💠 غلطگیری از فرهاد میرزا
روزی حاج ملّا محمّد صادق قمی به تهران رفت و در مجلس فرهاد میرزا شرکت کرد. معروف است که فرهاد میرزا اعلام کرده بود که هر کس از گفتار و نوشتار من، خطا و اشتباه بگیرد، من به او یک لیر طلا خواهم داد. در این حال فرهاد میرزا چیزی را نوشت و به خادمش داد و به او گفت: این را نزد حاج ملا علی کَنِی ببر و بگو آن را به خاتم خود ممهور کند. حاج ملا صادق فرمود: حضرت والا، لطفا یک لیره طلا مرحمت بفرمایید، چون "ممهور" غلط است و صحیح آن "مُهر" است. مُهر کلمه فارسی است و بر وزن اسم مفعول عربی درنمیآید.
فرهاد میرزا گفت: شما صحیح میفرمایید. من چند روزی است ناخوشم و متوجه گفتار خود نبودم. الان هم که میآمدم خاکشیر خوردم. حاج ملا صادق فرمود: لطفا یک لیره دیگر مرحمت بفرمایید؛ چون "خاکشیر" غلط و "خاکشی" -یعنی آمیخته با خاک- صحیح است.
فرهاد میرزا گفت: شما درست میفرمایید. آقا من از اینکه تاکنون شما را ندیده و از علم و فضل شما آگاه نبودهام، احساس غَبْن میکنم. حاج ملا صادق فرمود: آقا! لطفا یک لیرهی دیگر مرحمت بفرمایید؛ چون "غَبْن" به سکون باء مختص به معاملات است، اما در ضرر علمی، باید "غَبَن" گفته شود.(رجوع کنید: لسان العرب ؛ ج ۱۳ ص ۳۰۹)
فرهاد میرزا گفت: آقا! مثل اینکه شما تا لیرههای ما را تمام نکنید، دست از سر ما برنمیدارید.
📚 جرعهای از دریا ؛ ج ۴ ص ۴۲۴
#حاجملامحمدصادققمی
🌸در کتابهای نحو کاربردی از خواندن ادبیات لذت ببرید.
https://eitaa.com/joinchat/3737649200C929d332cc9