یادداشت های فقهی_حقوقی ۱۸۲ #رویت_هلال با چشم مسلح اگر ما برای رؤیت هلال ماه "موضوعیت" قائل شدیم آن وقت این مساله پیش می آید که چه گونه رؤیتی معتبر است؟ رؤیت با چشم عادی یا با دوربین و تلسکوپ هم قبول است... طبعا طرح این مساله سابقه چندانی در تاریخ فقه ما ندارد و لذا فتاوایی از قدما در اینجا وجود ندارد.. تا جایی که بنده اطلاع دارم نخستین فقیهی که این بحث را در متون رسمی فتوایی فقه شیعه طرح کرده حضرت امام هستند که در بخش مسائل مستحدثه تحریر الوسیله مطلب را عنوان فرموده و صریحا به لزوم تحقق رؤیت با "چشم عادی" معتقد شدند. محقق خویی البته بحث را در استفتائات پاسخ داده‌اند (صراط النجاة۲۹۸/۱ سوال ۱۰۳۴) اما متأسفانه دیدگاه خویش را در متن رساله عربی خویش "منهاج الصالحين" وارد نکرده‌اند. (لذا منهاج های بعد هم مساله چشم مسلح را غالبا ندارند) نظر این فقیه تأثیر گذار هم این است که رؤیت با چشم مسلح کافی نیست. (گفتنی است مرحوم استاد اقای تبریزی هم همین دیدگاه را داشتند و حاشیه‌ای به پاسخ اقای خویی نزدند: صراط النجاة، همان) دومین متن مهم فتوایی که این مساله را مورد توجه قرار داده "الفتاوى الواضحة" اثر شهید صدر است. به نظر شهید صدر هم رؤیت باید با چشم عادی باشد. الفتاوى الواضحة ۷۱۷ (گفتنی است حضرت استاد اقای حائری هم در این مساله با شهید موافق هستند و حاشیه‌ای به متن نزده اند) به هر حال مشهور میان فقهای معاصر لزوم تحقق رؤیت با چشم عادی است و آقایان سیستانی و شبیری زنجانی و مکارم شیرازی و..( استاد در درس خارج صوم این بحث را مطرح و ادله را بررسی کرده اند. آقای مکارم هم مقاله‌ای هم در این زمینه دارند.) نقل اقوال مشابه طولانی خواهد شد و لذا از آن درمیگذرم. اما مساله مخالفان جدی هم پیدا کرده است از جمله حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مدظله. غیر از ایشان هم عجالتا پنج نفر را بر این دیدگاه یافته ام: آیات عظام ۱_محمد تقی بهجت ( خودم ندیدم و مجال مراجعه هم فعلا نیست ولی از صدیق مکرم حاج آقا مصطفی خامنه‌ای شنیدم که پیش از "والد ماجدشان" مرحوم بهجت چنین دیدگاهی داشتند اند..) ۲_سید محمود هاشمی شاهرودی ۳_سید محمد حسین فضل الله(البته تفاوت ظریفی بین مبنای ایشان با اقایان هم عقیده است که شرحش طولانی است. ما تسامحا دیدگاه ایشان را در اینجا دسته بندی کردیم و الا بین دو قول موافق و مخالف، ان مرحوم دیدگاه سومی دارند.) ۴_محمد علی گرامی ۵_ سید کمال حیدری(که مبنای مرحوم علامه فضل الله را دارد) از دیگر فقهای معاصر هستند که معتقد به کفایت رؤیت به هر طریقی از جمله با چشم مسلح می باشند. ۹۶/۴/۵ @muslims_1