#بهای_بهشت ۳۹ ؛ مراقبت ۲۴ ساعته از علّامه طباطبایی پرسیدند : چه کنیم در نماز قلبمان به یاد خدا باشد و حضور قلبمان بیشتر شود؟ ایشان در یک کلمه فرمودند : « مراقبه ». [1] آیت الله بهجت رضوان الله علیه « مراقبه » را این‌طور توضیح دادند : که چشم ، گوش ، فکر ، و زبان ما ورودی‌های قلبمان است در طول ۲۴ ساعت مواظب باشیم نگاهِ حرام و لغو نداشته باشیم. شنیدنیِ حرام و لغو نداشته باشیم. گفتنیِ حرام و لغو نداشته باشیم. فکری که به ذهن ما می‌رسد و فکرِ خوبی نیست از ذهنمان دور کنیم تا قلبمان در نماز به یاد خدا باشد. [2] به طواف کعبه رفتم به حرم رَهم ندادند * که تو بُرون در چه کردی که درون خانه آیی؟ مراقبت در طول شبانه روز از ورودی‌های قلب سبب می‌شود قلب ما در نماز به یاد خدا باشد. [1] نماز خوبان ، علی احمدپور ، داستان 156. [2] برگی از دفتر آفتاب ، شرح حال شیخ السالکین آیت الله بهجت ، ص 139.

#بهای_بهشت ۴۰ ؛ نفَس‌های مقدس آدم‌ها چه بخواهند ، چه نخواهند ، چه خواب باشند ، چه بیدار باشند ، نفَس می‌کشند. می‌خواهم چهار مورد را که خداوند از انسان به شدت خوشحال می‌شود و در عوض این خوشحالی ‌نَفَس‌های او را عبادت حساب می‌کند خدمتتان عرض کنم : یک. مهمان خدا باشی ، در ماه خدا یعنی ماه رمضان « أَنْفَاسُکمْ فِیهِ تَسْبِیح‏ ». [1] دو. مهمان خدا باشی ، در خانه خدا یعنی مسجد. « یکتَبُ لَک بِکلِّ نَفَسٍ تَنَفَّستَ فیهِ عَشرُ حَسَناتٍ ». [2] سه. یاد مظلومیت اهل بیت بیفتی و ناراحت شوی « نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنَا تَسْبِیحٌ ».[3] چهار. وضو بگیری و با وضو به رختخوابت بروی « مَنْ تَطَهَّرَ ثُمَّ أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ بَاتَ وَ فِرَاشُهُ کمَسْجِدِه‏ ‏ ».[4] امام صادق علیه السلام فرمودند حتی اگر در رختخواب متوجه شدی وضو نداری که به همان پتو تیمم کن که به یاد من باشی و با طهارت خوابیده باشی من خُر و پف و نفَس‌های تو را تا صبح ذکر و عبادت حساب می‌کنم. [5] [1] بحار الأنوار ، ج‏93 ، ص : 356. [2] بحار الأنوار : ج 77 ص 85. [3] بحار الأنوار ، ج‏2 ، ص : 65. [4] من لا يحضره الفقيه ، ج‏1 ، ص : 469. [5] فَإِنْ ذَكَرَ أَنَّهُ لَيْسَ عَلَى وُضُوءٍ فَتَيَمَّمَ مِنْ دِثَارِهِ كَائِناً مَا كَانَ لَمْ يَزَلْ فِي صَلَاةٍ مَا ذَكَرَ اللَّهَ. (من لا يحضره الفقيه ، ج‏1 ، ص : 469)

#بهای_بهشت ۴۱ ؛ راه آسان شدن نماز از آیت الله بهجت رضوان الله علیه پرسید : که نماز خواندن برایم مثل جریمه دادن است دو رکعت نماز که می‌خوانم انگار که جانم دارد بالا می‌آید. چه کنم که نماز برایم آسان شود؟ ایشان فرمودند : زیاد بگو « وَ رَبُکَ الغَنیُّ ذُو الرَّحمه »[1] این عبارت در آیه ۱۳۳ سوره انعام است. یعنی توجه داشته باش به بی‌نیاز بودن خدا که با نماز تو یک اتم به حکومتش ، یک وات به قدرتش و یک حرف به عِلم خدا اضافه نمی‌شود. من نکردم خلق تا سودی کنم * بلکه تا بر بندگان جودی کنم من نگردم پاک از تسبیحشان * پاک هم ایشان شوند در و فشان گر نماز و روزه ات فرموده‌ام * ره به سوی خویشتن بنموده‌ام. ما نماز را برای خودمان می‌خوانیم و توجه داشته باش که نماز رحمت خدا را نازل می‌کند. « اَلصَّلاةُ تَستَنزِلُ الرَّحمَةَ » [2] و به واسطه نماز است که آبشار رحمت خدا بر تو می‌بارد. [1] صدای سخن عشق ؛ مجموعه ای از حکمت ها و حکایت های نماز از زبان آیت الله العظمی بهجت رضوان الله علیه ، ص 103. [2] غرر الحکم ؛ ج 2 ؛ ص 166.

#بهای_بهشت ۴۲ ؛ معجون مقوی خوشمزه‌ترین و مقوی‌ترین نوشیدنی‌های داخل آبمیوه فروشی‌ها معجون است. چون بهترین مغزها و نوشیدنی‌ها را با هم قاطی می‌کنند و داخلش می‌ریزند. بهترین و مقوی‌ترین معجونِ یاد خدا ، نماز است. چون خداوند بهترین‌ها را داخل نماز قرار داد. بهترین سوره‌ی قرآن یعنی «سوره حمد» داخل نماز است. بهترین مکان روی کره زمین «کعبه» است ، که باید رو به کعبه بایستیم. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند : که بهترین رنگ‌های شما «رنگ سفید» است با لباس سفید به درگاه خدا بیایید.[1] بهترین تواضع «سجده» است ، که در یک شبانه روز حداقل ۳۴ بار این تواضع را در مقابل پرودگار انجام می‌دهیم. بهترین ذکرها «تسبیحات اربعه» است ، که در رکعت سوم و چهارم نمازمان « سُبحانَ اللّهِ وَ الحَمدُلِلّهِ وَ لا اِلهَ اِلّا اللّهُ وَ اللّهُ اَکبر » را می‌گوییم ، بهترین انسان روی کره زمین حضرت محمد صلّی الله علیه و آله است که در نمازمان به ما گفته‌اند واجب است در تشهد بر او و خاندانش صلوات بفرستیم. [1] إنَّ مِن أحَبِّ ثِيابِكُم إلَى اللَّهِ البَياضَ ، فَصَلّوا فيها. (شناخت نامه نماز ، ج‏1 ، ص : 232)

#بهای_بهشت ۴۳ ؛ شمش طلا کسی که شمش‌های زیاد بانک مرکزی را دیده باشد طلا و جواهر چهار تا طلا فروش توی خیابان به چشمش نمی‌آید و آنها را کم و کوچک می‌بیند. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند : کسی که خدای بزرگ را در نظرش بیاورد غیر خدا و دنیا برایش حقیر و کوچک می‌شود. « عَظُمَ الخالِقُ فی أنفُسِهِم ؛ فَصَغُرَ ما دونَهُ فی أعینِهِم‏ ». [1] خدا یک عبادت قرار داده به نام « نماز » برای اینکه عظمت خالق در نظر ما بیاید. در نماز بیشترین ذکری که تکرار می‌کنیم « اَللّهُ اَکبر » است ، یعنی خدا بزرگتر و برتر است از هر چه که فکرش را بکنی ، از هر چه که به خیال و ذهنت بیاید. در نماز به ما گفته‌اند : خم شوید و بگویید : « سُبحانَ رَبّیَ العَظیم » از عظمت خدا گفتگو کنید. به زمین بیفتید و بگویید « سُبحانَ رَبّی الاَعلی » از برتری و بزرگی خدا سخن بگویید. فرمودند : تا صدای اذان را شنیدید کسب و کار و زندگی را رها کنید و به سوی خدا بیایید چون همین نمازِ اول وقت سبب می‌شود که عظمت خالق در نظر شما بیشتر جلوه کند. حرکات و جملات نماز ، تلقینِ بزرگی و کبریایی خدا به انسان است. [1] نهج البلاغه ، خطبه 193.

#بهای_بهشت ۴۴ ؛ پیام سلام نماز نمازگزاران با سلام دادن از نماز خارج می‌شوند ، می‌گویند : « اَلسّلامُ عَلیکُم وَ رَحمَةُ اللّهِ وَ بَرکاتُه ». امام صادق علیه السلام فرمودند : « التَّسلیمُ عَلامَةُ الأَمنِ »[1] این سلام دادن معنایش امنیت دادن است. یعنی خودت ، مالت ، آبروت ، در نظر من امنیت دارد و از طرف من به تو ضرری نمی‌رسد. اگر کسی در زمان قدیم جواب سلام کسی را می‌داد یا به او سلام می‌داد معنایش این بود که من قصد ضرر رساندن به تو را ندارم. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند : در پایان نماز جماعت ، امام جماعت از طرف خداوند اذن دارد به تمام نمازگزاران سلام کند یعنی اینکه « أمانٌ لَکم مِن عَذابِ اللَّهِ یومَ القِیامَةِ ».[2] منِ خدا به شما امنیت می‌دهم در روز قیامت که به واسطه اقامه نماز از عذابِ من در امان باشید. « سلام » پیامی است که ما در انتهای نماز پس از گفتگوی با خدا از خداوند دریافت می‌کنیم. [1] بحار الانوار ؛ ج 85 ؛ ص 307. [2] بحار الانوار ؛ ج 85 ؛ ص 309.

#بهای_بهشت ۴۵ ؛ نصیحت جبرئیل بهترین پیامبر خدا یعنی حضرت محمد صلّی الله علیه و آله از بهترین فرشته خدا یعنی جبرئیل درخواست نصیحت کرد. جبرئیل گفت : « أَحْبِبْ مَا شِئْتَ فَإِنَّک مُفَارِقُه‏ »[1] هر چه را می‌خواهی دوست داشته باش ولی بدان یک روز از آن جدا می‌شوی. مثل همسر ، فرزند ، ثروت ، قدرت ، سریال ، ورزش ، ماشین ، خانه. ما یک جدایی دائمی داریم که لحظه‌ی مرگ اتفاق می‌افتد. یک جدایی موقت داریم که لحظه‌ی اذان اتفاق می‌افتد که تمرینی است برای آن جدایی دائمی. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند : به محض اینکه صدای اذان بلند می‌شد پیامبر عزیزمان از مخلوق می‌برید و به خالق وصل می‌شد. « کأَنَّهُ لا یعرِفُ أهلًا ولا حَمیماً » [2] گویا حتی فرزندان عزیزش و نوه‌های دلبندش مثل امام حسن و امام حسین را نمی‌شناسد. نماز اول وقت تمرین جدایی موقت جسم و روح ماست از دوست داشتنی‌هایمان. [1] وسائل الشيعة ، ج‏8 ، ص : 146. [2] بحار الانوار ؛ ج 83 ؛ ص 66.

#بهای_بهشت ۴۶ ؛ عاشق نماز عصر تاسوعا امام حسین علیه السلام در جلوی خیمه‌ها به حالت نشسته خواب مختصری کردند ، که از صدای نیزه و شمشیر و شیهه‌ی اسبان سی هزار نفر از دشمن از خواب بیدار شدند. به حضرت ابالفضل علیه السلام فرمودند : برو ببین چه خبر است؟ حضرت ابوالفضل علیه السلام برگشتند و گفتند : این‌ها آماده‌ی جنگ شدند. امام حسین علیه السلام فرمودند : اگر می‌توانی آنها را منصرف کن امشب با ما نجنگند و فردا صبح جنگ را شروع کنند. برای اینکه مردم خیال نکنند سیدالشهدایِ عاشق شهادت از جنگ ترسیده است فرمودند : خدا می‌داند که من عاشق نماز و قرآن خواندنم. « فَهُوَ یعْلَمُ أَنِّی قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ کتَابِهِ » ما فرصت بگیریم از دشمن تا یک شب دیگر هم به نماز بایستیم. [1] امام حسین علیه السلام آنقدر عاشق نماز بود که حاضر بود به دشمن خودش برای یک شب بیشتر نماز خواندن رو بزند. [1] فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تُؤَخِّرَهُمْ إِلَى الْغُدْوَةِ وَ تَدْفَعَهُمْ‏ عَنَّا الْعَشِيَّةَ لَعَلَّنَا نُصَلِّي لِرَبِّنَا اللَّيْلَةَ وَ نَدْعُوهُ وَ نَسْتَغْفِرُهُ فَهُوَ يَعْلَمُ أَنِّي قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ كِتَابِهِ وَ الدُّعَاءَ وَ الِاسْتِغْفَارَ. (الإرشاد شیخ مفید ، ج‏ 2 ، ص 91)

#بهای_بهشت ۴۷ ؛ تمام ثروت دنیا ابلیس شش هزار سال خدا را عبادت کرد بعد از این همه عبادت خدا به او فرمود : یک سجده بر آدم بکن. او قبول نکرد. گفت : خدایا بی‌خیال این سجده‌ی مثلاً ده دقیقه‌ای بشو در عوض عبادتی می‌کنم که جن و انس و فرشته برای تو انجام نداده باشد. « لَأَعْبُدَنَّک عِبَادَةً مَا عَبَدَک أَحَدٌ قَط » [1] خداوند نپذیرفت. چون با آن یک سجده « تکبر » او ریخته می‌شد و به رشدی می‌رسید که با هزاران سال عبادت نمی‌رسید. در آیه ۱۸ سوره رعد آمده کسانی که در دنیا به دستورات خدا عمل نکردند و مثلاً نماز نخواندند « لَوْ أَنَّ لَهُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً » [2] در روز قیامت دوست دارند تمام معادن طلای زمین برای آنها باشد ، تمام جواهرات ، تمام چاه‌های نفت و همه را به خداوند متعال بدهند در عوض نمازی که نخواندند. اگر همه این ثروت ها برای آنها بود و به خدا هم می‌دادند ، خدا نمی‌پذیرفت. چون به واسطه‌ی آن نماز در دنیا رشد پیدا می‌کردند و خداوندِ متعال محتاج ثروت آنها نبود. دوست داشت بنده‌اش رشد کند و به مقامات برسد. بنابراین توجه داشته باشیم که هیچگاه ثروت و کمک کردن به فقرا جای نماز را نمی‌گیرد. [1] يَا رَبِّ وَ عِزَّتِكَ إِنْ أَعْفَيْتَنِي مِنَ السُّجُودِ لآِدَمَ لَأَعْبُدَنَّكَ عِبَادَةً مَا عَبَدَكَ أَحَدٌ قَط. (بحار الأنوار ، ج‏2 ، ص : 262) [2] وَ الَّذينَ لَمْ يَسْتَجيبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ ما فِي الْأَرْضِ جَميعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِه‏.

#بهای_بهشت ۴۸ ؛ خط پایان در مسابقه‌ی دو ، بعضی دونده‌ها خوب شروع می‌کنند ، خوب می‌دوند ، ولی در بین راه می‌برند و به خطِّ پایان نمی‌رسند. آن دونده‌ای برنده‌ی مسابقه است که به خطِّ پایان برسد. در روایات ما یک « ایمانِ مُستَقرّ » داریم یعنی مسلمانی که در « صراط مستقیم » خوب بدود و به خط پایان برسد. یک « ایمان مُستَودَع » داریم یعنی مسلمانی که در بین راه از خدا و اهل بیت ببرد و به خط پایان نرسد. ما در شبانه روز ده بار این دعا را می‌خوانیم که « اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیم‏ » امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند : معنای این دعا این است که « حتّى‏ نُطِیعَک کذلک فی مُستَقبَلِ أعمارِنا ».[1] خدایا همین‌طور که تا الان خوب دویدیم از تو می‌خواهیم ما را یاری کنی تا خط پایان را خوب بدویم. بنابراین از خداوند متعال همیشه درخواست می‌کنیم ما را به خط پایان برساند و ما را عاقبت بخیر کند. [1] التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكري عليه السلام ، ص : 44.

#بهای_بهشت ۴۹ ؛ ختم قرآن وقتی ما یاد امواتمان می‌کنیم برایشان سوره حمد و « قُل هُوَ اللّه » را می‌خوانیم. و بیشتر مسلمان‌ها توی نمازشان بعد از سوره حمد ، سوره‌ی قل هو الله را می‌خوانند. ثواب هر آیه حمد و « قُل هُوَ اللّه » در ماه رمضان یک ختم قرآن است که می‌شود یازده ختم قرآن. در غیر از ماه رمضان این مژده را خدمت شما بدهم که در روایات ما آمده که ثواب سوره حمد « کأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَی الْقُرْآن » معادل دو سوم قرآن است. [1] و ثواب سوره توحید « فَقَدْ قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآن‏ » [2] ثواب یک سوم قرآن است. بنابراین با خواندن سوره حمد و توحید ما یک ختم قرآن در غیر ماه رمضان انجام دادیم. برترین سوره بعد از سوره‌ی حمد برای خواندن در نمازها سوره « قُل هُوَ اللّه » است. [1] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : أَيُّمَا مُسْلِمٍ قَرَأَ فَاتِحَةَ الْكِتَابِ أُعْطِيَ مِنَ الْأَجْرِ كَأَنَّمَا قَرَأَ ثُلُثَيِ الْقُرْآن‏. (مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل ، ج‏4 ، ص : 331) [2] مَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مَرَّةً فَقَدْ قَرَأَ ثُلُثَ الْقُرْآن‏. (وسائل الشيعة ، ج‏6 ، ص : 223)

#بهای_بهشت ۵۰ ؛ سفارش کوه عرفان علّامه سید علی آقا قاضی طباطبایی رضوان الله علیه « کوهِ عرفان » بود. یکی از شاگردانش شد آیت الله خویی رضوان الله علیه که مرجع تقلید بود. یکی از شاگردانش علامه طباطبایی رضوان الله علیه شد که بزرگترین مُفسر شیعه شد. یکی از شاگردانش آیت الله بهجت رضوان الله علیه بود که چشم برزخی و « طِیُّ الارض » کمترین مقام ایشان بود. آیت الله بهجت از استاد اخلاق ما علّامه قاضی نقل کردند که بعد از ترک گناه و انجام واجب فقط مداومت بر یک مستحب می‌تواند شما را به « مقاماتِ بالای عرفانی » برساند ، آن هم خواندن نمازهای واجب در اول وقت است. از آیت الله بهجت پرسیدند : که نمازهای اول وقتمان را با حضور قلب بخوانیم تا به مقامات برسیم؟ ایشان فرمودند : نه ؛ نماز اول وقت بدون حضور قلب هم اگر مداومت داشته باشید به مرور زمان خداوند حضور قلب را به شما می‌دهد. [1] برای رسیدن به مقامات فقط مواظبت کنید بر نماز اول وقت. [1] علامه قاضی فرمودند هر کس نماز های واجب یومیّه را اول وقت بخواند ، به همه مقامات معنوی خواهد رسید. اگر نرسید مرا لعنت کند! ایشان نگفت : «خوب بخواند». معلوم می‌شود که نماز اول وقت خواندن ، حضور قلب آور هم هست. (زمزم عرفان ؛ محمدی ری شهری ، ص 85)