eitaa logo
نهج البلاغه و زندگی
4هزار دنبال‌کننده
24.1هزار عکس
12هزار ویدیو
369 فایل
💌اجتماعی که علی (علیه السلام) را کنار گذاشت، علی (علیه السلام) را از علی(علیه السلام)بودن منع نکرد، بلکه خود را از علی(علیه السلام) داشتن محروم کرد. اینجا کلاسی است برای مرور تفکرات امیرالمومنین (علیه السلام) باشد که مقبول حضرتش افتد. ساجدی نسب
مشاهده در ایتا
دانلود
هدایت شده از جهان نیوز
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴🎥 | گریه ها و بغض یک دانش‌آموز برای حاج قاسم سلیمانی @jahaannews
✅ نامه مهم جبرائیلی به نخبگان سیاسی انقلابی بسمه تعالی حضرات محترم اصولگرا سلام علیکم برجام فقط صنعت هسته‌ای ما را محدود کرد. به دنبال محدود کردن همه صنایع ماست. فردا روزی که خسارات این توافق مانند برجام روشن شد و آقا مرتضی سوپری محل ما هم علیه آن حرف زد، پرچم نقادی برافراشتن شما دردی از ملت درمان نخواهد کرد. احساس مسئولیت کنید، به میدان بیایید و پیگیر لغو مصوبه غیرقانونی دولت برای اجرای این توافق باشید. جریانی که درباره خسارتی به این عظمت، هیچ صدایی از آن بلند نمی‌شود، ورودش به مجلس چه گلی می‌خواهد به سر کشور بزند؟ و من‌الله التوفیق سید یاسر جبرائیلی @Drseddighi
هدایت شده از سید یاسر جبرائیلی
بسمه تعالی حضرات محترم اصولگرا سلام علیکم برجام فقط صنعت هسته‌ای ما را محدود کرد. به دنبال محدود کردن همه صنایع ماست. فردا روزی که خسارات این توافق مانند برجام روشن شد و آقا مرتضی سوپری محل ما هم علیه آن حرف زد، پرچم نقادی برافراشتن شما دردی از ملت درمان نخواهد کرد. احساس مسئولیت کنید، به میدان بیایید و پیگیر لغو مصوبه غیرقانونی دولت برای اجرای این توافق باشید. جریانی که درباره خسارتی به این عظمت، هیچ صدایی از آن بلند نمی‌شود، ورودش به مجلس چه گلی می‌خواهد به سر کشور بزند؟ و من‌الله التوفیق سید یاسر جبرائیلی @syjebraily
هدایت شده از سید یاسر جبرائیلی
‏لایحه ‎ که به شورای نگهبان رفت، شورا اشکال گرفت که چرا "تعهدات مدنظر نظر ایران" ضمیمه لایحه نیست؟ خانم ابتکار به مجلس رفت و وجود چنین ضمیمه‌ای را منکر شد؛ همان ضمیمه که نسخه فارسی‌اش را آبان ۹۴ دولت برای "اجرا" ابلاغ کرد و نسخه انگلیسی‌اش در دبیرخانه کنوانسیون UNFCCC به عنوان تعهدات مدنظر ایران ثبت شد. چرا به مجلس دروغ گفته شد؟ @syjebraily
🌹امیرالمؤمنین علیه السلام: ما أكثَرَ العِبَرَ، و أقَلَّ الاعتِبارَ! چه بسيار است عبرتها و چه اندك است عبرت گرفتن! 📖حکمت 297 نهج البلاغه 🏴 ✅  کلاس نهج البلاغه و زندگی 🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
هدایت شده از  باشگاه تربیتی آسا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💢کودکی که مقیاس شعور و غیرت شد👌 🌐 در شرایطی که واردات محصولات کشاورزی از آمریکا حدود ۲۰ برابر افزایش یافته کل واردات از آمریکا هم چهار برابر رشد داشته 🔰 اجناسی مانند قزل‌آلا، اسپرم گاو، تخم سبزیجات، مکمل غذایی، روغن‌های نفتی،سبوس و فضولات، لوله و شیلنگ از آمریکا واردمی شوند دولت ایران به دلار آمریکایی معتاد است حتی گوشی بسیاری از مدعیان، اپل آمریکایی است 🔰کوکا کولا، فانتا و پپسی آمریکایی از سفره مان حذف نمی شود و هیچ اراده جدی ای برای تحریم کالاهای آمریکایی وجود ندارد 👈 یک بزرگمرد کوچک، نسبت به خرید جنس اسرائیلی حساس است. به قول ترکها، قاداسی.. 🖋پ.ن: شاید خاویر کرمنت دیگری پیدا شد و «بی شعوری» دیگری برای مدعیان ستیز با آمریکا که جنس آمریکایی مصرف میکنند نوشت❗️ @aslhashtom
هدایت شده از  باشگاه تربیتی آسا
⚠️ پشت پرده‌های مکتوم ماجرای کتاب‌سوزی 💡 تمام حقیقتِ جریان آتش‌زدن کتاب، که برخی نمی‌خواهند دیده شود! @rozaneebefarda 🔻🔻🔻 ✍ 🔹نمی‌خواهم از این کار دفاع کنم اما... 1⃣ اولاً این اتفاق، مربوط به سه سال پیش بوده؛ 2⃣ دوماً این عملِ حاج‌آقای تبریزیان، در جواب ⟨پاراسلس سوئیسی⟩، و در واقع یک عمل نمادین بوده در مقابل دانشمندان غربیِ ضدّ دین (پس‌از اینکه کتابی نوشتند که پاسخ‌گوی غالب نیازهای پزشکی امروزی بوده) 3⃣ سوّماً پخش این فیلم در این روزها، احتمالاً با انگیزه‌های سیاسی بوده؛ ⁉️ ماجرای آتش‌زدن ⟨کتاب قانون بوعلی⟩، توسط ⟨پارسلس سوییسی⟩ چه بود؟! 🔻 توضیح آنکه در آن‌زمان، اروپا، تشنهٔ انقلاب بود و اوضاع سیاسى اروپا ایجاب می‌کرد در هر رشته از علوم، انقلابى بزرگ ظاهر شود و ملل اروپایى را از زیر یوغ فرهنگ و تمدن اسلامى، که بمدت چند قرن، مردم آن قاره را مسخّر و اسیر خود کرده بود، رهایى و نجات بخشد. هرکس شجاعتى بیشتر نشان می‌داد و تیشه‌ه‏اى محکم‏‌تر به ریشه علوم اسلامى می‌زد شهرتى بیشتر می‌یافت. 🔻در چنین اوضاع و احوال عجیب، «پاراسلس» که تندخویى و حدّت مزاج طبیعى آمیخته با اختلال مشاعرش، از یک‌سو ناشى از اَلکُلیسم مزمن (زیرا دائم‌الخمر بود) و از سویى دیگر بر اثر مجاورت دائم با تف و حرارت آتش کورهٔ کارگاه کیمیاگرى و تنفس بخارهاى زهرآگین، غلیان و طغیان یافته بود، دست‌به‌دست یکدیگر داده و با فضاحت و وقاحت که معمولاً دست‌آویز و سلاح دوم کم‏‌مایه‌ها و فرومایگان براى پوشاندن عیب و نقص آنان است، در روز افتتاح کرسى استادى خود، ⟨کتاب قانون ابن‌سینا⟩ را در آتش افکند و سوزاند و با غرورى جنون‌آمیز و در حضور دانش‏‌پژوهان و گروهى زیاد از مردم فریاد کشید: «با کمال بی‌باکى به شما می‌گویم که موهاى پشت گردن من، بیش‌از کلیه دانشمندان شما معلومات دارد. تکمه‏‌هاى کفش من، از ابن‌سینا خردمندتر است و ریش من از آکادمى شما تجربه بیشتر دارد...» 📚 مصطفوى کاشانى، سید جلال، دارو، مسئله پزشکى قرن، 1جلد، مؤسسه کیهان - تهران، چاپ: اول، 1367 ه.ش. 🔰 تذکار و حاشیه روزنه: 🔻 🔘 عملکرد جناب آقای تبریزیان، هرگز قابل دفاع نیست ، اما سؤال اساسی آن‌است که کدام ‹لشکر سایبری› و ‹تیم جنگ روانی داخلی›، این اتفاق خاص را در این شرایط حساس داخلی و منطقه‌ای، از آرشیوهای فراموش‌شده بیرون می‌کشد و با چه انگیزه‌ای آن‌را به خبر نخست کشور تبدیل می‌کند؟! 💢 تجربه نشان داده که ⟨برجامیان⟩، هرگاه در تدارک ⟨مذاکرات یواشکی⟩ هستند، یا در یک ⟨بن‌بست سیاسی⟩ گیر افتاده‌اند، یا در ⟨معرض شکست⟩ قرار گرفته‌اند، پادوهای رسانه‌ای مفلوک و مزدورشان را به‌خط می‌کنند برای گم‌کردن خط! ♻️ راز نه‌چندان سر به مهر این واقعه نیز در روزها یا ماه‌های آتی، برملا خواهد شد؛ اما تا آن‌هنگام، همهٔ دلسوزان جبههٔ انقلاب، خصوصاً فضلای ارجمند، باید در نظر داشته باشند که نباید همگام با جوسازی رسانه‌ایِ یک مشت کدخداپرست، به‌طور کاملاً منفعلانه، وارد میدان شوند و موضوعات فرعی را جایگزین مسائل اصلی جهان اسلام و تشیع و ایران اسلامی قرار دهند و در روزگاری که همهٔ آزادمردان جهان و منطقه، به‌پشتیبانی از ایران، در تدارک ⟨انتقام سخت⟩ از ⟨شیطان بزرگ⟩ هستند، اقدام نادرست یک طبیب معمم در مواجهه با منابع طبی جدید را کانون توجهات و اظهارنظرها قرار دهند؛ چنان‌که کدخدا و کدخداپرستان، مصون از حمله و هجمهٔ انقلابیون، پابرجای بمانند و یک جریانِ نه‌چندان بزرگ و اثرگذار داخلی، سیبل ابراز تنفر و انزجار قرار گیرد. http://eitaa.com/joinchat/3272146947C11486d7cda
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
فیلم دخترانزلی که تن مسیح علینژادرولرزاندوداره دست به دست توشبکه های اجتماعی می چرخه آفرین به طرح وایده این دختر👌👌👌👏👏 @bualii
هدایت شده از علیرضا پناهیان
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📹 حال خوش معنوی را از بچه‌ها یاد بگیریم! ➕ توصیۀ شنیدنی آیت الله بهجت برای رسیدن به حال خوب @Panahian_ir
📚 پرداخت هزینه مسابقه توسط بازنده #احکام_مسابقات #شرط_بندی 🆔 @leader_ahkam
🔴واکنش رییس جمهور به بخشنامه رییس قوه قضايیه در خصوص تصدی گری صدا و سیما در صوت و تصویر فراگیر: ♦️«احتراما، اینگونه امور مرتبط به شورای عالی فضای مجازی است» ♦️ گفتنی است پیش از این ابراهیم رئیسی در بخشنامه‌ای هرگونه فعالیت در زمینه «صوت و تصویر فراگیر» را صرفاً در صورت اخذ مجوز از صداوسیما مجاز دانسته بود. 🌍 eitaa.com/ebratha_ir ایتا 🌍 sapp.ir/ebratha.org سروش
هدایت شده از خبرگزاری رسا
🔸 وظیفه ما بیرون کشیدن مال حرام از حلقوم حرام‌خواران است آیت‌الله در یزد: 🔹ما باید یک اقتصاد مقاوم داشته باشیم که هیچ تحریمی در این اقتصاد تأثیرگذار نباشد. 🔹مبارزه با فساد اقتصادی را دنبال می‌کنیم و این مبارزه خستگی‌ناپذیر با مفسدان را تا حصول نتیجه ادامه می‌دهیم. 🆔 @rasanewsagency
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⭕️این دیگر نه BBC انگلیس، نه VOA آمریکا، و نه MANOTO سعودی است، صدا و سیمای خودمان است 🔹این شخص دکتر نبویان نماینده سابق مجلس کشور است که در پخش زنده صدا و سیما افشاگری های شوکه کننده و ناباورانه از دولت و مجلس علیه شهید سلیمانی کرد که پشت هر ایرانی را می لرزاند و مو بر تنش سیخ می کند! 🔸خوب ببینید دولت تدبیر و امید جناب حسن روحانی و مجلس جناب لاریجانی با سردار سلیمانی چه کرده بودند و مردم ما از آن بی خبر بودند! 🔹لطفا وقت بگذارید و تا انتها تماشا کنید، مجلس و دولت این موارد را علیه شهید سلیمانی تصویب کرده بود! 🔸مصادره تمامی اموال حاج قاسم سلیمانی، طبق اف ای تی اف و سی اف تی و با امضای دولت حسن روحانی و جواد ظریف، در مجلس ایران مصوب کردند که حاج قاسم و مدافعان حرم، مجرم هستند! 🔹این دیگر بحث راست و چپ نیست، بحث سر یک سرباز واقعی میهن است! خواهشا میلیونی منتشر کنید که با این دلاور مرد ایثارگر در داخل کشور آن هم توسط مسئولین این کشور چه کردند! 🔻ظهور بسیار نزدیک است 🔹 eitaa.com/zoho313or 🔹 t.me/zoho313or
هدایت شده از جهان نیوز
🔴✍ | وزیر خارجه کدام ایران؟!! ✍ به قلم: «حسین شریعتمداری» 🔸الف- ترامپ با صراحت اعلام کرده است که شخصاً دستور ترور سردار سلیمانی را صادر کرده است. آقای ظریف از مذاکره با قاتل سردار سلیمانی شهید چه هدفی را دنبال می‌کنند؟! و آیا اظهارات ایشان نادیده گرفتن خون پاک سردار سلیمانی و یاران شهیدش نیست؟! 🔸ب- آقای ظریف شاهد بودند که ده‌ها میلیون نفر در ایران و ده‌ها میلیون دیگر در مجموعه شهرهای مختلف جهان اسلام در شهادت سردار سلیمانی به سوگ نشستند و بدون استثناء ضرورت انتقام از آمریکا را فریاد زدند، بنابراین باید از وزیر خارجه کشورمان پرسید کجای دیدگاه جنابعالی با خواست مردم ایران و سایر ملت‌های مسلمان همخوانی دارد؟! و جنابعالی که نظرتان با خواست و نظر تمامی مردم ایران مغایر و متضاد است، وزیر خارجه کدام ایران هستید؟! 🔸ج- شاید دیدگاه آقای روحانی را باور کرده‌اید که ادعا می‌کرد شب عاشورا، امام حسین علیه‌السلام با عمرسعد مذاکره کرد؟! این دیدگاه به‌اندازه‌ای عوامانه است که نیازی نیست علیه آن استدلالی آورده شود. در کجای دنیا، نهیب دلاورانه علیه دشمن را مذاکره ترجمه می‌کنند که جنابعالی به تلویح و آقای رئیس‌جمهور به تصریح چنین کرده‌اید؟! 🔸د- برفرض که نظر حضرت امام(ره)که «آمریکا شیطان بزرگ است» را نادیده گرفته و یا از آن غفلت کرده‌اید! حالا جدای از دیدگاه حکیمانه امام راحل(ره) بفرمائید آمریکا باید به کدام توطئه و قتل عام انسان‌های بی‌گناه و نقض عهد و پیمان و... دست بزند تا جنابعالی هم مانند سایر ملت‌های آزاده دنیا، آمریکا را شیطان بزرگ بدانید؟! 🔸هـ- جنابعالی در دانشگاه علامه طباطبایی بعد از آنکه فهرستی از نقض عهدها و پیمان‌شکنی‌های پی‌درپی آمریکا را برشمردید، اعلام فرمودید که؛ «کسی از این پس نمی‌تواند به امضای آمریکا اعتماد کند». حالا چه شده که برخلاف نظر قبلی خود از احتمال مذاکره با آمریکا سخن می‌گویید؟! 🔸و - فرموده‌اید: «دولت ترامپ می‌تواند گذشته خود را اصلاح کند، تحریم‌ها را برداشته و به میز مذاکره برگردد. ما هنوز در پای میز مذاکره هستیم و این آنها بودند که میز مذاکره را ترک کردند»! آقای ظریف! برفرض محال، آقای ترامپ نصیحت شما را بپذیرد و توبه کند! و تحریم‌ها را بردارد! در آن صورت قرار است با آمریکا درباره چه موضوع و مسئله‌ای مذاکره کنید؟! موضوع مذاکره را آمریکا با صد زبان و بارها اعلام کرده است، توقف صنایع موشکی ایران و دست‌کشیدن از حمایت جبهه مقاومت! جناب ظریف! اگر صنایع موشکی کشورمان نبود یک شبه ایران را با خاک یکسان کرده بودند و اگر حمایتمان از جبهه مقاومت که سردار سلیمانی سرآمد آن بوده و هست در میان نبود، امروز باید شاهد قتل‌عام مردم مظلوم کشورمان و به برده گرفته شدن نوامیس ملت توسط تروریست‌های تکفیری داعش بودیم! آیا غیر از این است؟! هنوز چند روزی از کارکرد حماسی موشک‌های سپاه در ضربه سخت به آمریکا نمی‌گذرد. چه زود این کاربرد اقتدارآفرین و دشمن‌سوز را به فراموشی سپرده‌اید! حضرتعالی در مصاحبه تلویزیونی به مناسبت شهادت سردار دلها از رابطه نزدیک خود با آن شهید بزرگوار سخن گفتید. آیا حمایت از جبهه مقاومت و تلاش پیگیر برای تقویت توان نظامی و صنایع موشکی کشورمان از جمله خصوصیات سپهبد شهید نبود؟! 🔸ز- جناب ظریف! هنوز چند روزی بیشتر از بیانات رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه حماسی تهران نمی‌گذرد که تاکید فرمودند «ما از مذاکره هم ابایی نداریم، البته نه مذاکره با آمریکا؛ بلکه از مذاکره با دیگران ابایی نداریم. مذاکره نه از موضع ضعف بلکه از موضع قوت و قدرت. به یاری خدا دارای قدرت هستیم و قوی‌تر هم خواهیم شد». باید این بند را در صدر وجیزه پیش‌روی جای می‌دادیم ولی از آنجا که عده‌ای اصرار دارند بیانات حضرت آقا را در حد و ‌اندازه یک توصیه اخلاقی جلوه دهند، اشاره به آن را بعد از ذکر دلایل روشن و خالی از ابهامی جای دادیم که تقریباً تمامی آنها وام گرفته از بیانات مستدل حضرت ایشان است و به وضوح نشان می‌دهد که به قول رهبر معظم انقلاب، مذاکره با آمریکا علی‌رغم عهدشکنی‌های پی‌درپی و جنایات بی‌شماری که علیه مردم کشورمان مرتکب شده است «سمَ مهلک» است. 🔸ح- آمریکا با همه توان در پی آن است که از ایران اسلامی صدایی متفاوت و مغایر با صدای انقلاب بشنود و متاسفانه آقای ظریف بی‌آنکه بدانند، با اظهارات خویش در مصاحبه با اشپیگل این فرصت را در اختیار دشمن قرار ‌داده‌اند! @jahaannews
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
علامه امینی در جمع علمای اهل سنت این روایت را خواند که؛ قال رسول الله (صلی الله علیه و آله)؛ من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته الجاهلیه هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت از دنیا رفته است. سپس فرمود حال شما پاسخ بدهید امام فاطمه زهرا (سلام الله علیها) چه کسی بود؟؟ ✅  کلاس نهج البلاغه و زندگی 🆔https://eitaa.com/nahjolbalaghehvazendegi
هدایت شده از استاد محمد شجاعی
هدایت.mp3
7.07M
💌 چرا حکومت اسلامی؟ رابطه ی حکومت اسلامی با ظهور چیست؟ 🎤 @ostad_shojae
هدایت شده از استاد محمد شجاعی
استاد شجاعی ، در واکنش به مصاحبه جواد ظریف و توئیت ترامپ ! ✨ Twitter.com/m_shojae1@ostad_shojae
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
دوشنبه 👈 7 بهمن 98 👈1 جمادی الثانی 1441👈27 ژانویه 2020 🕌مناسبت های اسلامی. 🌙🌟احکام اسلامی و دینی. 📛صدقه صبحگاهی رفع نحوست کند ان شاءالله. ✅طلب علم و معاش. ✅دیدارهای سیاسی. ✅زراعت و کشاورزی. ✅و خرید و فروش خوب است. 👶نوزاد امروز مبارک و رزقش وسیع خواهد بود.ان شاءالله. 🤒بیمار امروز شفا یابد ان شاءالله. 🛫 مسافرت مکروه است اگر ضروری است حتما همراه صدقه باشد. 👩‍❤️‍👩حکم مباشرت امشب. مباشرت شب سه شنبه مستحب و فرزند دهانی خوش بو و دلی مهربان دارد. حکم مباشرت در روز دوشنبه خوب نیست فرزند ممکن است دیوانه گردد. 🔭 احکام و اختیارات نجومی. 🌓انجام اموری از قبیل: ✳️شروع به ساخت و ساز.. ✳️تعلیم و تعلم. ✳️و امور کشاورزی نیک است. 💇‍♂ طبق روایات، (سر و صورت) در این روز از ماه قمری ،خوب نیست باعث کوتاهی عمر است. 🔴 یا حجامت در این روز از ماه قمری،خوب نیست برای رگ ها مضر است. 🔵 دوشنبه برای ، روز مناسبی است و برکات خوبی از جمله قاری و حافظ قران گردد. 👕 دوشنبه برای بریدن و دوختن روز بسیار مناسبی است و آن لباس موجب برکت میشود. ✴️️ وقت در روز دوشنبه: از طلوع فجر تا طلوع آفتاب و بعداز ساعت ۱۰ تا ساعت ۱۲ ظهر و از ساعت ۱۶ عصر تا عشای آخر( وقت خوابیدن) ❇️️ ذکر روز دوشنبه : یا قاضی الحاجات ۱۰۰ مرتبه ✳️️ ذکر بعد از نماز صبح ۱۲۹ مرتبه لطیف که موجب یافتن مال کثیر میگردد 💠 ️روز دوشنبه طبق روایات متعلق است به و . سفارش شده تا اعمال نیک و خیر خود را در این روز به پیشگاه مقدس ایشان هدیه کنیم تا ثواب دوچندان نصیبمان گردد.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
خطبه یک بخش پنج
ثُمَّ اَنشَاَ ـ سُبْحانَهُ ـ فَتْقَ الاَجواءِ وَ شَقَّ الاَرْجاءِ وَ سَکائِکَ الْهَواءِ
سپس خداوند سبحان طبقات جوّ را از هم گشود و اطراف آن را باز کرد و فضاهاى خالى ايجاد نمود
چگونگى آغاز آفرینش جهان در نخستین جمله از عبارت مورد بحث، به سراغ آغاز آفرینش مى رود و با اشاره به خلقت فضا مى فرماید: «سپس خداوند سبحان طبقات جوّ را از هم گشود و فضا را ایجاد کرد» (ثُمَّ اَنْشَأ سُبْحانَهُ فَتْقَ(۱) الاَجْواءِ(۲)). «و اطراف آن را از هم باز نمود» (وَ شَقَّ(۳) الاَرْجاءِ(۴)). «و نیز طبقات فضا و هوا را به وجود آورد» (وَ سَکائِکَ(۵) الْهَواءِ(۶)). در قسمت اوّل، اشاره به گشودن فضا و در قسمت دوّم، ایجاد اطراف و جوانب آن و در قسمت سوّم، اشاره به طبقات آن شده است. تمام این جمله ها نشان مى دهد که نخستین آفرینش در جهان مادّه، آفرینش فضاى جهان بوده است، فضایى که استعداد پذیرش کرات آسمانى و منظومه ها و کهکشانها را داشته باشد. درست همانند صفحه کاغذ وسیعى که نقّاش چیره دست، قبلا براى کشیدن نقش آماده مى کند. از این جا روشن مى شود، کلمه «ثُمَّ» در این جا به معناى ترتیب تکوینى نیست، بلکه ترتیب و تأخیر بیانى است. زیرا در جمله هاى قبل اشاره به آفرینش انواع موجودات و کائنات شده است و به یقین آفرینش فضا و سپس کرات آسمانى و زمین، بعد از آن، نمى تواند باشد. در حقیقت در فراز گذشته بحثى اجمالى درباره آفرینش موجودات شده و در این قسمت شرح و تفصیل تازه اى براى آن بیان مى فرماید. در هر حال ظاهر این عبارات این است که فضا یکى از مخلوقات یا نخستین مخلوق در عالم مادّه است. ولى بعضى از فلاسفه و متکلّمان، در این که فضا امر وجودى یا عدمى است؟ تردید کرده اند و بعضى معتقدند: همان گونه که زمان بعد از پیدایش موجودات و حرکت آنها حاصل مى شود (چون زمان همان اندازه گیرى حرکت است) مکان نیز بعد از پیدایش اجسام مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر حاصل مى گردد. در حالى که بسیار مشکل است ما تصوّر کنیم هنگامى که نخستین جسم به وجود آمد مکانى مطلقاً وجود نداشت. هنگامى که عمارت چندین طبقه اى را ایجاد مى کنیم، همان گونه که محلّى در روى زمین لازم دارد، فضایى را در بالاى زمین اشغال مى کند و اگر عمارت بزرگترى را ایجاد کنیم فضاى بزرگترى را مى طلبد. به هر حال ما ظاهر کلام حضرت را که مى فرماید: فضا و اطراف آن و طبقات آن مخلوق خداست مى پذیریم و بحث بیشتر در این باره را به جاى خودش موکول مى کنیم. نکته آیا جهان مادّه حادث است؟ در این که آیا عالم مادّه حادث است یا قدیم و ازلى؟ در میان دانشمندان و فلاسفه گفگوست. بعضى آن را قدیم و ازلى مى دانند و گروه زیادى آن را حادث مى شمارند و با توجّه به دلایلى که مى گوید ازلى و ابدى، یک چیز بیش نیست و آن ذات پاک خداست، هر چه غیر از اوست حادث و مخلوق است و وابسته به ذات پاک او مى باشد. طرفداران عقیده حدوث جهان، گاه دلایلى فلسفى براى آن ذکر کرده اند و گاه از دلایل علمى استفاده نموده اند. برهان حرکت و سکون از استدلال هاى معروف فلسفى است که مى گوید جهان مادّه دائماً در معرض حرکت و سکون است و حرکت و سکون از «امور حادثه» است و چیزى که معروض حوادث است حادث مى باشد. این دلیل را به تعبیر گسترده ترى مى توان ذکر کرد و آن این که جهان مادّه دائماً در حال تغییر است و تغییر و دگرگونى نشانه حدوث است زیرا اگر ازلى باشد و در عین حال همواره دستخوش تغییرات و حوادث گردد، جمع میان حدوث و قدم خواهد شد یعنى باید تغییرات را که امور حادث اند ازلى بدانیم و این یک تناقض آشکار است. این دلیل با قبول حرکت جوهرى که مى گوید حرکت در ذات اشیا نهفته شده، بلکه عین ذات آنهاست، آشکارتر و روشن تر است زیرا وجود حرکت که امر حادثى است در ازل معناى ندارد. (دقّت کنید) این دلیل قابل نقد و بررسیهایى است که جاى آن در مباحث فلسفى است. امّا دلیل علمى دلیلى است که مى گوید عالم به طور دائم در حال فرسودگى و «آنتروپى» است و دلایل فراوان علمى این فرسودگى دائمى را به اثبات رسانده، سیّارات، ثوابت، کهکشانها، زمین و آنچه بر روى زمین است مشمول این قانون مى باشند. این فرسودگى مستمر دلیل بر این است که جهان مادّه پایان و سرانجامى دارد. زیرا فرسودگى تا بى نهایت نمى تواند ادامه یابد و هنگامى که قبول کنیم پایانى دارد، باید قبول کنیم آغازى هم دارد. زیرا اگر چیزى ابدى نباشد حتماً ازلى هم نیست. چرا که ابدیّت به معناى بى انتها بودن است و چیزى که بى انتهاست، نامحدود است و نامحدود آغازى ندارد بنابراین آنچه ابدى نیست ازلى هم نخواهد بود. این سخن را به تعبیر دیگرى مى توان بیان کرد و آن این که اگر جهان ازلى باشد و در حال فرسودگى، باید این فرسودگى عمر جهان را پایان داده باشد، چرا که بى نهایت فرسودگى، مساوى است با عدم. باز به تعبیر دیگر مطابق آخرین نظریات علمى، جهان مادّه به سوى یکنواختى مى رود. اتمها تدریجاً متلاشى و مبدّل به انرژى مى شوند و انرژیها به سوى یکنواختى پیش مى روند (درست مثل این که شعله آتشى در اتاقى روشن کرده باشیم مادّه آتش زا تبدیل به حرارت مى شود وحرارت در فضاى اتاق
تدریجاً پخش مى گردد و به صورت یکنواخت و بى تفاوت درمى آید). هرگاه بى نهایت زمان بر جهان گذشته باشد، باید این حالت ـ تبدیل تمام مواد به انرژى و انرژیهاى فعّال به صورت انرژى یکنواخت و مرده ـ حاصل شده باشد. ولى به هر حال مفهوم این سخن آن نیست که زمانى بوده که خداوند هیچ مخلوقى نداشته است و ذات فیّاض او بى فیض بوده است، بلکه به عکس مى توان گفت: خداوند همیشه مخلوقى داشته، امّا این مخلوقات دائماً در تغییر و تبدیل بوده اند و مجموع این مخلوقات، وابسته به ذات پاک او بوده و یا به تعبیرى دیگر حدوث ذاتى داشته اند نه حدوث زمانى. زیرا براى مجموع، حدوث زمانى تصوّر نمى شود. (دقّت کنید). و این که در روایات آمده: «کانَ اللهُ ولا شَىْءَ مَعَهُ; خداوند همیشه بوده و چیزى با او نبوده است»(۷) منظور آن است که با ذات پاکش همراه نبوده، بلکه مخلوق او بوده است. (دقّت کنید)