📈مساله #جنگ_اقتصادی و اختراع مجدد #چرخ
◀️میثم ظهوریان/ یادداشت روز روزنامه قدس
🔻انباشت #تجربه و استفاده از #دانش و #اطلاعات گذشتگان یکی از مهمترین تفاوت های انسان با سایر موجودات است که در طول تاریخ باعث پیشرفت تدریجی هر نسل از جامعه بشری نسبت به گذشتگان شده است. انسان ها به تجربه دریافته اند که به جای #اختراع_چرخ از نو، اضافه کردن و #اصلاح و بهبود دانش گذشتگان مسیر بهتری را برای توسعه فراهم می کند.
🔻یکی از ایرادات بنیادینی که در کنش مسوولین #دولت_فعلی از ابتدای روی کار آمدن قابل مشاهده بود نفی کلیه #تجربیات دولت پیش از خود و تلاش برای حذف هر آن چه به عنوان #میراث آن دولت فرض می شود، بوده است. این مساله به ویژه در #بحران_ارزی چند ماه اخیر اثرات فاجعه بار خود را بیشتر نشان می دهد.
🔻در مقاله نویسنده با عنوان « #بحران_ارزی و ناکارآمدی راه حل های #بسیط» که 28 فرودین ماه در روزنامه قدس منتشر شد با ذکر دو تجربه شکست خورده قبلی اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز(در زمان جنگ و سال 91) توضیح داده شد که راه حل #تک_نرخی کردن نرخ ارز آن هم به قیمتی با فاصله زیاد با قیمت #بازار علاوه بر ضربه زدن به #اقتصاد کشور، منشأ ایجاد رانتها و ثروتهای #بادآورده در میان برخی طبقات #اجتماعی خواهد شد و طبیعی است برخوردهای #قضایی و امنیتی با #تخلفات ناشی از این توزیع رانت نیز تنها موفق به کشف بخش اندکی از این تخلفات خواهند شد. این در حالی است که دانش حاصل ازجنگ اقتصادی در سال 91 تجربیاتی را برای سیستم حکمرانی کشور ایجاد کرده است که با اصلاحاتی امروز نیز قابلیت بالایی برای اجرایی شدن دارند.
🔻به عنوان مثال یکی از سیاست های مناسبی که در سال 91 و پس از مشخص شدن ناکارآمدی سیاست تک نرخی اتخاذ شد تقسیم کالاهای #وارداتی به سه گروه بر اساس میزان #ضروری بودن آن و تخصیص ارز به آن بر اساس سه نرخ #مرجع(برای کالاهای ضروری)، #مبادله ای (کالاهای گروه دوم از لحاظ ضرورت) و #آزاد (جهت کالاهای غیر ضروری و مصرفی) بوده است. امروز هم با توجه به در دسترس بودن اطلاعات و شکل گروه بندی کالاها در دوره مذکور، دولت می تواند با اتخاذ همین سیاست از هدر رفت بیشتر #منابع_ارزی جلوگیری کند.
🔻این در حالی است که #تخصیص #ارز با #نرخ_دولتی برای کالاهای مصرفی #لوکس و مسافرت های خارج از کشور درعمل موجب ایجاد مشوق در فضای عمومی برای این نوع از هزینه کرد شده است و نوعی #یارانه برای مصارف طبقات متوسط به بالای جامعه تولید می کند. این در حالی است که حتی در صورتی که دولت تمایل به ارائه چنین #یارانه ای داشت می توانست آن را به شکل مساوی میان کل خانوارها به عنوان مشوق سفرهای داخلی توزیع کند. کمیاب شدن برخی کالاهایی که در به آن ها ارز دولتی تخصیص یافته بود و همچنین سو استفاده برخی #آژانس های مسافرتی در گرفتن ارز یارانه ای #مسافران در ازای رایگان کردن #سفر_خارجی برای آن ها تنها نمونه ای از آثار مخرب این سیاست در فضای #اقتصادی کشور است.
🔻#ریچارد_نفیو یکی از #طراحان آمریکایی تحریم های کشورمان در کتاب «#هنر_تحریم ها» که اخیرا نگاشته است توضیح می دهد که چگونه حتی در اوج شدت تحریم ها نیز کالاهای #لوکس مصرفی مانند گوشی تلفن همراه #اپل را از لیست تحریم ها حذف می کرده است تا از یک طرف به جریان خروج ارز از کشور دامن بزند و از سوی دیگر احساس #نابرابری و #فقر را در کشور تشدید کند. این در حالی است هم اکنون نه تنها بسیاری از این کالاها از لیست واردات کشورمان حذف نشده اند که از طریق تخصیص #ارز با نرخ مصوب دولتی خود دولت مشوق هایی را برای خروج ارز از کشور ایجاد کرده است. در واقع دولت از این طریق مهمترین مزیت بالا رفتن قیمت ارز برای اقتصاد داخلی که بالا رفتن قدرت #رقابت_پذیری تولیدکنندگان داخلی در بازار است را از بین برده است.
🔻همچنین زیرساخت های شفافیتی مانند طرح #شبنم (اختصاص کد یکتا به تک تک کالاهای کشور اعم از واردات و تولید داخل و رهگیری آنها در شبکه توزیع تا مصرفکننده) و #کارت_سوخت که در دولت دهم و در بحبوحه جنگ اقتصادی بنیان گذاشته شد از جمله اقدامات موثر دیگری بود که اگر به راحتی و با این فرض غلط که مذاکرات سیاسی کلیه مشکلات #اقتصادی کشور را حل خواهد کرد، در دولت یازدهم کنار گذاشته نمی شد، امروز می توانست نقش مهمی در مقابله با #بحران_ارزی و فسادهای اقتصادی ناشی از آن داشته باشد.
🔻باید توجه داشت هر کدام از این تجربیات در ازای هزینه های قابل توجهی برای ساختار #حکمرانی کشور حاصل شده است و کنار گذاشتن و عدم توجه به آن به معنی لزوم تحمل مجدد همان هزینه های پیشین برای کسب مجدد آن تجربه است. هر یک از این راهکارها می تواند با نگاهی #انتقادی و #اصلاحاتی در شیوه های اجرایی نقش مهمی در مقابله با جنگ اقتصادی غرب داشته باشد.
منبع: کانال دکتر میثم ظهوریان
@naghareh_khaneh