🏷یادداشت
🌀 طبقه بندی علوم؛ گمشده طلبه در سیر تحصیلی، محمدرضا سعادتی
🔹عدم آشنایی با بحث «طبقه بندی علوم» یا «جغرافیای دانش» که از مسائل «فلسفه علم» است؛ یکی از دلایل سردرگمی طلاب در سیر تحصیلی شان است که نتیجه آن یا عدم انگیزه برای درس گرفتن علوم حوزوی می شود و یا اینکه دروس را فقط می گذراند بدون نگاه راهبردی به هر علم و کارکرد آن علم. عدم آشنایی با طبقه بندی علوم است. طلبه ای که وارد فقه یا اصول یا فلسفه و علوم دیگر می شود، نگاه کلان به علوم ندارد، جایگاه و کارکرد هر علمی را نمی داند لذا احساس سردرگمی در علوم می کند.
در «جغرافیا و فلسفه علم» جایگاه دقیق علوم مشخص می شود،نسبت هر علم با علم دیگر تبیین می شود، تقدم و تأخر علوم بررسی می شود،کارکرد هر علم روشن می گردد، کمک گرفتن و استفاده علوم از همدیگر واضح می شود و فوایدی دیگری که در ادامه ذکر خواهد شد.
در واقع شناخت «سازمان و جغرافیای علوم» کمک کننده ما در نظام برنامه ریزی حوزه، نظام آموزشی و پژوهشی، مأموریت گرا و راهبردی شدن اساتید، طلاب و علوم حوزه خواهد شد.
⁉️پرسش هایی که در «طبقه بندی علوم» مطرح است:
🔻چگونه باید توده های علوم را دسته بندی کنیم؟
🔻آیا نظم فلسفی بین علوم، حاکم است و علوم تقدم و تأخر دارند؟
🔻آیا علوم مثل یک شبکه، با همدیگر ارتباط دارند یا مثل انبار می مانند که همه چیز را در آن می ریزیم بدون ارتباط و هماهنگی مشخص؟
🔻علوم چه نسبتی با یکدیگر دارند؟
🔻مأموریت هر علم چیست و چه راهبردی دارد؟
📚 فواید «طبقه بندی علوم»:
1️⃣ درک موقعیت هر علم در جغرافیای دانش و در نتیجه کشف تأثیر و تأثّر علوم بر یکدیگر: تفتازانی در تهذیب المنطق آنجایی که رئوس ثمانیه را می شمارد می فرماید: «السادس أنّه فی أیّ مرتبةٍ هو؟ این دانش در کدام مرتبه است، لیقدم علی ما یجب تا پیش بیفتد بر آنچه را که واجب است، و یؤخّر أن ما یجب و موخر بشود از آن چیزهایی که واجب است».
فارابی در احصاء العلوم می فرماید: «و بهذا الكتاب يقدر الإنسان على أن يقيس بين العلوم، فيعلم أيها الأفضل، و أيها أنفع، و أيها أتقن و أوثق و أقوى، و أيها أوهن و أوهى و أضعف».
2️⃣ درک فرآیند آموزش بر پایه رشد انسانی: که بر اساس رشد انسان، ابتدا چه علمی خوانده شود بعد سراغ چه علمی برود. چون نگاه حکمت عملی در آثار فارابی برجسته است، وقتی می خواهد طبقه بندی علوم را بگوید، ملاحظه ترتیب آموزشی را دارد که اول چه بخواند بعد چه بخواند تا آخر.
3️⃣ مدیریت درست دانش ها در احصاء همه واقع: اگر طبقه بندی علوم داشته باشیم می توانیم خلأهای دانشی را متوجه بشویم و در راستای حل آن قدم برداریم.
4️⃣ مدیریت درست دانش ها در احصاء همه نیازهای انسان: وقتی به این توجه داشته باشیم که علوم به واقع می پردازد و بسیاری از واقعیت های مربوط به انسان، همان بسته های نیازهای او هست، پس اگر بر اساس شناخت انسان حرکت کنیم متوجه می شویم انسان چه نیازهایی دارد که به آن بپردازیم و تقسیم بندی علوم در دل این فرآیند معنا می شود.
5️⃣ هدایت تحصیلی انسان ها به حسب استعدادها: که نشان می دهیم چه علمی به درد چه انسانی با چه ویژگی هایی می خورد.
6️⃣ مشخص شدن روند پیشرفت در علم: اگر شبکه علوم مشخص باشد دقیقاً می توانیم بگوییم علم تا کجا پیشرفت کرده است و می توانیم حدس بزنیم آینده این علم چیست. می توانیم پیشرفت دانش را هدایت کنیم و خلأهای دانش را تبیین کنیم.
7️⃣ عدم خلط مسائل علوم با یکدیگر و تکرار نشدن مسئله ها: یعنی هر علمی مسائل خود را دارد و با طبقه بندی علوم متوجه می شویم کدام موضوع مربوط به این علم نیست و باید خارج شود و یا کدام موضوع مخصوص این علم است و باید وارد این علم شود.
8️⃣ احصاء جنبه های مختلف هر شیءای و درک عمیق تر از آن شیء: با طبقه بندی علوم متوجه می شویم یک شیء دارای چندین وجه است تا از وجوه متعدد باید مورد مطالعه قرار بگیرد مثلاً از جنبه قانونی، فیزیکی، شیمیایی، اخلاقی، علوم اجتماعی و ... اگر به طبقه بندی علوم توجه نشود ممکن است به یک شیء، تک بُعدی نگاه شود.
9️⃣ درک عمیق تر از روابط روش های گوناگون و مرز روش ها: وقتی به شکل درختواره، علوم را می بینیم می دانیم با ریشه ها و ساقه های یک علم چگونه باید کار کنیم. جایگاه روش ها مشخص می شود.
( این یادداشت با استفاده از تقریر جلسات ۴۰ و ۴۱ از درس حکمت عملیِ استاد امینی نژاد نگاشته شده است).
📌 برای پیگیری این بحث می توانید به درس حکمت عملی استاد امینینژاد از جلسه ۴۰ به بعد (که هنوز هم ادامه دارد) رجوع و استفاده کنید.
آدرس کانال حکمت عملی: https://eitaa.com/hekmate_amali
#امتداد_فلسفه
#فلسفه_اسلامی
#حکمت_عملی
💢 مؤسسه آموزشی پژوهشی نفحات
https://eitaa.com/nafahat_eri
🏷گزارش خبری
🗞اختتامیه دوره مقدماتی و افتتاحیه دوره سطح ٣ گروه علوم تربیتی مؤسسه نفحات
🔹در روز چهارشنبه ۲۰ آذرماه ۱۴۰۳ جلسۀ اختتامیه دورۀ مقدماتی/سطح دو گروه علوم تربیتی مؤسسۀ نفحات، با حضور اعضای گروه، معاون پژوهش و مدیریت محترم مؤسسه برگزار شد.
▫️در این جلسه، ابتدا گزارشی از روند فعالیتهای سه ساله گروه و ایستار فعلی آن توسط دبیر گروه و نیز معاون پژوهشی موسسه ارائه شد. در ادامه استاد امینینژاد ضمن تجلیل از تلاشهای علمی اعضای گروه، نکاتی را دربارۀ ادامۀ مسیر گروه بیان کردند. فعال شدن حیطۀ پژوهش و تدوین آثار پژوهشی، توجه به حکمت عملی و امتداد آن در مباحث تربیتی، تعمق در تراث حکمیمعرفتی با رویکرد تربیتی، لزوم ارتباط علمی با مجموعههای دیگر و استفاده از تجربیات آنان از مهمترین رهنمودهای ایشان بود.
▫️لازم به ذکر است این گروه از سال ١۴٠٠ با جمعی از طلاب با تحصیلات سطح عالی فقه و اصول و نیز حکمت، آغاز به کار کرد. این دوره با بهره گیری از تجربیات اساتید حکمت و مشورت با استادان حیطه علوم تربیتی و روان شناسی طراحی شد. دبیر این گروه در آغاز حجت الاسلام رجبی بود که با انتقال فضای کاری ایشان به تهران حجتالاسلام ادریسی کار دبیری را به عهده گرفت.
#گروه_علوم_تربیتی
#گروههای_علمی
💢 مؤسسه آموزشی پژوهشی نفحات
https://eitaa.com/nafahat_eri
📸 گزارش تصویری| مراسم رونمایی از آثار پژوهشی موسسه آموزشی پژوهشی نفحات
🔆در این مراسم ابتدا استاد امینی نژاد در مورد خلأهای پژوهشی در حوزه علوم عقلی صحبت کردند. در ادامه مدیر موسسه نفحات به ارائه گزارشی در مورد فعالیتهای موسسه از آغاز به کار موسسه پرداخت. سخنران دوم این نشست، حجت الاسلام و المسلمین مقیمی حاجی، معاونت پژوهش حوزه های علمیه، به بررسی وضعیت پژوهشهای علوم عقلی در حوزه های علمیه پرداختند. حجت الاسلام و المسلمین درگاهیفر که کار تدوین یکی از آثار را برعهده داشتند نیز در ادامه گزارشی کوتاه از روند کار تدوین و محتوای اثر ارائه کردند. در ادامه با حضور معاونت پژوهش حوزه و معاونین ایشان و نیز استاد امینی نژاد از پژوهشگران موسسه و نیز دبیران گروه های علمی موسسه تقدیر شد.
پایان بخش این مراسم رونمایی از سه اثر تازه انتشار یافته بود.
🔅کتابهای تاملاتی در فلسفه فلسفه اسلامی (دفتر دوم)، جلد دوم تعلیقات نهایه الحکمه و چاپ جدید کتاب جرعههایی از زلال معنویت در این مراسم رونمایی شدند.
این مراسم در تاریخ ٢٨ آذرماه با همکاری انتشارات آلاحمد علیهمالسلام برگزار شده بود.
#گزارش_تصویری
#رونمایی
💢 مؤسسه آموزشی و پژوهشی نفحات
@Nafahat_eri