#در_خدمت_و_خیانت_رسانه_ها دکتر طاهره جعفری/جامعه شناس ✳️ نوجوانان و #فضای_مجازی یکی از آسیبهای جدی وخطراتی که این روزها کودکان و نوجوانان را تهدید میکند، عبارت است از وابستگی شدید و یا اعتیاد به رسانه های جدید از جمله #اینترنت، #فضای_مجازی، #بازیهای_کامپیوتری و حتی #تلویزیون و #فیلم ها و #کارتون های اکشن و خیالی است. اگر بخواهیم نگاهی جامع به همه ابعاد این امر بیندازیم، باید به سه بخش: دلایل گرایش ،آسیب های گرایش و راهکارهای مقابله توجه کنیم. ✅در ابتدا به دلایل این گرایش، در زندگی روزمره، نگاهی بیندازیم. ۱- فرار از کودکان و نیازهای واقعی آنها به تکرار دیده ام تبلت و یا گوشی در اختیار کودکی قرار دارد و زمانی که از والدینش پرسیده ام که آیا میدانند این پدیده چه مضراتی دارد؟ گاها خندیده اند که بزارید از شرش برای چند ساعت خلاص بشم. چند روز پیش از مادر جوانی که در یک آرایشگاه زنانه، مزون فروش لباس داشت، این سوال را پرسیدم و گفت خدا خیر بدهد به کسانی که این گوشی و تبلت را اختراع کردند. حداقل این بچه زمین میشینه من بتونم کار کنم. برایش گفتم زیاد زمان نمیبرد که نتوانید این تبلت را از این کودک بگیرید و آن روز است ناچار می شوید از این مرکز مشاوره به آن یکی بروید و افسوس امروز را بخورید که میتوانستید به جای این تبلت، از خاموش کردن کودکتان با بازی و گفتگو و سایر سرگرمی ها استفاده کنید. البته در این مواقع، خانواده ها در صدد توجیه اشتباهشان بر می آیند و اغلب میگویند نه بچه من زیاد کاری به تبلت و گوشی ندارد مگر بعضی مواقع و آنهم چند دقیقه، در حالیکه ممکن است از ابتدا تا انتهای یک جلسه، انتظار یک نوبت پزشکی و یا آرایشگاه و ... کودک سرش را از تبلت بلند نکند. البته ما ایرانی ها متاسفانه همیشه از خطاهای خود و فرزندانمان حمایت کرده ایم غافل از اینکه دود هر تربیتی ابتدا به چشم والدین می رود نه دیگران که دورتر ایستاده اند. ۲- قدرت طلبی کودکان دلیل دوم گرایش کودکان به این ابزار ، عدم موفقیت و رضایتمندی از ارتباط بین فردی با انسانهاست، کودکان هر چقدر از بودن با انسان ها و اطرافیان، که در راس همه والدین و خواهر و برادر می باشند، احساس خرسندی کنند ، کمتر به این ابزار گرایش دارند. شاخصه ای که سبب جلب نظر کودکان در این ابزار می شود؛ عبارت است از توانایی کنترل آنها توسط کودک، به عبارت ساده تر کودکان به راحتی میتوانند به گوشی و تبلت، هر چه را که میخواهند ، دیکته کنند و با یک کلیک برنامه ای باز و بسته و یا شروع و پایان می یابد و این اوج قدرت کودک را نشان می دهد . در ضمن لازم نیست کودک به حرف و یا نصایح گوشی و تبلت گوش فرا دهد و هر زمان احساس کند، برنامه و فیلم و بازی را دوست ندارد، صفحه را میبندد و از شرش خلاص میشود. پس توانایی کنترل و قدرت طلبی نسبت به ابزار یکی از دلایل محبوبیت آنهاست. کودکان در بازی واقعی گاهی مجبورند از طرفبن بازی اطاعت کنند و یا بازی را واگذار کنند و این مطلوب شخصیت های قدرت نگر نیست. ۳- نزاع ها و جدل های خانوادگی اختلاف و بگو مگوهای خانوادگی، گاه سبب میشود، کودک به گوشه امنی پناه ببرد و انتقام اطرافیان را از ابزار در اختیار خود بگیرد. شاید دیده باشید کودکانی که وقتی فریاد میزنند، گوشهای خود را میگیرند و حاضر به شنیدن سخنان طرف مقابل نیستند. این کودکان در حال فرار از موقعیتی دوست نداشتنی هستند. البته این موقعیت ها با توجه به درجه حساسیت کودکان بستگی دارد. به عبارت دیگر ممکن است در یک خانواده، نزاع والدین به کتک کاری برسد تا کودک در صدد ترک موقعیت برآید و در خانواده دیگری گفتگوی بلندتر والدین با هم، برای این احساس کافی باشد. ۴- ناهماهنگی والدین در تربیت همانطور که بارها پیش از این عرض کرده ام یکی از مهمترین دلایل موفقیت والدین در تربیت صحیح کودک، هماهنگی هر دو در دستورالعمل های رشد کودک است. بعنوان مثال مادر به کودک میگوید فلان لباس را بپوشد و پدر همان لحظه میگوید، لازم نیست، هر چه دوست داری بپوش عزیزم و یا برعکس. به محض نمایان شدن اختلاف و شکل گیری لشکر های دو گانه، نوبت به یارکشی می رسد و فرزند در هر موقعیتی که به نفعش باشد ، یار پدر یا مادر می شود. و تبلت و گوشی تبدیل می شود به یار دائمی که همیشه باب میل کودک عمل میکند. ۵- جذابیت محتوا نمیتوانیم جذابیت و کشش های محتوایی این ابزار را ندید بگیریم. چه بسا که هیچ یک از عوامل بالا در مورد کودکی صدق نکند ولی دچار اعتیاد اینترنتی شده است. محتوای غیر تکراری، تمام نشدنی و خیال بر انگیز این ابزار نقش مهمی در محبوبیت آنها برای مخاطب دارد. اگر بخواهم به دلایل کامل گرایش کوکان و نوجوانان به این ابزار بپردازم شاید روزها، زمان لازم باشد.‌اما به این چند مورد که اولویت بالاتری دارند اکتفا میکنم. ✅ با ما باسواد شوید 🌐 @nasragilan