╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت62 ( 2 )
🔹 پاسخی بهتر به خیر و احسان دیگران
🔰 در نهج البلاغه شریف مصادیقی برای این نوع رفتار داریم ؛
🔻مثلاً در نامه ۳۱ نهج البلاغه و حکمت ۲۴۸
امیرالمؤمنین (علیه السلام) در عبارتی مشابه می فرمایند: « مَنْ ظَنَّ بِکَ خَيْراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ » ؛
" هر کس که به تو یک گمان نیک داشت کاری بکن که آن گمان نیکش تصدیق شود. "
یعنی رفتاری را انجام بده که او این حُسن ظنّ نسبت به تو را ببیند که درست بوده ( اشتباه نبوده)
🔻خوب کجاها انسانها به ما حُسن ظن دارند ؟
مثلاً آنجاهایی که از ما امید عفو و بخشش دارند ، امید احترام دارند ، امید احسان دارند.
🔻کسی می آید سراغ شما که نیازمند است ، مثلاً در یک چهارراه شلوغی که همهٔ ماشین ها پشت چراغ قرمز توقف کردند ، چهره متدیّن و مذهبی شما را می بیند ، از بین چندین ماشین عبور می کند و می آید سراغ شما ، این کار او مبتنی بر چه مقدمه ای است ؟ در ذهن خودش این باور زیبا را دارد که ایشان چون مذهبی است، خدا ترس هست و بالاخره از قیامت بیشتر می ترسد، احتمالاً دست به خیرتر باشد؛ با این حسن ظن می آید شیشه ماشین شما را می زند. شما آنجا نباید او را به هیچ بهانه ای رد کنید، چون اگر شما رد کنید یک مقدار به آن اعتقادش به مذهب و مذهبی ها لطمه می خورد. هر طوری شده با محبّت ، با مهربانی او را از بخشی از آنچه نیاز دارد برخوردار کنید، تا پیش خودش بگوید دیدی گفتم مذهبی ها مهربان هستند و دست به خیرند. خوب خود این یک مصداق خیلی مهمی است که در نهج البلاغه شریف آمده است.
🔻 بر این اساس مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۶۲ می فرمایند : " وقتی تو را ستودند، تو بهتر از آنان ستایش کن و چون به تو احسان کردند بیشتر از آن ببخش، به هر حال پاداش بیشتر از آنِ آغاز کننده است."
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت63
💢الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ.
💠شفاعت كننده چونان پر و بال درخواست كننده است.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت63
🔹 ارزش شفاعت
💠 امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در حکمت ۶۳ میفرمایند: « الشَّفِيعُ جَنَاحُ الطَّالِبِ » ؛ یعنی
" شفاعت کننده مانند پر و بال طلب کننده است. "
🔻واژهٔ "شفیع" یعنی کسی که ملحق میشود به کس دیگری، برای کمک کردن به او؛ "جَناح" یعنی بال، دست، بازو؛ هر یک از دو طرف یک چیز را میگویند جَناح؛ "طالب" هم که مشخص است؛ کسی که خواسته، اراده کرده، می خواهد که شفاعت بشود.
🔰 دو نکته اصلی در این حکمت هست:
1⃣ اولاً معلوم میشود بدون شفیع کسی نمیتواند به اوج برسد، به بهشت برسد و نجات پیدا کند.
2⃣ و دوم اینکه شفاعت کننده، باید خودش هم تلاش بکند که از واژهٔ طالب بر می آید ؛
🔻 در نهجالبلاغه شریف، سه چیز مایه شفاعت شمرده شده است:
🔸 ۱. اول قرآن کریم؛ که حضرت در خطبه ۱۷۶ میفرماید:
« مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ شُفِّعَ فِيهِ » ؛
" هر کس در روز قیامت قرآن کریم شفاعتش کند، شفاعت قرآن درباره او، پذیرفته خواهد شد. "
🔸۲. دوم توبه است که در حکمت ۳۷۱ فرمود:
« وَ لَا شَفِيعَ أَنْجَحُ مِنَ التَّوْبَةِ » ؛
" هیچ شفیعی (شفاعت کننده ای) نجات دهنده تر از توبه نیست. "
🔸 ۳. و سوم هم طاعت خداوند متعال است که در خطبه ۱۹۸ فرمود:
« فَاجْعَلُوا طَاعَةَ اللَّهِ شَفِيعاً لِدَرَكِ طَلِبَتِكُمْ »
" طاعت خدا را مایهٔ شفاعت قرار بدهید برای رسیدن به آنچه طالب هستید و میجویید. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت64
💢أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ، وَ هُمْ نِيَامٌ.
💠 و درود خدا بر او فرمود: اهل دنيا سواراني در خواب مانده اند كه آنان را مي رانند.
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت64 ( 1 )
🔹 اهل دنیا ؛ اهل غفلت
💠 در حکمت ۶۴ نهج البلاغه امیرالمؤمنین (علیهالسلام) میفرمایند:
« أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ وَ هُمْ نِيَامٌ »
" اهل دنیا مانند سوارانی هستند که در حالیکه خوابند، آنها را شبانه می برند. "
🔻 درباره " اهل الدّنیا " ، دو نکته اساسی قابل بیان است؛
1⃣ نکته اول این است که جز یک مورد، در تمام مواردی که در نهج البلاغه، ترکیب اهل الدّنیا استفاده شده است، مذمّت است؛ یعنی کسانی که دلبستگی به دنیا دارند و گرفتار دنیا هستند؛ فقط در یک مورد این بار منفی وجود ندارد، که آن هم در خطبه ۱۶۰ نهجالبلاغه است که در این خطبه امیرالمومنین (علیهالسلام)، پیامبر را یکی از اهل دنیا معرفی می کنند و میفرمایند:
« أَهْضَمُ أَهْلِ الدُّنْيَا كَشْحاً وَ أَخْمَصُهُمْ مِنَ الدُّنْيَا بَطْناً» ؛
" پیغمبر از همه اهل دنیا، از فرط گرسنگی پهلویش بیشتر از همه فرو رفته بود و شکمش از همه گرسنه تر بود. "
در اینجا معنا، معنای خنثایی است؛ یعنی کسی که مدتی در دنیا زندگی کرده است، نه اینکه دلبستگی به دنیا داشته است.
🔻 لذا در خطبه ۲۳۰ درباره زاهدان میفرمایند:
" آن ها با اینکه به ظاهر اهل این دنیا هستند،( یعنی در این دنیا زندگی می کنند)، اما در باطن « لَيْسُوا مِنْ أَهْلِهَا » از اهل و دلبستگان دنیا نیستند؛ « فَكَانُوا فِيهَا كَمَنْ لَيْسَ مِنْهَا »
پس زهّاد، در دنیا به گونه ای زندگی می کنند، گویا اصلاً در دنیا نیستند. »
2⃣ بحث بعدی درباره اهل الدنیا به بهانه حکمت ۶۴، ویژگیهای اهل دنیا در نهج البلاغه است.
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت64 ( 2 )
🔹 اهل دنیا ؛ اهل غفلت
🔰 اما هفت ویژگی "اهل الدّنیا" که در نهج البلاغه شریف بیان شده است، به ترتیب از این قرار هستند:
1⃣ اول : اقبال به دنیا و روی خوش نشان دادن به دنیا
2⃣ دوم : شتابان به سمت دنیا حرکت کردن
🔻 این دو وصف را مولا علی (علیهالسلام) در نامه ۷۰ در این عبارات بیان کردند که:
« إِنَّمَا هُمْ أَهْلُ دُنْيَا مُقْبِلُونَ عَلَيْهَا وَ مُهْطِعُونَ إِلَيْهَا »
" آنان دنياپرستانى هستند كه به آن روى آوردند و شتابان در پى آن روانند. "
3⃣ ویژگی سوم این است که اهل دنیا با اینکه از صبح تا شب، حالات مختلف از مرگ یک عزیزی، گریه کردن دیگری بر مرگ کسی، بیمار شدن کسی، عیادت رفتن کسی را مشاهده می کنند، اما از مرگ غافلند؛
🔻 که مولا علی (علیهالسلام) این حقیقت را در خطبه ۹۹ ، در این عبارت بیان فرمود:
« أَوَ لَسْتُمْ تَرَوْنَ أَهْلَ الدُّنْيَا يُصْبِحُونَ وَ يُمْسُونَ عَلَى أَحْوَالٍ شَتَّى »
" آیا نمی بینید که اهل دنیا، صبح می کنند و شب می کنند، در حالات مختلف؟ "
🎙حجت الاسلام مهدوی
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت64 ( 3 )
🔹 اهل دنیا ؛ اهل غفلت
4⃣ چهارمین ویژگی که در نهج البلاغه برای اهل دنیا آمده است، همانی است که در حکمت ۶۴ خواندیم؛ یعنی اینکه همه در خواب غفلتند که حضرت فرمود:
« أَهْلُ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ يُسَارُ بِهِمْ وَ هُمْ نِيَامٌ »
" اهل دنیا مانند سواران یک قافله اند، که در حالیکه در خواب هستند، شبانه در تاریکی آنها را می برند. "
5⃣ ویژگی بعدی، یعنی ویژگی پنجم این است که اهل دنیا، مرگ جسم را بزرگ می شمارند، ولی مرگ روح و معنویات خودشان را ناچیز می شمارند؛
🔻 این حقیقت را مولا علی (علیهالسلام) در خطبه ۲۳۰ اینگونه بیان کردند که :
« ( الزُّهّادِ ) يَرَونَ أهلَ الدُّنيا يُعَظِّمونَ مَوتَ أجسادِهِم وَ هُم أشَدُّ إعظاما لِمَوتِ قُلوبِ أحيائهِم »
" اهل زهد و پرهیز می بینند که اهل دنیا، مرگ جسم ها و جسدها را بزرگ می شمارند، در حالیکه زاهدان، مرگ قلب های زنده را بزرگتر می شمارند. "
6⃣ ویژگی ششمی که مولا علی (علیهالسلام) بیان کرده است، دربارهٔ اهل دنیا این است که آنها را تشبیه به سگ های عوعو کننده می کنند؛
🔻 در نامه ۳۱ حضرت خطاب به امام حسن (سلام الله علیه) میفرماید:
« فَإِنَّمَا أَهْلُهَا کِلاَبٌ عَاوِیَةٌ » ؛
"همانا اهل دنیا سگ های عوعو کننده اند."
7⃣ و در ادامه، صفت هفتم را هم بیان می دارند:
« وَسِبَاعٌ ضَارِیَةٌ » ؛
" و درندگانی هستند که ضرر می رسانند. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت65
💢 فَقْدُ الْأَحِبَّةِ غُرْبَةٌ.
💠از دست دادن دوستان غربت است.
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت65
🔹 نتیجه از دست دادن دوستان
💠 فَقْدُ الْأَحِبَّةِ غُرْبَةٌ
✅ حکمت ۶۵ نهج البلاغه درباره غربتی است که به واسطه از دست دادن دوستان ، بر انسان عارض می شود.
🔰 مولا علی (علیه السلام) در نهج البلاغه شریف ، چهار دلیل برای غربت بیان می کنند ؛
1⃣ اول فقر ؛
🔻 که در حکمت ۵۶ فرمودند :
« الْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ »
" انسان در وطنش باشد، اما فقیر باشد ؛ غریب است."
2⃣ دوم : تنگدستی ؛
فرق تنگدستی با فقر این است که فقر نداری مطلقی است که انگار ستون فقرات انسان را دارد می شکند ، اما تنگدستی، داشتن اما کمتر از آن مقداری است که نیاز انسان و حاجت انسان را روا بکند.
🔻 حضرت در مورد تنگدستی هم در حکمت ۳ فرمودند : « الْمُقِلُّ غَرِيبٌ فِي بَلْدَتِهِ »؛
"انسان تنگدست در شهر خودش هم غریب است."
3⃣ سومین عامل غربت را نداشتن دوست معرفی کردند ؛
🔻 مولا در نامه ۳۱ می نویسند :
« الغَريبُ مَن لَم يَكُن لَهُ حَبيبٌ » ؛
"غریب واقعی کسی است که دوستی ندارد."
4⃣ و آخری هم آن چیزی است که در حکمت ۶۵ می خوانیم که فرمود :
« فَقْدُ الْأَحِبَّةِ غُرْبَةٌ »
"از دست دادن دوستان ، غربت می آورد."
و درباره این غربت هم مولا علی (علیه السلام) در خطبه ۲۲۱ ، کسی را که دارد از دنیا می رود و دوستان خودش را ترک می کند ، مبتلا می دانند و می فرمایند که وقتی شخص مشرِف به موت می شود ، حالا دیگر فراق دنیا و ترک دوستان یک غصّه بزرگی را عارض می کند.
🔻 یا در نامه ۳۱ ، حضرت می فرمایند که وقتی نگاه می کنی به کسانی که قبل از تو بودند و از این دنیا رفتند ، این سؤال را از خودت بپرس که اینها از کجا به کجا رفتند ؛ بعد می فرماید :
« قَدِ انْتَقَلُوا عَنِ الْأَحِبَّةِ وَ حَلُّوا دِيَارَ الْغُرْبَةِ »؛
" اینها از بین دوستان منتقل شدند و در دیار غربت جایگزین شدند. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
╰❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╯
@nahjol_balagh
🎇🎇🎇🎇🌿🌹🌿🎇🎇🎇🎇
#حکمت66
💢 فَوْتُ الْحَاجَةِ، أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِهَا إِلَى غَيْرِ أَهْلِهَا.
💠 از دست دادن حاجت بهتر از درخواست كردن از نااهل است.
🎇🌹🕊
🎇🌿🌹
🎇🎇🎇🎇
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت66 ( 1 )
🔹 عزّت در عینِ نداری
💠 فَوْتُ الْحَاجَةِ أَهْوَنُ مِنْ طَلَبِهَا إِلَى غَيْرِ أَهْلِهَا
🔹 در حکمت ۶۶ امیرالمؤمنین (علیه السلام) میفرمایند: " از دست رفتن حاجت، بهتر است از اینکه آن حاجت را از نااهل درخواست کنی. "
🔰 درباره اصل درخواست حاجت از مردم ، یا حاجت مردم را برآورده کردن، در نهج البلاغه یک منطقی هست، که خدمت شما تقدیم می کنم.
1⃣ مطلب اول، دو اصل اساسی و بنیادین درباره مسأله حاجت خواستن از مردم است و حاجت برآورده کردن از مردم؛ مولا علی (علیهالسلام) در اصل اول، حفظ عزّت و آبروی مؤمن را، مهم ترین مطلب میدانند؛
🔻لذا در نامه به فرزند خودشان، در نامه ۳۱ نهج البلاغه اینگونه مینویسند که :
« نفْس خود را از هرگونه پستی بازدار، هرچند تو ذا به اهدافت برساند؛ زیرا نمی توانی به اندازه آبرویی که از دست دادی، بهایی به دست آوری؛ بردهٔ دیگران نباش، که خدا تو را آزاده آفریده است.
آن خوبی یا خیری که جز با شر به دست نیاید، اصلاً نیکی نیست و آن راحتی و آسایشی که با سختی های فراوان به دست آید، آسایش نخواهد بود.
(بعد در ادامه میفرمایند:) اگر توانستی بین تو و خدا صاحب نعمتی قرار نگیرد، چنین باش؛ زیرا تو روزیِ خود را دریافت می کنی و سهم خود را برمیداری و مقدار اندکی که از طرف خدای سبحان به دست می آوری، بزرگ تر و گرامی تر از مال فراوانی است که از دست بندگان دریافت میداری؛ اگرچه همه از طرف خداست. (باز هم در ادامه مینویسند:) نگهداری آنچه که در دست داری، پیش من بهتر است از آنکه چیزی از دیگران بخواهی و تلخی ناامیدی از دست مردم، بهتر از درخواست کردن از مردم است. "
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
@nahjol_balagh
╭❁━═━⊰✼❆🍃🌹🍃❆✼⊱━═━❁╮
✨بسم الله الرحمن الرحیم ✨
🌹شرح #حکمت66 ( 2 )
🔹 عزّت در عین نداری
2⃣ اصل دوم، ادبِ برآوردن حاجات مردم است؛
🔻مولا علی (علیه السلام) در حکمت ۱۰۱ نهج البلاغه میفرمایند:
برآوردن حاجات مردم، به آن مسیر درست خودش قرار نمی گیرد، مگر اینکه سه شرط رعایت شود:
🔸 ۱. شرط اول این است که تو کاری که در حقّ مردم کردی کوچک بشماری، تا خدا خودش این کار را بزرگ کند.
🔸۲. شرط دوم این است که تو کار نیکت در حق مردم را مخفی کنی تا خدا آن را آشکار کند، یا خود آن کار به موقع آشکار بشود.
🔸۳. و سوم اینکه در برآوردن حاجات مردم شتاب کنی، تا گوارا و دلچسب باشد.
🔻بعد از این دو اصل، حضرت در نامه ۳۱ به مولا امام حسن (علیه السلام) مینویسند:
" خضوع در مقابل اغنیا در زمان حاجت و نیاز، بسیار کار زشتی است. "
🔻دربارهٔ بحث حاجت خواستن و درخواست از دیگران، دو راهبرد در نهج البلاغه مطرح شده است:
✳️ 1. یکی سبک کردن حاجات است؛ یعنی انسان به گونه ای زندگی کند که اصلاً نیازی به درخواست و کمک دیگران نداشته باشد؛
🔻حضرت در خطبه ۱۹۳، معروف به خطبه متّقین، درباره پرهیزکاران میفرماید: «حاجاتُهُم خَفیفَة » ؛
" اصلاً آنها حاجت هایشان خیلی سبک است. "
✳️ 2. نکته دیگر یا راهبرد دیگر این است که حالا اگر حاجتی داشتی و واقعاً در تنگنا قرار گرفتی، حاجت خودت و حتی شکایت از اوضاع سخت زندگی ات را به مؤمن ببر؛
🔻در حکمت ۴۳۷ حضرت میفرمایند:
" شکایت به مؤمن، در واقع شکایت به خداست" ؛ (اما یک آسیب هم اینجا هست که در ادامه همین حکمت ۴۳۷ است و آن اینکه انسان شکایت خودش را به دشمن خدا ببرد، از مسائل مالی، معیشتی، مشکلات زندگی، به غیر موحّد و غیر مؤمن شکایت کند) ؛ حضرت در حکمت ۴۳۷ میفرمایند: "شکایت به کافر بردن، در واقع شکایت از دست خداست. "
🎙حجت الاسلام مهدوی
@nahjol_balagh