیان ما وارد بهشت میشوند).
فصل سوم: برکات وجودی حضرت فاطمه معصومه(س)
۱. برکت معنوی
زیارت حضرت معصومه(س) همسنگ بهشت دانسته شده است (امام رضا(ع): «مَن زارَها فله الجنة»).
2. برکت علمی
با دفن ایشان در قم، این شهر به پایگاه اصلی علوم اهلبیت تبدیل شد و بعدها حوزه علمیه قم به مرکز جهانی شیعه بدل گردید.
۳. برکت اجتماعی
حرم مطهر حضرت معصومه(س) محل تجمع شیعیان و پایگاه بسیاری از حرکتهای اجتماعی و سیاسی بوده است.
۴. برکت تمدنی
قم بهواسطه وجود ایشان، به «پایتخت علمی و فرهنگی تشیع» تبدیل شد.
۵. کرامات تاریخی و مردمی
در طول قرون، کرامات متعددی از حضرت معصومه(س) گزارش شده است که ایمان و محبت مردم را نسبت به اهلبیت افزایش داده است.
فصل چهارم: جایگاه زیارت حضرت معصومه(س) در روایات
۱. روایات درباره فضیلت زیارت
امام رضا(ع): «مَن زارَها فله الجنة».
امام صادق(ع): «… بشفاعتها شيعتَنا الجنة».
۲. تحلیل فقهی
فقهای شیعه زیارت حضرت معصومه(س) را مستحب مؤکد دانستهاند.
۳. تحلیل کلامی
جایگاه شفاعت ایشان نشاندهنده مقام ربانی و نقش ایشان در نجات شیعیان است.
۴. ابعاد اجتماعی زیارت
زیارت حضرت معصومه(س) موجب همبستگی اجتماعی و تقویت هویت جمعی شیعیان میشود.
فصل پنجم: نتیجهگیری
حضرت فاطمه معصومه(س) نمونهای از زن ربانی در تاریخ اسلام است. ایشان با علم، عبادت، شجاعت و کرامت، الگویی بیبدیل برای مسلمانان شدند.
شخصیت ربانی: القاب «عالمه آل محمد(ص)» و «کریمه اهلبیت» گویای مقام معنوی ایشان است.
برکات وجودی: زیارت ایشان موجب بهشت، قم مرکز علمی ـ فرهنگی، و حرم مطهر ایشان پایگاه وحدت شیعیان است.
جمعبندی نهایی: قم امروز بهعنوان قلب تپنده تشیع، یادگار و برکت ماندگار حضرت معصومه(س) است.
منابع
مجلسی، محمدباقر. بحارالأنوار.
شیخ عباس قمی. منتهی الآمال.
علیاکبر محدث قمی. تاریخ قم.
جعفر مرتضی عاملی. حیاة السیدة فاطمة المعصومة.
موسوی اصفهانی، سید محمدمهدی. کرامات حضرت معصومه.
-
شخصیت ربانی حضرت فاطمه معصومه(س) و ویژگیها و برکات ایشان
محمد جواد حیدری
چکیده
حضرت فاطمه معصومه(س) دختر امام موسی کاظم(ع) و خواهر امام رضا(ع) از بانوان برجسته خاندان اهلبیت(ع) است که با وجود عمر کوتاه، منشأ آثار و برکات عظیم علمی، معنوی و اجتماعی شد. ایشان بانویی عالمه، عابده و کریمه بودند که با هجرت تاریخی به قم، این شهر را به پایگاه علمی و فرهنگی تشیع تبدیل کردند. در این مقاله، ابتدا زندگانی حضرت معصومه(س) بررسی میشود، سپس ابعاد شخصیتی ایشان شامل علم، عبادت، کرامت و مقام شفاعت تحلیل میگردد، و در پایان برکات وجودی ایشان در تاریخ اسلام و نقش تمدنی قم مورد بررسی قرار میگیرد.
کلیدواژهها: حضرت معصومه(س)، شخصیت ربانی، کرامت، شفاعت، قم، اهلبیت(ع).
زن در فرهنگ اسلامی نهتنها موجودی فرعی یا تابع مرد نیست، بلکه در بسیاری از موارد در نقش هدایتگر، مربی و الگو برای جامعه ظاهر شده است. قرآن کریم، زنانی چون مریم(س) و آسیه(س) را بهعنوان نمونههای کامل ایمان معرفی میکند. در سنت اهلبیت(ع) نیز بانوانی چون حضرت زهرا(س)، حضرت زینب(س) و حضرت فاطمه معصومه(س) جایگاهی ویژه دارند.
حضرت معصومه(س) از میان زنان اهلبیت(ع) جایگاهی ممتاز یافتهاند. دلیل این جایگاه، علاوه بر نسبت ایشان با امام کاظم(ع) و امام رضا(ع)، شخصیت علمی، معنوی و ربانی خود ایشان است. هجرت ایشان به سوی خراسان برای دیدار با برادرشان امام رضا(ع) و رحلت در قم، سرآغاز شکلگیری یکی از بزرگترین مراکز علمی و فرهنگی تشیع شد.
اهمیت حضرت معصومه(س) در این است که امامان معصوم درباره زیارت ایشان تأکید ویژه کردهاند. روایت معروف امام رضا(ع) که فرمودند: «مَن زارَها فله الجنة» («هر کس او را زیارت کند، بهشت بر او واجب میشود») نشان از جایگاه بینظیر ایشان دارد. از سوی دیگر، علمای بزرگ شیعه قم را «شهر حضرت معصومه» میدانند و بر این باورند که حوزه علمیه قم با برکت وجود ایشان رشد یافته است.
در این مقاله تلاش میشود با نگاهی پژوهشی به زندگانی، ویژگیهای شخصیتی و برکات وجودی حضرت معصومه(س)، ابعاد مختلف شخصیت ربانی ایشان تبیین گردد.
فصل اول: زندگانی حضرت فاطمه معصومه(س)
۱. تولد و خانواده
حضرت فاطمه معصومه(س) در سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه منوره، در خانوادهای سرشار از علم، تقوا و معنویت به دنیا آمدند. پدر بزرگوار ایشان، امام موسی کاظم(ع)، هفتمین امام شیعیان، و مادر ایشان «نجمه خاتون» (که به «تکتم» یا «طاهره» نیز شناخته میشود) بانویی با فضیلت و پاکدامن بود. این بانوی گرامی همچنین مادر امام رضا(ع) است و از این جهت حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) از یک مادر به دنیا آمدند (مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۸، ص۲۹۰).
از همان آغاز کودکی، حضرت معصومه(س) در محیطی ربانی رشد کردند؛ محیطی که در آن، قرآن و سنت پیامبر(ص) محور اصلی تربیت بود.
۲. رشد علمی و معنوی
حضرت معصومه(س) در مدینه به تعلیم معارف اسلامی و آشنایی با قرآن و حدیث پرداختند. در برخی منابع، ایشان از راویان حدیث اهلبیت معرفی شدهاند. همین امر نشاندهنده سطح بالای علمی و جایگاه حدیثی ایشان در میان خاندان اهلبیت است.
عالمان شیعه، حضرت معصومه را «عالمه آل محمد(ص)» لقب دادهاند؛ زیرا ایشان توانایی تبیین معارف دینی و پاسخگویی به مسائل فکری شیعیان را داشتند.
۳. هجرت به سوی خراسان
پس از آنکه امام رضا(ع) به اجبار مأمون عباسی به خراسان برده شد، حضرت معصومه(س) نیز در سال ۲۰۱ هجری قمری تصمیم گرفتند برای دیدار با برادر راهی ایران شوند. ایشان همراه کاروانی از برادران و نزدیکان به سوی مرو حرکت کردند.
اما کاروان در ساوه مورد حمله قرار گرفت. بسیاری از همراهان ایشان کشته شدند و حضرت معصومه(س) نیز در اثر اندوه و مسمومیتی که به ایشان رسید بیمار شدند. از ساوه ایشان را به قم منتقل کردند (محدث قمی، تاریخ قم، ص۲۱۳).
۴. رحلت و دفن در قم
حضرت معصومه(س) پس از ۱۷ روز بیماری، در سن ۲۸ سالگی در شهر قم رحلت کردند (۲۰۱ هجری). بزرگان قم، با احترام فراوان، ایشان را در محلی به خاک سپردند که امروز حرم مطهر حضرت معصومه است.
۵. جایگاه تاریخی هجرت ایشان
هجرت حضرت معصومه(س) به ایران و دفن ایشان در قم، نقطه عطفی در تاریخ تشیع است. اگر این هجرت صورت نمیگرفت، چهبسا قم به جایگاه کنونی خود بهعنوان مرکز علمی ـ فرهنگی تشیع دست نمییافت.
فصل دوم: شخصیت ربانی حضرت فاطمه معصومه(س)
۱. علم و دانش
حضرت معصومه(س) از نظر علمی جایگاهی والا داشتند و در منابع روایی، بهعنوان راوی حدیث شناخته شدهاند (مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۸).
۲. عبادت و بندگی
ایشان اهل تهجد، دعا و انس با قرآن بودند و در منابع به عبادتهای طولانی شبانه ایشان اشاره شده است (شیخ عباس قمی، منتهی الآمال).
۳. کرامت و مقام معنوی
✳️ سید بن طاووس (م 664) (کتاب اقبال الاعمال)
سید علی بن موسی بن جعفر بن طاووس؛ مشهور بهسید ابن طاووس از عالمان برجسته شیعه در قرن هفتم هجری است. او از نواده های شیخ طوسی است. او در سال ۵۸۹ هجری در شهر حلّه، سرزمین عراق متولد شد. سید بن طاووس را به سبب تقوا، مراقبه فراوان و حالات عرفانی «جمال العارفین» گفتهاند. گرایش سید ابن طاووس بیش از هر موضوعی به مسائل اخلاقی و معنوی و به ویژه دعا و زیارت است و از این جهت عموم آثار او در باره دعا و مناجات است.
سید ابن طاووس تحصیلات خود را در حله آغاز نمود و پس از چندی به کاظمین هجرت کرد. او سپس با دختر وزیر؛ ناصر بن مهدی ازدواج نمود و آن گونه که خود میگوید به سبب این ازدواج، مدتی طولانی در بغداد سکونت گزید. پس از آن به حله بازگشت و در سال ۶۵۲ قمری بار دیگر به بغداد بازگشت. او در سال ۶۶۱ قمری سرپرستی و نقابت علویان را از طرف هولاکو خان مغول با کراهت به عهده گرفت و تا زمان وفات، این منصب را بر عهده داشت.
رضی الدین ابن طاووس در مدت اقامت در بغداد با ابن علقمی؛ وزیر مشهور عباسیان که شیعه مذهب بود، دوستی داشت و مورد احترام و توجه خلیفه المستنصر بالله عباسی نیز قرار داشت؛ چنانکه خلیفه خانهای در بغداد به او داد. در این دوران خلیفه عباسی، پیشنهادهایی برای بر عهده گرفتن امور حکومتی به او داد، اما ابن طاووس همگی را رد کرد.
علامه حلی، استاد خود؛ سید ابن طاووس را به داشتن کراماتی وصف کرده است. علامه مجلسی نیز از ابن طاووس با عناوینی همچون: سید نقیب، موثق، زاهد و جمال العارفین یاد کرده است. شیخ عباس قمی با اوصافی مانند: بزرگوار، باتقوا، زاهد، سعادتمند، پیشوای عارفان، چراغ شبزندهداران، صاحب کرامات، طاووس آل طاووس وی را ستوده است.
مناقشه سید بن طاووس در فراگیری علم فقه و خردهگیری بر فقیهان زمان و نیز مخالفت جدی او با اندیشههای کلامی، از جمله افکار او است. وی امر به معروف و نهی از منکر را تنها در قلب لازم میداند. تمام اندیشه سید، توجه به خدا و رسیدن و وصل شدن به او بود و با همین دیدگاه به فرزندش اخطار میکند که از اختلاط با حکام و گناهکاران بر حذر باشد و تنها وقتی باید با مردم همسخن شود که مزاحم عبادت او نگردند. بیزاری او از پذیرش مسئولیتهای حکومتی نیز از همین نگرش ناشی بوده است.
محدث نوری در تمجید از جایگاه علمی و معنوی سید بن طاووس چنین آورده است:
«السيد الاجل الأكمل الأسعد الأورع الأزهد ، صاحب الكرامات الباهرة رضي الدين أبو القاسم وأبو الحسن علي بن سعد الدين موسى بن جعفر بن طاووس آل طاووس ، الذي ما اتفقت كلمة الأصحاب على اختلاف مشاربهم وطريقتهم على صدور الكرامات عن أحد ممن تقدمه أو تأخر عنه غيره»
شیخ حر عاملی در باره او چنین می گوید: «حاله في العلم والفضل والزهد والعبادة والثقة والفقه والجلالة والورع أشهر من أن يذكر ، وكان أيضا شاعرا أديبا منشئا بليغا.»
شوشتری در باره سید بن طاوس چنین آورده است:
«السيد السند المعظم المعتمد العالم العابد الزاهد الطيب الطاهر مالك أزمة المناقب والمفاخر ، صاحب الدعوات والمقامات ، والمكاشفات والكرامات ، مظهر الفيض السني واللطف الخفي والجلي»
محدث قمی در باره او چنین آورده است:
«السيد رضي الدين أبو القاسم الاجل الأورع الأزهد الأسعد ، قدوة العارفين ومصباح المتهجدين ، صاحب الكرامات الباهرة والمناقب الفاخرة ، طاووس آل طاووس السيد بن طاووس قدس الله سره ورفع في الملأ الأعلى ذكره.»
برگرفته از کتاب «تاریخ حدیث شیعه» اثر استاد علی نصیری
🆔 @nasirigilani_ir
🌐 www.maref.ir
شهید ثانی از زبان دانشوران شیعه
شهید ثانی در سن 54 سالگی با سعایت قاضی بدست سلطان روم؛ سلطان سلیمان به شهادت رسید. بدنش را سه روز رها کرده و سپس به دریا انداختند.
شهید ثانی از جمله عالمان تاثیر گذار شیعه است که به اتفاق مورد تمجید و ستایش رجالیان و شرح حال نگاران قرار گرفته است؛ به عنوان نمونه صاحب مقابیس در باره او چنین می گوید:
«أفضل المتأخرين ، وأكمل المتبحرين ، نادرة الخلف ، وبقية السلف مفتي طوائف الأمم ، والمرشد إلى التي هي أقوم ، قدوة الشيعة ونور الشريعة ، الذي قصرت الأكارم عن استقصاء مزاياه وفضائله السنية وحازت الأعاظم الألباء في مناقبه ، وفواضله العلية ، الجامع في معارج الفضل والكمال ، والسعادة بين مراتب العلم والعمل ، والجلالة والكرامة والشهادة المؤيد المسدد بلطف الله الخفي والجلي»
شیخ حر عاملی در باره شهید ثانی چنین آورده است:
«أمره في الفقه والعلم والفضل ، والزهد والعبادة والورع ، والتحقيق والتبحر ، وجلالة القدر ، وعظم الشأن ، وجمع الفضائل والكمالات أشهر من أن يذكر ، ومحاسنه وأوصافه الحميدة أكثر من أن تحصى وتحصر ومصنفاته مشهورة كان فقيها مجتهدا نحويا حكيما متكلما قارئا جامعا لفنون العلوم وهو أول من صنف من الإمامية في دراية الحديث ...»
شیخ یوسف بحرانی در باره او چنین می گوید: «كان هذا الشيخ من أعيان هذه الطائفة ورؤسائها ، وأعاظم فضلائها وثقاتها ، عالم عامل ، محقق مدقق ، زاهد مجاهد ، ومحاسنه أكثر من أن تحصى ، وفضائله أزيد من أن تستقصى»
خوانساری در باره او چنین اظهار نظر کرده است:
«إني لم ألف إلى هذا الزمان - الذي هو حدود سنة 1260 - من العلماء الأجلة من يكون بجلالة قدره ، وعظم شأنه ، وارتفاع مكانه وجودة فهمه ، ومتانة عزمه ، وحسن سليقته ، واستواء طريقته ، ونظام تحصيله ، وكثرة أساتيذه ، وطرافة طبعه ، ولطافة صنعه ، ومعنوية كلامه وتمامية تصنيفاته وتأليفاته ، بل كاد أن يكون في التخلق بأخلاق الله تعالى تاليا للمعصوم.»
محدث نوری در باره شهید ثانی چنین می گوید:
«أفضل المتأخرين ، وأكمل المتبحرين ، نادرة الخلف ، وبقية السلف مضي طوائف الأمم ، والمرشد إلى التي هي أحق وأقوم ، قدوة الشيعة ونور الشريعة ، الجامع في معارج الفضل والكمال والسعادة بين مراتب العلم والعمل ، والجلالة والكرامة والشهادة.»
در میان این عبارات گفتار پایانی سید خوانساری «بل كاد أن يكون في التخلق بأخلاق الله تعالى تاليا للمعصوم» بسیار قابل توجه است.
برگرفته از کتاب «تاریخ حدیث شیعه» اثر استاد علی نصیری
https://eitaa.com/mohammadjavadheidari
@nasirigilani_ir
هدایت شده از محمد جواد حیدری
🛑واقعا باب جهاد وایثار وحماسه وشهادت بابی است که برای بندگان خاص واولیای الهی فتح شده است
انسان اگر خواهان وطالب باشد می تواند معارف وشکوه ومعرفت ودریادلی وشرح صدر را ازشهید و خانواده شهیدان بیاموزد
ان هم چه معارفی چه شکوهی چه معرفتی چه شرح صدری چه دریا دلی ای چه ایثار وحماسه ای وچه اموزگارانی پدر پنج شهید دفاع مقدس( شهیدان افراسیابی) در زمانی که آخرین فرزندش را به خاک میسپردند، تقاضا کرد یک بار دیگر فرزندش را ببیند. وقتی کفن را باز کردند، خطاب به آخرین فرزند شهیدش گفت:
به آقا اباعبدالله(ع) سلام برسان و بگو عذر میخواهم اگر دیگر پسری ندارم تقدیمت کنم.
🌷شادی ارواح مطهر شهدا و امام شهدا صلوات بر محمد و آل محمد 🌷
#فوری______فوری_____فوری
بسیار ویژه (متن ترجمه پیام ایران در پاسخ به آمریکا)
این وعدهای الهی است و ما آمادهایم...
هشدار نهایی به آمریکا، اسرائیل و متحدانشان:
طوفانی آهنین از انتقام، سرنوشت هر متجاوز خواهد بود!!
اگر جرقهای از حمله به ایران زده شود، آتش خشم این امت، آسمان جهان را تاریک خواهد کرد و زمین را به جهنمی سوزان تبدیل خواهد کرد.
این یک هشدار نیست؛ این وعده و کلام رهبر انقلابی ماست علیه هر دولت متکبر و تجاوزگر.
نابودی پایگاههای آمریکا:
فرصتی برای فرار نخواهید داشت!
موشکهای ایرانی نفسهای پایانی پایگاههایتان را خواهد شمرد.
از پایگاه فرماندهی مرکزی آمریکا در قطر تا آنسوی مرزها... هیچ دیوار فولادی شما را از موج انفجارهای پیدرپی موشکهای ما و ناوگان پنجم آمریکا محافظت نخواهد کرد...!!
فقط یک موشک «خلیج فارس» که توسط فرشتگان انتقام هدایت میشود، ناوهای شما را در عرض ۱۰۰ ثانیه به اعماق خلیج فارس خواهد فرستاد.
پهپادهای شاهد-۱۳۶ مانند زنبورهای آهنی، چشمان پاتریوت و تاد را خواهند گزید و پایگاههای هوایی منطقه را با خاک یکسان خواهند کرد.
اسرائیل: سرزمین موعود؟ نه، جهنم موعود!
تلآویو با طلوع خورشید فردا، دریایی از آتش خواهد شد.
موشک خرمشهر-۴ که حامل ۱۵۰۰ کیلوگرم خشم مقدس است، اسرائیل را تا مغز استخوان خواهد سوزاند.
حزبالله خنجری است در گلوی صهیونیستها.
۱۵۰ هزار موشک، برگ برندهتان نیست، بلکه تاریخ انقراضتان است.
حمله سایبری ایران برای شما عصری تاریکتر از قرون وسطی را به ارمغان خواهد آورد.
شبکههای آب، برق و ارتباطاتتان را مانند پیاز لایهلایه خواهیم کرد...
و شما ای متحدان منطقهای:
بهای خیانتتان را با خون خواهید پرداخت.
عربستان: یمنیها چاههای نفت شما را با آتش موشکهای ذوالفقار به آتشفشان تبدیل خواهند کرد؛
ریاض آنقدر کوبیده خواهد شد تا هوا از خاکستر سمی سیاه شود...
امارات: برجهای بلندتان به مشعلهای عظیم بدل خواهند شد و سقوطشان، پایان رؤیای امارتها خواهد بود...
هر کشتیای در تنگه هرمز به آب نمیافتد، بلکه به گورستان آهن شکسته خواهد پیوست...
آیا ما را تهدید میکنید!!؟
جهان شما را در آشوب خواهیم انداخت؛
هر گلولهای که شلیک کنید، برای ما یک سونامی است...
بستن تنگه هرمز؟ این تازه آغاز است.
قیمت نفت به ۵۰۰ دلار خواهد رسید و اقتصاد جهانی وارد حمامی از خون خواهد شد...
پایگاههای آمریکا در آفریقا و اروپا مانند قارچ سمی نابود خواهند شد، حتی خاک اصلیتان از حملات شهابسنگهای مقاومت در امان نخواهد بود...
روسیه و چین مانند دو شیر خشمگین، نظام جعلیتان را خواهند درید...
با آغاز انتقام الهی...
فقط ۳۶ ساعت تا پایان دنیایتان باقی است:
۹۰٪ از سربازانتان به خاکستر تبدیل خواهند شد،
اسرائیل به خرابهای پرتوزا بدل خواهد شد...
دلار، تکهکاغذی بیارزش، در آتش تحریمهای خودتان خواهد سوخت...
فرمان نهایی:
ایران دژ آهنین سرنوشت است...
ما با اسلحه نمیجنگیم، با ارادهای آمیخته به خون شهدا میجنگیم.
هر ذره از خاک ایران، حاوی انرژی هستهای ایمان است...
ای گردنکشان، به دشمنان ما بگویید:
ایران کوهی است که تبرها بر آن خواهد شکست.
حمله کنید! ببینیم چگونه مرگ را در آغوش میکشید
و ما با افتخار و پیروزی بر قلههای تاریخ خواهیم ایستاد...
صلح ما از ژرفای یقین میآید؛
هرچه شما را میلرزاند، ما را نیرومندتر میکند.
اینبار، آتش ما جهان تاریکی را روشن خواهد کرد.
#پیشبینیها #سرنوشت:
گزارش پنتاگون ۲۰۲۴: "ایران میتواند ۱۰۰ سال پیشرفت آمریکا را در ۱۲ ساعت نابود کند."
سیانان: "سناریوی حمله به ایران = خودکشی دستهجمعی غرب"...
این متن را به اشتراک بگذارید تا به گوش تمام خوکهای دنبالهرو آمریکا، رژیم صهیونیستی و خائنان برسد...
🇮🇷 🇮🇷🇮🇷🇮🇷
هدایت شده از M Moshkelgosha
سلام علیکم
متشکرم.
بحث جاسوسی توسط مبایل ها و لزوم عدم وابستگی به استکبار جهانی بود و اینکه این امر چگونه میسر میشود؟
بنده یک ایه از قران کریم بیان کردم که یاری دین خدا از طریق دانش و مدیریت منابع مهمی که برای ما قرار داده میسر میشود .
و یک ایه مبنی بر اینکه هر قومی سرنوشتش را خودش تعیین میکنند بیان نمودم و حضرتعالی راهکاری بر طبق حدیثی مبنی بر گناه نکردن و لزوم استغفار بیان فرمودید.
■ هر دو همراستا هستند به شرطیکه اختلاس و مدیریت نامناسب و هدر دادن منابع اعم از انسانی و غیر انسانی و فراری دادن نخبگان را نیز گناه بدانیم. آن هم گناهی بزرگ:
ان المبذرین اخوان الشیاطین
مسلما هدر دهندگان نعمتها(ولخرجها) برادران شیاطین هستند(ایه ۲۷ سوره اسرا)
چون عدم مدیریت مناسب سبب بسیاری از مشکلات و انحطاط جامعه است.
■ همچنین برای گناهان درجه بندی که خدا قرار داده رعایت شود نه اینکه فقط گناهانی که به چشم ظاهری دیده میشود را گناه بدانیم .
مثلا اگر قرار است دست یک دزد قطع شود حتی اگر جراح یا استاد یا رییس و اقازاده و مختلس معروف باشد دستش قطع شود
بماند که برخی لایق اعدام شدن هستند.
(دزدی فقط از دیوار بالا رفتن نیست)
■خداوند دلیل ارسال پیامبران و کتاب و شریعت را برقراری قسط و عدالت بیان نموده است.
■قران ، راه دسترسی به عدالت و یاری خدا را برای زمان غیبت ، بهره برداری از منابعی چون آهن دانسته در حالیکه اهن بیش از ۹۰ درصد مصرف را درجهان دارد و بقیه فلزات جمعا کمتز از ده درصد
بیشترین بهره برداری از اهن در صنایع مختلف به کشورهایی که اسمشان استکبارجهانی است تعلق دارد. چرا؟
مگر مسلمانی در راستای عمل به قران نیست؟
هدایت شده از فراجالب
5.4M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
خاطره ی شنیدنی آیت الله مصباح یزدی :
ارادت عجیب آیت الله بهجت نسبت به حضرت معصومه سلاماللهعلیها و تبرک جستن به خاک پای زائران
#ارسالی اعضای کانال
مجله مجازی فراجالب را دنبال کنید 👇
🎯 @Farajaleb
هدایت شده از محمد جواد حیدری
سلام وتحیت
علت انحراف وانحطاط در قران بیان شده است:
ان قومی اتخذوا هذا القران مهجورا
ومایومن اکثرهم بالله الا وهم مشرکون
راه نجات بازگشت به اسلام وفهم ان واطاعت از دستورات ان وجهادتبیین وتبلیغ ان است
هدایت شده از محمد جواد حیدری
8.07M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
شب جمعه، شب زیارتی آقا اباعبدالله الحسین (علیه السلام) مصادف با شب وفات شهادت گونهی بانوی کرامت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)، به یاد سردار دلها و رئیس جمهور شهید و محبوب مون و همه شهدای عزیز میهن اسلامی و شهدای راه حق و حقیقت و عزیزان از دست رفته مان، فاتحه مع الصلوات و الاخلاص
🤲🤲🤲🥺🥺🥺
فرمان تعقل در قرآن کریم ؛ الزام یا توصیه
محمد جواد حیدری
چکیده
عقل در اندیشه اسلامی نهتنها ابزاری برای استدلال و کشف حقیقت است، بلکه رکن رکین و ستون اصلی باورها و اعتقادات دینی و شرط لازم برای پذیرش وحی به شمار میرود. قرآن کریم با تعابیر گوناگون انسان را به تعقل، تفکر و تدبر دعوت میکند و این فرمان در متون تفسیری و کلامی جایگاه ویژهای یافته است. پرسش بنیادین این پژوهش آن است که آیا فرمان تعقل در قرآن، جنبه الزامآور دارد یا صرفاً توصیهای اخلاقی است. با بررسی آیات، آرای مفسران کلاسیک، و تحلیل اندیشمندان معاصر همچون علامه طباطبایی و علامه جوادی و جعفری، روشن میشود که این فرمان فراتر از یک توصیه اخلاقی بوده و ماهیت الزام معرفتی و وجودی دارد. بدین معنا که بدون تعقل، امکان درک صحیح وحی و شکلگیری ایمان اصیل فراهم نمیشود. این مقاله با بررسی پیوند میان عقل، وحی و تاریخ نشان میدهد که تعقل نهتنها وظیفهای دینی بلکه ضرورتی تمدنی برای بقای اسلام و رشد وتعالی ومهندسی شخصیت وشکوفایی جوامع مسلمان است.
کلیدواژهها: عقل، تعقل، قرآن، الزام، توصیه، وحی، علامه طباطبایی و جعفری، معرفت دینی
مقدمه
عقل یکی از بنیادیترین مفاهیم در الهیات اسلامی است. قرآن کریم بارها با تعبیر «أفلا تعقلون» انسان را به اندیشیدن دعوت میکند. این پرسش مطرح میشود که آیا این دعوت یک فرمان الزامی است یا توصیهای اخلاقی؟
اهمیت موضوع در سه سطح قابل بررسی است: معرفتی (ایمان عقلانی)، تمدنی (شکوفایی علمی و فرهنگی)، و اجتماعی (پاسخ به بحران هویت معاصر).
پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه منابع قرآنی، تفسیری، فلسفی و کلامی سامان یافته است. پرسش اصلی این است: فرمان تعقل در قرآن الزامآور است یا توصیهای ارشادی؟ فرضیه پژوهش بر آن است که فرمان تعقل در قرآن ماهیت الزام معرفتی دارد، اما همزمان توصیهای اخلاقی و تمدنی نیز محسوب میشود.
مبانی نظری و مفهومی
تعریف عقل
در لغت: مهار کردن و بازداشتن.
در فلسفه: جوهر مجرد با مراتب عقل هیولانی تا عقل فعال.
در قرآن: فرایندی پویا (یعقلون) به معنای اندیشیدن در نشانههای الهی.
عقل در کلام
عقل «حجت باطنی» در کنار وحی است. متکلمان شیعه و معتزله عقل را شرط شناخت اصول دین دانستهاند. اشاعره بیشتر نقش تکمیلی برای عقل قائل بودهاند.
عقل در فلسفه
فارابی: نیروی اتصال به عالم عقول.
ابنسینا: عقل فعال واسطه فیض الهی.
ملاصدرا: عقل، حقیقتی وجودی و مراتبدار.
عقل در عرفان
عقل مقدمه شهود قلبی است. عقل جزوی محدود، عقل کلی نجاتبخش.
عقل نظری و عملی
نظری: کشف حقیقت (صدق/کذب).
عملی: تدبیر رفتار (حسن/قبح).
قرآن هر دو بعد را مورد توجه قرار داده است.
تحلیل آیات قرآن و فرمان تعقل
آیات آفرینش
«إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ... لِأُولِي الْأَلْبَابِ» (آل عمران/۱۹۰). نشانههای آفاقی برای خردمندان.
آیات تاریخ
«أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا» (حج/۴۶). عقل در پیوند با قلب و تجربه تاریخی.
آیات هدایت
«إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآنًا... لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ» (یوسف/۲). نزول وحی برای تعقل.
«وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ» (یونس/۱۰۰). ترک تعقل مساوی ضلالت.
تفاسیر کلاسیک
طبری: تعقل تمییز حق از باطل.
فخر رازی: مقدمه ایمان حقیقی.
طبرسی: عقل حجت الهی.
تفاسیر معاصر
علامه طباطبایی: تعقل شرط یقین.
مطهری: ایمان بیعقل چون درخت بیریشه.
جعفری: تعقل فرمان الزامی و ستون معرفت.
جمعبندی: فرمان تعقل در قرآن لحن الزامآور دارد و ترک آن سقوطی وجودی است.
تحلیل دیدگاهها
الزامگرایانه
عقل واجب معرفتی.
قوت: هماهنگی با قرآن.
ضعف: خطر عقلگرایی افراطی.
توصیهگرایانه
عقل فضیلت اخلاقی.
قوت: حفظ جایگاه وحی.
ضعف: تقویت ایمان تقلیدی.
دیدگاه میانه
الزام در سطح معرفتی.
توصیه در سطح اخلاقی و تمدنی.
قوت: جامعیت و تعادل.
جدول مقایسه
دیدگاه نوع الزام مبانی پیامد
الزامگرایانه واجب معرفتی قرآن، کلام معتزله/شیعه تقویت عقلانیت
توصیهگرایانه فضیلت اخلاقی قرآن، کلام اشاعره ضعف عقل در دین
میانه الزام + توصیه فلسفه و معاصر تعادل عقل/وحی
عقل، وحی و تاریخ
عقل: حجت باطنی و ابزار کشف حق.
وحی: حجت ظاهری و تکمیلکننده عقل.
تاریخ: میدان تحقق عقل و وحی؛ عبرت اقوام.
نگاه علامه جعفری
اسلام در سه ضلع عقل، وحی و تاریخ فهم میشود. عقل بدون وحی ناقص، وحی بدون عقل متروک، و تاریخ بدون آن دو بیمعناست.
جمعبندی: مثلث عقل–وحی–تاریخ تصویر حقیقی اسلام را میسازد.
پیامدهای معرفتی و تمدنی
معرفتی
ایمان اصیل تنها با عقل ممکن است.
فهم وحی نیازمند تعقل.
نقد باورهای باطل بر پایه عقل.
اخلاقی – تربیتی
تعقل، خودشناسی و مسئولیتپذیری.
معیار عدالت اجتماعی.