✳️توضیح مختصر و کوتاه از فلسفه شب یلدا @moj_tarikh

✳️غریو زنده باد ایران در عاشورای تبریز 👤علیرضا تقوی نیا 🔸️در ۷ محرم ۱۳۳۰ قمری ( ۲۵ آذر ۱۲۹۰ شمسی)  ارتش تزاری روسیه بعد از چند روز محاصره ، تبریز را تصرف کرد. 🔸️علت محاصره، اولتیماتوم روسیه به دولت ایران در خصوص اخراج مورگان شوستر مستشار آمریکایی بود که امورات مالی دولت ایران را سر و سامان می بخشید و اقدامات و اصلاحاتش با منافع دولت تزاری همخوانی نداشت. 🔸️مجلس ایران که از اولتیماتوم روسیه سخت ترسیده بود قصد تصویب اخراج شوستر را داشت اما با سخنرانی آتشین سید حسن مدرس تصمیم عوض شد و در مقابل اولتیماتوم روسها ایستاد. 🔸️جمله تاریخی مدرس این بود: " اگر قرار است نابود شویم چرا به دست خودمان خودمان را نابود کنیم؟" 🔸️در نهایت ناصرالملک قراگُزلو نایب السلطنه ایران از تصویب اخراج شوستر در مجلس ناامید شد به ناچار مستقیما آن را منحل اعلام و اولتیماتوم روس را پذیرفت و شوستر را اخراج نمود. 🔸️پس از شنیدن خبر پذیرش اولتیماتوم ظالمانه توسط دولت ایران ، مدافعان تبریز به فرماندهی ثقه الاسلام به گمان این که روسها دیگر به شهر حمله نمی کنند، اسلحه های خود را زمین گذاشته و تسلیم شدند. 🔸️در نهایت هم مورگان شوستر اخراج شد و هم ثقه الاسلام و هزار و دویست نفر از مدافعان غیرتمند تبریز توسط ارتش روسیه تزاری اعدام شدند. 🔸️اعدام روحانی آگاه و وطن پرست تبریزی شهید میرزا علی ثقه الاسلام از وقایع عبرت آموز دوران معاصر است ؛ روسها در مذاکره از او خواستند ورقه ای را امضا کند که شروع جنگ توسط تبریزی ها بوده اما او نپذیرفت . 🔸️کنسول حکومت تزار حتی به این قانع گشت که ثقه الاسلام بنویسد تا زمانی که حکومت ایران قادر به تامین امنیت آذربایجان نباشد ، ارتش روسیه حق دارد در این ایالت بماند. 🔸️اما این مبارز نترس بازهم نپذیرفت و خود را برای چوبه دار آماده کرد. 🔸️در روز عاشورای ۱۳۳۰ (۲۸ آذر) ، ۹ تن از مدافعان تبریز برای اعدام آماده شدند ؛ برخی از آنان ترسیده بودند که ثقه الاسلام خطاب به ایشان گفت : رنج ما دو دقيقه بيش نيست، پس از آن به يکبار خوش و آسوده خواهيم بود. ما را چه بهتر که در چنين روزي به دست دشمنان دين کشته شويم. 🔸️از جمله اعدام شوندگان دیگر حسن و قدیر پسران علی مُسیو ( شخصیت آگاه و وطن پرست آذریجان و رئیس مرکز غیبی تبریز ) بودند؛ این دو برادر که یکی ۱۸ و ۱۶ ساله بودند هیچ جرمی نداشتند لکن چون برادر بزرگشان حاجی خان جزو مبارزان بود به دار کشیده شدند. 🔸️نقل است حسن مُسیو طناب دار را بوسید و فریاد زد "زنده باد ایران" و در عاشورای تبریز این جوان شجاع نیز در راه استقلال ایران به شهادت رسید. #ایران #تبریز @moj_tarikh

تورم مفهومی و بداهه‌انگاریِ مفهوم عقب‌ماندگی در تاریخ‌نگاری ایرانی ✍🏻 دکتر رضا پارسامقدم عباس امانت (1400)، در کتاب اخیر خود «عهد قاجار و سودای فرنگ»، هنگام بررسی کاستی‌ها و کژی‌های تاریخ‌نگاری ایران معاصر، به پروبلماتیک شدن مفهوم «عقب‌ماندگی» در میان روشنفکران و مورخان اشاره کرده و از تعبیر «دل‌مشغولی با معضل عقب‌ماندگی» استفاده می‌کند. وی می‌نویسد: «فقر تاریخ‌نگاری در ایران و سیطرۀ شبه‌مورخان همواره مانع از آن شده است که بیشتر مردم ایران و حتی روشنفکران به درستی به فرازها و نشیب‌ها و دستاوردها و از دست‌رفته‌های تاریخ معاصر ایران بیندیشند. دل‌مشغولی با معضل عقب‌ماندگی غالباً سبب شده که یا راه غرب‌ستیزی را بپیمایند، یا قهرمان‌سازی را پیشه سازند، و یا فرهنگ گذشته، به‌ویژه دورۀ قاجار، را مایۀ سرافکندگی و عقب‌افتادگی بدانند و دست به دامان دسیسه‌پنداری شوند» (امانت، 1400: 10). همچنین رضا ضیاء ابراهیمی (1396)، در مقاله «اندیشه‌های نژادی اروپایی، ملی‌گرایان ایرانی و نظریۀ حملۀ اعراب و انحطاط»، مشابه امانت، با تحلیل سنت بداهه‌انگاری در تاریخ‌نگاری ایران، به بازتاب این معضل پرداخته است. او هنگام نقل روایت‌های نژادی گوبینو به تأثیر این اندیشه‌ها بر روشنفکران ایرانی اشاره کرده و می‌نویسد: «داستانی که گوبینو روایت کرده است، نه‌تنها اثبات می‌کند که گفتمان ملی‌گرایی در خصوص اعراب و اسلام بیشتر برآمده از اندیشه‌های اروپایی است تا برگرفته از سنت‌های محلی، بلکه نشان می‌دهد منورالفکران ایرانی، که در حال دست‌وپنجه نرم کردن با معضل عقب‌ماندگی بودند، با چه اشتیاقی به استقبال اندیشه‌های نژادپرستانۀ اروپایی رفتند» (Zia-Ebrahimi, 2014: 37). در این روایت‌ها، مفهوم عقب‌ماندگی نه‌تنها به‌ مثابه یک پرسش تاریخی، بلکه به‌عنوان یک بداهت تلقی شده و به‌گونه‌ای بازتولید شده است که در تحلیل‌های تاریخی و رویکردهای جامعه‌شناختی، جایگاه هژمونیک یافته است. دست آخر، این امر نشان از تورم مفهومی و نوعی ایستایی تحلیلی در سنت جامعه‌شناسی تاریخی ایران دارد. @Idea_of_Iran

‍ ‍🎥 آذربایجان و آذربایجانی بر اساس سند از نظر هویّت،فرهنگ و تبار هیچ نسبتی با ترک و ترکان ندارد. 👤 دکتر سجاد آیدنلو( پژوهشگر و مدرس دانشگاه) 🔹 زبان مقولۀ ای جداگانه است یعنی زبان ما ترکی است و افتخار هم می‌کنیم، همچنان‌ که به زبان ملّی ما که فارسی است افتخار می‌کنیم. همچنان که به زبان مادری ارزشمند کردی افتخار می‌کنیم. همچنان که به زبان لری و گیلکی افتخار می‌کنیم. همۀ اینها در سطوح خودش، در جایگاه خودش در نسبت با زبان ملّی ارزشمند است. 🔹 اما اگر زبان دستمایۀ هویّت‌سازی بشود، دستمایۀ ملّت‌سازی بشود، این اشتباه است؛ یعنی کردی‌زبانان عزیز ما هویّتشان، ملّتشان، ملیّتشان، فرهنگشان ایرانی است. اگر کسی بنابر استناد زبان کردی بگوید ملّت کرد، این نادرست است 🔹کردی‌زبانان عزیز ما ایرانی‌اند. به لحاظ هویّتی کوچک‌ترین فرقی بین یک کردی‌زبان سردشتی و سنندجی با یک تبریزی، با یک شیرازی، با یک اصفهانی وجود ندارد. 🔹زبان ترکی هم اگر دستمایۀ کسانی بشود که بگویند ملّت ترک و یک تبریزی و یک آذربایجانی را از یک اصفهانی، از یک سنندجی، از یک بوکانی جدا بکنند اشتباه است. زبان‌های مادری و محلّی در قالب هویّت و فرهنگ ایرانی مطرح می‌شوند. این نکتۀ علمی است.حالا اگر کسانی به لحاظ شخصی نمی‌پسندند آن عقیدۀ شخصی است. من احترام می‌گذارم، ولی ما نمی‌توانیم آن عقیدۀ شخصی را به عنوان بیانیه و گزاره اعلام بکنیم. 🔹تمام اهالی ایران ایرانی‌اند با هویّت مشخص و پرپیشینۀ ایرانی با زبان ملّی ارزشمند فارسی و زبان‌های ارزشمند محلّی و مادری که در نواحی مختلف است. یک ملّت، یک فرهنگ، یک هویّت به نام #ایران و ایرانی. @moj_tarikh

✳️تمنای میرزا کوچک از اداره‌ی محترمه‌ی جریده‌ی جنگل درج این مختصر را تقاضا می‌کنم. یکی از علل خرابی‌های ما تقيد به القاب و احترامات بی‌مأخذ صوری است که غالباً تمایل به آنها تولید مفاسد کثیره می‌کند. هرکس که دو قدم در راه اصلاح مملکت برداشت و یا دو کلمه برای آزادی ملتی نطق و تحریر کرد و یا دو روزی به خدمات نوع مشغول شد، فوراً یک لقب و یا عنوان بزرگی از خود یا دیگران به او چسبیده و همان سبب کبر و غرور گشته، بلکه تهیه‌ی وسایل و تجملی که لازمه‌ی آن لقب است، آن را از طریق حق و صواب منصرف می‌کند. کسی که مقصودش خدمت به وطن و ملت و نیتش خالص است، نباید مقید به این پیرایه‌ها گردد. این بنده، که شاید اغلب بدانند، قصدم خدمت به دیانت و ایرانیت است، نه برای تحصیل جاه و جلال. از عموم تمنا می‌کنم که از القاب‌های معموله معافم داشته، به همان اسم خودم مخاطبم دارند و در این کار منتی بزرگ به کوچک بگذارند. کوچک جنگلی 📌(نشریه جنگل، شماره ۲۴ ، ۱۶ بهمن ۱۲۹۶) پ.ن) میرزا کوچک خان چقدر خوب فهمیده که القاب ملتملقانه می‌توانسته وی از مسیر درست منحرف کند... 🔹 القاب نامتعارف و پر طمطراق اکثر مواقع خود سرمنشاء سقوط شاهان و حکومت‌ها در ایران بوده است. 🔹میرزا خواسته با این اقدام به جا و شایسته راه بر متملقین و چاپلوسان کم فهم و فرصت طلب ببند تا این فرهنگ بد و خطرناک در دوره وی ادامه نداشته باشد. @moj_tarikh

✳️تفاوت فرهنگ ایرانی و غربی 🔹تصویر یلدا و هالوین ⛔️راهبرد دشمنان برای تسلط بر ایران و ایرانیان 🔹غرب برای تسلط بر سرزمین های دیگر اولین گام را به شناخت فرهنگ و آیین‌ کشورهایی که قصد استثمار یا استعمار آنها را داشت اختصاص داد. 🔹در گام بعدی به تحقیر و تمسخر فرهنگ این کشورها پرداختند تا هر آنچه خود درست می پنداشتند به آنها بقبولانند و احساس سرشکستگی و خود تحقیری به آنها دست دهد تا راه نفوذ فرهنگی و سیاسی بر ملت‌ها فراهم گردد. 🔹ایران از جمله مهمترین و اولین کشورهایی بود که غربی ها، سیاحان و ایرانشناسان زیادی به آن گسیل داشت. 🔹با مطالعه کتبی که آنها نگاشته اند می توان به اهداف شوم آنان پی برد. 🔹غربی ها خوب می دانند برای تسلط بر ایران از راه جنگ و سخت افزاری نمیتوانند موفق شوند لذا با یک سلاح قدرتمند یعنی رسانه و فضای مجازی برای تضعیف هویت ملی ایرانیان وارد کارزار شده اند. 🔹این روزها به خاطر کم کاری و بی توجهی ها، جوانان ایرانی آگاهی چندانی از تاریخ و تمدن کهن خود ندارند و دچار بی هویتی شده و برای پر کردن این خلأ رو به مراسمات بی ریشه و بی معنای غربی مانند کریسمس، هالوین، ولنتاین و... آورده اند. 🔹لذا تا دیر نشده ضروريست با هر ابزار ممکن، تصویرسازی و گفتمان سازی درستی از فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی صورت گیرد تا نسل جدید که هر لحظه با تهاجمات فرهنگی مواجهه است از این خطرات و آسیب‌ها در امان باشد. ✍#علی_جعفری #ایران #هویت @moj_tarikh

🔹بغض ایران 🟩رفتار ایرانیان از نگاه خسرو معتضد @moj_tarikh

بازآفرینی هویت ایرانی در دیوان حافظ: پیوند نمادهای ایران باستان با عرفان اسلامی ( به بهانه تأملی بر کتاب «ارمغان ایرانی» محمدعلی اسلامی ندوشن) 🔻محمدعلی اسلامی ندوشن در کتاب «ارمغان ایرانی» به تداوم و پیوستگی فرهنگی میان ایران باستان و دوره‌ی اسلامی اشاره می‌کند و نشان می‌دهد چگونه عناصر کهن ایرانی در ادبیات فارسی پس از اسلام بازتاب یافته‌اند. 🔻اسلامی ندوشن حضور برجسته‌ی نمادهای ایران باستان در دیوان حافظ را گواهی بر این پیوند تاریخی می‌داند. 🔻حافظ، با بهره‌گیری از مضامینی چون جمشید، جام جم، و شراب، گذشته‌ی اسطوره‌ای ایران را به گونه‌ای خلاقانه در اشعار خود زنده می‌کند. 🔻اسلامی ندوشن بر این باور است که حافظ در دوره‌ای می‌زیسته که جامعه‌ی ایرانی با بحران‌های هویتی و سیاسی مواجه بوده است. 🔻در چنین شرایطی، بازگشت او به نمادهای ایران باستان تلاشی آگاهانه برای بازیابی هویت فرهنگی و معنوی ایران تلقی می‌شود. 🔻 نمادهایی چون جام جم، که نمایانگر جهان‌بینی و روشن‌بینی است، و شراب، که ریشه در اساطیر ایران دارد و به جمشید نسبت داده می‌شود، در اشعار حافظ از حالت صرفاً اسطوره‌ای فراتر رفته و به مفاهیمی عرفانی مانند کشف حقیقت و روشنایی معنوی تبدیل می‌شوند. این ترکیب نشان‌دهنده‌ی تلفیق آموزه‌های عرفانی اسلامی با میراث کهن ایرانی است. 🔻اسلامی ندوشن معتقد است که این بازگشت به گذشته برای حافظ صرفاً نوستالژی یا ستایش دوران کهن نبوده، بلکه حرکتی خلاقانه و آگاهانه برای احیای ارزش‌های معنوی و فرهنگی در زمانه‌ی او بوده است. 🔻حافظ از طریق این بازآفرینی، نوعی روشنگری معنوی ارائه می‌دهد که ریشه در سنت مزدایی ایران دارد و از مفاهیمی مانند روشن‌بینی و تلاش برای حقیقت‌جویی الهام می‌گیرد. 🔻حافظ در دیوان خود نه‌تنها یک شاعر عرفانی است، بلکه میراث‌داری از فرهنگ و هویت ایرانی است. او با استفاده از نمادهای کهن، پلی میان دو دوره‌ی تاریخی ایران می‌سازد و نشان می‌دهد که فرهنگ ایرانی، حتی در شرایط بحرانی، توانایی بازآفرینی و حفظ هویت خود را دارد. این ویژگی شعر حافظ او را به چهره‌ای بی‌بدیل در ادبیات فارسی تبدیل کرده است، چراکه او توانسته است مضامین جاودانه‌ی انسانی و معنوی را در قالبی کاملاً ایرانی و در عین حال اسلامی بازتاب دهد. 🔻اسلامی ندوشن بر این نکته تأکید می‌کند که بازگشت حافظ به گذشته نه به‌معنای گریز از زمانه‌ی خود، بلکه راهی برای جست‌وجوی حقیقتی فراتر از زمان و مکان بوده است. او از طریق بازآفرینی این نمادها، پیام‌هایی جهان‌شمول و فراتر از تاریخ ارائه می‌دهد که همچنان برای خوانندگان امروزی الهام‌بخش است. ✍🏻رضا پارسامقدم 🔺 پی‌نوشت: برای مطالعه بیشتر رجوع شود به:اسلامی ندوشن، محمدعلی(1385)، ارمغان ایرانی، انتشارات نغمه زندگی، صص 77 و 78. @Idea_of_Iran

سلسله نشست های تخصصی خانه ایران ( نقد ایدۀ ایران) نشست اول: نقد و بررسی کتاب دو قرن سکوت عبدالحسین زرین کوب سخنران: دکتر قاسم پورحسن( عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی) مدیر نشست: دکتر رضا پارسامقدم(مدرس دانشگاه و دکترای جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران) دوشنبه 17 دی ماه 1403 ساعت 15 تا 17 مرکز مطالعات راهبردی ژرفا لینک مجازی: https://www.skyroom.online/ch/sadr/andishkadeiran

✳️هویت ایرانی راز و رمز شگفت انگیز ماندگاری آن @moj_tarikh

‍ ✅ هنوز منتظرانيم تا ز گرمابه برون خرامی...! ✍️علی مرادی مراغه ای ❎ ۲۰ دی سالروز قتل امیرکبیر است بدون شک، ایران با مرگ امیر، یکی از بهترین فرصتهای گذار به دوران مدرن را از دست داد، سرنوشت ملتها به بی نهایت عوامل بستگی دارد اما گاهی در حساسترین دوره های تاریخی، با قرار گرفتن یک مصلحی در راس قدرت، میتواند کاری شبیه به معجزه کند چون میجی، بیسمارک، پطرکبیر... ♦️...آن نیشتری که در ۱۸۵۲م  در حمام فین کاشان بر آن رگ نهاده شد نه رگِ امیر که در واقع، رگِ نوسازی ایران بود! شبی که فرمان قتل امیرکبیر گرفته شد، سرسختترین دشمنانِ امیر و در واقع دشمنان ایران، شاه جوان را محاصره کرده، حسابی مست ساختند و سپس، فرمان قتلش را گرفته بدست حاج علیخان مراغه ای دادند و او سحرگاه دهم ژانویه ۱۸۵۲عازم کاشان شد: «...به دلاک دستور داد رگهای هر دو بازویش را بزند و دو کف دستش را روی زمین نهاد در حالیکه خون از بازوانش فوران داشت در این وقت میرغضب به امر فراشباشی با چکمه لگدی به میان دو کتف امیر نواخت،چون امیر درغلتید دستمالی را لوله کرد به حلق امیر فرو برد و گلویش را فشرد تا جان داد» (امیرکبیر و ایران،آدمیت...ص۷۱۷) ♦️امیر می دانست دشمن اصلی مردم جهل و نادانی است روزنامه خواندن را برای دولتیان اجباری کرده بود! در سال ۱۲۶۴ق. برای واكسن زدن كودكان مجبور شد به زور و جریمه متوسل شود چون فالگيرها و دعانويس‌ها شايعه كرده بودند كه واكسن زدن باعث راه ‌يافتن جن به خون انسان ميشود!. در عرض کمتر از چهار سال صدارتش، کاری کرد کارستان...! اما پس قتلش، میرزا آقاخان نوری سرسپردترین مزدبگیر انگلستان، بجایش صدراعظم ایران شد میگفت برای رسیدن به هدفم اگر لازم باشد: «ريش خودم را در كون خر مى‌كنم، چون كار گذشت بيرون مى‌آورم، مى‌شُويم، گلاب ميرنم»!(خاطرات و خطرات...ص ۵۷). و همین رذل، در نامه خصوصی به شاه نوشت: «بحمدالله که میرزاتقی خان غیرمرحوم به درک واصل شد خدا جان این چاکر را و جمیع اولاد آدم و عالم را فدای یک جمله دستخط شاه نماید...» اما همین شخصِ پلید در انظار عمومی تبلیغ میکرد که میرزاتقی خان از بیماری مرده: «میرزاتقی خان در فین کاشان به ناخوشی سینه پهلو وفات کرده و مرحوم شد خدا بیامرزد تف بر این دنیا...» ♦️ناصرالدین شاه ۴۵سال پس از امیر زنده ماند بارها با تحسر گریست و لحظه ای از بزرگترین اشتباه زندگیش غافل نشد، یکسال قبل از کشته شدنش رفته بود به زادگاه امیرکبیر برای سواری. یک مرتبه چوپانی می بیند که شبیه امیر بوده، احضارش می کند و چوپان میگوید که پدر من با پدر امیرکبیر پسرعمو بودند و ناصرالدین شاه او را به تهران آورده، شغل و منصب میدهد! اما بندی را که ۴۵ سال پیش، به آب داده بود دیگر هیچوقت قابل جبران نبود. در حصار چاپلوسان گرفتار آمده و کشور غرق در فساد و تباهی گشته بود یکبار که اوضاعِ آشفته کشور، آشفته ترش کرده بود از سرِ پشيمانى از قتل امیرکبیر، به ولیعهدش مظفرالدين شاه نوشت: «قدر نوكر خوب را بدان، من چهل سال است بعد از امير، خواستم از چوب آدم بتراشم اما نتوانستم» ♦️پس از قتل امیر، در بین مردم ایران ضرب المثل شد که وقتی ميخواستند از كاری مُحال گویند ميگفتند: «وقتي امير از گرمابه بيرون آید!» هر دو کشور، ژاپنِ میجی و ایرانِ امیرکبیر، تقریبا شبیه هم و باهم آغاز کردند اما میجی چهل سال فرصت پیدا کرد و امیر چهار سال...! چه میشد اگر امیر نیز چهل سال فرصت میکرد...؟! اما تاریخ ایران، تو گویی تاریخ اگرها و حسرت هاست...! #ایران #امیرکبیر @moj_tarikh

📚 برشی از کتاب "ایران را از یاد نبریم" از استاد اسلامی ندوشن ● در همان زمان‌هایی که پیکر ایران لخته‌لخته شده بود و هر پارۀ آن در سلطۀ حاکم خودی یا بیگانه بود، روح او پهناور و تجزیه‌ناپذیر مانده بود. ایران واقعی تا بدانجا گسترده می‌شد که تمدّن و فرهنگ و زبان او در زیر نگین داشت. ایران همواره استوارتر و ریشه‌دارتر از آن بوده است که به نژاد یا مسلک سلطان یا خان یا فاتحی اعتنا کند. قلمرو ایران قلمرو فرهنگی بوده و تمدّن و زبان مرزهای او را مشخص می‌داشته است. 🔹می‌توان دریافت که راه چقدر ناهموار و پُرخطر بوده است و ایرانی می‌بایست شخصیّتِ دوگانه به خود بگیرد: هم در راه باشد و هم در بی‌راه؛ هم همراه باشد و هم حریف. تمام نیروی این ملّتِ نگون‌بخت در طیّ تاریخ به این نحو مصرف شده است؛ این که هم خود باشد و هم آنچه به آن واداشته می‌شده است، باشد. "دینامیسمِ" فرهنگیِ او نیز از همین خصوصیّت سرچشمه می‌گیرد. فرهنگِ ایران، فرهنگِ ناشی از دوگانگی و مقاومت است و به همین سبب توانسته فرهنگی بسیار نیرومند از آب درآید. @moj_Tarikh