#آزادیتشریعی
🔺آنچه که از نزاع میان اختیار و علیت در مباحث فلاسفه گفته شد، همه برای شرح ماجرای #آزادیتکوینی انسان است. یعنی هر انسانی به واسطه هویت انسانیاش، قدرت اختیاری دارد که مفسر آزادیهای تکوینی اوست. علاوه بر این آزادی، از #آزادیتشریعی نیز میتوان سخن گفت.
🔺توضیح ذلک؛ مقصود از آزادی تشریعی، الزاماً آزادی دینی نیست، بلکه میتوان آن را در معنایی اعم یعنی #آزادیتقنینی فهمید. هر انسانی به دلیل حضور در جامعه یا به دلیل تقید به یک مکتب، دین و آیینی، ملزم است که قوانین و الزامات آن جامعه و آن دین و مکتب را اجرا نماید. او از این جهت که «نمیتواند هرکاری که می خواهد انجام دهد» مبتلا به نوعی جبر و سلب اختیار میشود. حال در این میان، آن جامعه و آن دین و مکتب، موارد و مواضعی را باز گذاشتهاند و به انسانها در آن حوزهها آزادی بخشیدهاند که هر آنچه که میخواهند انجام دهند. این امر را آزادی تشریعی یا تقنینی میگویند.
🔺روشن است که، این موضوع در دامنه علوم مرتبط با شریعت یعنی فقه و اصول مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از مفاهیمی که، در این راستا باید بحث شود و عمق آن به دست آید، مفهوم #اباحه است. مفهوم اباحه، مفهومی است که شامل هرنوع ترخیص شرعی میشود. حقیقت اباحه چیست؟ شارع اقدس، با جعل اباحه چه چیزی به انسان واگذار میکند؟ این مباحث در اصول و فقه طرح شدهاند، لیکن بررسیهای عمیق درباره آنها صورت نگرفته است، و طبعاً #فلسفهاصول عهدهدار این بررسیها خواهد بود.
🔺اصولیین با وجود اشاراتی که به مفهوم اباحه و نظایر آن داشتهاند، بسیار کم بلکه به ندرت پیرامون حقیقت آن سخن گفتهاند، و میتوان گفت، تحقیقات مفصل استادحاج شیخ #صادقلاریجانی(دام عزه) پیرامون اباحه در فلسفه اصول، از موارد نادری است که در دوران معاصر علم اصول رقم خورده است.
@monir_ol_din