⚜️#حکمت_49_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): احْذَرُوا صَوْلَةَ الْكَرِيمِ إِذَا جَاعَ، وَ اللَّئِيمِ إِذَا شَبِعَ.
🟡شناخت بزرگوار و پست فطرت (اخلاقى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: از يورش بزرگوار به هنگام گرسنگى، و از تهاجم انسان پست به هنگام سيرى، بپرهيز.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 49🔰*
👌🔆حمله هاى خطرناک
📜امام علی(علیه السلام) در این کلام حکمت آمیزش به یکى از تفاوت هاى میان افراد با شخصیت و بزرگوار و افراد پست و بى ارزش اشاره مى کند و مى فرماید:🔻 «بترسید از حمله افراد با شخصیت به هنگام نیاز و گرسنگى و از حمله افراد پست به هنگام سیرى».
✴️در این که منظور از گرسنگى و سیرى در این عبارت حکیمانه معناى کنایى آن مراد است یا معناى حقیقى در میان مفسران نهج البلاغه گفت و گو است.
⭕جمعى گرسنگى را کنایه از هرگونه نیاز و یا تحت فشار و ظلم واقع شدن دانسته اند بدین ترتیب معناى جمله چنین مى شود:
🔶افراد بزرگوار و با شخصیت تنها هنگامى دست به حمله مى زنند که به آنها ستم شود و یا نیاز مبرم براى ادامه حیات پیدا کنند که در این صورت براى گرفتن حق خود و دفاع در مقابل ظالمان غیرت آنها به جوش مى آید و حمله جانانه اى مى کنند; ولى لئیمان هنگامى که به نوایى برسند و بر مراد خویش سوار گردند طغیان مى کنند و افراد بى گناه را مورد حمله قرار مى دهند همچون حیوانات درنده اى که پس از سیرى، مست مى شوند.
🔅در حالى که بعضى دیگر معتقدند «جُوع» در اینجا به همان معناى حقیقى یعنى گرسنگى است و «شَبَع» به معناى سیرى است و آن را اشاره به این نکته مى دانند که افراد شجاع و با شخصیت پیش از رفتن به میدان نبرد کمتر غذا مى خوردند مبادا ضربه اى بر شکم آنها وارد شود و غذا بیرون ریزد و موجب سرافکندگى آنان شود; ولى لئیمان چنین نیستند و در هر حال تفسیر اول مناسب تر به نظر مى رسد.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰 شرح و تفسيرحکمت 50🔰*
👌🔆راه تسخير دل ها
📜امام در اين كلام حكمت آميز درس مهمى براى صيد دل ها و جلب و جذب دوستان مى دهد. مى فرمايد: 🔻«دل هاى انسان ها وحشى و رمنده است هركس با آنها انس گيرد رو به سوى او مى كنند»
🟢اشاره به اينكه انسان، نسبت به كسانى كه نمى شناسد نوعى احساس بيگانگى مى كند; ولى اگر طرف مقابل از طريق محبت وارد شود در برابر او رام مى شود.
🔰به گفته بعضى از شارحان نهج البلاغه اين مطلب براى انسانى كه تازه در شهر يا در محله اى وارد مى شود و سكنا گزيند كاملاً محسوس است
🔹 او حتى از همسايگان نزديكش فاصله مى گيرد اما اگر چند بار با او سلام و عليك كنند و به ديدارش بروند و هديه اى برايش بفرستند رابطه دوستى آنها مستحكم مى شود.
🔻آنچه بعضى پنداشته اند كه اين كلام حكمت آميز با اصل مدنىّ بالتبع بودن انسان سازگار نيست اشتباه بزرگى است.
✅ درست كه انسان ذاتاً روح اجتماعى دارد و نمى تواند تنها زندگى كند و تمام پيشرفت ها و موفقيت ها بشر در سايه همين روح اجتماعى است;ولى اين بدان معنا نيست كه در برابر هر فرد ناشناخته اى اظهار محبت و دوستى كند و با او الفت بگيرد;
🟢 الفت گرفتن احتياج به مقدمات دارد همان گونه كه عداوت و دشمنى نيز مقدماتى مى خواهد و نظر امام(عليه السلام)به اين حقيقت است كه در روايات ديگرى نيز وارد شده
🔶و در گفتار معروف:«الاْنْسانُ عَبيدُ الاْحْسانِ; انسان بنده احسان است» منعكس است.
🔶اين كه در بعضى از شروح به واسطه حل نشدن مشكل «مدنىٌّ بالطبع» بودن انسان يا وحشى بودن قلوب اين تفسير را پذيرفته اند كه منظور از «رجال» همه انسان ها نيستند
✴️بلكه افراد بزرگ و قدرتمندِ اجتماع اند، تفسير نادرستى به نظر مى رسد، زيرا ظاهر عبارت اشاره به همه يا اغلب انسان هاست نه گروه اندكى.
🔰شاهد اين سخن حديثى است كه از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) نقل شده كه فرمود:
✴️سه چيز است كه محبت انسان را نسبت به برادر دينى اش صفا مى بخشد با چهره گشاده با او روبرو شود و در مجلس جاى مناسب به او دهد و او را به محبوب ترين نام هايش صدا بزند».
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 51🔰*
👌🔆عيوب پنهان
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه اش اشاره به نكته مهمى كرده مى فرمايد: 🔻«عيب تو (از چشم ها) پنهان است تا وقتى دنيا به تو اقبال دارد»
🔳(عَيْبُكَ مَسْتُورٌ مَا أَسْعَدَكَ جَدُّكَ)
🔸«جَدّ» در لغت معانى زيادى دارد از جمله: عظمت، كه آيه شريفه (إنَّهُ تَعالى جَدُّ رَبَّنا) به آن ناظر است و به معناى بهره، نصيب، نعمت و بخت.
✴️در جمله بالا اشاره به همان بهره و نصيب دنيوى است كه گاهى از آن به بخت و شانس تعبير مى شود.
📜امام در واقع در اين عبارت كوتاه به چند نكته اشاره فرموده است:
1⃣نخست هنگامى كه دنيا به كسى اقبال كند تمام عيوب او را به فراموشى مى سپارند، بلكه گاهى عيب را حُسن معرفى مى كنند و به عكس، هنگامى كه دنيا به كسى پشت كند صفات برجسته او را ناديده مى گيرند، بلكه گاهى عيب مى شمرند و اين اشتباه بزرگى است كه بسيارى از مردم گرفتار آن اند.
2⃣ديگر اين كه انسان بايد تنها نگاه به سخنان مردم نكند و بكوشند عيوب خويش را كه از چشم آنها به سبب اقبال دنيا پنهان شده، دريابد و نيز محاسن و صفات نيك خود را كه به دليل پشت كردن دنيا به او در نظر مردم ناچيز شمرده مى شود كم نشمرد.
3⃣ديگر اين كه از زوال نعمت ها نگران نشود شايد خداوند مى خواهد بدين وسيله عيوب او را روشن سازد تا براى برطرف كردن آن بكوشد كه اين خود نعمتى از سوى پروردگار محسوب مى شود.
✅اين گفتار حكيمانه امام پيام ديگرى نيز دارد و آن اين كه به هنگام اقبال دنيا به انسان، مغرور نشود
✴️و خود را برىء از عيوب نداند، چرا كه مردم عيوب او را ناديده مى گيرند و اى بسا از وى چنان تمجيد كنند كه سبب غرور او گردد
❇️شبيه اين گفتار سخن حكيمانه اى است كه در حكمت نهم آمده بود كه امام فرموده بود:
🔻 هنگامى كه دنيا به كسى روى آورد نيكى هاى ديگران را به او عاريت مى دهد و هنگامى كه دنيا به كسى پشت كند نيكى هاى خودش را نيز از او سلب مى نمايد.
🔸در زبان عرب ـ و احتمالاً زبان هاى ديگر ـ نيز ضرب المثل هاى جالبى در اين زمينه آمده است از جمله در يك ضرب المثل عربى مى خوانيم:
🔸هنگامى كه دنيا به انسان اقبال كند مرغ روى نوك ميخ تخم مى گذارد و هنگامى كه دنيا به انسان پشت كند هاون در برابر آفتاب آتش مى گيرد».
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_51_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): عَيْبُكَ مَسْتُورٌ، مَا أَسْعَدَكَ جَدُّك.
🟡قدرت و عيب پوشى (اخلاقى، سياسى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: عيب تو تا آن گاه كه روزگار با تو هماهنگ باشد، پنهان است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
السلام علیک یا صاحب الزمان🌷
سلام😊 صبح بخیر آقا☀️
🌸 ای آرزوی دل همه
🌸 دیدن تو آرزومه
🌸 من میدونم خیلی بدم
🌸 اما حالا که اومدم
🌸 دیگه اقا نکن ردم
الهی به حق مظلومان عالم ، ظهور مولا را برسان🤲
⚜️#حکمت_52_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): أَوْلَى النَّاسِ بِالْعَفْوِ، أَقْدَرُهُمْ عَلَى الْعُقُوبَة.
🟡روش برخورد با شكست خوردگان (اخلاقى، سياسى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: سزاوارترين مردم به عفو كردن، تواناترينشان به هنگام كيفر دادن است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 52🔰*
👌🔆رابطه عفو و قدرت
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه خود، همان مطلبى را كه در حكمت يازدهم آمده بود به شكل ديگر بيان مى كند و مى فرمايد:🔻 «شايسته ترين مردم به عفو، قادرترين آنها به مجازات است»;
✴️مى دانيم يكى از عوامل ادامه نزاع ها و درگيرى ها كه گاه در ميان دو قبيله يا فرزندان يك خانواده ده ها سال ادامه پيدا مى كند، روح انتقام جويى و عدم گذشت است كه هرچه جلوتر مى رود مانند سيلاب شديدتر مى شود در حالى كه اگر در همان مراحل آغازين يكى از دو طرف بزرگوارى و گذشت كند نزاع براى هميشه پايان مى يابد.
📌به علاوه، عفو و گذشت، شخص خطاكار را به تجديد نظر در كار خود و جبران خطا وا مى دارد كه بركات آن بر كسى پوشيده نيست.
✴️مطالعه تاريخ پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و امير مؤمنان و ساير امامان (عليهم السلام) معصوم نشان مى دهد كه آنها با استفاده از اين روش، دشمنان سرسخت را به زانو در آوردند و يا آنها را به دوستان فداكار بدل كردند.
🔰عفو و گذشت عجيب پيامبر⤵️
در داستان فتح مكه و عفو امير مؤمنان بعد از پيروزى در جنگ جمل و عفو امام حسن مجتبى در برابر آن مرد شامى و همچنين ساير مواردى كه در تاريخ زندگى آن بزرگواران ثبت شده نمونه هاى روشنى از اين معناست.
🔮اما اين كه مى فرمايد:
شايسته ترين مردم به عفو قادرترين آنها بر مجازات است به دليل اين است كه
✅ هر چه قدرت بر مجازات بيشتر باشد عفو و گذشت اهميت بيشترى پيدا مى كند و هيچ كس نمى تواند بگويد اين عفو بر اثر ضعف و ناتوانى از مجازات بوده است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_53_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): السَّخَاءُ مَا كَانَ ابْتِدَاءً، [فَإِذَا] فَأَمَّا مَا كَانَ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَحَيَاءٌ وَ تَذَمُّمٌ.
🟡شناخت جايگاه سخاوت و ايثارگرى (اخلاقى، اقتصادى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: سخاوت آن است كه تو آغاز كنى، زيرا آنچه با درخواست داده مى شود يا از روى شرم و يا از بيم شنيدن سخن ناپسند است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 53🔰*
👌🔆 سخاوت واقعى
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار حكيمانه به نكته دقيق و آموزنده اى اشاره كرده، مى فرمايد:🔻« سخاوت آن است كه ابتدايى (و بدون درخواست) باشد; اما آنچه در برابر تقاضا داده مى شود يا از روى حياست و يا براى فرار از مذمّت» ;
🔰 سخاوت را اين گونه تفسير كرده اند:
✅ حالت و فضيلتى درونى است كه انسان را به بذل مال به مستحقان و نيازمندان بدون عوض وا مى دارد.
✴️ بر اين اساس اگر كسى درخواستى كند و از آبروى خود به وسيله درخواست مايه بگذارد، آنچه سخاوتمندانه مى بخشد در واقع عوض آبروى اوست و به راحتى نمى توان نام آن را سخاوت گذاشت
✴️و نيز بخشش كه پس از درخواست صورت مى گيرد ممكن است بدين سبب باشد كه اگر بخشش نكند، درخواست كننده و يا مردمى كه از آن آگاهى مى يابند او را نكوهش و مذمت كنند،
🔶بنابراين بخشش در برابر نجات از مذمت مردم واقع شده است و بدون عوض نيست و به تعبير عموم مردم براى رودربايستى است.
🔔بنابراين سخاوت خالص و حقيقى آن است كه انسان پس از آگاهى بر نيازمندى افراد آبرومند، در حل مشكل آنها به صورت پنهانى بكوشد و نيازى به سؤال نباشد.
🔰قرآن مجيد در سوره «بقره» هنگامى كه سخن از اهميت انفاق و آثار و بركات آن به ميان مى آورد بر انفاق به كسانى تأكيد مى كند كه روى سؤال ندارند و به دليل عفت و مناعت طبع مردم آنها را در زمره اغنيا مى دانند،
🔶 مى فرمايد: (يَحْسَبُهُمُ
الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسيمَاهُمْ لاَ يَسْئَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا).
🔰 درباره اهميت سخاوت در آيات قرآن و روايات اسلامى بحث هاى زيادى آمده است از جمله در حديثى از پيغمبر اسلام(صلى الله عليه وآله)مى خوانيم: بى شك، سخاوت هر قدر بيشتر و در مورد مناسبت تر و بدون هيچ گونه عوض مادى و معنوى و كاملاً به صورت ابتدايى باشد پرارزش تر است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_54_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): لَا غِنَى كَالْعَقْلِ، وَ لَا فَقْرَ كَالْجَهْلِ، وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ، وَ لَا ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ.
🟡ارزش هاى اخلاقى (اخلاقى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: هيچ ثروتى چون عقل، و هيچ فقرى چون نادانى نيست. هيچ ارثى چون ادب، و هيچ پشتيبانى چون مشورت نيست.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 54 🔰*
👌🔆چهار جمله پربار
📜امام(عليه السلام) در اين كلام حكيمانه و پرمايه خود در ضمن چهار جمله كوتاه به چهار مطلب مهم اشاره كرده، مى فرمايد:🔻
✨«هيچ ثروت و بى نيازى چون عقل»;(لاَ غِنَى كَالْعَقْلِ);
✨«و هيچ فقرى همچون جهل»; (وَلاَ فَقْرَ كَالْجَهْلِ);
✨«و هيچ ميراثى چون ادب»; (وَلاَ مِيرَاثَ كَالاَْدَبِ)
✨«و هيچ پشتيبانى چون مشورت نمى باشد»; (وَلاَ ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ).
🔹درباره اهميت عقل همين بس كه اگر عقل و تدبير باشد همه چيز به دنبال آن خواهد آمد مال و ثروت را با عقل و تدبير به دست مى آورند،
💎مقام و شخصيت نيز زاييده عقل است و آسايش و آرامش و سعادت دو جهان با عقل حاصل مى شود.
🔰به گفته بعضى از شارحان نهج البلاغه در قرآن مجيد واژه عقل و علم و مشتقات آنها 880 مرتبه آمده است و اين نشانه اهميت فوق العاده قرآن و اسلام به مسأله عقل است.
🔰رسول خدا فرمود:
🔶 خداوند هيچ نعمتى را برتر از عقل در ميان بندگانش تقسيم نكرده است. خواب عاقل از شب زنده دارى جاهل (و عبادت شبانه او) برتر و روزه نگرفتنش از روزه (مستحبى) جاهل برتر و توقفش از سفر جاهل (براى اطاعت پروردگار يا جهاد) مهم تر است و خداوند هيچ پيامبرى را مبعوث نكرد مگر اين كه عقلش كامل شد و عقل او برتر از عقول تمام امتش بود.
❇️در نقطه مقابل عقل جهل و نادانى بدترين فقر و تنگدستى است، زيرا انسان جاهل و نادان هم ثروتش را از دست مى دهد و هم آبرو و حيثيتش را و در يك كلمه دين و دنيايش را تباه مى كند.
🔸البته منظور از عقل، همان گونه كه در روايات اسلامى آمده همان هوش و فراستى است كه انسان را به خدا و اطاعت او نزديك مى كند و از زشتى ها دور مى سازد.
✴️ در دنياى ديروز و امروز افراد ظاهراً عاقلى بوده اند كه سال ها بر كشورهايى حكومت كرده اند ولى بسيارى از آنها فاقد عقل به معنايى كه در بالا آمد بوده اند.
🔸هوش و ذكاوت آنها نوعى شيطنت بوده است
🔰 همان گونه كه در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم كه بعضي از ياران آن حضرت درباره عقل از محضرش سؤال كردند
💠فرمود: «ما عُبِدَ بِهِ الرَّحْمانُ وَاكْتُسِبَ بِهِ الْجِنانُ; عقل چيزى است كه انسان به وسيله آن خدا را پرستش مى كند و بهشت را به دست مى آورد».
🔰 راوى عرض كرد مى گويند معاويه عاقل است؟ فرمود: اين نوعى شيطنت شبيه عقل است و عقل نيست._
🔰اما در مورد ادب همين بس كه اميرمؤمنان على(عليه السلام) در حديثى كه در غررالحكم آمده مى فرمايد:
⭕بهترين چيزى كه پدران براى فرزندان به ارث مى گذارند ادب است.
🔔منظور از ادب حسن معاشرت با مردم و تواضع در برابر خلق و خالق و برخورد پسنديده با همه افراد است.
💠آنچه امام(عليه السلام) درباره مشورت در اينجا بيان فرموده و آن را بهترين پشتيبان شمرده است مطلبى است كه به تعبيرات ديگر در ساير سخنان امام(عليه السلام) وارد شده است.
🔶 حقيقت اين است كه اسلام دين استبداد به راى نيست; اسلام مى گويد
خداوند تمام علم و دانش و عقل را به يك يا چند نفر نداده بلكه در ميان بندگان خدا تقسيم كرده است.
🔶اگر كسى مى خواهد به كمالِ علم و دانش و عقل برسد بايد از افكار ديگران استفاده كند و چه بسا يك مشورت، جلوى خطاهاى بسيارى را مى گيرد
✅به خصوص اين كه كسى كه قصد كارى را دارد آنچه را مطابق ميل اوست بر غير آن ترجيح مى دهد و نمى تواند به قضاوت بى طرفانه بنشيند و به همين دليل ممكن است گرفتار اشتباهات وسيعى شود.
🔹اما افرادی که از محدوده كار او خارجند بهتر و روشن تر مى توانند درباره آن قضاوت وداورى كنند.
🔰همان گونه كه در روايات متعدد وارد شده بايد طرف مشورت عاقل و خداترس و راستگو و راز نگه دار و شجاع و خيرخواه باشد تا بتوان از مشورت او بهره گرفت.
🔷درست است كه غير معصومين ممكن است گرفتار خطا شوند; ولى ضريب خطا در يك نفر هر قدر باشد در دو نفر نصف مى شود و در ده نفر به يك دهم مى رسد و احتمال آن بسيار كمتر مى شود.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_55_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الصَّبْرُ صَبْرَانِ، صَبْرٌ عَلَى مَا تَكْرَهُ، وَ صَبْرٌ عَمَّا تُحِبُ.
🟡اقسام بردبارى (اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: شكيبايى دو گونه است: شكيبايى بر آنچه خوش نمى دارى و شكيبايى در آنچه دوست مى دارى.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 55🔰*
👌🔆 دو شاخه مهم صبر
📜امام در اين گفتار حكيمانه، صبر و شكيبايى را بر دو گونه تقسيم مى كند. مى فرمايد:🔻 «صبر بر دو قسم است صبر در برابر انجام كار خوبى كه دوست ندارى و صبر بر ترك كار بدى كه دوست دارى»;
🟡در واقع نوع اول اشاره به
⭕صبر در برابر مشكلات عبادت است
⭕و نوع دوم اشاره به
شكيبايى در مقابل ترك معصيت
🔰و آنچه بعضى از شارحان گفته اند: نوع اول از نوع دوم سخت تر است، گفتار صحيحى به نظر نمى رسد، زيرا موارد، كاملاً مختلف است; گاه مورد اول مهم تر است و گاه مورد دوم تا اطاعت چه اطاعتى باشد و معصيت چه معصيتى.
🔸نيز آنچه بعضى ديگر از آنان گفته اند كه صبر در اين دو مورد از دو مقوله و دو ماهيت است آن هم به نظر درست نمى آيد،
*⃣ زيرا صبر به معناى كف نفس و خويشتن دارى و مقاومت در برابر مشكلات است; گاه مشكل انجام طاعتى است و گاه مشكل ترك معصيتى.
🔻بر اين پايه پيمودن راه حق و رسيدن به مقام قرب پروردگار و حتى رسيدن به اهداف و مقامات مادى در دنيا راه صاف و هموارى نيست.
✴️ در اين راه سنگلاخ ها، گردنه هاى صعب العبور، پرتگاه ها و حيوانات درنده و دزدان خطرناك وجود دارد.
✴️اگر صبر و مقاومت انسان كم باشد، با برخورد به اين موانع از راه مى ماند و به مقصد نمى رسد.
🔹 به همين دليل صبر و استقامت مهم ترين وسيله پيروزى انسان در دنيا و آخرت است،
🔰از اين رو قرآن مجيد مى فرمايد: «(إِنَّ الَّذينَ قَالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاّ تَخافُوا وَلا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ); به يقين كسانى كه گفتند: پروردگار ما خداى يگانه است سپس استقامت ورزيدند فرشتگان بر آنان نازل مى شوند و مى گويند: نترسيد و غمگين مباشيد و بشارت باد بر شما به آن بهشتى كه به شما وعده داده شده است».
📌بنابراين نزول و حمايت فرشتگان از مؤمنان در درجه اول مشروط به صبر و استقامت است و در جاى ديگر، قرآن مجيد مى گويد:
✨«فرشتگان بر بهشتيان از هر درى وارد مى شوند به آنها به خاطر صبر و استقامتشان درود مى گويند. چه نيكو است سرانجام آن سراى جاويدان.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
#سلام_امام_زمانم
ما عاشق بے قرار یاریم همہ
بر درد فراق او دچاریم همہ
از پاے بہ جان او نخواهیم نشسٺ
تا سر بہ قدومش بسپاریم همہ
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
⚜️#حکمت_56_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ، وَ الْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ.
🟡تهيدستى و تنهايى (اخلاقى، اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: ثروتمندى در غربت، چون در وطن بودن، و تهيدستى در وطن، غربت است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 56🔰*
👌🔆دامنه غنا و فقر:
📜امام در اين كلام پربارش اشاره به آثار غنا و فقر مى كند و مى فرمايد: 🔻«بى نيازى در غربت وطن است و نيازمندى در وطن غربت»
(الْغِنَى فِي الْغُرْبَةِ وَطَنٌ وَالْفَقْرُ فِي الْوَطَنِ غُرْبَةٌ)
🔶وطن جايى است كه انسان در آنجا متولد شده و چشم به روى خويشاوندان و بستگان و نزديكان گشوده و مورد علاقهآنها قرار گرفته و در هر گوشه و كنار، آشنايى دارد
🔶و غربت جايى است كه انسان نه آشنايى دارد و نه دوست مهربانى و نه يار و مددكارى.
📜امام مى فرمايد: شخص غنى هر جا برود به موجب غنايش پيوندهاى محبت را با اين و آن برقرار مى سازد و به سبب بذل و بخشش ياران و مددكارانى پيدا مى كند.
🔹ولى شخص فقير حتى در وطن خويش دوستان و بستگان را از دست مى دهد و گاه به صورت موجودى فراموش شده در مى آيد.
💢پيام امام در اين سخن اين است كه مؤمنان بايد بكوشند و بى نيازشوند و به هنگام غنا و بى نيازى از مال و ثروت خويش براى جلب و جذب قلوبو كمك به نيازمندان استفاده كنند، از عواقب فقر بترسند، چرا كه فقر مايه ذلت و گاه مطابق بعضى از روايات سبب كفر مى شود.
🔶البته اين فقر با فقرى كه در روايات از آن تعريف شده تفاوت آشكارى دارد،
_فقر ممدوح به معناى «ساده زيستن» و يا «فقر الى الله» است.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_57_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ.
🟡ارزش قناعت و خود كفايى (اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: قناعت، ثروتى است پايان ناپذير.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 57🔰*
👌🌱 سرمايه بى پايان
📜امام(عليه السلام) در اين گفتار كوتاه و حكمت آميز به اهميت قناعت اشاره كرده مى فرمايد: 🔻«قناعت مالى است كه هرگز تمام نمى شود»; (الْقَنَاعَةُ مَالٌ لاَ يَنْفَدُ).
🔶در تعريف قناعت مى توان گفت: حالتى است كه انسان با داشتن آن به #حداقل ضروريات زندگى مى سازد و به دنبال زرق و برق و اضافاتى كه فكر و وقت انسان را پيوسته به خود مشغول مى دارد و آلوده انواع محرمات مى كند نمى رود.
🔹داشتن اين روحيه به منزله ثروت پايان ناپذير است، چرا كه انسان را از تمام ثروت هاى دنيا بى نياز مى سازد ;
🔹همواره سربلند زندگى مى كند و با عزت و آبرو ادامه حيات مى دهد.دست نياز به سوى ديگران دراز نمى كند و عمر خود را در مسير تشريفات و تجملات بر باد نمى دهد.
🔰در گفتار حكيمانه 44 كه قبلاً گذشت امام(عليه السلام) در فضيلت قناعت پيشگان فرمود:
✴️خوشا به حال كسى كه (پيوسته) به ياد معاد باشد و براى روز حساب عمل كند. به مقدار كفايت قانع گردد و از خدا راضى باشد».
🔰در خطبه 192 نيز امام در ميان اوصاف انبيا اين وصف برجسته را شمرده بود:🔅 آنها داراى قناعتى بودند كه دل ها و چشم ها را پر از بى نيازى مى كرد»
🔰در بحارالانوار نيز از آن حضرت نقل شده كه فرمود: من در جستجوى توانگرى برآمدم ولى آن را جز در قناعت نيافتم (زيرا حرص، غالب توانگران را راحت نمى گذارد) بنابراين قناعت پيشه كنيد تا غنى شويد»
🔶 قابل توجه اين كه اين گفتار حكيمانه از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نيز نقل شده است همان گونه كه سيّد رضى مى گويد: «وَقَدْ رُوِىَ هذا الْكَلامُ عَنِ النَّبِىُ(صلى الله عليه وآله)»._
🔰اين حديث را «متقى هندى» در كتاب كنز العمال كه از منابع معروف اهل سنت است آورده است.
✴️اين نكته نيز حائز اهميت است كه سرچشمه بسيارى از نارضايى هاى مردم و شكايت آنها از وضع زندگى كمبودها و فقر نيست، بلكه گاه مى بينيم همه چيز دارند اما باز ناله و فرياد مى كنند.
✴️عامل اصلى آن عدم قناعت و توقعات بى حد و حساب است و اگر همگى به مقدار نياز قانع باشند آرامش بى مانندى در جامعه حاكم مى شود.
🔰ابن ابى الحديد در اينجا گفتار زيبايى از (سقراط) نقل مى كند كه مردى او را در حال خوردن بعضى از سبزى هاى بيابان ديد. به او گفت: اگر در خدمت پادشاه بودى نياز به خوردن اين نداشتى.
▫️سقراط گفت: اگر تو نيز اين گونه غذا مى خوردى نيازمند نوكرى پادشاه نبودى.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_58_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ.
🟡توانگرى و شهوت ها (اخلاقى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: ثروت، ريشه شهوت هاست.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 58 🔰*
👌🔆ريشه اصلى شهوات
📜امام(عليه السلام) در اين كلام كوتاه و پرمايه اشاره به نكته اى درباره رابطه ثروت با شهوت كرده مى فرمايد: 🔻«مال و ثروت ماده اصلى همه شهوات است»; (الْمالُ مادَّةُ الشَّهَواتِ).
💢 بديهى است كه منظور از شهوت در اينجا هرگونه علاقه مفرط نفسانى و هوس آلود است. اعم از اين كه مربوط به شهوت جنسى باشد يا مقام يا تشريفات و زرق و برق دنيا و يا انتقام جويى و امثال آن.
🔷اين نكته نيز روشن است كه براى رسيدن به خواسته هاى نفسانى و هوا و هوس ها مال نقش اصلى را بازى مى كند و هر قدر فزونى يابد خطر افتادن در شهوات بيشتر است .
🔹اضافه بر اين ثروت مايه غرور است و غرور ريشه اصلى بسيارى از گناهان، به علاوه مال هر چه بيشتر شود انسان را به خود مشغول تر مى سازد و طبعاً از ياد خدا و اطاعت حق باز مى دارد.
🔹روى اين جهات سه گانه مى توان به عمق كلام امام پى برد.
✴️بديهى است آنچه امام در اين گفتار حكيمانه فرموده هشدارى است به غالب مردم كه در فزونى مال نكوشند، زيرا خطرات زيادى را به دنبال دارد اما چنان نيست كه هر ثروتمندى هواپرست و شهوت پرست باشد.
✅اين حكم كلى مانند احكام ديگرى نظير آن استثنائاتى دارد. گروه زيادى راه قارون را پيمودند و اموالشان مايه غرور و كفرشان شد، جمع اندكى نيز از مال براى رسيدن به مهم ترين طاعات الهى بهره گرفتند.
🔰اين معنا در آيات مربوط به قارون آمده است: «(وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللهُ الدَّارَ الاْخِرَةَ وَلاَ تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللهُ إِلَيْكَ وَلاَ تَبْغِ الْفَسَادَ فِى الاَْرْضِ إِنَّ اللهَ لاَ يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ);
✴️در آنچه خدا به تو داده سراى آخرت را بطلب و بهره خويش را از دنيا فراموش مكن و همان گونه كه خدا به تو نيكى كرده (به بندگان خدا) نيكى كن وهرگز در جستجوى فساد در زمين مباش كه خدا مفسدان را دوست ندارد».
🔷بر همين اساس است كه در بسيارى از آيات قرآن از مال نكوهش شده و در بعضى از آيات از آن مدح و ستايش به عمل آمده و به عنوان خير (نيكى) از آن ياد شده است.
📚در روايات اسلامى نيز آثار اين مذمت و مدح درباره اموال فراوان ديده مى شود كه آوردن آنها ما را از شرح اين كلام دور مى كند.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
⚜️#حکمت_59_نهج_البلاغه⚜️
وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ حَذَّرَكَ كَمَنْ بَشَّرَكَ.
🟡ارزش تذكّر دادن اشتباهات (اخلاق اجتماعى):
📜و درود خدا بر او، فرمود: آن كه تو را هشدار داد، چون كسى است كه مژده داد.
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄
*🔰شرح و تفسیر حکمت 59🔰*
👌🔆هشدارى كه بشارت است!
📜امام(عليه السلام) با هشدارى بجا در اين سخن كوتاه و گرانمايه به اهميت هشدارهاى بجا و سودمند پرداخته مى فرمايد:🔻«كسى كه تو را (از امورى كه خطرناك است) بترساند همچون كسى است كه به تو بشارت دهد (به امورى كه مايه سرور و خوشحالى است)»;
🔰 در مصادر نهج البلاغه در ذيل اين حديث شريف افزون بر ذكر مدارك، نكته قابل ملاحظه اى آمده كه مى گويد_ :
🔰 تحذير شناساندن انسان به چيزى است كه مصلحت او در آن است و زيان و خطر را از او دفع مى كند و اينكه امام مى فرمايد چنين كسى مانند كسى است كه به تو بشارت مى دهد.
💠مفهومش اين است كه بايد از اين هشدارها همان گونه خوشحال شوى كه از خبرهاى مسرت بخش خوشحال مى شوى و بايد از چنين كسى همان گونه تشكر كنى كه از بشارت دهنده تشكر مى كنى، زيرا او اگر خير تو را نمى خواست به تو هشدار نمى داد و از افتادن در شر برحذر نمى داشت.
🔶تحذير به معناى ترساندن و هشدار دادن در برابر خطرات قطعى يا احتمالى است و تبشير به معناى بشارت دادن در برابر پيروزى هاست .
🔸از آنجا كه پرهيز از خطرات خود يك پيروزى بزرگ است امام مى فرمايد؛
💠كسى كه تو را از خطر و ضرر قطعى يا احتمالى برحذر مى دارد مانند كسى است كه تو را بشارت دهد به امورى كه مايه خوشحالى توست
🔶بنابراين، دوستان خوب كسانى هستند كه هم انسان را نسبت به پيروزى ها دلگرم سازند و هم نسبت به خطرات آگاه نمايند و اين كه يكى از حقوق مؤمنان بر يكديگر نصيحت شمرده شده اشاره به همين گونه هشدارهاست،
✴️ بلكه گاه مى شود برحذر داشتن و هشدار دادن به خطرها اثرات مهم ترى از بشارت ها دارد،
✅زيرا بشارت دهنده بسيار مى شود كه به كارهاى نيك انجام شده و پيروزى ها بشارت مى دهد، بشارتى كه تغييرى در سرنوشت نخواهد داشت،
✴️ولی تحذيركننده هميشه پيش از خطر هشدار مى دهد و چه بسا سبب برطرف شدن خطرات مهمى مى گردد .
💠پيام اين گفتار حكيمانه مولا اين است كه هنگام ترساندن و برحذر داشتن نسبت به خطرات نه تنها ناراحت نشويد، بلكه آن را به منزله يك بشارت براى خود تلقى كنيد.
🔰در حديثى در كتاب شريف كافى از امام باقر(عليه السلام) مى خوانيم كه به يكى از ياران خود فرمود:
«اِتَّبِعْ مَنْ يُبْكيكَ وهُو لَكَ ناصِحٌ وَلا تَتَّبِع مَن يُضحِكَكَ وَهُو لَكَ غاشٍّ;
🔰از كسى پيروى كن كه تو را مى گرياند ولى خيرخواه توست از كسى كه تو را مى خنداند اما به تو دروغ مى گويد و حقايق را وارونه نشان مى دهد، پيروى مكن».
┄┄┅┅┅❅◇❅┅┅┅┄┄
📚نهج البلاغه ای شویم▪🌸▪👇
🔶 @nahjolbalaghe5
┄┅═✧❁📚🔶📚❁✧═┅┄