🔸متن این یادداشت در زیر تقدیم خوانندگان محترم می شود:
بسم الله الرحمن الرحیم
لزوم وفای به عهد و پیمان، از مسلّمات بین عقلاست و اگرچه از نظر عملی برخی به آن پایبند نباشند ولی از جهت نظری قطعا آن را قبول دارند. دین مقدس اسلام نیز بر وفای به تعهدات تأکید کرده است. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: (یا ایها الذین آمنوا أوفوا بالعقود؛ای کسانی که ایمان آورده اید! به پیمانها و قراردادها وفا کنید)(مائده،1)
همچنین در روایتی امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل می کنند که حضرت فرمودند: (من کان یؤمن بالله و الیوم الآخر فلیف إذا وعد؛ هر کس که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، باید هر گاه وعده ای داد به آن عمل کند (کافی، ج2، ص363، ح2)
پس ارزش عهد و پیمان از نظر اسلام بسیار بالاست به گونه ای که عمل به آن را مقتضای ایمان میداند و تخلف از آن را درست نمیداند و در برخی از روایات تخلف از آن به منزله تعرض به غضب الهی شمرده شده است. (کافی، ج2، ص363، ح1)
حال سوال اینجاست که محدوده این عمل به عهد و پیمان تا کجاست و آیا به طور مطلق باید عمل کرد یا اینکه مشروط به عدم نقض عهد از طرف مقابل است؟
این مطلب نزد عقلا بسیار واضح است که اساسا عهد و پیمان یک امر دو طرفی یا چند طرفی است و همه طرفهای قرارداد باید به آن عمل کنند و در صورت نقض طرف مقابل، عهد و پیمان، دیگر معنایی ندارد و مشخص است که التزام یک طرف به قرارداد در مقابل نقض طرف دیگر، هیچ توجیهی ندارد مگر آنکه بند مورد تعهد، مطلوبیت ذاتی داشته باشد به گونه ای که با قطع نظر از قرارداد هم، عمل به آن شایسته بود که در این صورت اگر به آن بند، عمل شود، به خاطر مطلوبیت ذاتی بوده است نه از این جهت که مورد عهد و پیمان است.
قرآن کریم نیز دستوری مطابق با همین بنای عقلایی صادر کرده و میفرماید: (فما استقاموا لکم فاستقیموا لهم) (توبه، 7) که در این آیه وفای به پیمان، منوط به وفای طرف مقابل قرار داده شده است. یا در آیه دیگری میفرماید: (و إما تخافنّ من قوم خیانة فانبذ إلیهم علی سواء إنّ الله لایحبّ الخائنین) (انفال، 58)
در این آیه خداوند متعال به پیامبر اکرم(ص) میفرماید: اگر خوف از خیانت طرف مقابل داشتی، عهد و پیمان را رها کن.
علاوه بر اینکه در بحثهای حکومتی اساسا امور مربوط به صلح و جنگ و معاهدات، از اختیارات امام معصوم یا نایب اوست و دیگران در این زمینه حقی ندارند. پس تعیین تکلیف برای ولی فقیه در این زمینه معنا ندارد.
با توجه به توضیحی که داده شد، مشخص شد که بنای عقلا بر ترک قرارداد هنگام نقض طرف مقابل است و آیه شریفه نیز مطابق با آن است. با این وجود، تعجب است که برخی با کم توجهی به مبانی استنباط، با این آیه به گونه دیگری مواجه شده و دلالت آن را زیر سوال برده اند و امر در آن را به خاطر وقوع پس از توهم حظر، دال بر اباحه دانسته اند.
در پاسخ به این نگاه باید گفت: اولا: در بحث وقوع امر بعد از حظر، باید موضوع واحد باشد در حالی که در اینجا موضوع دو حکم، متفاوت است. توضیح اینکه مثلا در آیه شریفه (لاتقتلوا الصید و أنتم حرم) (مائده، 95) صید در حال احرام، حرام شده است و سپس در آیه شریفه (و إذا حللتم فاصطادوا) (مائده،2) حرمت آن برداشته میشود که در اینجا امر و نهی هر دو بر روی صید رفته است و موضوع واحد است. اما در بحث ما، حرمت نقض عهد، مشروط به متعهد بودن طرف مقابل است در حالی که امر به نقض مربوط به فرض خوف از خیانت است. پس موضوع امر و نهی یکسان نیستند. ثانیا:در اینجا اصلا توهم حظری نبوده است. یعنی عمل به قرارداد در درون خود مشروط به پابرجا بودن قرارداد است و با نقض طرف مقابل، دیگر عهد و پیمانی وجود ندارد که بخواهیم توهم لزوم به عمل به آن را داشته باشیم. بنای عقلا نیز بر این است که لزوم وفا را مشروط به تعهد طرف مقابل میدانند. پس کسی توهم این را نمیکند که حتی پس از نقض طرف مقابل، وجوب عهد پابرجا باشد.
ثالثا: امر بعد از حظر، ظهور در اباحه خاص ندارد بلکه برای رفع ممنوعیت قبلی است (یعنی اباحه عام را نتیجه میدهد که این با وجوب نیز سازگار است) و اما اینکه الان چه حکمی دارد، به اقتضای ادله و شرایط بستگی دارد. در بحث ما نیز با توجه به اینکه بنای عقلا در مسأله وجود دارد و عقلا در فرض نقض طرف مقابل، نه تنها لزومی در عمل به آن نمیبینند بلکه عمل به آن را مصداق کار لغو و بیهوده میدانند. پس بعد از اینکه آیه توهم حظر را برطرف کرد، طبق قرائن عقلی حکم مسأله روشن میشود.
عجیب تر از این، اشکال دیگری است که گفته شده کلمه (فانبذ) در این آیه به معنای اعلام است و در نتیجه آیه دلالت بر لزوم اعلام در صورت خروج از معاهده دارد و نسبت به لزوم یا عدم لزوم خروج از آن ساکت است.
این اشکال نیز وارد نیست؛ زیرا: اولا: ماده (نبذ) در لغت به معنای طرح و القاء آمده است (کتاب العین، ج8، ص191) که هم با معنای نقض، سازگار است و هم با معنای اعلام، و اتفاقا کنار هم قرار گرفتن دو واژه نبذ و عهد با معنای نقض سازگار تر است، همانگونه که خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید: (أوکلّما عاهدوا عهدا نبذه فریق منهم) (بقره، 100) که در این آیه مشخص است که به معنای نقض عهد آمده است. البته داشتن معنایی که جامع هر دو معنا باشد نیز در آیه مورد بحث ما بعید نیست؛ به این صورت که آیه هم دستور به نقض داده باشد و هم اعلام آن.
ثانیا: بر فرض که آیه در مقام بیان وجوب اعلام بوده و نسبت به اصل نقض، ساکت باشد، قرائن عقلی باعث میشود حکم نقض مشخص شود. یعنی آیه نسبت به اعلام آن امر میکند که حتما اعلام کنید اما نسبت به نقض، نکته ای نمیگوید و همین به معنای مفروض گرفتن اصل نقض است که مطابق با بنای عقلاست.
عجیب تر از اینها این است که برخی مسؤولان، برای توجیه مذاکره مجدد بعد از پیمان شکنی طرف مقابل به آیه شریفه (الذین عاهدت منهم ثمّ ینقضون عهدهم فی کلّ مرّة) (انفال، 56) استناد می کنند و ادعا می کنند پیامبر اکرم(ص) نیز با وجود نقض عهدهای مکرر از طرف مقابل، باز هم عهد میبستند!
در حالی که مراد از این آیه، این است که عادت آنها نقض عهد است و اشاره به یک ویژگی آنها دارد و اینکه در آینده، نقض هایی رخ خواهد داد. شیخ طوسی در این باره میفرمایند: (و قوله تعالى «ثم ينقضون» عطف المستقبل على الماضي، لان الغرض ان من شأنهم نقض العهد مرة بعد اخرى في مستقبل أوقاتهم بعد العهد اليهم) (التبیان فی تفسیر القرآن، ج5، ص143)
جالب است که افرادی که به این آیه استدلال کرده اند، به آیات دیگر توجه نکرده اند. مانند آیه شریفه (و إما تخافنّ من قوم خیانة فانبذ إلیهم علی سواء إنّ الله لایحبّ الخائنین) (انفال، 58) که در این آیه نه در صورت نقض مکرر، بلکه حتی در صورت خوف خیانت، دستور به خروج از عهد میدهد.
همچنین در روایتی امیر المؤمنین(ع) می فرمایند: (الوفاء لأهل الغدر غدر عندالله والغدر بأهل الغدر وفاء عندالله) (نهج البلاغه، حکمت259)
در این روایت امیر المومنین(ع) وظیفه ما در مقابل خیانتکاران را مشخص میکنند و می فرمایند نسبت به آنها باید مثل خودشان رفتار کرد.
خلاصه سخن اینکه این بحث با توجه به صبغه عقلانی آن، واضحتر از آن است که بخواهیم آن را با زحمت از آیات استنباط کنیم. هرچند دلالت آیات و روایات نیز واضح است و تکلیف ما در مقابل نقض عهد دشمن را روشن کرده است.
خداوند به همه ما توفیق فهم درست دستورات دینی و عمل به آنها را عنایت بفرماید.
🔹 خبرگزاری رسا
🌐https://b2n.ir/w14845
🆔 @mohsenfaghihi
F84(991216).mp3
5.2M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 84 روز شنبه 16 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
O84(991216).mp3
2.97M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 84 روز شنبه 16 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
F85(991217).mp3
5.04M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 85 روز یکشنبه 17 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
O85(991217).mp3
3.35M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 85 روز یکشنبه 17 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
F86(991218).mp3
4.46M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 86 روز دوشنبه 18 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
O86(991218).mp3
2.85M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 86 روز دوشنبه 18 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
شهادت امام موسی کاظم(ع)[1].mp3
7.53M
آرشیو
سخنرانی آیت الله حسینی خراسانی در شب شهادت امام موسی کاظم علیه السلام سال 1396
-775282943_-212311.mp3
4.1M
🔈 #درس_تفسیر حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 23 روز چهارشنبه، 20 اسفند ،99
📒 موضوع : تفسیر سوره بقره آیه 131
@darolsaqalain
2119900930_-212312.mp3
3.67M
🔈 #درس_اخلاق_وحدیث حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 23 روز چهارشنبه 20 اسفند 99
📒 موضوع : #جنودعقل_وجهل
@darolsaqalain
🔻بعثت نبوی، دلیل مهمی بر اهمیت اخلاق است
آیت الله #محسن_فقیهی در گفتگو با خبرگزاری رسا:
🔹بعثت نبوی، انقلاب پيامبری است كه مربّى اخلاق است و این روز بزرگ هدیه و نعمتى عظيم از ناحيه خداوند است که اين امر، خود دليل مهمی بر اهمّيّت اخلاق است.
🔹 پيامبران الهى يكى پس از ديگرى به تهذيب نفوس و تكميل اخلاق كه خمير مايه سعادت دنیا و آخرت انسانها است پرداختند، امّا بزرگترين معلّم اخلاق پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله است كه با شعار«انَّما بُعِثْتُ لِا تَمِّمَ مَكارِمَ الْاخْلاقِ»مبعوث شد و سیره پیامبر نشان می دهد که يكى از اهداف اصلى بعثت پيامبر اسلام تزكيه و تربيت انسان ها بوسیله اخلاق حسنه بوده است، شايد به همين دليل تزكيه بر تعليم پيشى گرفته است.
🔹 اهداف بعثت را در سه امر می توان خلاصه کرد امر اول آن تلاوت آیات الهى است که این امر جنبه مقدماتی دارد، و دو امر دیگر یعنى تزکیه نفوس و تعلیم کتاب و حکمت که دو هدف بزرگ نهائى را تشکیل مى دهند، اگر در مقدمات بمانیم قطعاً به قله و هدف که قرب الهی است دست نخواهیم یافت.
🔸 متن کامل را در #خبرگزاری_رسا بخوانید:
🌐https://b2n.ir/j97040
🆔 @mohsenfaghihi
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 رهبر معظم انقلاب: عید مبعث، عید همه عدالتخواهان جهان و عید هشدار به امت اسلامی است
O87(991223).mp3
3.26M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 87 روز شنبه 23 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
F87(991223).mp3
4.07M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 87 روز شنبه 23 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
O88(991224).mp3
3.45M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 88 روز یکشنبه 24 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
F88(991224).mp3
4.83M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 88 روز یکشنبه 24 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
🔻 بعثت پیامبر(ص)؛ آموزهای برای رویارویی با «بتپرستی نوین»
✔️آیت الله #محسن_فقهیی در نوشتاری به برخی ابعاد بعثت نبوی پرداختند:
🔹 ۲۷رجب سالروز بعثت نبی مکرم اسلام (ص) است. با آنکه پیرامون این واقعه عظیم تاریخی، سخن بسیار است و اندیشمندان و مورّخان از ابعاد مختلف به بررسی این واقعه پرداختند اما شاید فصل مشترک تمام این تحلیلها «عدم سازش با وضع موجود و تلاش برای تغییر آن» باشد.
🔸متن کامل را در #خبرگزاری_مهر بخوانید:
🌐https://b2n.ir/y84883
🆔 @mohsenfaghihi
✍ حضرت آیت الله #محسن_فقیهی؛ عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
🔻بعثت پیامبر(ص)؛ آموزهای برای رویارویی با «بتپرستی نوین»
🔹 ۲۷رجب سالروز بعثت نبی مکرم اسلام (ص) است. با آنکه پیرامون این واقعه عظیم تاریخی، سخن بسیار است و اندیشمندان و مورّخان از ابعاد مختلف به بررسی این واقعه پرداختند اما شاید فصل مشترک تمام این تحلیلها «عدم سازش با وضع موجود و تلاش برای تغییر آن» باشد.
🔹سنجش وضعیت امروز جهان با سرآغاز بعثت پیامبر اکرم (ص) حاکی از تشابه بسیار است. شناخت این تشابهات راه را برای شناخت وضعیت کنونی و مشکلات جهان و برون رفت از آن هموار میسازد.
🔹بشر قرن بیست و یکم با وجود تمامی داعیهها و دستاوردهایی که در عرصههای گوناگون علمی، تکنولوژی، صنعتی و … حاصل کرده، همچنان خود را اسیر چنگال استکبار و ابرقدرتها میداند؛ ابرقدرتهایی که با تکیه به سلاح و ثروتهای هنگفت، خود را صاحبان حق معرفی کرده و با وضع «حقوق بشر»، به چپاول سرمایههای مردم و سرکوب ملتهای آزادیخواه روی آوردهاند. این شرایط در دوران بعثت پیامبر اکرم (ص) وجود داشت.
🔹در آن دوران که نبی مکرم اسلام (ص) به پیامبری مبعوث شدند، قبایل سرشناس عرب که صاحبان ثروت، قدرت و نفوذ بسیار بودند، به مخالفت با پیامبر پرداخته و با وضع تحریمهای شدید، سعی در مهار انقلاب عظیم نبوی کردند. پیامبر اسلام، در برابر وضعیتهای موجود تسلیم نشد. ایشان رویه «سازش و سازگاری با شرایط» را در پیش نگرفتند بلکه با همه توان در برابر وضعیتهای نامطلوب جامعه ایستادند تا از این رهگذر، مسیر کمال و سعادت جامعه بشری را هموار سازند. حقیقت بعثت را باید در ایستادگی در برابر جباران، ستمگران، صاحبان قدرت دانست.
🔹از دیگر تشابهات دوران کنونی با فضای صدر اسلام، «بتپرستی» است. شاید برای افرادی که در عصر تکنولوژی زندگی میکنند، سخن از بتپرستی تعجبآور باشد اما باید دانست که همان تعصبات و پرستش بتهای خارجی، اکنون در شکل و شمایلی دیگر رخ عیان کرده است. اگر در آن روزگار، بتهای بسیاری بر دیوارهای کعبه آویخته شده بود، اگر در آن دوران تعصبهای عمیق جاهلی جایگزین منطق، فهم و درایت شد، امروز نیز تعصّبات اندیشهای و کنشگری بدون پشتوانه و تبعیت بیچون و چرای سردمداران برخی کشورها از استکبار جهانی، نوعی «بتپرستی نوین» است. بعثت پیامبر نشان میدهد که امروز نیز بشریت باید دست از تعصّبات جاهلانه برداشته و با معیار قرار دادن «حق»، به دور از منافع فردی و جمعی، به سوی حقیقت گام بردارد.
🔹تشابه دیگر امروز جهان با دوران بعثت، شروع حرکت جهانی دینداری و روی آوردن به معنویت است. در آغاز بعثت که پیامبر همگان را به حقپرستی و توحید دعوت میکرد، شاید کمتر کسی گمان میکرد که این دعوت محدود، به فاصله زمانی کوتاه، تبدیل به یک نهضت عظیم جهانی شود چه اینکه مردم آن روزگار تشنه معنویت بودند. امروز نیز بشریّت، شیفته معنویت و تشنه معارف دینی است. افزایش میزان دینداران (فارغ از آنکه دینداری جدید چه شاخصهها و مولفههایی داشته و دارد) گواه بر آن است که بشر امروزی نیز راهکار برونرفت از مشکلات و بحرانها را در بازگشت به معارف دینی میداند، هرچند که ممکن است در یافتن دین حقیقی دچار انحراف یا اشتباه شود اما با این حال، شیفته معارف دینی شدن، نشان از عطش زایدالوصف بشر امروزی است و این وظیفه متولیان دین، علما، شخصیتها و نخبگان است که با حقگرایی و حقطلبی، روح تشنه بشر امروزی را با معارف دینی سیراب کرده و با گسترش صلح، عرصه را برای خشونتطلبی و افراطگرایی ببندند.
🔹امروزه به برکت مجاهدت امام راحل و شهدای عظیمالشأن و درایت مقام معظم رهبری، جهان آماده شنیدن ندای وحی و پیام بعثت است. انقلاب اسلامی بستری را فراهم آورده تا نهادهای تبلیغ دین بتوانند پیام اسلام را به جهانیان ابلاغ کرده و ان شاء الله با دعوت جهانیان به دین حق، زمینه را برای ظهور امام زمان ارواحنا فداه، این وارث حقیقی انقلاب و منجی عالم بشریت فراهم آورند.
🔸منبع: #خبرگزاری_مهر:
🌐https://b2n.ir/y84883
🆔 @mohsenfaghihi
1288314625_-214111.mp3
4.46M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 89 روز دوشنبه 25 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
124460802_-214112.mp3
2.89M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 89 روز دوشنبه 25 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
F90(991226).mp3
3.7M
🔈 درس خارج فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 90 روز سه شنبه 26 اسفند 99
📒 موضوع : #مکاسب_محرمه - #کذب
@darolsaqalain
O90(991226).mp3
2.45M
🔈 درس خارج اصول فقه حضرت آیة الله فقیهی
🔹جلسه 90 روز سه شنبه 26 اسفند 99
📒 موضوع : #الفاظ #استعمال_لفظ_دربیشترازیک_معنا
@darolsaqalain
#سخن_نگاشت 🌷
🔻حضرت امام خامنه ای (حفظه الله):
✅ عظمت روز سوّم شعبان
🔸️روز میلاد امام حسین علیه السلام، روز با عظمتی است. به فرمایش مرحوم حاج میرزاجواد آقای ملکی تبریزی عظمت روز سوّم شعبان را باید به عنوان پرتوی از عظمت حسین بن علی علیه السلام به حساب آورد.
۱۳۹۲/۳/۲۲