کتاب دوم، مجموعه بیانات فقیه وارسته و استاد برجسته اخلاق، مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی اعلی الله مقامه الشریف، در آخرین سال حیات مبارکشان میباشد که با وجود کسالت و بیماری، در ماه محرم ، بیان نمودند.
این سخنان که در قالب جلد اخیر از مجموعه سلوک عاشورایی منتشر گشته ، با محوریت خطبه منا حضرت اباعبدالله علیه السلام و در صدد بیان اهداف قیام حضرت بوده و همچون سایر آثار آن استاد، به نحوی است که عالم و عامی از آن بهره میبرند.
ان شاء الله در این ایام، بر سر سفره سخنان آن عالم فقید خواهیم نشست.
#سلوک_عاشورایی
#محرم
📚سلوک عاشورایی
(شرح خطبه منا)
1⃣جامعه عراق و علل جدایی از حرکت امام حسین علیه السلام
▪️مرحوم آیت الله تهرانی، در طی یک دهه، اهداف و جهات مختلفه قیام امام حسین علیه السلام را تبیین نموده اند.بیان مجمل از حاصل این جلسات اینکه، آن قیام حرکتی هدفمند بوده و صحیفه ای از درس هایی در ابعاد گوناگون معنوی و معرفتی، فضیلتی دنیوی و اخروی، فردی و اجتماعی برای انسان است.
اما بحث فعلی، بررسی امری است که منشاء شبهات زیادی است.
بازگشت بسیاری از سوالات و شبهان پیرامون عاشورا به این امر است که:
آیا حرکت امام حسین علیه السلام حرکتی عجولانه بوده است؟
آیا حضرت با درخواست بیعت از جانب ولید در عرض یکی دو شب تصمیم به حرکت به سمت مکه و بعد کوفه گرفتند؟
آیا ایشان در مقابل عمل انجام شده قرار گرفت فلذا حرکتی بی تدبیر شکل گرفته و اینکه نتیجه ظاهری بر این قیام مترتب نشده است ناشی از همین امر بوده است؟!
در جواب این مطلب مروری گذرا بر تاریخ، از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله تا واقعه عاشورا داریم و بعد به اصل جواب میپردازیم.
✔️بعد از وفات پیامبر، خلفا سه گانه مسلک واحدی نداشتند، دو خلیفه اول تظاهر به حفظ سیره نبوی در بین مسلمین میکردند لکن خلیفه سوم از میانه دوران حکومتش، فاصله آشکاری از سیره رسول گرفت.
فلذا وقتی امر به دست حضرت امیرالمومین علیه السلام رسید ایشان در اصلاح امر جامعه، با جدیت ورود کردند و برخورد های تندی داشتند. کسی باور نداشت که ایشان در اجرای فرامین الهی این مقدار جدیت به خرج دهند و همین امر سبب شکلگیری دشمنی برخی صحابه با حضرت امیر شد که به جنگ های سهگانه حضرت و در آخر شهادت ایشان منتهی گشت
از اینجا ماجرای حکومت معاویه لعنه الله پیش آمد. او در عصر امیرالمونین علیه السلام، سبب جنگ صفین و در دوران امامت حضرت امام مجتبی علیه السلام مانع حکومت ایشان بود و بسیار خباثت به خرج داد.
حال با توجه به این حوادث،آیا امام حسین علیه السلام در این مدت حضور نداشته و از اتفاقات جامعه بی اطلاع بودند که منتهی به تصمیم عجولانه ایشان گردد؟ ایشان از زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تا شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام در متن اتفاقات حاضر بودند و از تمام این جریانات شناخت کافی داشتند.
پس چه امری سبب حرکت امام شد؟
برای ورود به بحث اصلی مقدمه ای لازم است:
🔘برپایی یا کنار زدن یک حکومت دو رکن اصلی دارد:
1.رهبری
2.حضورحداکثری مردم در صحنه
و این دو رکن در سه زمینه قابل شکلگیری و اثرگذاری است:
1.اعتماد و خوش بینی اکثر مردم به رهبری
2.اشتراک هدف بین رهبر و عموم مردم در صحنه
3.رهبر و مردم نسبت به حاکم موجود نظر منفی داشته باشند.
حال به تطبیق این امور به زمانه امام حسین علیه السلام میپردازیم :
در آن زمان، دو منطقه جغرافیایی در مسائل حکومتی نقش داشته اند
اول عراق که حجاز نیز با آن همراه است
دوم شام
در ادامه باید آن دو رکن و سه زمینه را در این دو منطقه بشناسیم...
#سلوک_عاشورایی
#محرم
مطول استاد احمدی
📚سلوک عاشورایی (شرح خطبه منا) 1⃣جامعه عراق و علل جدایی از حرکت امام حسین علیه السلام ▪️مرحوم
📚سلوک عاشورایی
(شرح خطبه منا)
2⃣جامعه عراق و علل جدایی از حرکت امام حسین علیه السلام(بخش دوم)
🔙 در نوشته سابق گفته شد که قاعده کلی در شکل گیری یک حکومت یا تغییر آن هماهنگی دو رکن رهبر و جامعه در سه زمینه سابق الذکر است.
در تطبیق این امر کلی بر واقعه عاشورا، باید دو منطقه شام و عراق را مورد توجه قرار داد.
در این نوشته به بررسی وضعیت عراق میپردازیم.
⚫️مردم عراق در نسبت با حرکت امام حسین علیه السلام سه دسته بودند :
▪️اول) اکثریت
غالب مردم عراق که کوفیان هستند
ایشان نسبت به رهبر حرکت شناخت خوبی داشتند و حق را از باطل شناخته اند. خوب فهمیده بودند که چه شخصیتی شایسته رهبری است و در مقابل نیز باطل را شناخته بودند. اکثر میدانستند که امام علیه السلام بر حق است و جریان معاویه باطل است.
همچنین در زمینه هدف قیام، هدف امام را به خوبی میشناسند.
شاهد این امر بیعت مردم کوفه با مسلم در زمان هدنه است چرا که جناب مسلم، اهداف قیام را بیان کرده بود که در صدد کنار زدن یزید هستند و با این وجود نقل است که هجده هزار نفر با او بیعت کردند.
حتی زمانی که عبیدالله والی کوفه شد چهارهزار نفر همراه مسلم دارالامارةرا محاصره کردند و اگر بنابر فتح آنجا بود، به راحتی پیروز میشدند.
اینها نشانگر این است که هدف قیام آشکار بوده و مردم کوفه مطلع بر آن بودند.
❔اما چه شد که کوفیان بازگشتند؟
کوفیان از هدف امام و حقانیت او رجوع نکردند. در تاریخ آمده که فرزدق و عبیدالله بن حر جعفی از کوفه گزارش دادند محضر امام که قلوبهم معك و سيوفهم عليك.
اینکه قلب با امام است يعني اگر دلشان را باز میکردی میگفتند امام حسین علیه السلام حق است و يزيد باطل.
آنچه سبب شد کوفیان بازگردند، تهدید و تخویف و تطمیع و تحمیق بود.
مردم کوفه تا احساس خطر نکردند، آن چه در داشتند اظهار میکردند فلذا هزاران نفر با مسلم بیعت کردند چون حق و باطل را شناخته بودند.
اما عافیت طلبی سبب شد به دلیل تهدید و تطمیع و تحمیق، راه عوض کنند.
عقیده ایشان عوض نگشت بلکه یقین داشتند که حق با چه کسی است ولی پایداری نکردند چرا که میخواستند وضع موجود دنیاییشان را حفظ کنند.
❓شاید سوال شود که آیا ممکن است کسی حق را بشناسد و اعتقاد داشته باشد و خلاف آن عمل کند؟
بله، بهترین شاهد آیات قرآنی است.
🔸وقتی حضرت موسی علیه السلام آن معجزات را آورد، بنی اسرائیل انکار کردند اما انکارشان درونی نبود، بلکه زبانی بود؛ یعنی با آنکه از درون یقین داشتند که همه این ها معجزه و حق است اما از نظر بیرونی وعملی برای حفظ امور دنیاییشان انکار کردند
(وجحدوا بها و استیقنتها أنفسهم ظلما و علوّا)
یعنی با اینکه یقین داشتند انکار میکردند.
🔰
ما از موقعی که چشم باز کردیم وقتی دهه عاشورا و بحث امام حسین علیه السلام و کوفه به میان میآمد کوفی هارا لعنت میکردیم؛ اما باید دید که اگر خودمان هم بودیم، پای امام علیه السلام می ایستادیم یا برای حفظ دنیایمان دست از حق برمیداشتیم
امشب بروید سرتان را زیر لهاف کنید و با خودتان فکر کنید که شماها بودید، حاضر میشدید پای عقیده تان بایستید؟!
واقعا بین ما چند نفر اینطور هستند که پای آن چیزی که در درون میدانند حق است بایستند و اصلا متزلزل نشود و این امور دنیوی اورا فریب ندهد؟
باورش سخت است که ممکن است انسان در برابر چیزی بایستد که دوستش داشته و قبولش دارد.
قضیه مسلم عليه السلام را شوخی نگیرید!
چطور شد که این همه جمعیت که دور او بودند او را رها کردند و وقتی برای نماز به مسجد رفت بیش از سی نفر همراه او نبودند؟
آن هجده هزار نفر کجا رفتند؟
همه آن ها حق را میشناختند اما رهایش کردند و حضرت مسلم را تنها گذاشتند...
#محرم
#سلوک_عاشورایی