#شرح_حکمت ۶۳
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ شفاعت كننده چونان بال و پر در خواست كننده است.
✍ این گفتار حکیمانه امام، واقعيت مسلّم عقلى و نقلى است. همان گونه كه هيچ پرنده اى بدون بال و پر نمىتواند پرواز كند، بسيارى از طلب كنندگان نيز بى بال و پر شفاعت پرواز در آسمان قرب خدا براى آنها غير ممكن است.
🔹اين جمله كوتاه در واقع هم اشارهاى به فلسفه شفاعت و هم مفهوم و معناى آن و هم شرايط شفاعت كننده و شفاعت شونده دارد. پرنده بايد همه چيز او كامل باشد تا بعد از رويش بال و پر بتواند پرواز كند و استفاده از بال و پر براى پرنده عيب نيست، بلكه افتخار است و عالم اسباب در جهان هستى در واقع چهره هايى از همين شفاعت است.
🔹در عالم تشريع نيز گاه معصومان و پيشوايان بزرگ شفاعت مىكنند، گاهى علماى دين و شهدا و صالحان و زمانى اعمال خوب انسان مانند نماز و روزه و جهاد او با دشمن يا با نفس سبب شفاعتش مىشود. در هر حال شفيع به منزله بال و پر محسوب مى شود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 اهل دنیا همچون کاروانیان هستند که آنان را به سوی مقصد میبرند وآنها در خوابند.
📚 #حکمت_64
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۶۴
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ اهل دنيا همچون كاروانيانى هستند كه آنان را به سوى مقصدى مى برند و آنها در خوابند.
✍ میدانيم دنيا مسير آخرت است و در اين مسير منزلگاه هايى است كه در آنجا بايد زاد و توشه براى آخرت برگرفت تا هنگامى كه انسان به مقصد مى رسد دستش خالى نباشد.
🔹 ولى دنياپرستانى كه در تمام عمر به دنيا مشغول اند، همچون كسانى هستند كه بر مركب سوار و در خوابند و ساربان آنها را به سوى مقصد مى برد. انتهاى اين مسير همان مرگ است آنها زمانى كه سيلى اجل در گوششان نواخته شود از اين خواب غفلت بيدار مى شوند و تهى دست به سوى آخرت مىروند.
🔹 به بيان ديگر انسان ها سرمايه دارانى هستند كه وارد بازار دنيا مى شوند مدت اين بازار ـ مانند بسيارى از بازارهاى جهانى محدود است ـ و سرمايه آنها ساعات و شب ها و روزهاى عمر آنهاست هرگاه در اين مدت در خواب باشند سرمايه از دست مىرود و تجارتى حاصل نمىشود.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۶۵
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨از دست دادن دوستان غربت است.
✍امام(عليه السلام) در اين گفتار بسيار كوتاه و پرمعنايش به اهميت دوستان صميمى اشاره كرده است
🔹روشن است كه انسان در وطن علاقه هاى فراوانى دارد; كه در مسائل مادى و معنوى از آنها بهره مى گيرد و احساس تنهايى نمى كند چون در وطن خويش است و در مشكلات بدون پناه نيست، آرامش خاطر دارد و احساس امنيت مى كند; ولى در غربت و دورى از وطن همه اينها را از دست مى دهد، خود را تنهاى تنها مى بيند; بدون يار و ياور و بى پناه و بدون آرامش.
🔹امام مى فرمايد: انسان اگر در وطن خويش هم باشد ولى دوستان را از دست دهد گويى در غربت و دور از وطن است.
🔹پيام اين كلام حكمت آميز اين است كه هر مسلمانى بايد بكوشد و دوستان بيشترى براى خود فراهم سازد ولى مسلم است كه هر كسى شايسته دوستى نيست بلكه بايد دوستانى انتخاب كرد كه كمك بر دين و دنيا باشند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۶۶
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ از دست رفتن حاجت بهتر از طلب كردن آن از نااهلان است.
✍ بیشك انسان ها در زندگى فردى و اجتماعى به يكديگر نيازمند هستند، زيرا هر كس قدرت محدودى دارد كه با آن نمىتواند همه نيازهاى خود را برطرف سازد.
🔹 كسانى كه انسان دست حاجت به سوى آنها دراز مى كند دو گروه اند: گروه اهل و نااهلان؛ اهل كسى است كه داراى سخاوت و انسان دوستى و مهر و محبت و علو طبع باشد.
🔹 نااهلان بخيل اند و تنگ نظر و منت گذار. بديهى است هرگاه انسان دست طلب به سوى نااهل دراز كند از يك سو خود را حقير كرده و از سوى ديگر، احتمال امتناع با توجه به بخل و تنگ نظرى طرف كاملاً وجود دارد و از سوى سوم، اگر اقدام به رفع نياز و حاجت كند ممكن است ماه ها يا سال ها دست از منت گذارى بر ندارد.
✔️ پس چه بهتر كه قناعت ورزد و علو همت و شخصيت خود را حفظ نمايد و از دست رفتن حاجتى را تحمل كند و دست نياز به سوى نااهلان دراز نكند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۶۷
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ از بخشيدن اندك شرم مدار كه محروم كردن اندك تر از آن بود.
✍ بسیارند کسانى که معقتدند باید بخشش به مقدار قابل ملاحظه باشد و اگر انسان توان آن را نداشت، ترک کند.
🔹در حالى که بخشش کم (توأم با عذرخواهى و ادب) حد اقل دو فایده دارد: نخست این که در بسیارى از موارد همین مقدار حل مشکلى مىکند.
🔹 دیگر این که دست رد به سینه درخواست کننده زدن نوعى اهانت است و این کار جلوى اهانت را مى گیرد. اضافه بر اینها روح سخاوت را در انسان در تمام حالات پرورش مىدهد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۶۸
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ الْعَفَافُ زِینَةُ الْفَقْرِ، وَالشُّکْرُ زِینَةُ الْغِنَى
خویشتن داری وصفت زينت فقر وشکر گزاری زينت غناست.
✍ فقیر در معرض آفات مختلفى قرار دارد: اظهار حاجت توأم با ذلت، دست بردن به سوى اموال حرام، ناسپاسى در برابر خداوند و مانند اینها. اما اگر خویشتن دار باشد نه دست حاجت به سوى لئیمان مى برد و نه عزت نفس خود را زیر پا مى گذارد، نه آلوده حرام مى شود و نه زبان به ناشکرى مى گشاید، بنابراین عفت به معناى خویشتن دارى، زینت فقر است.
🔹اما در مورد غنا که بهترین زینت شکرگزارى است; نه تنها شکر لفظى بلکه شکر عملى. اغنیا و ثروتمندانى که شکر عملى به جا مى آورند، به نیازمندان کمک مى کنند، در کارهاى خیر و عام المنفعه سرمایه گذارى مى نمایند، به آنها که وام مى خواهند وام مى دهند و حتى به کسانى که محتاجند و روى سؤال ندارند به طور پنهانى کمک مى کنند آنها برترین زینت را در زندگى براى خود فراهم کرده اند، در پیشگاه خدا آبرومندند و در برابر خلق خدا نیز داراى شخصیت و آبرو و چه زینتى از این بالاتر.
🔹البته همه باید شکر نعمت هاى خدا را به جا آورند; ولى این کار براى آنها که مشمول نعمت بیشترى هستند زیبنده تر، بلکه لازم تر است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۶۹
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ اگر به آنچه كه مى خواستى نرسيدى، از آنچه هستى نگران مباش.
✍ هنگامى که به مقصد نرسیدى غمگین مباش، چرا که اگر مقصود مادى است دنیاى مادى بقایى ندارد و اگر مقصود معنوى است خداوند براى تلاشى که کردى به تو اجر و پاداش مىدهد.
🔹 بعضى دیگر گفتهاند که منظور این است که اگر به مقصود نرسیدى دست از تلاش و کوشش بر ندار و به سخنان این و آن اعتنا مکن.
🔹 بعضى دیگر گفته اند: مقصود این است که اگر به مقصود نرسیدى به همان حال که هستى راضى باش تا از مقام و مرتبه تو نزد خداوند کاسته نشود.
🔹 تفسیر چهارمى براى این سخن به نظر مىرسد که از بعضى جهات مناسب تر است و آن این که اگر به مقصود نرسیدى به هر صورت باشى تفاوتى نمىکند مثل این که کسى هدفش این بوده که در فلان شهر زندگى کند و موفقیت خود را تنها در آنجا مىبیند. اگر این مقصود براى او حاصل نشود چه تفاوتى مىکند که در هر شهر دیگرى باشد، زیرا همه شهرها نسبت به خواسته او یکسان است و نباید در این باره سخت گیرى کند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۷۰
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ جاهل ديده نشود مگر در افراط يا تفريط
✍ راه صحیح به سوى مقصد راه مستقیم است که ما پیوسته در نمازها هر روز خدا را مىخوانیم تا ما را بر آن راه ثابت بدارد. در اطراف راه مستقیم خطوط انحرافى فراوانى هست که پیدا کردن راه مستقیم از میان آن خطوط نیاز به دقت و علم و دانش دارد. به همین دلیل، جاهل غالبا گرفتار خطوط انحرافى یا در جانب زیاده روى مىگردد و یا در سوى کوتاهى و کندروى. این مسئله در تمام شئون زندگى اعم از فردى و اجتماعى و سیاسى و غیر آن دیده مى شود.
🔹 بعضى از شارحان، این مطلب را با موضوع عدالت در مسائل اخلاقى پیوند زده و گفتهاند: همیشه فضایل اخلاقى حد وسط در میان دو دسته از رذایل است؛ عالم به سراغ حد وسط و جاهل یا در طرف افراط قرار مى گیرد و یا در جانب تفریط. مثلاً سخاوت حد اعتدال میان بخل و اسراف است
🔹 با دقت در جوامع بشرى مىبینیم که غالب نابسامانى ها بر سر افراط و تفریط هاست که زاییده جهل و نادانى است؛ گاه آن چنان در مسائل اقتصادى قائل به آزادى مىشوند که فرآیند آن نظام سرمایه دارى ظالم است و گاه چنان سلب آزادى مىکنند که نتیجه آن نظام کمونیسم و گرفتارى هاى آن است، مهم یافتن خط اعتدال و ثابت ماندن بر آن است.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۷۱
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ چون عقل به کمال باشد سخن اندک گردد.
✍رابطه کمال و تمام عقل با کم سخن گفتن از اینجا روشن مى شود که:
🔹اولاً ریشه مفهوم عقل، منع و جلوگیرى است و زانوبند شتر را از این جهت «عقال» مى گویند که او را از حرکت باز مى دارد و از آنجا که سخنان سنجیده، کم است و سخنان نسنجیده، بسیار، عقل به انسان مى گوید: بیشتر بیندیش و کمتر بگو.
🔹ثانیاً مطالبى که گفتن آن ضرورت دارد نسبت به فضول کلام و سخنان زیادى بسیار کمتر است، از این رو افراد عاقل غالباً خاموش اند و به موقع سخن مى گویند.
🔹ثالثاً انسان عاقل مى داند که بیشترین و مهم ترین گناهان با زبان انجام مى شود بدین سبب براى محفوظ ماندن از عواقب زیان بار گناه سعى مى کند کمتر سخن بگوید انسان عاقل هرگز خود را گرفتار عواقب سوء پرگویى نمى کند.
🔹رابعاً گفتار زیاد، نیروها و انرژى هاى ذخیره انسان را بر باد مى دهد و وقت عزیز او را تلف مى کند و موجب دشمنى ها و عداوت ها مى شود، بنابراین عقل و شرع به ما فرمان مى دهد که کم بگوئید و گزیده بگوئید.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠 روزگار،بدنهارا فرسوده سازد وآرزوهارا تازه گرداندومرگ رانزدیک وامیدهارادورکند.هرکه برآن ظفر یابدبه رنج افتد وهرکه از دستش بدهد،سختی کشد.
📚 #حکمت_72
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۷۲
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام فرمودند:
✨ روزگار بدنها را فرسوده سازد و آرزوها را تازه گرداند و مرگ را نزديك و اميدها را دور كند. هر كه بر آن ظفر يابد به رنج افتد و هر كه از دستش بدهد، سختى كشد.
✍ امام(ع) در این چند جمله کوتاه و پر معنا چند نکته مهم را یادآورد مى شود: نخست این که گذشت روزگار بدن ها را کهنه و فرسوده مى کند. هر ساعتى که بر انسان مى گذرد، بخشى از قوا و نیروهاى خود را از دست مى دهد؛ بنابراین باید کوشید در مقابل آنچه از دست مىرود چیزى به دست آورد تا گرفتار خسران نشود.
🔹 در دومین نکته مى فرماید: «گذشت روزگار آرزوها را نو مى کند». حرص بزرگسالان بر جمع مال و به دست آوردن مقام از جوانان بیشتر است و شاید دلیل آن این باشد که انسان هر چه خود را به مرگ نزدیک تر مى بیند احساس مى کند وقت کمترى براى رسیدن به آرزوها در اختیار دارد.
🔹 در سومین و چهارمین نکته به نزدیک شدن انسان به مرگ و فاصله گرفتن از خواستهها اشاره مى کند. عمر انسان سرمایهاى است که با گذشت زمان تدریجاً نقصان مى پذیرد و به همان نسبت، انسان از خواسته هایش دور مى شود چون زمان کوتاه ترى براى رسیدن به خواستهها در اختیار دارد. اضافه بر این نیروهاى او هم رو به ضعف و کاستى مى رود و این عامل دیگرى است که او را از خواسته هایش دور مى سازد.
✔️ سپس امام(ع) کسانى را که به خواسته هاى دنیوى خود مى رسند گرفتار خستگى و آنان راکه به آن نمىرسند گرفتار درد و رنج معرفى مىکند و مفهوم آن این است که نه آنها که بر خواستههاى دنیوى خود پیروز مىشوند آرامش و راحتى دارند و نه آنان که ناکام مىمانند، زیرا همان گونه که به دست آوردن مواهب مادى با مشکلاتى روبروست، نگه داشتن آن مشکلات بیشترى را در پى دارد.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠هر كه خود را پيشواى مردم خواهد، بايد كه پيش از ادب كردن ديگران به ادب كردن خود پردازد
💠و بايد كه ادب كردن ديگران به كردار باشد، نه به گفتار.
💠كسى كه آموزگار و ادب كننده خويش است، سزاوارتر به تعظيم است، از آنكه آموزگار و ادب كننده مردم است.
📚 #حکمت_73
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۷۳
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام :
✍ در این گفتار گهربار به سه نکته شایان توجه اشاره مى کند:
🔹نخست مى فرماید: کسى که خود را در مقام پیشوایى و امامت بر مردم قرار مى دهد باید پیش از آنکه به تعلیم دیگران مى پردازد به تعلیم خویش بپردازد
کلام امام(علیه السلام) در اینجا ، هم رئیس حکومت بر مردم را شامل مى شود و هم تمام کسانى را که به نوعى ارشاد و هدایت مردم را بر عهده مى گیرند. این جمله اشاره به یک واقعیت مسلم عقلانى است که تا انسان خودش چیزى را نداشته باشد نمى تواند به دیگران اهدا کند.
🔹امام(علیه السلام) در دومین جمله مى فرماید: باید تأدیب و تعلیم او نسبت به دیگران پیش از آنکه با زبانش باشد با عمل صورت گیرد
اصلى مسلم در روان شناسى است که مردم سخنان کسى را مى پذیرند که به گفته خود معتقد باشد و به تعبیر معروف: تا سخن از دل بر نیاید بر دل ننشیند و نشانه روشن این اعتقاد این است که به گفته خود عمل کند.
🔹سپس در سومین و آخرین جمله بر آنچه در جمله هاى پیش آمد تأکید نهاده مى فرماید: کسى که معلم و ادب کننده خویشتن است به احترام سزاوارتر از کسى است که معلم و مربى مردم است
اشاره به این که هرگاه انسان نخست به تعلیم و تادیب خویشتن پردازد، تأثیر سخنانش بیشتر و عمیق تر است در حالى که اگر کسى تنها به تأدیب مردم پردازد و از خویش غافل بماند روزى فرا مى رسد که مردم از این امر آگاه مى شوند و از او روى برمى گردانند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#شرح_حکمت ۷۴
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام:
✨نفس هاى انسان گام هاى او به سوى سرآمد زندگى و مرگ است
✍امام(عليه السلام) در اين كلام كوتاه و بيدار كننده اشاره به پايان تدريجى عمر انسان می فرمایند
🔹اين نكته مهمى است كه انسان دائما در حال نفس كشيدن است; در خواب و بيدارى و قيام و قعود و در همه حال و اگر مدت كوتاهى راهِ نفس را بر او ببندند مرگ او فرا مى رسد.
🔹از سوى ديگر، دستگاه تنفس انسان و قلب و مغز و ساير اعضا استعداد محدودى دارند; مثلا دستگاه تنفس مى تواند حداكثر چندين ميليارد بار هوا را به درون كشيده اكسيژن آن را جذب كند و گاز كربن را همراه باقيمانده آن بيرون بفرستد. همچنين قلب توان دارد ميلياردها مرتبه باز و بسته شود به يقين هنگامى كه اين عدد به نهايت رسيد تاب و توان اين دستگاه ها تمام مى شود; خود به خود از كار مى ايستند
🔹; مانند اتومبيلى كه آخرين قطره سوخت آن تمام شود و در اين هنگام از كار باز مى ايستد،
بنابراين همان گونه كه در اتومبيل هر قطره اى از سوخت مصرف مى شود گامى به سوى پايان است، هر نفسى كه انسان مى كشد و هر ضربانى كه قلب او مى زند او را يك گام به پايان زندگى نزديك مى سازد. همان گونه كه گام هاى پى در پى انسان را به مقصد نزديك مى كند.
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠هر چيز که شمرده می شود سر انجام پایان می پذیرد وآنچه مورد انتظار است سرانجام فرا مى رسد
📚 #حکمت_75
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۷۵
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام:
1⃣هر چيز که شمرده می شود سر انجام پایان می پذیرد
2⃣و انچیز که مورد انتظار است سرانجام فرا می رسد.
1⃣✍ اين اشاره به قانون كلى فلسفى است كه هرچيز تحت عدد در آيد محدود است و هرچه محدود است پايان پذير است و از آنجا كه عمر انسان ها تحت عدد قرار مى گيرند; مثلا مى گوييم: عمر شصت ساله، يا هشتاد ساله. مفهومش اين است كه هر ساعتى كه بر انسان مى گذرد تدريجا از آن كاسته مى شود و اين سرمايه به سرعت رو به فنا مى رود و مهم اين است كه گذشتن و كاستن آن در اختيار ما نيست چه بخواهيم، چه نخواهيم به سرعت در حال عبور است.
2⃣آن گاه در ادامه مى فرمايد: «و آنچه مورد انتظار است سرانجام فرا مى رسد»;
منظور از «متوقَّع» امورى است كه به طور قطع مى دانيم در آينده رخ مى دهد; مانند مرگ و پايان زندگى و قيام قيامت. اشاره به اين كه كسى كه به اين امور آگاه است بايد توجه داشته باشد كه روزى مرگ دامان او را مى گيرد و روزى در دادگاه عدل الهى حضور مى يابد
🔹آنچه امام در دو جمله بالا بیان فرموده در واقع اشاره به دنیاى فانى و گذاران است; دنیایى که عمرش در برابر جهان آخرت بسیار ناچیز است
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠چون کار ها به هم شبیه گردند آخرشان را باید به اولشان سنجید
📚 #حکمت_76
@nahjol_balagheh_1
#شرح_حکمت ۷۶
❣ اميرالمؤمنين علی علیهالسلام:
✨إِنَّ الاُْمُورَ إِذَا اشْتَبَهَتْ اعْتُبِرَ آخِرُهَا بِأَوَّلِهَا
💠چون کار ها به هم شبیه گردند آخرشان را باید به اولشان سنجید
✍اشاره به این که همیشه آغاز و انجام کارها با یکدیگر پیوند ناگسستنى دارند و در واقع شبیه علت و معلول اند، بنابراین اگر ما در چگونگى پایان کارى شک و تردید داشتیم باید ببینیم آغازش چگونه بوده است; هرگاه در مسیر صحیح بوده عاقبت آن نیز چنین است
🔹و مطابق ضرب المثل فارسى: «سالى که نکوست از بهارش پیداست» و اگر آغاز آن در مسیر نادرستى قرار گرفته باید بدانیم که عاقبت آن نیز نادرست و خطرناک است
و به گفته معروف:
🔸خشت اول چون نهد معمار کج تا ثریا مى رود دیوار کج!
═══✙❆♡❆✙═══
💝 @nahjol_balagheh_1
═══✙❆♡❆✙═══
#نهج_البلاغه
💠اى دنيا اى دنياى حرام از من دور شو، آيا براى من خودنمايى مى كنى يا شيفته من شده اى تا روزى در دل من جاى گيرى هرگز مبادا غير مرا بفريب، كه مرا در تو هيچ نيازى نيست، تو را سه طلاقه كرده ام، تا باز گشتى نباشد، دوران زندگانى تو كوتاه، ارزش تو اندك، و آرزوى تو پست است. آه از توشه اندك، و درازى راه، و دورى منزل، و عظمت روز قيامت.
📚 #حکمت_77
@nahjol_balagheh_1