در پاسخ به اشکالات وارد شده به مطلب «النصیحة لأئمة المسلمین» - 2-4
🔘 نظر مقام معظم رهبری
درمورد این جملات، به دو نکته باید توجه کرد:
#نکته_اول اینکه اگر دقت شود در تمامی آن مواردی که معنای دیگری بیان شده، مخاطبِ نصیحت، امام حق جامعه نیست بلکه یا کارگزاران نظام هستند (ذیل امام) یا امام غیر حق. لذا تعریف ایشان در این جملات را با توجه به این مخاطبان باید در نظر گرفت.
(البته این به معنای این نیست که به کسی نباید اجازه انتقاد داد! حتی در زمان معصوم هم اجازه انتقاد و حرف مخالف داده میشود و محترم است، اما آن چیزی که قلب مؤمن به آن خیانت نمیکند، نصیحت به معنی پند و اندرز به امام حق جامعه نیست.)
مرور آن جملات رهبر انقلاب:
[سؤال: به نظر شما با مسؤولان ردهبالای دنیازده، چگونه باید برخورد کنیم؟ ]
شما باید یکطور برخورد کنید، بنده هم طوری دیگر. دستگاه قضایی هم طور دیگر باید برخورد کند. به نظر من شما تا آنجایی که میتوانید، نصیحت کنید؛ «النّصیحة لأئمّة المسلمین». هر کسی را که احساس میکنید #دنیازده است، به هر طریقی میتوانید، نصیحت کنید و بدانید که نصیحت بههرحال مؤثّر است. ۱۳۷۹/۱۲/۲۲
(محل بحث درمورد مسئولین دنیازده است)
حمایت بندهی حقیر از #دولتها به معنای این نیست که همهی کارکرد آن دولتها را ما قبول داشته باشیم؛ نه... ایرادها نباید موجب بشود که ما دولت را بیگانهی از خودمان بدانیم و دست حمایت و کمکی که همه باید به سمت دولتها دراز کنند، این را انجام ندهیم. لازم است که انشاءاللَّه این حمایت و کمک انجام بگیرد، و دعا کنیم و توصیه کنیم؛ نصیحت هم لازم است؛ النَّصیحَةُ لأَئِمَّة المُؤمِنین، یعنی سخن خیرخواهانه، که حالا گاهی این سخن خیرخواهانه ممکن است درشت و تند و تیز هم باشد، که طبیعت کار این است که اگر مسئولانی که مخاطب این سخن تندوتیز قرار میگیرند، درست فکر کنند، گمان میکنم خرسند باشند؛ حتّی آن سخن تندوتیز هم به نفع آنها است. ۱۳۹۲/۰۶/۱۴
(محل بحث درمورد دولت است اما دوستان جمله را ناقص آورده بودند)
النصیحة لائمة المسلمین؛ یعنی حرف درست و خیر را به ائمه مسلمین بیان کردن و آنها را راهنمایی کردن و حقایق را به آنها رساندن. به #کار_نادرست و #خلاف آنها، آنجایی که لازم است اشاره کردن، از آنها سؤال نمودن، در صدر اسلام این روحیه در میان مردم تقویت می شد و سرکوب نمی شد. فرمان خلیفه دوم، خلیفه روی منبر رفت و به مردم گفت: «اگر من کج رفتم مرا راست کنید» یعنی هدایت کنید. اشتباهاتم را بگویید. یک عربی بلند شد، شمشیرش را بیرون آورد و گفت: «اگر کج رفتی با شمشیر تو را راست خواهیم کرد». یعنی تا این حد به مسلمان اجازه داده شد که به مسؤولان امر با صراحت حرف بزند. 17/10/62
(محل بحث درمورد امام ناحق است که کار خلاف و نادرست انجام میدهد)
اما #نکته_دوم، تفاوتی است که بخشی از برداشت بنده با ظاهر تعبیر آقا دارد، برداشت بنده این بود که عبارت النصیحة لأئمة المسلین که در آن روایت آورده شده است، فقط برای امام حق به کار میرود، چون غیر از تحلیلی که قبلاً گفته شد، در اصول کافی (ج1، ص: 404) داریم که وقتی امام صادق ع این روایت را از پیامبر ص برای یکی از شیعیانشان نوشتند و رفتند، او به دوست همراهش که از اهل سنت بود (ثفیان ثوری) می گوید که اخلاص برای خدا را فهمیدم، اما آن امامی که باید نصحیت نسبت به او داشته باشیم کیست؟ یعنی معاویه و یزید و مروان و ... که نماز پشت سرشان جایز نیست؟
ثفیان می پرسد مگر شیعیان چه عقیده ای دارند؟ و راوی می گوید همانا بخدا كه على بن ابى طالب عليهالسلام امام و پيشوائى است كه نصیحتش بر ما لازمست.
لذا بنده اینجور میفهمم که در این بیانات رهبر انقلاب که تعبیر النصیحة لأئمة المسلین را برای همهی کارگزاران نظام و نیز امام غیر حق هم به کار بردهاند (و بهدرستی متناسب با مخاطب، تفسیر کردهاند)، این تعبیر را با توسعهی معنا به کار بردهاند نه به عنوان جزئی از آن روایت و مقصود آن. (با توجه به تعریف ایشان در کتاب انسان 250 ساله که ذکر شد)
@mosabereh