یکی از تناقضات این تیتر با چهره های آن، ایدۀ تغییر پارادایم است. توماس کوهن، تغییر پارادایم ها را محصول زمانی می داند که نه یک یا دو نظریه، بلکه نظریات متعدد حاضر در پارادایم موجود، نتوانند مسائل آن پارادایم را حل کنند و در لحظه ای شبیه معجزه یا الهام به یک فرد، پارادایمی که به واسطۀ عدم حل مسائل آن توسط نظریه پرادازان آن پارادایم به بحران رسیده، تغییر می کند. معضلۀ منطقیِ این عنوان و بیانیه با امضاء کنندگان آن، این است که تغییر پارادایم موجود توسط همان کسانی دارد اعلام می شود که بیشترین نقش را در وضعیتِ موجود اقتصادی، فرهنگی و سیاسی کشور داشته اند و بیشترین مناصب سیاسی، اقتصادی یا حتی اجتماعی را حداقل از اوایل دهۀ 70 در اختیار داشته اند؛ به قدری که حتی عموم مردم کوچه و بازار هم عکس آنها را از بس دیده شده اند، می شناسند.

📊 #اطلاع_نگاشت | پیمان ابراهیم (ع) بر محور حب الحسین (ع) 🔻تقابل دو روایت از «پیام ابراهیم» و سرنوشت خاورمیانه 🔹محور عادی سازی (رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانان) 🔸محور مقاومت (ملت محب حسین) 🔗 متن کامل تحلیل: http://ijtihadnet.ir/?p=78564 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🗞در اولین شماره نشریه اجتماعی عمران دانشگاه رضوی می‌خوانید: 📌اندیشمندان امروز ایران: استاد حمید پارسانیا 📌ارتباطات انسانی از نگاه فارابی 📌اندیشه اجتماعی علامه طباطبایی 📌مروری بر «معالم فی الطریق» سید قطب 📌فرصت های زیارت، چالش های گردشگری 📌سریال معاویه، روایت تاریخ یا بازنویسی آن و... #نشریه_عمران #دانشگاه_رضوی @umranmag

منتشر شد 🎉 نخستین شماره از فصلنامۀ انگلیسی تراث رضوی (Razavi Heritage) منتشر شد. در این شماره مقالات زیر را می‌خوانیم: 🔹مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری، گسترش و ماندگاری تشکیلات موقوفاتی آستان قدس رضوی/ ابوالفضل حسن‌آبادی 🔹 Key Factors Influencing the Formation, Expansion, and Longevity of the Waqf System in Astan-i Quds Razavi/ Abulfazl Hasanabadi 🔹نشانه شناسی «در» در ورودی آستان‌های زیارتی اسلامی بر اساس الگوی پیرس/ کوثر حسن‌زاده 🔹Semiotics of ‘Doors’ at the Entrances of Islamic Pilgrimage Shrines Based on the Peircean Model/ Kosar Hassanzadeh 🔹ظرفیتِ آموزه‌های حضرت رضا علیه‌السلام در مواجهه با نظریه‌های عدالت سکولار/ محمدرضا قائمی‌نیک 🔹The Capacity of Imām Riḍā’s (PBUH) Teachings in Encountering Secular Theories of Justice/ Mohammad Reza Ghaemi Nik 🔹تأملی بر زندگی و آموزه‌های امام علی‌ بن موسی الرضا (ع) از منظر مسیحیت/ استفن سیزر 🔹A Reflection on the Life and Teaching of Imām Ali al-Riḍā from a Christian Perspective/ Stephen Sizer 🔹امام رضا(ع) و عدالت فرهنگی/ احمد اولیایی تَرشیزی 🔹Imam al-Riḍā (PBUH) and Cultural Justice/ Ahmad Olyaei Tarshizi 🔹بازنمایی نمادین و سیالیت مکان‌های زیارتی/ ایان ریدر 🔹Symbolic Representation and the Mobility of Pilgrimage Sites/ Ian Reader نشریۀ تراث رضوی ضمن سپاس از همکاری علمی نویسندگان مقالات فوق، پذیرای مقالات دیگر نویسندگان دانشگاهی و حوزوی است. لطفاً مقالات خود را به زبان انگلیسی از طریق سامانۀ نشریه به نشانی https://rh.razavi.ac.ir/ ارسال فرمایید. Razavi Heritage Journal, while appreciating the scholarly collaboration of the authors of the above articles, welcomes submissions from other academic and seminary writers. Please submit your articles in English through the journal's website at https://rh.razavi.ac.ir/. #تراث_رضوی #امام_رضا #نشریه_انگلیسی #دانشگاه_علوم_اسلامی_رضوی #Razavi_Heritage ⬅️ با نشریات علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی همراه شوید: Join the scientific journals of Razavi University of Islamic Sciences: 🌐 journals.razavi.ac.ir/ 📧 razaviunmag@gmail.com ☎️ 051 32230772 🔗 RazaviUniversityJournals

با دکتر احمد توکلی، از سال های اول دانشگاه از نزدیک آشنا شدم. استقلال رأی کم نظیر، رعایت انصاف و تقید به اصول اساسی اسلام و انقلاب، در همۀ رفتارهای فردی، جمعی و سیاسی اش بروز و ظهور داشت. همنشینی با او، حقیقتاً درس آموز بود. عرض تسلیت به خانوادۀ معزز و آشنایان ایشان دارم. خداوند ایشان را با صاحب این ایام محشور سازد.

وحدت، بر سر چه بود؟ 1 از 3 1. طرح مسئله یکی از مسائلی که پس از دفاع مقدس 12 روزه 1404 مطرح شده است، وحدت و انسجام جامعۀ ایران در مقابل این تجاوز است. با این‌حال پرسش مهمی که در این باره مطرح می‌شود، موضوع این وحدت و انسجام اجتماعی است. درپاسخ به این پرسش، اغلب «ایران» به‌عنوان مهمترین دال گفتمان وحدت مذکور مطرح می‌شود. این دال اگرچه وجهی از حقیقت وحدت جامعۀ ایرانی را مخصوصاً با نظر به بعد تاریخی و هویتی‌اش نشان می‌دهد، اما اولاً در تقابل با ایدۀ امت قرار می‌گیرد که دوگانۀ امت‌گرایی-ملت‌گرایی را زاییده است و ثانیاً در نهایت منجر به انزوا یا به‌تعبیر دقیق‌تر، تنهایی ایران، در منطقۀ خاورمیانه یا غرب آسیا می‌شود. 2. مواجهۀ ایرانیان با دو سویۀ تمدن معاصرِ غربی برای یافتن پاسخی کامل‌تر به این پرسش، اگر مروری به حوادث معاصر تاریخ ایران داشته باشیم، درخواهیم یافت که ایران، همواره در معرضِ تجاوز استعمار غربی بوده است. بر اساس یک نگاه تاریخی، جامعۀ ایرانی از جنگ‌های ایران و روس به بعد، به دلیل ماهیت دوگانۀ استعمارِ غربی، همواره برخورد دوگانۀ میان شیفتگی و نفرت نسبت به غرب داشته است. همانطور که عبدالهادی حائری در «نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایران با دو رویه تمدن بورژوایی غرب» متذکر شده، تمدن غربی، مخصوصاً از وجه استعماری، همواره دارای دو رویۀ پیچیده است. این دو رویۀ پیچیده که در حقیقت، وجه اسرارآمیز جهانشمولی تمدن غرب نیز هست، باعث شده تا ملت‌ها و ممالکت غیرِ غربی، علیرغم آنکه در معرض تجاوز غربی‌ها قرار می‌گیرند، اما از خودِ متجاوز، طلبِ عمران و آبادانی کنند. استعمار که به‌معنای طلب عمران است، همواره توسط کشورهای مورد تجاوزِ غرب، مطرح شده است. این طلب که در عینِ دریافت ضربه از سوی غرب شکل می‌گیرد، دقیقاً ناظر به همین ویژگیِ پیچیده و دوگانۀ تمدن معاصر غربی است. اینکه ملت یا دولتی مورد تجاوز قرار بگیرد و در عینِ حال، از متجاوز، طلب عمران و آبادانی و نجات کند، یکی از معماهای مواجهه با غربِ معاصر است که پاسخ به آن، در گرو فهم عمیق از ماهیت مدرنیتۀ غربی است. 3. سکولاریسم و دوباره‌قدسیِ امور دنیوی در جهان مدرن بر اساس بعضی از تحلیل‌ها، مدرنیته در عینِ حال که تمدنی سکولار است، اما تمدنی دینی است. معمولاً جهان سکولار را محصول دنیوی‌شدنِ امور قدسی می‌دانند. امور قدسی نظیر علم، انسان، جهان و حتی جامعه و معیشت و نظایر آنها هنگامی که از هستیِ قدسی خود فاصله می‌گیرند و بنیادی این‌دنیایی می‌یابند، اصطلاحاً سکولار و دنیوی می‌شوند. با این‌حال این فرایند سکولار یا خدازدایی (dedivinization) تنها یک سویۀ جهان معاصر غربی است. اگر جهان مدرن متکی بر همین وجه و جنبه باقی می‌ماند، با نظر به اینکه امور دنیوی، خاص و جزئی و غیر جهانشمول‌اند، مولفه‌های مدرنیتۀ غربی، نظیر لیبرالیسم، اومانیسم، سکولاریسم یا حتی دستاوردهای آن در اقتصاد و صنعت و جامعه و خانواده و ... نیایستی جهانشمول می‌شد. این در‌حالی است که این آموزه‌ها یا دستاوردها، امروزه جهانشمول شده‌اند. تا پیش از مدرنیته، جهانشمول ارزش‌ها یا مولفه‌ها یا حتی دستاوردها، وابسته به ادیان الهی نظیر یهودیت و مسیحیت بود. ادیان الهی به دلیل اتصال با حقایق ماوراء انسان و جهان‌ها و فرهنگ‌های انسانی، این مجوز را داشتند که از ورای انسان‌ها و ارزش‌های عامِ انسانی، او را به ارزش‌های الهی دعوت کنند. ارزش‌های الهی، به دلیل متمایزبودنِ خدا از جمیع انسان‌ها، ارزش‌هایی جهانشمول محسوب می‌شوند و تمام فرهنگ‌ها و جوامع انسانی، علیرغم تنوع و تفاوتی که با یکدیگر دارند، اما همگی در مقایسه با ارزش‌های الهی، یکسان‌اند. این تمایز وجودی میان ارزش‌های الهی و ارزش‌های ناظر به فرهنگ‌ها و جوامع انسانی، مهمترین مجوز بسط ارزش‌های ادیان الهی به تمام فرهنگ‌ها و جوامع انسانی بود. به همین دلیل جوامع یا فرهنگ‌های آفریقایی، آمریکایی، ژرمنی، فرانکی، ایرانی، عراقی، عربی، ترکی و نظایر آنها هیچ‌کدام جز به واسطۀ زور و جنگ و قدرت، مجوز فراگیرشدن نداشتند. هر فرهنگی، شخصیت خاص خود را داشت و هیچ استدلال موجهی (جز غلبۀ خوی تجاوزگری و قدرت‌طلبی و جاه‌طلبی) نمی‌توانست دلیل سلطه و فراگیرشدن یک فرهنگ نسبت به فرهنگ‌ها یا جوامع دیگر را توجیه کرده یا توضیح دهد. تنها ارزش‌های الهی ادیان بود که می‌توانست به واسطۀ اینکه از منشاء فرانسانی شکل گرفته‌اند، مجوز جهانشمولی و بسط به فرهنگ‌ها و جوامع انسانی را داشته باشد. https://eitaa.com/mojtamaona/620

وحدت، بر سر چه بود؟ 2 از 3 از این منظر ارزش‌های مدرنیتۀ غربی، به دلیل دنیوی‌شدن امر قدسی، ناگزیر در محدودۀ ارزش‌های فرهنگ و جوامع انسانی منحصر می‌شود. بنابراین اگر سکولاریسم و دنیوی‌شدن یکی از مهمترین بنیان‌های جهان مدرن غربی است، عملاً امکان جهانشمولیِ آن، جز از طریق زور و جنگ و جاه‌طلبی و قدرت‌طلبی محقق نخواهد شد. اگرچه حضور غرب و تمدن غربیِ معاصر همواره در میان دیگر فرهنگ‌ها و جوامع با تجاوز و زور نظامی و قدرت‌طلبی همراه بوده، اما معمای مسئله بر سر طلب و تقاضایی است که کشورهای مورد تجاوز، از فرهنگ و تمدنِ معاصر غربی می‌کنند و پروژۀ استعمار شکل می‌گیرد. در پاسخ به این معما شاید بتوان به فرایندِ دومی در کار سکولاریسم اشاره کرد و آن، دوباره قدسی‌سازی (redivinization) امور دنیوی درجهان مدرن است. در این فرایند که به لحاظ تاریخی در آثار متفکرین قرن نوزده و بیستم علوم انسانیِ غرب از جمله انسان‌شناسانی نظیر فریزر و فیلسوفان و جامعه‌شناسانی نظیر هگل و مارکس و آگوست کنت و دورکیم و روان‌کاویِ فروید و نظایر آنها و از جمله در پروژۀ شرق‌شناسی این دوره قابل پیگیری است، همۀ ارزش‌های سکولارِ غربی از علم و عدالت و آزادی و ترقی و نظایر آنها تبدیل به امور مقدس و به تبع، جهانشمول می‌شوند. دقیقا از همین دوره است که در پیِ تجاوز نظامی کشورهای غربی به ممالکت غیر غربی، شاهد پروژۀ استعمار غیرِ غربیان از غربی‌ها هستیم. دو جنبۀ تمدن غربی یا بورژوازی، اینچنین باعث شده است که در ذیل پروژۀ استعمار، ممالکت غیرِ غربی، علیرغم تحمل تجاوزِ غربیان، از آنها طلب عمران و آبادانی کنند. 4. نقاط آگاهی نسبت به سویۀ استعمارگرِ تمدن غربی با این‌حال مروری بر تاریخ ایران نشان می‌دهد که این پروژه و مواجهه با دو جنبۀ تمدن غربی، از جنگ‌های ایران و روس نیز در ایران رایج شد. با این‌حال مخصوصاً از دورۀ نهضت ملی‌شدن صنعت نفت است که جامعۀ ایرانی، به‌شکلی فراگیر در می‌یابد که در پسِ جنبۀ مترقیِ تمدنِ معاصر غربی، سویۀ خشونت‌بار و بنیان‌برافکنی وجود دارد که حتی اجازۀ کنترل منابع داخلی یک ملت را به آن ملت نمی‌دهد. تقریباً از این تاریخ به بعد است که جامعۀ ایرانی، از ایدۀ استعمار به سمتِ ایدۀ استقلال گام بر می‌دارد و در نهایت، هزینۀ سنگین ایدۀ استقلال را در جریان انقلاب اسلامی 1357 می‌پردازد. اگر از این منظر به تاریخ معاصر ایران بنگریم، همواره نقاط وحدت‌بخش جامعۀ ایرانی در آستانۀ فهم عمومی جامعه از این جنبۀ استعماریِ غرب رخ نموده است. وحدت جامعۀ ایرانی، موضوعی است که در متن جامعۀ ایرانی، همواره حاضر است، با این‌حال سویۀ استعماریِ تمدن غربی، باعث غفلت کلیت جامعه از آن می‌شود و در سایۀ این غفلت، وحدتِ جامعۀ ایرانی به حاشیه می‌رود. با آشکارشدنِ سویۀ خشونت‌بار و تخریب‌گرِ جهان استعماریِ غرب، این وحدت دوباره سربر می‌آورد. آنچه در دفاع مقدس 12 روزه آشکار شد و از لایۀ مستور جامعۀ ایرانی دوباره رخ بر نمود، وحدتی است که جامعۀ ایرانی در مواجهه با سویۀ تخریب‌گرِ جهانِ استعمارگرِ غربی بدان آگاه شد و اشراف یافت. این سویۀ قدسی‌زدایی شدۀ جهانِ غربی است که در این جنگ، نقاب برافکند و سویۀ دوباره‌قدسی شدۀ امر دنیویِ خود را به کناری نهاد. در پس این آگاهی جمعی بود که جامعۀ ایرانی، سویۀ تخریب‌کنندۀ استعمار غربی را دریافت و همچون گذشته در مقابل آن، وحدتِ درونیِ خود را آشکار نمود. از این جهت، اگرچه موضوع وحدت اخیر، «ایران» بوده است، اما این موضوع در پرتو خودِ آگاهی ملی ایرانی در مواجهه با سویۀ تخریب‌گرِ استعمارِ غربی آشکار شده است. https://eitaa.com/mojtamaona/621

وحدت، بر سر چه بود؟ 3 از 3 5. سویۀ دینی وحدت ملی ایرانیان و آشکارگیِ وجه استعماریِ غرب با این‌حال این وحدت، ناگزیر بایستی بنیانی دینی داشته باشد. در فقدان بنیان دینی و مشخصاً اسلامی و توحیدی در ایران، امکان چنین آگاهی ملی وجود نداشت. همانطور که اشاره شد، ماهیتِ پیچیدۀ تمدن معاصر غربی که محصول دوباره قدسی‌سازیِ امور دنیوی است، مهمترین عامل غفلت ملت‌ها و تمدن‌های غیر غربی از ماهیتِ سکولار و استعمارگرِ غربی است. اشتراک الفاظ یا حتی معانیِ ظاهری مولفه‌های تمدن غربی با مفاهیم و معانی حاضر در آموزه‌های ادیان الهی از جمله علم و عدالت و آزادی و تکامل و حتی قدسیت و نظایر آنها همواره مهمترین عامل پذیرش فرهنگ استعمارگرِ غربی از سوی ملل غیر غربی، مخصوصاً ملت‌های دینی بوده است. بی‌وجه نیست که پذیرش فرهنگ استعمارگرِ غربی در میان ملل و تمدن‌های غیرِ غربی، اغلب زمانی رخ داده است که غنای دینیِ این فرهنگ‌ها و تمدن‌های غیرِ غربی، کاهش یافته و سطوحی از سکولاریسم در آنها، به دلایل مختلف از جمله فساد درونی سربرآورده است. در چنین شرایطی، مفاهیم دوباره‌قدسی‌شدۀ سکولارِ غربی، خود را در پوشش مفاهیم و مولفه‌های دینی به این جوامع و شرایط سکولارشده‌شان عرضه کرده و مورد استقبال قرار گرفته است. تنها با آشکارشدنِ لایه‌های عمیق دینی در میان ملت‌های غیر غربی است امکان فهم بعد و لایۀ سکولار و دوباره‌قدسی‌شدۀ فرهنگ غربی فراهم می‌شود. هنگامی که روایت غنی و قوی از دین در ملت‌های غیرِ غربی سربرآورد، چهرۀ بزک‌کرده و قدسی‌شدۀ ارزش‌ها و مولفه‌های دنیویِ غرب از چهره می‌‌افتد و حقیقت آشکار می‌شود. با این ‌تحلیل، اگرچه وحدتِ جامعۀ ایرانی در دفاع مقدس 12 روزه، وجهی ملی دارد، اما وجه دینیِ آن در مواجهه با سویۀ استعمارگرِ غربی قابل توضیح است. با این توضیح شاید بتوان بر دوگانۀ تصنعی امت‌گرایی-ملت‌گرایی غالب آمد. وجه استمعارگرِ غربی که در پروژۀ عادی‌سازیِ روابط رژیم صهیونیستی در منطقه با پیمان‌های ابراهیم و نظایر آن در حال پیگیری است، در این جنگ و تجاوز، نه تنها بر ملت ایران، بلکه بر ملت‌های آزادی‌خواه منطقه نیز آشکار شده و این به‌واسطۀ روایت عمیق و غنی از اسلام در ایران است که با تکیه بر ریشۀ تاریخی و هویتیِ خود، توانسته است سویۀ استعمارگر و تخریب‌کنندۀ تمدن معاصر غربی را آشکار کند. https://eitaa.com/mojtamaona/622 https://tn.ai/3368097 vtn.ir/001iXj

📚رویۀ پنهان تجدد: دیانت مقلوب یا کفر جدید📚 🔽 تاکنون بسیاری از متفکران به مضایق، دشواری‌ها، کاستی‌ها، نقائص و توالی فاسد و سوء نظریۀ تجدد ــ به‌ویژه در حوزۀ علوم اجتماعی ــ بصیرت یافته‌اند، اما وُگلین شاید از این حیث با دیگران متفاوت است، زیرا: ۱) وی نقدی بنیادی‌تر و به معنای دیگر، نقدی از بیرون بر تجدد ارائه می‌دهد و ۲) صرفاً در نفی تجدد باقی نمی‌ماند بلکه بنیان‌های مثبتی را نیز برای جایگزینی نظریۀ تجدد فراهم می‌آورد و از حد نفی و نقد فراتر می‌رود. او بازسازی و اصلاح علوم اجتماعی را اولین و ضروری‌ترین کار برای پایان دادن به مصائب، آلام، انحرافات، مفاسد، سبعیت‌ها و بی‌عدالتی‌هایی می‌داند که تجدد در عالم به وجود آورده و می‌آورد. 📍کتاب حاضر برای دانشجویان رشته‌های‌ علوم اجتماعی، علوم سیاسی و فلسفه در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، به عنوان منبعی مبنایی تألیف شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌‌‌‌مندان نیز از آن بهره‌‌‌‌مند شوند. انتظار دارد که این بزرگواران از این همیاری و راهنمایی دریغ نورزند و با پیشنهادهای اصلاحی خود، این سازمان را در اصلاح کتاب حاضر و تدوین دیگر آثار مورد نیاز جامعه دانشگاهی جمهوری اسلامی ایران یاری دهند. 💳قیمت: ۲٬۳۲۰٬۰۰۰ ریال 🍃 🌐سایت سمت: www.samt.ac.ir 🛍خرید از: samt.ac.ir/fa/book/6322/ روابط عمومی «سمت»

آدام اسمیت بعنوان پدر اقتصاد جدید، ایده دست نامرئی را پیش از آنکه در ثروت ملل بعنوان سازوکار تنظیم روابط اقتصادی در بازار تعریف کند، در نظریه عواطف اخلاقی مطرح کرده بود. ما در ایران، کتاب اول را کمابیش می‌شناسیم اما کتاب دوم کمتر مورد توجه بوده است. مروری بر این دو کتاب نشان می‌دهد که بازار، نمود عینی تخیل اخلاقی آدام اسمیت در ذیل ایده همدلی است. تخیل اخلاقی به سوژه مدرن این امکان را می‌دهد که در عین دنبال کردن آزادی و نفع فردی، از خود برون آید و در موقعیت دیگران قرار گیرد و با دیگران همدلی کند و ایده بازار، تجلی چنین موقعیتی است. چون تخیل در قیاس با جهان محسوس سوژه، نامرئی است، موقعیت بازار با دست نامرئی شناخته می‌شود. با این حال تخیل در آدام اسمیت، تخیلی این‌دنیایی و در مقایسه با مفهوم تخیل در حکمت اسلامی، متعلق به خیال متصل است و ارتباطی به جهان ماوراء انسان ندارد. به تعبیر ساده، اخلاق اسمیت، ولو در ایده همدلی، سکولار است. در این مقاله با تکیه بر نسبت خیال متصل و منفصل در حکمت اسلامی و ایده تجرد مثالی، سعی کرده‌ام نشان دهم که می‌توان با توضیحی از خیال جمعی در سنت اسلامی، مبنایی برای مطالعه نظام‌های معیشتی و اقتصادی در سنت اسلامی در نسبت با اخلاق در سنت اسلامی داشت. تجرد مثالی امکان برون آمدن انسان از موقعیت فردی را برای همه انسان‌ها فراهم می‌آورد و در عین حال، سکولار و این‌دنیایی و گسسته از خیال منفصل نیست https://eitaa.com/mojtamaona/626 https://doi.org/10.30513/ied.2025.6306.1232

مقاله ارزشمند از دوست فاضل جناب آقای دکتر قائمی نیک توجه داشته باشیم که همدلی در اسمیت به جای خیال منفصل و نفس الامر در حکمت اسلامی قرار گرفته است. دلیل کلامی آن را می توان در امتداد نداشتن انسان کامل یا امامت برای بعد از عیسی مسیح علیه‌السلام عنوان کرد. https://eitaa.com/philosophyofsocialscience

لطف استاد عزیز و ارجمند، جناب حجت الاسلام دکتر سلطانی و نکتۀ دقیقی که فرمودند و ایدۀ اصلی این مقاله که از گفتگوی سالهای قبل با ایشان اخذ شد.