اگر انسان به قوّه غذا خوردن بیش از حد رسیدگی کند، ناز پرورده‏‌اش کند، دائم به فکر شکم باشد، این قوّه را فاسد می‌کند بلکه تمام وجود و اخلاقش را فاسد می‌کند؛ و اگر به حد کافی به آن نرسد، یک نوع عواقب دیگر ایجاد می‌کند. این دیگر ربطی به این ندارد که این کار عقلًا خوب باشد یا بد. اساس اخلاق سلامت روان است. سلامت روان مثل سلامت بدن ربطی به حسن و قبح ندارد. روان باید سلامتی داشته باشد. همان‏طور که بدن احتیاج به ورزش و تقویت دارد، روان انسان هم احتیاج به تقویت و ورزش دارد؛ یعنی انسان می‌تواند با برخی اعمال حتی فکر خودش را تربیت کند. (اسلام‌ونیازهای‌زمان، ج۱، ص۲۰۹) @motahari_nab

امام‌مجتبی(سلام‌الله‌علیه) آن وقت واقعاً برای ما امام است که عملاً الگو و مقتدا باشد. یکی از خصوصیاتی که از زندگی این بزرگوار نقل شده است در همین مسئله‌ حضّ بر طعام مسکین است. ایشان چند بار هرچه داشتند دو قسمت کردند، یک قسمت را به مصرف مساکین و فقرا رساندند و قسمت دیگر را برای خود نگهداری کردند. سفر حج را مخصوصاً از مدینه تا مکه پیاده می‌رفتند نه از آن جهت که مال و مرکوب و چنین امکانی نداشتند، امکانش را هم داشتند ولی مخصوصاً برای اینکه‏ "افْضَلُ الْاعْمالِ احْمَزُها"، برای اینکه همه یاد بگیرند، برای اینکه نفس انسان بیشتر خاضع و خاشع بشود و برای اینکه در مقابل خدای متعال بیشتر اظهار عبودیت کرده باشد، در سفر حج این‏گونه عمل می‌کرد. ایشان ضرب‏ المثل حلم و بردباری و تحمل‏‌اند. (آشنایی‌باقرآن، ج۹، ص۴۱) @motahari_nab

عبادت نردبان قرب است، معراج انسان است، تعالی روان است، پرواز روح است به سوی کانون نامرئی هستی، پرورش استعدادهای روحی و ورزش نیروهای ملکوتی انسانی است، پیروزی روح بر بدن است، عالی‌ترین عکس العمل سپاس‌گزارانه انسان است از پدیدآورنده خلقت، اظهار شیفتگی و عشق انسان است به کامل مطلق و جمیل علی الاطلاق، و بالأخره سلوک و سیر الی الله است. (سیری‌درنهج‌البلاغه، ص۹۱) @motahari_nab

یک قانون خوب و عالی در درجه اول باید خوب تفسیر شود و در درجه دوم باید خوب اجرا و تنفیذ گردد؛ اگر خوب تفسیر نشود فرضاً آنها که متصدی اجرا و تنفیذ هستند بخواهند خوب اجرا کنند فایده ندارد، زیرا همان‌طوری اجرا می‌کنند که تفسیر شده، و اگر هم قصد خوب اجرا کردن نداشته باشند برای آنها چه بهتر. وقتی متصدیان تفسیر قانون، مطابق با نیات سوء اجراکنندگان تفسیر کردند عملا و نتیجتاً خدمتی به آنها کرده‌اند و آنها را از زحمت و دردسر مردم نجات داده‌اند، خواه آنکه تفسیرکنندگان از اول قصدشان این باشد که به قانون و مردم خیانت کنند، و یا چنین قصدی نداشته باشند، فقط روی کج‌فهمی بد تفسیر کنند. (بیست‌گفتار، ص۳۲) @motahari_nab

شب قدر شب انسان کامل است. در شب قدر قرآن نازل شد و پیغمبر هر سال شب قدر داشته است و هر امامی هر سال شب قدر دارد و هیچ وقت زمین از انسان کامل خالی نیست و به همین دلیل هیچ سالی از شب قدر خالی نیست. (آشنایی‌باقرآن، ج۱۴، ص۸۵) @motahari_nab

به تعبیر قرآن انسان حنیف است، حق گراست؛ یعنی میل به کمال و خیر و حق بالفطرة در او وجود دارد؛ در عین حال از آزادی و اختیار برخوردار است و لذا ممکن است از مسیر خودش منحرف شود و حق کشی کند، ظلم کند، دروغ بگوید. (نبرد‌حق‌وباطل، ص۳۲) @motahari_nab

اوج معنویت ماه مبارک رمضان، شب‌های قدر است. (آشنایی‌باقرآن، ج۴، ص۱۹۵) @motahari_nab

رسول اکرم(ص) به قاتل امیرالمؤمنین‌علی‌(ع) لقب «اَشْقَی الاْخِرین» داده بود. رسول خدا سخن به گزاف نمی‌گفت. برای آن این لقب را داده بود که با شهادت علی(ع) لطمه بزرگی به عالم اسلام وارد شد که غیر قابل جبران بود. اشخاص بزرگ همه وقت وجودشان مفید است، ولی گاهی از نظر اجتماعی در یک موقع خاصی قرار می‌گیرند که وجود آنها در آن موقع خیلی حساسیت پیدا می‌کند. (بیست‌گفتار، ص۲۲۰) @motahari_nab

علی ابن ابی طالب(ع) از آن شخصیتهایی است که مخصوص به زمان معینی نیست، مربوط به تمام زمانهاست. (اسلام و نیازهای زمان ج اول) @motahari_nab

تولای آن حضرت(امام علی(ع))مکتب عشق و محبت است. عنصر محبت در تشیع دخالت تام دارد. عشق، قوای خفته را بیدار و نیروهای بسته و مهار شده را آزاد میکند. (جاذبه و دافعه علی (ع)) @motahari_nab

نماز دو فلسفه دارد: یکی اینکه رقاء ملکوتی است و دیگر اینکه دائماً انسان را از غفلت بیرون می‌آورد و متذکر خدا و بندگی خود می‌کند، و اینکه گناه از غفلت و عصمت از تذکر پیدا می‌شود، معلوم می‌شود که نماز را نباید تحقیر کرد. (یادداشت‏‌ها، ج۶، ص۲۷۴) @motahari_nab

ماه رمضان از شعارهای اسلامی است و باید تعظیم شود، باید وضع اجتماع و بازار مسلمین طوری باشد که نمودار باشد که مهمان جدیدی بر آنها وارد شده و به احترام آن مهمان در خیابان و کوچه و مسجدها و خانه‌های آنها تغییری پیدا شده. باید خانه مسلمان طوری باشد که نه تنها بچه‌های کوچک حس کنند که پدر و مادرشان ناهار نمی‌خورند، بلکه حس کنند مهمانی در خانه آنها آمده. خوب است در اول افطار آنها را وادار به دعا کنند و با خودشان هماهنگ سازند. (یادداشت‏‌ها، ج۱۴، ص۲۰۴) @motahari_nab