--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_سیزدهم❗️
✅بیان ویژگی های علم نافع
9⃣علم نافع مایه ی عزت است
در حکمت 288 علم، را مایه ی عزت دانسته و فرموده اند: « هرگاه خدا بخواهد بنده ای را خوار کند، دانش را از او دور میسازد»
0⃣1⃣علم نافع مبنای تقسیم بندی انسانهاست
حضرت در حکمت بسیار مهم 147 تا بدانجا به جایگاه رفیع علم توجه دارند که آن را مبنای تقسیم بندی انسانها برشمرده و می فرمایند: « اى كميل بن زياد! اين قلبها بسان ظرفهايى هستند، كه بهترين آنها، فراگيرترين آنهاست، پس آنچه را می گويم نگاهدار: مردم سه دسته اند، دانشمند الهى، و آموزندهاى بر راه رستگارى، و پشّه هاى دست خوش باد و طوفان و هميشه سرگردان، كه به دنبال هر سر و صدايى می روند، و با وزش هر بادى حركت می كنند، نه از روشنايى دانش نور گرفتند، و نه به پناهگاه استوارى پناه گرفتند.»
1⃣1⃣ علم نگهبان و فرمانرواست
در ادامه همین کلام گهربار علم را با ثروت مقایسه نمودندوفرموده اند:
« اى كميل؛ دانش بهتر از مال است، زيرا علم، نگهبان تو است، و مال را تو بايد نگهبان باشى؛ مال با بخشش كاستى پذيرد امّا علم با بخشش فزونى گيرد، و مقام و شخصيّتى كه با مال به دست آمده با نابودى مال، نابود می گردد. اى كميل بن زياد! شناخت علم راستين (علم الهى) آيينى است كه با آن پاداش داده مىشود، و انسان در دوران زندگى با آن خدا را اطاعت می كند، و پس از مرگ، نام نيكو به يادگار گذارد. دانش فرمانروا، و مال فرمانبر است.»
بنابراین معلوم میگردد که علم، از آن جهت دارای ارزش است که شخص بوسیله ی آن، راه و روش زندگی را میفهمد و بوسیله ی آن، طریق عبودیت که تنها مسیر رسیدن به سعادت است را میشناسد و با نور هدایتگر آن، راه بندگی را طی میکند. بنابراین علمی که چنین نتیجه ای در بر نداشته باشد، واقعاً علم نیست.
⏺ پایان مبحث ویژگی های علم نافع
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_چهاردهم❗️
✅بیان آثار علم نافع
⭕️ شناخت علم نافع که سرچشمه ی آن قران ونبی مکرم اسلام وامامان معصوم علیهم السلام هستند ما را از علوم دیگر بی نیاز میکند زیرا دین و وحی هم علوم را از پراکندگی نجات میدهد و هم در آموزه های اجتماعی خود مانع از ورود علوم بیگانه میشود و هم راه طمع بیگانگان را می بندد،
💠امیرالمومنین در نهج البلاغه آثاری را برای علم نافع بیان نمودند، ازجمله در حکمت 94می فرمایند:
«از امام (علیه السلام)پرسيدند: خير چيست؟. فرمود: خوبی آن نيست كه مال و فرزندت بسيار شود، بلكه خير آن است كه دانش تو فراوان، و بردباری تو بزرگ و گران مقدار باشد،...»
آنچه باعث خیر میشود این است که انسان به دانش حقیقی دست پیدا کند
💠یکی دیگر از آثار علم نافع نزدیکی و همجواری با پیامبران است حضرت در حکمت96به این نکته اشاره میکنند:
«نزديك ترين مردم به پيامبران، داناترين آنان است به آنچه كه آورده اند. سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «همانا نزديك ترين مردم به ابراهيم آنانند كه پيرو او گرديدند، و مؤمنانی كه به اين پيامبر خاتم پيوستند.» سپس فرمود: دوست محمّد(صلی الله علیه و آله)كسی است كه خدا را اطاعت كند هر چند پيوند خويشاوندی او دور باشد، و دشمن محمّد(صلی الله علیه و آله)كسی است كه خدا را نافرمانی كند، هر چند خويشاوند نزديك او باشد.»
قطعا آنچه انسان ها را به اطاعت وا میدارد شناخت علم نافع است
💠امیرالمومنین درسراسر نهج البلاغه از اهمیت اگاهی یافتن از مرگ میگویند و متذکرمیشوند مرگ جریانی عظیم است، ودر خطبه 64این حقیقت رابیان میکنند:
«آماده مرگ باشید که برشما سایه افکنده است.چون مردمی باشید که برآنان بانگ زدند وبیدار شدند و دانستند دنیا خانه جاودان نیست»
این آمادگی و درک عظمت این اتفاق حتمی با علم و آگاهی امکان پذیر است
آنچه غرب با آموزه هایش بعنوان سبک زندگی غربی به ما هدیه میدهد،این است که ابتدا تلاش میکند انسانها در غفلت نسبت به حقیقت مرگ قرار گیرند و این امر باعث میشود آمادگی برای مرگ حاصل نشود وغفلت وفراموشی از مرگ انسان رادر گناه و بی هویتی فرومیبرد و این در حالی است که امیرالمومنین در خطبه156می فرمایند:
«با آگاهی لازم، انسان از مرگ می هراسد، و با مرگ دنيا پايان می پذيرد، و با دنيا، توشه آخرت فراهم می شود، و با قيامت بهشت نزديک می شود، و جهنّم برای بدکاران آشکار می گردد، و مردم جز قيامت قرارگاهی ندارند، و شتابان به سوی ميدان مسابقه می روند تا به منزلگاه آخرين برسند.»
مرگ جریانی است که انسان را به جایگاهی می برد که برای آن آفریده شده است همانگونه که حضرت در نامه31به ان اشاره میکنند:
«وَ اعْلَمْ يَا بُنَيَّ أَنَّكَ إِنَّمَا خُلِقْتَ لِلْآخِرَة»
پس باید با آگاهی خود را برای رسیدن به آن آماده کرد که لازمه ی ان ترسی است توام با آگاهی که در انسان انگیزه برای حرکت و آماده شدن ایجاد کند
⁉️نهج البلاغه بهترین بستر وجایگاه برای درک و شناخت علم نافع است،کنابی که امام درسراسر آن به شیوه های مختلف انسانها را دعوت به اندیشه و اندشیدن میکنند تا از علوم آن بهرمند شویم.
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_پانزدهم❗️
✅اقسام علم نافع
امیرالمؤمنین علیه السلام در یک تقسیم بندی، علم را به دو قسم، تقسیم مینمایند:
1⃣فطری ( مطبوع) : علومى كه انسان در طبيعت و فطرت خود آن را می يابد و زمينه هاى يافتن آن را دارد.
2⃣اکتسابی (مسموع): علومى كه انسان با درس و بحث آن را بدست می آورد.
و در حکمت 338 می فرمایند:« علم اكتسابى اگر هماهنگ با علم فطرى نباشد سودمند نخواهد بود.»
🔺بنابراین لازم است علوم تجربی و اکتسابی بشری هم در راستای نیازهای فطری او جهت دهی شوند تا اثر هدایتی داشته باشند. به این ترتیب، یادگیرنده ی علوم اکتسابی، که در اثر مشاهده ، تجربه و تفکر، علوم و دانش هایی را بدست میآورد، اگر در نتیجه ی این تلاش علمی به آنجا برسد که، علم و دانشِ بشر بسی عاجزتر از دستیابی به حتی بخش کوچکی از علوم هستی است؛ در مقابل خالق آن، - که دانای مطلق نسبت به عالم است- خاضع میگردد و پیشانی ذلت بر زمین میگذارد. پس از درک عمیق این خواری در درگاه خداوند متعال، متعلم راستین، گام بر نردبان ترقی خواهد گذاشت، چراکه خداوند از فضل خود دریچه های فهم و نور و هدایت را به روی قلب وی میگشاید و خالق علم، آنچه را خودِ انسان، هرگز توان دستیابی به آن را نداشت ، به او هدیه میکند تا بوسیله آن هدایت گردد و در سبیل رستگاری قرار گیرد. و این وعده ی حق الهی برای جویندگان هدایت است.
🔺حضرت در موارد متعددی برای توجه دادن مردم به این معنا، ابتدا به توصیف بسیار عمیق و تأثیرگذار پدیده های مختلف طبیعت پرداخته است. نمونه های فرمایشات حضرت در توصیف مورچه، ملخ، خفاش، طاووس، شگفتی های خلقت انسان و زمین و آسمان در نهج البلاغه آمده است. سپس،حضرت نتیجه ی این سیر آفاقی و انفسی را رسیدن به درجه ی عجز در پیشگاه خداوند سبحان دانسته اند.
‼️بنابراین با این وصف اختلاف بنیادی علم در لسان دین که همان علم ناب و حقیقی است با آنچه امروز به عنوان علم شناخته میشود، روشن میگردد.
و روشن میشود علمی که در اثر اظهار عجز در برابر خدا و با عنایت ویژه ی الهی به دست میآید و از طرف خدا افاضه و عطا میشود، نور بوده و فقط خیر است و شری ندارد. چون علمی که نور محض است امکان استفاده ی سوء از آن نیست و باعث هدایت و راهنمایی انسان میگردد. اما علوم متعارف، نور خالص نیستندو قابلیت این را دارند که مورد استفاده ناصحیح قرار گیرند.
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_شانزدهم❗️
✅راههای رسیدن به علم نافع
1⃣عدل
2⃣اندیشه صحیح
در واقع علم نافع علمی است که دین مبین اسلام برای انسان ترسیم کرده است از این رو پر واضح است که پایه وریشه آن را ایمان تشکیل میدهد و تنها مومن واقعی میتواند به آن دست پیدا کند زیرا امیرالمومنین در حکمت31که پایه های ایمان را معرفی مینمایند،عدل را یکی از ارکان ایمان معرفی میکنندو می فرمایند:
«عدل نيز بر چهار پايه برقرار است: فكری ژرف انديش، دانشی عميق و به حقيقت رسيده،.....پس كسی كه درست انديشيد به ژرفای دانش رسيد و آن كس كه به حقيقت دانش رسيد، از چشمه زلال شريعت نوشيد، »
💢عدل یعنی هر چیزی را در جای خود قرار دادن، و تنها مومن واقعی با اندیشه ای عاری از تیرگی های گناه میتواند به ژرفای دانش دست پیدا میکندوو هر چیز را در جای خود بگذارد.
3⃣عبرت آموزی
💢عامل دیگری که انسان را به حقیقت دانش می رساند نگاه عبرت آموزی است این نگاه به انسان کمک میکند از خطا واشتباه مصون بماند به همین دلیل حضرت مکرر مردم را به عبرت گیری دعوت کردند از جمله در حکمت208به اثر و نتیجه عبرت آموزی اشاره کردند
که همان دست یافتن به علم و آگاهی است،و فرموده اند:
«كسی كه از خود حساب كشد، سود می برد، و آن كه از خود غفلت كند زيان می بيند، و كسی كه از خدا بترسد ايمن باشد، و كسی كه عبرت آموزد آگاهی يابد، و آن كه آگاهی يابد می فهمد، و آن كه بفهمد دانش آموخته است.»
‼️در حقیقت نهج البلاغه را می توان کتاب عبرتها و درس ها نامید پس بهترین و کاملترین منبع برای رسیدن به علم نافع است،
❗️با نهج البلاغه می توان به دانش حقیقی و ژرفای آن رسید✅✅
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_هفدهم❗️
✅زمان مناسب علم آموزی
1⃣نوجوانی
2⃣قبل از اینکه عقل به چیزدیگری مشغول شود
🔻توصیه مقام معظم رهبری به نوجوان هادرباره ضرورت علم آموزی:
«به شما جوانها عرض میکنم؛ خوب درس بخوانید، خوب کار بکنید. علم و علمآموزی یکی از اساسیترین ابزارها و وسیلهها است، برای [کسب] قدرت مواجههی با دشمنیها و با طوفانها و با امواج سخت و مانند اینها. جوانهای خوبِ ما درس بخوانند، علمآموزی کنند. آنهایی که نخبه هستند، برای کشورشان کار کنند، در خدمت دشمن قرار نگیرند؛ درس خواندن بشود یک ارزش والا. استعداد جوانهای ما بحمدالله استعداد خوبی است و اگر چنانچه خوب درس بخوانند و کار بکنند، بلاشک سطح علم در کشور بالا خواهد آمد. خود اینکه سطح علم در کشور بالا بیاید، استحکام میبخشد به بنیهی داخلی ملّت ایران؛ مستحکم میشود. به برکت علم، انسان میتواند به آرزوهای بزرگ دست پیدا کند. انشاءالله»
🔴 با این وصف شایسته است علم آموزی از سنین پایین صورت بگیرد تا در جوانی ثمرات آن به بار بنشیند. حضرت علی علیه السلام در این زمینه در نامه ۳۱ بند۴ و در وصیت خود به امام حسن علیه السلام فرموده اند: « قلب نوجوان چونان زمين كاشته نشده، آماده پذيرش هر بذرى است كه در آن پاشيده شود. پس در تربيت تو شتاب كردم، پيش از آن كه دل تو سخت شود، و عقل تو به چيز ديگرى مشغول گردد، تا به استقبال كارهايى بروى كه صاحبان تجربه، زحمت آزمون آن را كشيده اند، و تو را از تلاش و يافتن بی نياز ساخته اند، و آنچه از تجربيّات آنها نصيب ما شد، به تو هم رسيده، و برخى از تجربيّاتى كه بر ما پنهان مانده بود براى شما روشن گردد.
❗️آنچه ضرورت علم آموزی را در نوجوانی دو چندان میکند این است که قلب نوجوان راقساوت نگرفته و به چیزی مشغول نشده است:«قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ يَشْتَغِلَ لُبُّكَ»
3⃣قبل از اینکه درختش بخشکد
💠حضرت علی علیه السلام در خطبه 105 بند 3 میفرماید: « پس در فراگيرى علم و دانش پيش از آن كه درختش بخشكد تلاش كنيد، و پيش از آن كه به خود مشغول گرديد از معدن علوم (اهل بيت عليهم السّلام) دانش استخراج كنيد. مردم را از حرام و منكرات باز داريد، و خود هم مرتكب نشويد، زيرا دستور داده شديد كه ابتدا خود محرّمات را ترك و سپس مردم را باز داريد.
‼️اگر بخواهیم بهترین بهره را از علوم ومعارف الهی ببریم باید زمان را دریابیم
زیرا تنها در زمان مناسب است که می توان به حقایق دست یافت به جهت اینکه عقل انسان آمادگی لازم را دارد و نهج البلاغه بهترین راهبرد است
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_هیجدهم❗️
✅ویژگی عالمان الهی
🔺امام علیه السلام در حکمت 147 درباره ی جایگاه علماء در قلوب مردم، به کمیل فرمودند: « الْعُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِیَ الدَّهْرُ أَعْیَانُهُمْ مَفْقُودَهٌ وَ أَمْثَالُهُمْ فِی الْقُلُوبِ مَوْجُودَهٌ؛ دانشمندان تا جهان باقى است زندهاند، خود از میان رفتهاند؛ اما یاد ایشان در دلها باقى است».
🔺در حکمت 288 علم، را مایه ی عزت دانسته و فرموده است: « هرگاه خدا بخواهد بندهای را خوار کند، دانش را از او دور میسازد»
🔺حضرت در حکمت بسیار مهم 147 تا بدانجا به جایگاه رفیع علم توجه دارند که آن را مبنای تقسیم بندی انسانها برشمرده و می فرمایند: « اى كميل بن زياد! اين قلبها بسان ظرفهايى هستند، كه بهترين آنها، فراگيرترين آنهاست، پس آنچه را می گويم نگاهدار: مردم سه دسته اند، دانشمند الهى، و آموزندهاى بر راه رستگارى، و پشّه هاى دست خوش باد و طوفان و هميشه سرگردان، كه به دنبال هر سر و صدايى مىروند، و با وزش هر بادى حركت مىكنند، نه از روشنايى دانش نور گرفتند، و نه به پناهگاه استوارى پناه گرفتند.»
⏪بر این اساس امیرالمومنین در بند2خطبه 214 چهار ویژگی عالمان
الهی را بر میشمارند،
1⃣داشتن حب الهی
🔆بدانيد! بندگانی که نگاهدار علم خداوند هستند و آن را حفظ می کنند و چشمه های علم الهی را جوشان می سازند، با دوستی خدا، با يکديگر پيوند داشته و يکديگر را ديدار می کنند. جام محبّت او را به همديگر می نوشانند، و از آبشخور علم او سيراب می گردند،
2⃣شک وتردید ندارند
🔆شکّ و ترديد در آنها راه نمی يابد،
3⃣بدگویی نمیکنند
🔆و از يکديگر بدگويی نمی کنند. سرشت و اخلاقشان با اين ويژگی ها شکل گرفته است، و بر اين اساس تمام دوستی ها و پيوندهايشان استوار است.
4⃣همچون بذرهای پاکیزه هستند
🔆آنان، چونان بذرهای پاکيزه ای هستند که در ميان مردم گزينش شده، آنها را برای کاشتن انتخاب و ديگران را رها می کنند. با آزمايش های مکرّر امتياز يافتند، و با پاک کردن های پی در پی خالص گرديدند.
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_نوزدهم❗️
✅وظایف عالمان واقعی
1⃣حافظ دین الهی
💠عالمانی که علم خود را با عمل، ایمان و تزکیه نفس توأم نموده و از آفت ها از جمله، تن پروری، ثروت اندوزی و دنیاگرایی، غرور، بی انصافی، سطحی نگری و عدم شکیبایی حفظ نموده باشند، در نزد خداوند از شأن منزلت بالایی برخوردارند و همنشین پیامبرصلی الله علیه وآله و سلم خواهند بود و اینچنین عالمانی، در جامعه منشأ خیرات فراوان میشوند و رسالت هدایت مردم و نگهبانی از دین خدا در روی زمین بر عهده آنان قرار گرفته است.
⬅️امام علیه السلام، عالمان را، نگاهبانان دین خدا معرفی کرده و در خطبه 214 بند 2 درباره ی علمای راستین چنین میفرماید: « بدانيد! بندگانى كه نگاهدار علم خداوندند، و آن را حفظ می كنند، و چشمه هاى علم الهى را جوشان می سازند، با دوستى خدا با يكديگر پيوند داشته و يكديگر را ديدار می كنند. جام محبّت او را به همديگر می نوشانند، و از آبشخور علم او سيراب می گردند...... آنها را براى كاشتن انتخاب و ديگران را رها مىكنند».
⬅️همچنین در حکمت147می فرمایند:
«آنان جانشينان خدا در زمين، و دعوت كنندگان مردم به دين خدايند.»
✅اهل بیت علیهم السلام تنها الگوی عالمان واقعی هستند
«خاندان پيامبر(صلی الله علیه و آله) مايه حيات دانش، و نابودی جهل اند..... آنان ستون های استوار اسلام، و پناهگاه مردم می باشند. حق به وسيله آنها به جايگاه خويش باز گشت، و باطل از جای خويش رانده و نابود، و زبان باطل از ريشه کنده شد. اهل بيت پيامبر(صلی الله علیه و آله) دين را چنان که سزاوار بود، دانستند و آموختند و بدان عمل کردند، نه آنکه شنيدند و نقل کردند، زيرا راويان دانش بسيار، امّا حفظ کنندگان و عمل کنندگان به آن اندکند.»
2⃣ مهمترین وظیفه ی دانایان هر قوم، آموختن علم به دیگران است. چنانچه در حکمت 478 امام علیه السلام میفرماید: «خدا از مردم نادان عهد نگرفت که بیاموزند، تا آن که از دانایان عهد گرفت که آموزش دهند»
3⃣ اصلاح کنندگان جامعه
✅عالمان در اصلاح امور جامعه و جهت دهی حرکت های مهم سیاسی- اجتماعی نقش بسزایی دارند و پشتوانه های فکری هر حکومتی میباشند. حضرت برای توجه دادن به این امر، در نامه 53 خطاب به مالک اشتر مینویسد: « براى تقويت عواملى كه اوضاع سرزمين تو (مصر) را به سامان مى آورد .... با دانشمندان و فرزانگان بسيار به گفتگو و تبادل نظر بپرداز».
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_بیستم❗️
✅وظایف عالمان
1⃣آموختن علم
⏪مهمترین وظیفه ی دانایان هر قوم، آموختن علم به دیگران است. چنانچه درست حکمت 478 امام علیه السلام میفرماید:
🔅«خدا از مردم نادان عهد نگرفت که بیاموزند، تا آن که از دانایان عهد گرفت که آموزش دهند»
2⃣در جهت اصلاح جامعه
⏪همانطور که قبلا اشاره کردیم عالمان در اصلاح امور جامعه و جهت دهی حرکت های مهم سیاسی- اجتماعی نقش بسزایی دارند و پشتوانه های فکری هر حکومتی میباشند. حضرت برای توجه دادن به این امر، در نامه 53 خطاب به مالک اشتر مینویسد:
🔅« براى تقويت عواملى كه اوضاع سرزمين تو (مصر) را به سامان مى آورد .... با دانشمندان و فرزانگان بسيار به گفتگو و تبادل نظر بپرداز».
✅ضرورت عمل به علم
1⃣ رمز پایداری علم است
⏪حضرت، حیات علم را در گرو عمل بدان آن دانسته اند. و در موارد متعددی به این مهم توجه داده اند، از جمله در حکمت 366 میفرماید:
🔅«علم و عمل پيوندى نزديك دارند و كسى كه دانست بايد به آن عمل كند، چرا كه علم، عمل را فرامیخواند، اگر پاسخش داد، مىماند، و گرنه كوچ می كند».
↩️در حکمت 372 ، نیز شرط پایداری علم را، عمل به آن معرفی کرده و میفرماید:
🔅« اى جابر! دين و دنيا به چهار كس پايدار است: عالمى كه به علم خويش عمل كند، نادانى كه از آموختن ننگ ندارد، بخشنده اى كه از بخشش به جا دريغ نكند و فقيرى كه آخرت خويش را به دنيا نفروشد، پس اگر عالم به علم خويش عمل نكند، نادان هم از آموختن سرباز زند».
2⃣ عامل هدفمند شدن علم میشود
↩️و در حکمت 337 آمده است:
🔅«دعوت كننده بی عمل، چون تير انداز بدون كمان است.»
3⃣ عامل ارزشمندی علم است
↩️در حکمت 92 علم توأم با عمل را ارزشمند معرفی کرده و میفرماید:
🔅« بی ارزشترين دانش، دانشى است كه بر سر زبان است، و برترين علم، علمى است كه در اعضا و جوارح آشكار است.»
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_بیست ویکم❗️
✅لازمه اثربخشی علم نافع
⏪امیرالمؤمنین برای تاثیر علم نافع بر انسان شاخصه هایی را بیان فرمودند:
1⃣ توأم با عمل باشد
🔺حضرت، حیات علم را در گرو عمل بدان آن دانسته اند. و در موارد متعددی به این مهم توجه داده اند:
از جمله در حکمت 366 میفرماید: «علم و عمل پيوندى نزديك دارند و كسى كه دانست بايد به آن عمل كند، چرا كه علم، عمل را فرامیخواند، اگر پاسخش داد، می ماند، و گرنه كوچ می كند».
در حکمت 372 ، نیز شرط پایداری علم را، عمل به آن معرفی کرده اند و میفرماید:« اى جابر! دين و دنيا به چهار كس پايدار است: عالمى كه به علم خويش عمل كند، نادانى كه از آموختن ننگ ندارد،بخشنده اى كه از بخشش به جا دريغ نكند و فقيرى كه آخرت خويش را به دنيا نفروشد، پس اگر عالم به علم خويش عمل نكند، نادان هم از آموختن سرباز زند»
2⃣ توأم با ایمان باشد
🔺امیرالمؤمنین در بند دوم از خطبه 156 میفرماید: « وَ بِالْإِيمَانِ يُعْمَرُ الْعِلْمُ، وَ بِالْعِلْمِ يُرْهَبُ الْمَوْتُ.. . با ايمان، علم و دانش آبادان است، و با علم، از مرگ ترسیده میشود». اين سخن ارزشمند امام( ع)، نقد براصالت علم است. و علم زدگى و علم گرايى را نقد میكنند كه تنها با علم نمی شود به سعادت و رستگارى رسيد، بلكه بايد با ايمان، علم را هدفدار كرد و به آن جهت داد.در دیدگاه اسلامی، علم روشنایی میبخشد و ایمان، کشش و اشتیاق به کاری را در وجود انسان ایجاد میکند. به عبارت دیگر علم ابزار حرکت است (و حرکت در مسیر را سرعت میبخشد) و ایمان جهت حرکت را تعیین میکند. در مکتب فکری اسلام – به خلاف بسیاری از مکاتب تحریف یافته مانند مسیحیت- نه تنها میان علم و ایمان، تضادی نیست، بلکه مکمل یکدیگرند. علم و ایمان- هر دو- از نیازهای بنیادی انساناند و هیچیک جایگزین دیگری نمیشود.
3⃣توأم با معرفت نفس باشد
🔺امیرالمومنین در خطبه 103 بند ۲ ، اینکه فرد منزلت انسانی خود را درک کرده و عملی متناسب با شأن خود انجام دهد را نشانه ی عالم بودن برشمرده و میفرماید: «دانا كسى است كه قدر خود را بشناسد، و در نادانى انسان اين بس كه ارزش خويش نداند.»
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_بیست ودوم❗️
✅عواقب عمل نکردن به علم نافع
1⃣ سرگردانی ونکوهش
🔺بیان کردیم که قران اصلی ترین منیع علم نافع است وامیرالمومنین در خطبه 110 بند 2 آمده است:
⬅️«و قرآن را بياموزيد، كه بهترين گفتار است، و آن را نيك بفهميد كه بهار دلهاست. از نور آن شفا و بهبودى خواهيد كه شفاى سينه هاى بيمار است، و قرآن را نيكو تلاوت كنيد كه سود بخشترين داستانهاست، زيرا #عالمى كه به غير علم خود #عمل كند، چونان جاهل سرگردانى است كه از بيمارى نادانى شفا نخواهد گرفت، بلكه حجّت بر او قويتر و حسرت و اندوه بر او استوارتر و در پيشگاه خدا سزاوارتر به نكوهش است».
2⃣ نادان به علم آموزی رو نمی آورد
🔺امام علیه السلام در حکمت 92 می فرمایند:
⬅️«بی ارزش ترين دانش، دانشی است كه بر سر زبان است، و برترين علم، علمی است كه در اعضا و جوارح آشكار است.»
یعنی اگر علمی به #عمل در نیاید آن علم هیچ ارزشی برای آن فرد نداشته است وملاک ارزشمندی علم این است که آن علم در اعمال انسان تجلی کند زیرا دانشی که به عمل در نیاید سبب بی ارزشی آن میشود و کسانی که از آن دانش بی بهره هستند به آموختن آن علم روی نمی آورند،به همین دلیل امام علیه السلام در حکمت 372 آسیب شناسی نمودندو فرموده اند:
«.....پس اگر عالم به علم خويش عمل نكند، نادان هم از آموختن سرباز زند».
‼️نهج البلاغه بعنوان یکی از برترین منابع #علم_نافع می تواند نظام رفتاری ما را بسازد تا بتوانیم با عمل به آن دیگران را هم به آموختن ان تشویق و ترغیب کنیم
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_بیست ودوم❗️
✅کسانی که سزاوار آموختن علم امام نیستند
1⃣ دین را وسیله دنیا قرار میدهند
2⃣ با علم فخرفروشی میکنند
3⃣ ژرف اندیش نیستند
4⃣حریص در مال هستند
پیش تر اشاره کردیم که امام برای لزوم بهرمندی از علم نافع مؤلفه هایی را ذکر نمودند، ازجمله ایمان، عدل، اندیشه صحیح، عبرت آموزی، معرفت نفس.....
واضح است که فقدان هرکدام از اینها سبب عدم بهرمندی از سرچشمه های حقیقی علوم میشود،زیراصفات ورفتار
هایی را در انسان شکل میدهد که مانع این امر خواهدشدامیرالمومنین در حکمت147به این موارداشاره می نمایند:
«آری تيزهوشانی می يابم، امّا مورد اعتماد نمی باشند، دين را وسيله دنيا قرار داده و با نعمت های خدا بر بندگان، و با برهان های الهی بر دوستان خدافخرمی فروشندويا گروهی كه تسليم حاملان حق می باشند امّا ژرف انديشی لازم را در شناخت حقيقت ندارند، كه با اوّلين شبهه ای، شكّ و ترديد در دلشان ريشه می زند؛ پس نه آنها و نه اينها، سزاوار آموختن دانش های فراوان من نمی باشند. يا فرد ديگری كه سخت در پی لذّت بوده، و اختيار خود را به شهوت داده است، يا آن كه در ثروت اندوزی حرص می ورزد، هيچ كدام از آنان نمی توانند از دين پاسداری كنند، و بيشتر به چهارپايان چرنده شباهت دارند، و چنين است كه دانش، با مرگِ دانشمندان می ميرد.»
✅وصف عالم نمایان
«و ديگری که او را دانشمند نامند امّا از دانش بی بهره است، يک دسته از نادانی ها را از جمعی نادان فراگرفته، و مطالب گمراه کننده را از گمراهان آموخته، و به هم بافته، و دام هايی از طناب های غرور و گفته های دروغين بر سر راه مردم افکنده، قرآن را بر اميال و خواسته های خود تطبيق می دهد، و حق را به هوس های خود تفسير می کند. مردم را از گناهان بزرگ ايمن می سازد، و جرائم بزرگ را سبک جلوه می دهد. ادّعا می کند از ارتکاب شبهات پرهيز دارد امّا در آنها غوطه می خورد. می گويد: از بدعت ها دورم، ولی در آنها غرق شده است. چهره ظاهر او چهره انسان، و قلبش قلب حيوان درنده است، راه هدايت را نمی شناسد که از آن سو برود، و راه خطا و باطل را نمی داند که از آن بپرهيزد، پس مرده ای است در ميان زندگان.»
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_بیست_و_سوم❗️
✅جایگاه علم انسان نسبت به خدا
1⃣هرعالمی جز خدا متعلم است:
🔺حضرت در جای جای نهج البلاغه و خصوصاً در آغاز خطبه ها که بطور معمول به حمد خداوند متعال میپردازد، در موارد متعددی به علم مطلق الهی و ناچیزی علم انسان در برابر خداوند علیم اشاره نموده است.
⬅️در خطبه 65 آمده است: «ستايش خداوندى را سزاست كه .... هر نيرومندى جز او ضعيف ، هر مالكى جز او بنده، و هر عالمى جز او متعلم (یادگیرنده) است.»
2⃣ابراز نیاز مطلق به خداوند
توجه به این مطلب مهم درباره فقر و نیاز مطلق انسان به خدا، او را از افتادن در چاه باطلِ خودبزرگ بینی و انحراف فکری مصون خواهد داشت.
بنابراین بنیادی ترین دیدگاه درباره ی ابعاد مختلف انسان و از جمله علم انسان، توجه به ناچیزی و وابستگی شخص در درگاه الهی است. اگر کسی این معنا را درک کرده و تمام دریافتهای علمی خود را ، شعاعی از علم خدا ببیند، قطعاً در مسیر کسب علم نافعِ هدایتگر و راهگشا، قرار گرفته است و اگر چنانچه ظرف وجودی او هم بواسطه طهارت نفس و منزه بودن از آلودگیها، آمادگی درک و دریافت، داشته باشد، از سوی خداوند، این علم به او افاضه خواهد شد.
🔺 پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم السلام به این مقام نائل شده اند.
⬅️حضرت در بند دوم از خطبه 91 درباره ی راسخون در علم، میفرماید: «خدا کسانی را كه درعلم دين استوارند ( پیامبر و جانشینان معصومش) ، از فرو رفتن در آنچه كه بر آنها پوشيده است و تفسير آن را نمی دانند، و از فرو رفتن در اسرار نهان بى نياز ساخته است، و آنان را از اين رو كه به عجز و ناتوانى خود در برابر غيب و آنچه كه تفسير آن را نمی دانند اعتراف می كنند، ستايش فرمود، و ترك ژرف نگرى آنان در آنچه كه خدا بر آنان واجب نساخته را راسخ بودن در علم شناسانده است.... چراكه با فكر و عقل نارساى بشرى نمیتوان او را درك كرد، و اندازه جلال و عزّت او در قلب انديشمندان راه نمی يابد.»
‼️با این وصف، علمی که در اثر اظهار عجز در برابر خدا و با عنایت ویژه ی الهی به دست میآید و از طرف خدا افاضه و عطا میشود، نور بوده و فقط خیر است و شری ندارد.
با ما همراه باشید✅
#نهج_البلاغه
#نهضت_جهانی_نهج_البلاغه_خوانی
#نهج_البلاغه_خوانی
┏━━━🍃🌺🍃━━━┓
@nahjolbalagheiha
┗━━━🍂━━
--------------- ✿﷽✿ -------------
#علم_نافع
#بخش_بیست وچهارم❗️
✅ آداب متعلمین
1⃣ از گفتن نمیدانم شرم نکند
انسان را از ریا و تکبر به سمت اخلاص و فروتنی سوق دهد. و هرگاه مطلبی را نمیداند بخاطر غرور خویش، حق را نادیده نمیگیرد. حضرت در حکمت 85 میفرماید: «کسی که از گفتن نمیدانم، رویگردان است، به هلاکت و نابودی میرسد».
و نیز در حکمت ۸۲ فرمود: «: شما را به پنج چيز سفارش مىكنم كه اگر براى آنها شتران را پر شتاب برانيد و رنج سفر را تحمّل كنيد سزاوار است: ....اگر از یکی از شما، سؤالی كردند که (پاسخ آن را ) نمی داند، شرم نكند و بگويد نمی دانم، و كسى در آموختن آنچه نمی داند، شرم نكند».
2⃣ اجتناب از بی انصافی
همچنین انصاف و خیرخواهی داشته باشد و این فضایل را در جامعه ترویج کند. امام در حکمت 320 می فرماید: « همانا دانای بی انصاف همچون نادان بهانه جو است».
3⃣ اجتناب از اختلاف:
و سعی در کاستن از اختلافات و کینه ها و عداوت ها داشته باشد. حضرت در حکمت 215 دراین باره فرمود: « اختلاف نابود کننده اندیشه است.»
4⃣ اجتناب از طمع و آرزوها
و نیز به دنبال آرزوهای دور و دراز نباشد. در حکمت 219 آمدهاست: « قربانگاه اندیشه ها زیر برق آرزوهاست»
همچنین دنیاطلبی و حرص در ثروت اندوزی باعث میشود، عالم، جایگاه خود را نزد خداوند و مردم از دست بدهد. امام علیه السلام درباره ی راز محبوبیت عالمان واقعی در میان مردم میفرماید: «لو أنّ حملة العلم حملوه بحقّه، لاحبّهم اللَّه و ملائكته و اهل طاعته من خلقه؛ و لكنّهم حملوه لطلب الدنيا فمقتهم اللَّه، و هانوا على الناس. اگر حاملان علم آن را چنان كه شايسته است حمل كنند، خدا و فرشتگان و مردم دين پيشه آنان را دوست خواهند داشت، ولى آنان علم را به خاطر دنياطلبى به دست آوردند، به همين جهت خدا برايشان خشمگين است و در نظر مردمان خوار و بیمقدارند.»
⏹ پایان مباحث علم نافع
ان شاءالله با یک مبحث جدید
با ما همراه باشید✅
╭━═━🍃❀🌺❀🍃━═━╮
@NAHJOLBALAGHEIHA
╰━═━🍃❀🌺❀🍃━═━╯