🗨نقشه جزایر سه گانه 💢ایران در شورای امنیت سال ۱۹۷۱، برای اثبات حق حاکمیت خویش بر جزایر، نقشه‌ای از خلیج‌فارس را که در سال ۱۹۶۷، به مناسبت پنجاهمین سال انقلاب اکتبر در شوروی چاپ شده است، انتشار داد. این نقشه که به عنوان سند حقانیت ایران در سازمان ملل توزیع گردید. 💢در اطلس یادبود پنجاهمین سالگرد انقلاب اکتبر که در سال ۱۹۶۷ از طرف شوروی انتشار یافته جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، به رنگ قلمروی ایران در نقشه‌ی خلیج‌فارس مشخص شده‌اند و زیر نام هر جزیره، تعلق آن به ایران در پرانتز ذکر شده است. 💥این نقشه در روزنامه‌ی اطلاعات روز دوشنبه ۲۲ آذر ۱۳۵۰ منتشر شده است. 💢در نقشه‌ای که در کتاب «ایران و قضیه ایران» لرد کرزن در سال ۱۸۹۲ م از سوی انجمن سلطنتی جغرفیای بریتانیا منتشر کرده، این جزایر (ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) جزئی از قلمروی ایران محسوب شده‌اند. @moj_tarikh

⭕️‏نقشه‌ی جزایر ایران و ساحل ‎#دزدان_دریایی؛ 🔹در معتبرترین نقشهٔ ایران که انجمن جغرافیایی سلطنتی بریتانیا در سال ۱۸۹۲ در لندن منتشر کرده، جزایر بوموسی، تنب بزرگ و کوچک به رنگ سرزمین ایران کشیده شده و جای فعلی ‎#امارات، اسمش به "ساحل دزدان دریایی" مشخص کردند. 📌راجع پیشینه تاریخی جزایر سه گانه روی این لینک ها بزنید 👇 https://eitaa.com/moj_tarikh/908 https://eitaa.com/moj_tarikh/909 https://eitaa.com/moj_tarikh/910

✳️خیانت پهلوی 🔹قراردادی که راجع به جزایر سه گانه در دوره محمدرضاشاه بسته شده است. @moj_tarikh

🟩مقاله تنب بزرگ و ابوموسی نوشته پیروز مجتهد زاده 🔹برای مطالعه بیشتر راجع به جزایر سه گانه که این روزهای امارات متحده ادعای حاکمیت بر آنان را دارد به کتاب" جزایر تنب و ابوموسی " نوشته دکتر پیروز مجتهد زاده رجوع گردد. #ایران #جزایر_سه_گانه @moj_tarikh

📜در ۲۰۰ سال گذشته استعمارگران چه بر سر ایران بزرگ آوردند ✳️به علت فهم غلط حاکمان در بی توجهی به دانش و نبود سلاح مدرن طبق معاهداتی قسمت های مهم و استراتژیکی از ایران جدا شدند. @moj_tarikh

‍ ✔️قصه پرغصه عباس میرزا ✍️سهند ایرانمهر 🔸امروز سالگرد درگذشت عباس میرزای قاجار، ولیعهد فتحعلی شاه و فرمانده ارتش ایران در جنگ با روسیه تزاری است. 🔹عباس میرزا را برخی سرسلسله‌ اولین اصلاحات  و تجددخواهان می‌نامند. 🔹مورخین و وقایع نگاران از منش انسانی و رفتار مصلحانه او به تواتر سخن گفته‌اند. 🔹موریس دوکوتز، سفیر کبیر روسیه تزاری در توصیف خود از ایران آن روزگار تصویر دقیقی از نابسامانی‌ها می‌دهد و در این راه گاه از حدود ادب نیز پا فراتر می‌گذارد وقتی به عباس میرزا می رسد چنین می نویسد: «عباس‌میرزا … دشمن واقعی تجمّل است … حرکات و اطوارش خیلی جالب توجه و مظهر اصالت و نجابت است... چشمانش آیینه ضمیر اوست. مکر و کید در آن مشاهده نمی‌شود. فجایعی که در نتیجه قوانین سخت مملکت معمول است هر جا دستش برسد جلوگیری می‌کند». وقتی دوکوتز در جریان یکی از مراودات خود به باغ «عباس میرزا » دعوت می‌شود و در آن باغ زیبا متوجه می‌‌شود که بخشی از دیوار در حال فروریختن است اما برای تعمیر آن  اقدامی نشده  از ولیعهد چرایی این ماجرا را می پرسد: «از حضرت ولیعهد پرسیدم که چرا این دیوار را خراب نکرده‌اید؟ فرمود: زمانی که این باغ را وسعت می‌دادم محتاج به خریداری مقداری از اراضی مالک مجاور شدم، ولی چون مالک زمینی که این دیوار زشت و خراب متعلق به آن است، دهقان سالخورده‌ای است که به ماترک آباء و اجدادش علاقه تامی دارد، به قیمتی که به او دادم راضی به فروش زمینش نشد. من هم نه تنها دلتنگ نشدم، بلکه علاقه او را هم به یادگار اجدادش، تقدیس و تمجید کردم و نیز جسارت او مقبول طبع من واقع شد. فعلا صبر می‌کنم شاید بتوانم با ورثه او کنار بیایم». 🔸مکاتبات عباس میرزا نشان می‌دهد که ذهن وی بر خلاف اذهان آرام سایر رجال زمانه‌اش به شدت درگیر چرایی عقب‌ماندگی ایرانیان بوده است چنانکه در نامه به ژوبر فرستاده ناپلئون می‌نویسد: 🔹«نمی‌دانم این قدرتی که شما (اروپایی‌ها) را بر ما مسلط کرده چیست و موجب ضعف ما و ترقی شما چه؟ شما در قشون، جنگیدن و فتح کردن و بکار بردن قوای عقلیه متبحرید و حال آنکه ما در جهل و شغب غوطه‌ور و به ندرت آتیه را در نظر می‌گیریم. مگر جمعیت و حاصلخیزی و ثروت مشرق زمین از اروپا کمتر است؟ یا آفتاب که قبل از رسیدن به شما به ما می‌تابد تأثیرات مفیدش در سر ما کمتر از شماست؟ …» 🔸بی کفایتی پادشاه، دسیسه چینی‌ها و عقب ماندگی مزمن ساختار حکومت  و جامعه، در کنار شکست عباس میرزا از روس ها و از همه بدتر هزیمت اصلاندوز سرانجام رمق را از مردی که به تعبیر رجال روس« می‌توانست پطر کبیر آینده ایران» باشد، گرفت و نادیده گرفتن شرایط و موقعیت متزلزل کشور -که امکان فتح تهران را برای پاسکوویچ فراهم می‌کرد و به مدد فراست عباس میرزا در عهدنامه ترکمنچای به «ارس» محدود گردید  - فراموش و  اینطور وانمود شد که گویی ایران چنان توانمندی و ارتشی داشته است که می توانست روس را تا پترزبورگ هم عقب بنشاند! مخالفان و سعایت کنندگان چنین ترویج دادند که وی در مذاکرات مزدور روس‌ها یا عثمانی بوده و جاسوسی آنان را کرده و در ازای آن رشوت گرفته است. خود او این فشار و قضاوت غیرمنصفانه را اینگونه منعکس کرده است؛ 🔹«یک ‌بار کشتن، بهتر است از اینکه هر بار در مجلس‌های دارالخلافه طوری مذکور شوم که العیاذبالله اسلام را مغلوب کفر می‌خواهم و فتح‌نامه روس را در جنگ عثمانلو ، به دروغ، شهرت می‌دهم تا پولی از خزانه همایون درآرم و به دشمن دولت عاید کنم. سختا که آدمی است بر احداث روزگار». 🔸سرانجام آن درد کهنه نخبه‌کشی و آن افت مزمن که در سپهر سیاست ایران زیر پای مصلحان و دلسوزان این سرزمین را خالی کرده است گریبان این شاهزاده با کفایت را نیز گرفت. در مورد مرگ او گفته‌اند که بیماری مزمن گوارش و کلیه -که درمان آن هربار بخاطر مشغله‌های جنگی و سیاسی او به تاخیر می‌افتاد -عاقبت والی متجدد آذربایجان را از پای انداخت تا در کارنامه تاریخ سرزمینی که خود بر فرزندانش تیغ می‌کشد، سیاهه‌ای دیگر ثبت شود. 📌 عباس میرزا این شخص وطن دوست ایرانی در ۲۵ اکتبر ۱۸۳۳/ ۳ آبان ۱۲۱۲ش. در سن ۴۴ سالگی در گذشت. @moj_tarikh

✳️جزایر سه گانه از چه زمانی متعلق به ایران بوده اند؟ 👤دکتر پیروز مجتهد زاده @moj_tarikh

🗨آخرین شاه ایران هم به داشتن قدرت نظامی و جانفشانی برای حفظ تمامیت ارضی ایران اذعان کرده است. 💢محمدرضا شاه پهلوی می گوید ایران علی رغم بی طرفی در جنگ جهانی دوم به علت خوش باوری پدرش به اشغال بیگانگان در آمد. 💢به علت نداشتن سلاح مدرن و غفلت از دانش و تکنولوژی روز، قدرت‌های بزرگ با بی رحمی تمام در شهریور ۱۳۲۰ بدون هیچ مقاومتی ایران را مورد تهاجم قرار دادند. 💥بسیاری از مردم بیگناه در اثر قحطی و گرسنگی در طی این جنگ جان خود را از دست دادند. 💢رضاشاه پهلوی با ذلت و خواری با اشاره انگلستان به جزیره موریس در آفریقای جنوبی تبعید گردید 📌تاریخ همه چیز را به بشر گوشزد می کند که چه باید کرد. #پهلوی @moj_tarikh

🔴جنایتکاران ۳۰۰۰ساله ◾️روایتی از جنایات غرب در جهان 🔹اینفانتینو رییس فدراسیون جهانی فوتبال(فیفا) در انتقاد از جنگ طلبی اروپاییان می گوید: من اروپایی هستم و فکر می‌کنم به خاطر کاری که ما اروپایی ها در 3000 سال گذشته در سراسر جهان انجام داده ایم، باید برای 3000 سال آینده عذرخواهی کنیم. @moj_tarikh

🔴 لبخند به دوربین پای جنازه‌ شعله‌ور! آری این خودِ واقعی غرب است!! ⭕️ عکس یادگاری با بدن شعله‌ور آفریقایی‌ای که زنده‌زنده سوزانده شد. 🔹️نگرو_اسمیت جوان ۱۸ ساله‌ی سیاه‌پوست کندذهنی بود که به بهانه واهی لینچ شد. 🔹️لینچ یا زنده سوزاندن، رسم رایج مردم آمریکا در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ بود. رسمی که هیچ مشکل قانونی نداشت و مردم بعد از انجام آن دور بدن شعله‌ور پایکوبان با غرور و افتخار عکس یادگاری می‌گرفتند. 🔹️پیشینه حقوقی و فرهنگی لینچ کردن از آنسوی اقیانوس اطلس از بریتانیا به آمریکا آورده شده بود. 🔹️هنگامی که قانون لغو برده‌داری ۱۸۳۳ به تصویب رسید موارد لینچ کردن بر اساس نژاد به‌شدت افزایش یافت. 🔹️مابین سال‌های ۱۸۸۲ تا ۱۹۶۸ در مجموع حدود ۳۵۰۰ سیاه‌پوست در آمریکا این‌گونه کشته شدند! @moj_tarikh

‍ ✳️ایران در جنگ جهانی اول 🔹روایتی عبرت آموز از وضعیت ایران 🔹جنگ عالمگیر شروع شد. ایران وسط دو فشار کمرشکن قرار گرفت. ترکیه و متحدین اصرار داشتند ما به نفع آنها وارد جنگ شویم. روس و انگلیس تقاضا داشتند ما بی‌طرف بمانیم. ایران بی‌طرفی را ترجیح داد. لکن لازم بود قوای روس خاک ما را تخلیه کند و از تحریکات و انتریگ‌های سابق دست بکشد، ولی متأسفانه نه‌تنها روس‌ها چنین نکردند بلکه دعوی استقلال و بی‌طرفی ما را با نهایت تعجب تلقی نمودند. 🔹ترک‌ها به نوبت خود به بی‌طرفی ما خندیدند و صرف حضور قوای روسیه را در ایران نشانۀ نقض بی‌طرفی ما و خطری برای امنیت خودشان تلقی کردند. قوای چریک، عشایر ترک و بعد هم قوای نظامی خود را به طرف آذربایجان و کردستان و کرمانشاه پیش راندند و درنتیجه صفحۀ غربی ایران میدان جنگ خونین شد. 🔹بدیهی است در این کشمکش‌ها بر سر ایران و ایرانی چه آمد؛ تمام مزارع، خانه‌ها و باغ‌ها سوخته و خراب و غارت شده است و عدّۀ بی‌شماری از اهالی ایران کشته شده‌اند. 🔹با سقوط بغداد به دست انگلیس‌ها و انقراض تزاریسم در روسیه ایران تصوّر کرد نفسی به راحت خواهد کشید، چه اشتباه بزرگی! ترک‌ها هرچه در جنوب ناتوان شده بودند بر فعالیت و قتل و غارتشان در آذربایجان افزودند. واحدهای نظامی روس هم به چنان قتل و غارتی دست زدند که نظیر آن کمتر دیده شد. قحطی و امراض مسریه (نتیجۀ قهری جنگ) ایرانیان بدبخت را از پای درآورد. بالأخره از ۱۹۱۵ ایران می‌دید که بی‌طرفی‌اش را محترم نمی‌شمارند و از هر طرف به ضرر او تمام می‌شود. دولت ایران صلاح دید طرح اتحادی به متفقین پیشنهاد کند، به دو شرط: ۱. استقلال و تمامیت ایران را عملاً احترام کنند. ۲. از نظر پول و اسلحه به ایران کمک کنند تا به نحو مؤثری در جنگ شرکت کند، ولی روس و انگلیس کمترین تغییری حاضر نشدند در برنامۀ خود بدهند. 🔹جنگ تمام شد. متفقین پیروز شده‌اند. دورۀ عدالت و انسانیت در تاریخ سیاست شروع شده. آیا بر سر ایران چه خواهد آمد؟ ایران متمدن سه‌هزارساله، تنها دژ محکم مدنیت که در قرون قدیمه در مقابل حملات هون‌ها و تورانی‌ها مقاومت کرده و دنیای غرب را از خطر حملۀ وحشیانۀ آنها محافظت نمود، مشعل روشنی که در ایام تیرگی اوضاع اروپا در قرون وسطی دنیای متمدن آن روز را از نظر علم، هنر، فلسفه و ادبیات روشن داشته است، با چنین ایرانی چه معامله خواهند کرد؟ آیا چنانچه شایسته است با او به عدالت رفتار خواهد شد؟ آیا زورمندان فاتح چنانچه مدّعی بودند که برای حق و آزادی می‌جنگند به ملّت ستم‌دیده و باهوش ایران اجازه خواهند داد در محیط امنیت صلح و استقلال زندگی کند؟ 📌[سیاست‌نامۀ ذکاء‌الملک: مقاله‌ها، نامه‌ها و سخنرانی‌های سیاسی محمّدعلی فروغی، به‌کوشش ایرج افشار، هرمز همایون‌پور، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۰، ص ۸۷-۸۹] @moj_tarikh

📸 عکسی دیده نشده از انتقال اجساد سه شهید آزادسازی جزایر سه گانه از فرودگاه بندرعباس به تهران در سال ۱۳۵۰ 🔹راجع به جزایر سه گانه(بوموسی ،تنب بزرگ و تنب کوچک) مطلبی آماده کردم که بزودی منتشر می شود... @moj_tarikh

✳️تأملی بر کتاب «ایران چه حرفی برای گفتن دارد» نوشتۀ محمدعلی اسلامی ندوشن و نگاه کلانِ او به تاریخ نگاری ایران با تکیه بر دیباچه کتاب 🔹در دیباچه‌ی کتاب، محمدعلی اسلامی ندوشن بر اهمیت شناخت دقیق و آگاهانه از تاریخ ایران برای درک بهتر شرایط کنونی و برنامه‌ریزی آینده تأکید می‌کند. او بر این باور است که تاریخ ایران نباید تنها در سطح ضمیر ناخودآگاه جمعی باقی بماند، بلکه باید به‌گونه‌ای روشن و با نگرشی دقیق و علمی مورد تحلیل و بازبینی قرار گیرد. ایران در طول تاریخ، نقطه‌ی تلاقی تمدن‌ها و فرهنگ‌های بزرگ بوده است. این کشور روابط تاریخی و تأثیرات متقابلی با تمدن‌هایی همچون یونان، هند، میانرودان، روم، عرب و دیگر نقاط جهان داشته است. این تعاملات تاریخی موجب شده بخشی از تاریخ ایران به‌عنوان میراث مشترک تمدنی با دیگر فرهنگ‌ها تلقی شود. اسلامی ندوشن همچنین به ویژگی‌های منحصربه‌فرد ایران اشاره می‌کند؛ سرزمینی که همواره در صحنه‌ی تاریخ حضور داشته است. ایران در طول زمان گاه نقش فرمانروا و گاه تحت سلطه را تجربه کرده، اما هیچ‌گاه از صف نخست تحولات تاریخی عقب نمانده است. او ایران را یکی از ملت‌های پررنج جهان می‌داند که به دلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی خود، با دشواری‌ها و ماجراهای بزرگی روبه‌رو بوده است. 🔹 وی بر ضرورت نگارش تاریخ جامع و بی‌طرفانه‌ی ایران تأکید دارد؛ تاریخی که نه‌تنها بر وقایع سیاسی و نظامی تمرکز کند، بلکه ابعاد فرهنگی، ادبی، هنری و فکری این سرزمین را نیز به تصویر بکشد. اسلامی ندوشن معتقد است که بسیاری از منابع زنده‌ی فرهنگی ایران، از جمله ادب فارسی، شعر، قصه‌ها، مثل‌ها و هنر عامیانه، هنوز به‌طور کامل مورد استفاده و تحلیل قرار نگرفته‌اند. او هشدار می‌دهد که این میراث گرانبها، با گسترش رسانه‌های مدرن و تغییرات سریع اجتماعی، در معرض نابودی قرار دارد و باید پیش از فراموشی، ثبت و حفظ شود. در نهایت، اسلامی ندوشن بر این باور است که تاریخ و فرهنگ ایران، با تمام پیچیدگی‌ها و شگفتی‌هایش، می‌تواند پیام‌های ارزشمندی برای جهان معاصر داشته باشد. او امیدوار است که روزی، با رویکردی علمی، ژرف‌نگر و دلسوزانه، تاریخ ایران به‌گونه‌ای جامع و شایسته نگاشته شود و جایگاه واقعی این سرزمین در تاریخ بشریت به‌خوبی به جهانیان معرفی گردد. 📌کانال تأملاتی در باب ایران لینک کانال👇👇 https://eitaa.com/joinchat/547554295C891b785d76

🎥بررسی ظرفیت‌های تجزیه ایران و تفرقه قومی در شبکه رسمی اسرائیل!! 🔹دشمن برای از هم گسیختگی ایران راهبرد شناخت دقیق فرهنگ اقوام ایرانی را پیشنهاد می دهد. 🔹استعمارگران برای تسلط بر ایران قبل از هر اقدامی ایران شناسان ماهری روانه کشور کردند. #ایران @moj_tarikh

✳️ نشست تخصصی "نقش دانش تاریخ در حکمرانی مطلوب" 🔹کارگروه علوم تاریخی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، برگزار می کند: سخنرانان: دکتر اصغر منتظرالقائم؛ دکتر محمدرضا بارانی دکتر محسن الویری دکتر ابوالحسن فیاض انوش دکتر عباس برومند اعلم ⏳زمان: چهارشنبه 7 آذر 1403 ساعت؛ 18-20 📌بصورت برخط در فضای مجازی به نشانی زیر : https://www.skyroom.online/ch/sccr/tahavol

پیش درآمدی گفتمانی بر دوگانه سازیِ «ایران» و «اسلام» در تاریخ نگاری ایرانی با تأملی بر کتاب «انیران» ازآنجا که در گفتار پیشین، به کتاب انیران (نوشتۀ مشترکِ صادق هدایت، شین پرتو و بزرگ علوی) به‌عنوان نمونه‌ای برجسته از تجلی نظم گفتاریِ تمایزیابی هویتی ایرانیان بر اساس اسطوره آریایی اشاره شد، بر خود لازم دانستم که تأمل بیشتری بر این اثرِ پر اثر! در تاریخ نگاری و البته کمتر شناخته شده داشته باشم و توضیحاتی پیرامون آن ارائه کنم. نام این کتاب، انیران، اشاره به هر آن چیزی دارد که رنگ و بویِ ایرانی ندارد. به عبارت دیگر، هرآن چه که ناایرانی باشد، همان انیران است. در تاریخ نگاریی معاصر ایرانی به خصوص تاریخ نگاریِ ناسیونالیستی، انیران مشخصاً به «اعراب» (تاریخ نگاریِِ میرزا فتحعلی خوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی) «مغولان» (تاریخ نگاریِ عباس اقبال آشتیانی) و «ترکان» (تاریخ نگاری سعید نفیسی و ابراهیم پورداود) اطلاق می گردد. در این میان «اعراب» بیش از مغولان و ترکان در معرض و تیررسِ نقد تاریخ نگاری ناسیونالیستی قرار می گیرد. کما اینکه آثار و مکتوباتِ آخوندزاده و کرمانی و هدایت و... گویایِ این مدعاست. این تاریخ نگاری ناسیونالیستی رنگ و بویِ نژادی! به خود می گیرد. کتابِ «انیران» هم محصول و پیامد همین نظامِ گفتاری است. این کتاب به‌گونه‌ای انتقادی، به واکاوی تأثیرات فرهنگ‌ها و باورهای بیگانه بر هویت و تمدن ایرانی می‌پردازد، به‌ویژه پیامدهایی که پس از ورود اسلام و فرهنگ عربی بر جامعه ایرانی داشت. در بسیاری از بخش‌های این کتاب، ردپای نقدی آشکار بر ورود فرهنگ و باورهای عربی و اسلامی به ایران دیده می‌شود. این دیدگاه با اندیشه‌های صادق هدایت هم‌سویی دارد؛ نویسنده‌ای که در آثارش بارها دغدغه هویت ایرانی و تأثیرپذیری آن از بیگانگان را مطرح کرده است. برخی از بخش‌های کتاب انیران را می‌توان به‌عنوان نقدی شدید و گزنده بر اعراب تعبیر کرد. این نقدها، به‌ویژه در توصیف حمله اعراب به ایران و پیامدهای آن بر فرهنگ و ساختار اجتماعی این سرزمین، به اوج می‌رسند. نویسنده یا نویسندگان این اثر، حمله اعراب را نه‌تنها به‌عنوان یک رویداد نظامی، بلکه به‌مثابه ضربه‌ای سهمگین بر پیکره تمدن ایرانی ترسیم می‌کنند. در این نگاه، اعراب به‌عنوان عامل فروپاشی نظام سیاسی ساسانی و تحمیل فرهنگی بیگانه معرفی می‌شوند؛ فرهنگی که از منظر کتاب، با تمدن پیشرفته ایران‌زمین ناسازگار بوده و به نوعی موجب خمودگی و زوال ارزش‌های ملی شده است. در این راستا، ورود اسلام به ایران، به‌عنوان آغازگر دوره‌ای از«بیگانگی فرهنگی» معرفی می‌شود؛ دورانی که در آن، زبان، آداب و رسوم، و حتی باورهای اصیل ایرانی دستخوش تغییراتی عمیق و ناخواسته شدند. این رویکرد در برخی آثار ادبی هم‌عصر انیران نیز مشهود است؛ آثاری که می‌کوشند هویت ایرانی را در تقابل با هویت اسلامی-عربی بازتعریف کنند. چاپ اول کتابِ «دوقرن سکوت» (1330ش.) عبدالحسین زرین کوب اساساً در امتداد همین فضای گفتمانی است. به سخن دیگر، کتاب«انیران» به مثابه پیشا تاریخِ ماجرای «دو قرن سکوتی» است که در دورۀ معاصر توسط عبدالحسین زرین کوب(1330ش.) پروبلماتیزه شد. در تقابل با این فضای غالب تاریخ‌نگاری، شهید مرتضی مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران (۱۳۴۸ش) رویکردی متفاوت اتخاذ کرد. او، برخلاف تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی و بعضاً شوونیستی که بر «غیریت‌سازی» و برجسته‌کردن تقابل میان «اعراب و اسلام» با «ایران» تأکید داشت، سعی کرد نوعی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز میان این دو فرهنگ و تمدن (اسلام و ایران) را نشان دهد. شهید مطهری با استدلال‌های خود به این نکته پرداخت که تعامل میان ایران و اسلام، نه یک رویارویی صرف، بلکه فرایندی پیچیده و دوسویه بود که از دل آن تمدنی جدید و هویتی منحصربه‌فرد شکل گرفت. این نگاه، برخلاف جریان‌های غالبِ ناسیونالیستی و ضدیتِ با اعراب، بر نقاط اشتراک و همکاری تأکید داشت و می‌کوشید تا نقش ایران در تعالی تمدن اسلامی را برجسته کند. ✍🏻رضا پارسامقدم 🔺 پی‌نوشت: برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه کنید: - کتاب انیران نوشته صادق هدایت، شین‌پرتو و بزرگ علوی. - مقاله تعیّن نظم گفتمانی خوانش نژادیِ ناسیونالیست‌های رمانتیک ایرانی در تاریخ‌نگاری معاصر ایران (از قاجاریه تا پایان دورۀ پهلوی) #انیران #آریایی @Idea_of_Iran

✳️رکبی که شیبک خان از شاه ایرانی خورد 👤علیرضا تقوی نیا 🔸️۱۲ آذر سال ۸۸۹ هجری شمسی مصادف با دوم دسامبر ۱۵۱۰ میلادی سالروز یکی از پیروزی های تاریخی ارتش صفوی برای حفظ و حراست از کیان تاریخی ایران به شمار می رود. 🔸️محمد شاهبخت خان معروف به "شیبک خان" ، پادشاه قدرتمند ازبک و از نوادگان جوچی فرزند ارشد چنگیز خان مغول بود . 🔸️وی فردی سنی مذهب و متعصب بوده که رویای فتوحات چنگیز را در سرش می پرورید و پس از ظهور شاه اسماعیل صفوی ( مرشد اعظم ) و برانداختن حکومت آق قویونلو در پی نبرد با شیعیانی که آنها را کافر می دانست برآمد. 🔸️شیبک خان از جنوب شرق، سیستان را فتح و تا نزدیکی کرمان و یزد پیش آمد و از شمال شرق خراسان و گرگان ( استر آباد ) را متصرف و تا دامغان قلمرو خود را گسترش داد. 🔸️شاه اسماعیل صفوی نیز پس برتری بر حاکمان محلی همچون "کیاحسین چلاوی دوم" در مازندران و سمنان، "محمد کرّه" در یزد و "علاء الدوله ذوالقدر" حاکم اِلبستان متوجه شیبک خان شد و سعی کرد از در رابطه دوستی و احترام با او وارد مذاکره شود و به همین منظور شعری فارسی تغنی کرده و همراه با نامه ای برای خان ازبک فرستاد : "درخت دشمنی برکن که رنج بی شمار آرد" "نهال دوستی بنشان که کام دل به بار آرد " 🔸️شیبک خان در پاسخ با غرور و توهین بسیار به شاه صفوی این بیت را مکتوب کرد  : " ما را طمع به ملک خراب عراق نیست " " گر مکه و مدینه نگیرم حساب نیست " 🔸️شاه اسماعیل هم که دیگر طمع ارضی و جاه طلبی او را نظاره و از حل مسئله به صورت مسالمت آمیز ناامید شده بود، خود را مهیای جنگ ساخت و این بیت را در پاسخ به مراسله شیبک خان سرود : "هرکس به جان، غلام علی بوتراب نیست " "صد  مکه  و مدینه بگیرد حساب نیست " 🔸️در هر صورت جنگ اجتناب ناپذیر بود و مرشد سرخ کلاهان، سپاه ایران را که به صورت اعتقادی و دینی برایش می جنگیدند به سوی خراسان گسیل کرد. 🔸️گماشتگان شیبک خان که از هیبت شاه صفوی و سپاهش به هراس افتاده بودند پیش از وقوع هر نبردی گریخته و خود او نیز که در هرات بود به مرو فرار کرد . 🔸️شاه اسماعیل به توس رسید و ابتدا افرادی را برای تصرف قلاع خراسان تعیین کرد و سپس خود به زیارت امام هشتم شیعیان رفت. 🔸️مردم خراسان که خود را ایرانی و مرید اهل بیت پیامبر میدانستند شهر به شهر از سپاه صفوی استقبال کرده و تصرف این ایالت به همین علت برای سرداران ایرانی صعوبات زیادی نداشت . 🔸️شاه اسماعیل با سپاهش روانه مرو شد . قشون ایران از ۱۷ هزار جنگجو تجاوز نمی کرد ولی ازبکان نزدیک به ۳۰ هزار نفر را در اختیار داشتند . 🔸️شیبک خان پس ۷ روز نبرد، شکست خورد و به دژ مرو فرار کرد و از خانات نواحی ماوراء النهر کمک خواست . 🔸️شاه اسماعیل هر چه صبر کرد نتوانست ازبکان را از قلعه بیرون بکشد و با توجه به فرا رسیدن زمستان و در پیش بودن قوای کمکی خانات فرارود ، بی شک قادر نبود بیش از این صبوری کند ، پس به نیرنگ متوسل شد. 🔸️او با سرعت از آن نقطه عقب نشینی کرد و بلافاصله به شیبک خان نامه تحقیر آمیزی نوشت و گفت به علت سردی هوا به قشلاق می رود و مجددا باز خواهد گشت. 🔸️وی همچنین امیربیگ موصلو را با ۳۰۰ سوار در کناره پل "رودخانه محمودی" گماشت و خود و سپاهش در آن روستا که ۳ فرسخی مرو بود اردو زدند . 🔸️شیبک خان که خیال می کرد عقب نشینی سریع و عجیب شاه صفوی از موضع ضعف است و احتمالا عثمانی ها از شرق به ایران لشکر کشیده اند و یا شورشی در آذربایجان رخ داده ، فرصت را مناسب دیده و به تحریک همسرش "مغول خانم" با تکبر تمام به تعقیب ایرانیان پرداخت . 🔸️امیربیگ موصلو و گردانش با دیدن سپاه ازبک بلافاصله در عرض رود گریخته و پس از آن که ازبکان به طور کامل از رودخانه عبور کردند پل را ویران و از مسیری دیگر به سرعت سپاه صفوی پیوستند . 🔸️شیبک خان وقتی با آرایش جنگی سپاه صفوی مواجه شد متوجه فریب شاه اسماعیل شده و عزم بازگشت نمود اما پس از  مشاهده پل تخریب شده راهی جز ایستادگی و جنگ ندید. 🔸️او بلافاصله سپاه ازبک را آراست و فرمان حمله داد؛ ابتدا میمنه و میسره سپاه ایران درهم شکسته و صفوفشان متفرق گشت تا این که شاه اسماعیل خود مجبور به ورود به نبرد شده و به قلب سپاه ازبک تاخت. 🔸️ورود مرشد که نیروهای ایرانی او را دارای نیروی فرازمینی می دانستند ، ورق درگیری را برگردانده و لشکر ازبکان را مضمحل ساخت ‌‌. 🔸️در نهایت شیبک خان و ۵۰۰ نفر از یارانش به خرابه ای پناه برده و توسط هزاران ایرانی مورد حمله قرار گرفتند که موجب هلاکت تمامی آنان و پیروزی مطلق صفویان شد. 🔸️نتیجه این جنگ لرزه شدیدی بر اندام حکام شرق و غرب انداخت و ازبکان چنان ضربه ای خوردند که تا مدت های مدیدی جرات نزدیک شدن به مرزهای ایران را نداشتند . @moj_tarikh

🎥شهید خلبان احمد کشوری 🌷 سالروز به شهادت رسیدن سرلشکر احمد کشوری، خلبان بالگرد کبری نیروی زمینی ارتش در جنگ ایران و عراق گرامی باد، ابرمردی که نقش ویژه‌ای در ختم غائله تجزیه‌طلبان در کردستان و همچنین متوقف کردن پیشروی ماشین جنگی عراق در محور غربی میهن عزیزمان ایران داشته است. @moj_tarikh

🌕 غافلگیری انگلیسی‌ها در ساحل هلیله... ◀️ پاییز سال ۱۲۳۵، انگلیسی‌ها پس از ماه‌ها برنامه‌ریزی و ساماندهی، بالاخره نیروهایشان را از هند به خلیج فارس فرستادند... 🔸 مطالعه‌ی اسناد و خاطرات به‌جا مانده از فرماندهان انگلیسی، نشان می‌دهد که ارزیابی‌های بسیار دقیقی انجام شده بود تا لشکرکشی، بی‌عیب و نقص، و به راحت‌ترین شکل ممکن انجام شود... 🔹 چند ماه پیش از این، متخصصین نیروی دریایی بریتانیا، در پوشش مهندس و نقشه‌کش، به بوشهر آمده و با هدایت کنسول انگلیس در این شهر، تمام نقاط حساس را بررسی کرده و حتی عمق آب‌های سواحل اطراف را -با زنجیرهای عمق‌یاب و سایر تجهیزات مدرن آن روزگار- اندازه‌گیری کرده بودند، و مطمئن شده بودند که ساحل هلیله، بهترین و امن‌ترین نقطه برای پیاده‌سازی نیروهاست... 🔸 احمدخان تنگستانی و اندک نیروهای تحت امرش اما، با شجاعت و پایمردی‌شان، تمام این محاسبات را به هم ریختند و خاطر فرماندهان انگلیسی را، سخت آشفته کردند... 🔺 روایت این لحظه‌های سرنوشت‌ساز تاریخ جنوب را در نهمین قسمت از فصل دوم نخل و برنو بشنوید. 📌علاقه مندان میتوانند کانال تاریخی «نخل و برنو» را در ایتا دنبال کنید:👇👇 https://eitaa.com/NakhloBernow

✳️۲۱ آذر ؛ بازگشت آذربایجان به آغوش وطن 👤علیرضا تقوی نیا 🔸️ ۲۱ آذرماه سال ۱۳۲۵ ، یک روز بسیار مهم و تاثیرگذار در تاریخ معاصر ایران به شمار می رود. 🔸️در این روز ارتش ایران پس از برتری بر فرقه جدایی طلب دموکرات به رهبری پیشه وری ، وارد تبریز شد ، و آذربایجان را به خاک وطن بازگردانید. 🔸️اگرچه حکومت سابق از این روز همواره بهره برداری می نمود، اما این نکته را نباید فراموش کرد که از شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ، محمدرضا پهلوی یک پادشاه مشروطه بود و قدرت  اندکی در عرصه سیاسی داشت و مجالس و نخست وزیران آن دوره را باید تاثیرگذارترین متغیرها در شکل دهی تحولات دانست. 🔸️ریشه بحران به شکل گیری فرقه دموکرات آذربایجان در تیرماه ماه سال ۱۳۲۴ بازمی گشت؛ پانزدهم تیر سال ۱۳۲۴ ، فرمان حزب کمونیست شوروی، برای "اقدام به تشکیل یک حرکت تجزیه طلبانه در آذربایجان و دیگر استان‌های ایران شمالی" ابلاغ و به امضای رهبر وقت آن رسید.  🔸️در پی این فرمان، میرجعفر باقروف رئیس جمهور آذربایجان شوروی با پیشه وری دیدار کرده و مقدمات شکل گیری فرقه دموکرات را فراهم نمود . 🔸️نکته جالب اینجاست که جعفر پیشه وری از جمله ایرانیان وطن پرستی بود که با نشریه "آذربایجان جزء لاینفک ایران" همکاری جدی داشت و اکثرا به زبان پارسی مطلب می نوشت؛ اما پس از حوادثی چون رد اعتبارنامه اش در مجلس چهاردهم توسط هواداران سید ضیاءالدین طباطبایی و برخی توده ای ها ، وی که فردی به شدت قدرت طلب ، توانمند و البته باهوش بود تحت تاثیر باقروف قرار گرفت و رهبری فرقه جدایی طلب دموکرات را پذیرفت و در شهریور ۱۳۲۴ این دولت وابسته به همسایه شمالی رسما آغاز به کار کرد . 🔸️البته از جمله علل دیگر گرایش پیشه وری به روسها را می توان اعتقاد قلبی به آرمان کمونیسم و شخص استالین دانست و اینگونه بود که او کورکورانه دستورات کرملین را اجرا می کرد . 🔸️در آبان ۱۳۲۴ ، شبه نظامیان فرقه دموکرات به فرماندهی غلام یحیی دانشیان با حمایت ارتش شوروی (که بعد از اشغال شمال ایران در شهریور۲۰ هنوز نیروهایش را خارج نکرده بود ) در سراسر مناطق آذربایجان پراکنده شدند و پادگان های ارتش و مراکز حکومتی را به تصرف درآوردند و تا زنجان پیش رفتند . 🔸️مردم آذربایجان اما با فرقه پیشه وری همراهی نداشتند که ۲ دلیل عمده داشت ؛ اول علاقه آنان به ایران و هویت ایرانی خود و دوم گرایشات شدید مذهبی و شیعی و داشتن این اعتقاد که کمونیست ها کافرند و همکاری با آنان حرام. 🔸️محمدرضا پهلوی که در تنگنا قرار گرفته بود و می دانست نمی تواند بحران را مدیریت کند ، در بهمن ماه ۱۳۲۴ دولت را به مخالف دیرینه اش احمد قوام السلطنه سپرد و او نیز سعی در حل مسئله آذربایجان از طریق کیاست و اقدامات دیپلماتیک نمود . 🔸️ نخست وزیر جدید در اولین فرصت در یک اقدام تاکتیکی برخی وزارت خانه ها را به افراد توده ای سپرد تا اعتماد مسکو را جلب کند و پس از آن به دیدار استالین رفت. 🔸️قوام در دیدار با رهبر شوروی وعده امتیاز نفت شمال را در برابر خروج نیروهای ارتش سرخ از خاک ایران مطرح ساخت که البته استالین به طورجدی با آن موافقت نکرد اما پس از فشارهای آمریکا ، سادچیکف سفیر شوروی در فروردین ماه ۱۳۲۵ ، قراردادی را با قوام السلطنه امضا کرد و پذیرفت نیروهای کشور متبوعش در قبال امتیاز مهم نفت شمال از مناطق آذربایجان و کردستان خارج شوند. 🔸️نیروهای شوروی با وعده آغاز به کار مجلس پانزدهم و تصویب امتیاز نفت شمال توسط طرفداران قوام ، چندی بعد از خاک ایران خارج شدند و ارتش نیز در اول آذرماه همان سال حمله به نقاط اشغالی و مراکز فرقه دموکرات را آغاز کرد ‌. 🔸️ در اوایل کار ، فدائیان و مسلحین تحت فرمان غلام یحیی دانشیان به سختی مقاومت کردند اما جنگ اصلی در ۱۸ آذرماه در قافلانکوه اتفاق افتاد . 🔸️پس از یک روز درگیری شدید ، ارتش ایران فاتحانه این نبرد را به سود خود خاتمه داد و در نتیجه کمر نیروهای نظامی تجزیه طلب شکسته شد و در ۱۹ آذرماه پیشه وری و حامیانش دانستند که کار آنان تمام شده است. 🔸️در نتیجه به همراه ۳۰ هزار نفر از طرفداران فرقه به باکو و دولت باقروف پناه بردند . 🔸️ارتش ایران در ۲۱ آذرماه با اقتدار و استقبال دهها هزار نفر از مردم مذهبی و وطن پرست تبریز وارد این شهر شد و رسما آذربایجان به خاک ایران بازگشت. 🔸️عاقبت کار پیشه وری اما تلخ بود زیرا وی در سانحه ای رانندگی که توسط میرجعفر باقروف طراحی گردیده بود ، مجروح و در بیمارستان کشته شد. 🔸️اما چرخ روزگار به ضرر باقروف طراح تجزیه آذربایجان از ایران نیز چرخید و پس از مرگ استالین و روی کار آمدن خروشچف ، او نیز به دلیل جنایاتش و دخالت در قتل ۷۰ هزار نفر ، اعدام شد . @moj_tarikh

✳️واقع بینی و مبارزه با تزویر و ریا راز پیروزی نادرشاه در برابر دشمنان ✳️حدود ۲۹۰ سال پیش، نادرشاه در نبرد سامرا از ماهرترین فرمانده عثمانی، توپال پاشا شکست خورد. ایرانیان ناگزیر شدند با سی هزار کشته و زخمی تا همدان عقب نشینی کنند. 🔹این نخستین شکست نادرشاه بود. نقش شکست سامرا از دید تخریب روحیه ایرانیان، کمتر از شکست چالدران نبود. ولی برای نادر همواره پیروز، این شکست بس عبرت آموز بود. 🔹نخست آن که نادر شکست را پذیرفت. او با احضار افسران خود شروع به اعتراف کرد و همه تقصیرها را به گردن گرفت. در عین حال سرنوشت خود و سربازانش را یکسان دانست و دلاوری ها و پیروزی های گذشته را یادآور شد. به آنان قول داد که جبران کند.‌ اعتراف به اشتباه استراتژیک‌، جایگاه نادر را نزد فرماندهان بالا برد. به گونه ای که همه در چادر فرماندهی اشک ریخته و به او اطمینان دادند که در رویارویی دوباره با توپال پاشا و ترکان عثمانی تا مرز مرگ خواهند جنگید. 🔹دوم اینکه به منشی خود، میرزا مهدی خان استرآبادی‌ فرمان داد که به همه ولایات نامه نوشته و درخواست اعزام نیرو کند. 🔹میرزا مهدی پس از تعریف و تمجید فراوان از نادر و لشگریانش و ذکر پیروزی های نادر، در پایان نوشت: اندک چشم زخمی به قسمتی از سپاه سپهر دستگاه نادری رسیده است. 🔹چون نادر نامه ها را دید، خشمگین شد و برآشفت و به تندی بر سر میرزا مهدی خان فریاد کشید؛ این دروغ ها و یاوه ها چیست که از خود بافتی ما شکست خورده ایم دمار از روزگارمان در آمده و رو به فنا هستیم. 🔹واقع گرایی نادر و درخواست صادقانه و فوری نیرو، با پاسخ مثبت ایرانیان مواجه شد و باعث شکست عثمانی ها شد.

✳️برگزاری آیین تکریم مادران و همسران شهدای ایران 🔹اقدام ابتکاری و قابل تحسین در بنیاد ایران شناسی به مناسبت روز تکریم مادران و همسران شهید که همگان اعم از مسلمان،زرتشتیان،مسیحیان(ارمنی ،آشوری)و کلیمیان برای حضور در مراسم دعوت شده بودند. 🔹دکتر رجبی رییس بنیاد ایران‌شناسی در این گردهمایی تاکید نمودند که بنیاد ایران‌شناسی خانه همه ایرانیان و همه‌کسانی است که عشق به ایران‌زمین دارند و قلب آن‌ها برای بزرگی و سربلندی ایران می‌تپد؛ بنابراین بنیاد ایران‌شناسی تنها برای مسلمانان نیست بلکه هم‌میهنان عزیز پیرو سایر ادیان الهی هم در خانه ایران‌شناسی، خود صاحب‌خانه هستند و افتخار داریم که در کنار بزرگداشت خانواده معظم شهیدان مسلمان میزبان خانواده معزز شهیدانی از پیروان ادیان الهی هستیم. 🔹به نوبه خود از همه دست اندرکاران بابت این برنامه راهبردی تشکر و قدردانی می کنم. #بنیاد_ایران_شناسی #امور_استان‌ها

✳️توضیح مختصر و کوتاه از فلسفه شب یلدا @moj_tarikh

✳️غریو زنده باد ایران در عاشورای تبریز 👤علیرضا تقوی نیا 🔸️در ۷ محرم ۱۳۳۰ قمری ( ۲۵ آذر ۱۲۹۰ شمسی)  ارتش تزاری روسیه بعد از چند روز محاصره ، تبریز را تصرف کرد. 🔸️علت محاصره، اولتیماتوم روسیه به دولت ایران در خصوص اخراج مورگان شوستر مستشار آمریکایی بود که امورات مالی دولت ایران را سر و سامان می بخشید و اقدامات و اصلاحاتش با منافع دولت تزاری همخوانی نداشت. 🔸️مجلس ایران که از اولتیماتوم روسیه سخت ترسیده بود قصد تصویب اخراج شوستر را داشت اما با سخنرانی آتشین سید حسن مدرس تصمیم عوض شد و در مقابل اولتیماتوم روسها ایستاد. 🔸️جمله تاریخی مدرس این بود: " اگر قرار است نابود شویم چرا به دست خودمان خودمان را نابود کنیم؟" 🔸️در نهایت ناصرالملک قراگُزلو نایب السلطنه ایران از تصویب اخراج شوستر در مجلس ناامید شد به ناچار مستقیما آن را منحل اعلام و اولتیماتوم روس را پذیرفت و شوستر را اخراج نمود. 🔸️پس از شنیدن خبر پذیرش اولتیماتوم ظالمانه توسط دولت ایران ، مدافعان تبریز به فرماندهی ثقه الاسلام به گمان این که روسها دیگر به شهر حمله نمی کنند، اسلحه های خود را زمین گذاشته و تسلیم شدند. 🔸️در نهایت هم مورگان شوستر اخراج شد و هم ثقه الاسلام و هزار و دویست نفر از مدافعان غیرتمند تبریز توسط ارتش روسیه تزاری اعدام شدند. 🔸️اعدام روحانی آگاه و وطن پرست تبریزی شهید میرزا علی ثقه الاسلام از وقایع عبرت آموز دوران معاصر است ؛ روسها در مذاکره از او خواستند ورقه ای را امضا کند که شروع جنگ توسط تبریزی ها بوده اما او نپذیرفت . 🔸️کنسول حکومت تزار حتی به این قانع گشت که ثقه الاسلام بنویسد تا زمانی که حکومت ایران قادر به تامین امنیت آذربایجان نباشد ، ارتش روسیه حق دارد در این ایالت بماند. 🔸️اما این مبارز نترس بازهم نپذیرفت و خود را برای چوبه دار آماده کرد. 🔸️در روز عاشورای ۱۳۳۰ (۲۸ آذر) ، ۹ تن از مدافعان تبریز برای اعدام آماده شدند ؛ برخی از آنان ترسیده بودند که ثقه الاسلام خطاب به ایشان گفت : رنج ما دو دقيقه بيش نيست، پس از آن به يکبار خوش و آسوده خواهيم بود. ما را چه بهتر که در چنين روزي به دست دشمنان دين کشته شويم. 🔸️از جمله اعدام شوندگان دیگر حسن و قدیر پسران علی مُسیو ( شخصیت آگاه و وطن پرست آذریجان و رئیس مرکز غیبی تبریز ) بودند؛ این دو برادر که یکی ۱۸ و ۱۶ ساله بودند هیچ جرمی نداشتند لکن چون برادر بزرگشان حاجی خان جزو مبارزان بود به دار کشیده شدند. 🔸️نقل است حسن مُسیو طناب دار را بوسید و فریاد زد "زنده باد ایران" و در عاشورای تبریز این جوان شجاع نیز در راه استقلال ایران به شهادت رسید. #ایران #تبریز @moj_tarikh

تورم مفهومی و بداهه‌انگاریِ مفهوم عقب‌ماندگی در تاریخ‌نگاری ایرانی ✍🏻 دکتر رضا پارسامقدم عباس امانت (1400)، در کتاب اخیر خود «عهد قاجار و سودای فرنگ»، هنگام بررسی کاستی‌ها و کژی‌های تاریخ‌نگاری ایران معاصر، به پروبلماتیک شدن مفهوم «عقب‌ماندگی» در میان روشنفکران و مورخان اشاره کرده و از تعبیر «دل‌مشغولی با معضل عقب‌ماندگی» استفاده می‌کند. وی می‌نویسد: «فقر تاریخ‌نگاری در ایران و سیطرۀ شبه‌مورخان همواره مانع از آن شده است که بیشتر مردم ایران و حتی روشنفکران به درستی به فرازها و نشیب‌ها و دستاوردها و از دست‌رفته‌های تاریخ معاصر ایران بیندیشند. دل‌مشغولی با معضل عقب‌ماندگی غالباً سبب شده که یا راه غرب‌ستیزی را بپیمایند، یا قهرمان‌سازی را پیشه سازند، و یا فرهنگ گذشته، به‌ویژه دورۀ قاجار، را مایۀ سرافکندگی و عقب‌افتادگی بدانند و دست به دامان دسیسه‌پنداری شوند» (امانت، 1400: 10). همچنین رضا ضیاء ابراهیمی (1396)، در مقاله «اندیشه‌های نژادی اروپایی، ملی‌گرایان ایرانی و نظریۀ حملۀ اعراب و انحطاط»، مشابه امانت، با تحلیل سنت بداهه‌انگاری در تاریخ‌نگاری ایران، به بازتاب این معضل پرداخته است. او هنگام نقل روایت‌های نژادی گوبینو به تأثیر این اندیشه‌ها بر روشنفکران ایرانی اشاره کرده و می‌نویسد: «داستانی که گوبینو روایت کرده است، نه‌تنها اثبات می‌کند که گفتمان ملی‌گرایی در خصوص اعراب و اسلام بیشتر برآمده از اندیشه‌های اروپایی است تا برگرفته از سنت‌های محلی، بلکه نشان می‌دهد منورالفکران ایرانی، که در حال دست‌وپنجه نرم کردن با معضل عقب‌ماندگی بودند، با چه اشتیاقی به استقبال اندیشه‌های نژادپرستانۀ اروپایی رفتند» (Zia-Ebrahimi, 2014: 37). در این روایت‌ها، مفهوم عقب‌ماندگی نه‌تنها به‌ مثابه یک پرسش تاریخی، بلکه به‌عنوان یک بداهت تلقی شده و به‌گونه‌ای بازتولید شده است که در تحلیل‌های تاریخی و رویکردهای جامعه‌شناختی، جایگاه هژمونیک یافته است. دست آخر، این امر نشان از تورم مفهومی و نوعی ایستایی تحلیلی در سنت جامعه‌شناسی تاریخی ایران دارد. @Idea_of_Iran